Kan het dat vandaag in de literaire wereld, zoals die er nu uitziet, een boek beginnen zou, zoals ik mijn Boek - roman of wat ook - zou willen beginnen.
Dit is de vraag die ik stel. Is er iemand die het aandurft me te antwoorden?



Er zijn boeken en boeken, er zijn boeken over boeken en boeken die over boeken gaan die over boeken geschreven zijn en zo, op een dag, gebeurde het dat hij, staande voor de etalage van een boekenwinkel in de hoofdstad, het boek van Fabre d’Olivet zag liggen, gekleed in een zwart couvert met witte letters: ‘La Langue Hébraïque restituée’, alsof het er lag voor hem en voor niemand anders. Hij aarzelde geen ogenblik, hij ging binnen binnen en kocht het boek, alsof het een boek was dat hij ontmoeten, dat hij lezen moest. xml:namespace prefix = "o" ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Hoe wordt men geleid doorheen een boek, door wat een subtiele geest, bijna tweehonderd jaar geleden, heeft gedacht en neer geschreven.

En hij, Fabre d’Olivet, komt binnen bij jou met de vertaling van de eerste drie woorden, ‘bereshit bara elohim’ - het  ‘in den beginne schiep God’ - van de eerste tien hoofdstukken van Genesis. Een vertaling die totaal nieuw en verrassend is - ook de vertaling is die Sint-Augustinus ervan gaf – en duidelijk stelt dat het scheppen in de beginne, slechts een scheppen in potentie was.

Deze versie was uiterst intrigerend. Het verwonderde hem ten zeerste, in deze vertaling uit de XIXde eeuw, elementen te vinden die dicht aansloten bij de Big Bang-theorie en hem daarenboven steunde in zijn geloof dat we wel van stof zijn maar dat er enkel de geest is die van belang is.

Eigenlijk was het niet de vertaling als dusdanig die hem interesseerde maar wel de vraag die altijd gesteld werd en wordt, wat was er vóór de Big Bang, wat was er vóór het ontstaan van het Universum?

Fabre-d’Olivet heeft geen nood aan een antwoord op deze vraag maar merkwaardig is het wel dat we in zijn vertaling lezen dat het scheppingswerk zich in allereerste instantie situeerde in de geest van Elohim waarbij deze begint met het opmaken van een soort blauwdruk van wat hij denkt te doen om dan, de ‘zevende dag’ en niet vroeger, uit te voeren wat hij gepland had. Want, lezen we niet in de Willibrordus-bijbel, Genesis 2, 2: ‘op de zevende dag bracht God het werk dat hij verricht(!) had tot voltooiing ().

Volgens Fabre d’Olivet – en later zou hij de bevestiging hiervan lezen bij Paul Nothomb - heeft Elohim ‘zes dagen’ lang over alles nagedacht en heeft hij de schepping pas de ‘zevende dag’ in gang gezet.

Gezien - maar dit voegt hij, Ugo, eraan toe - de schepping van het Universum nog steeds aan gang is, loopt deze zevende dag nog altijd door. Met dien verstande dat Elohim zich heeft teruggetrokken omdat, eens het startsein gegeven, elke tussenkomst van Hem, elke bijsturing van Hem, overbodig werd, het Alfa-punt van het Universum doorlopend in een lang gerekte evolutie naar het Omega-punt toe dat door Hem, in potentie, reeds bereikt is.

Als Ugo zich de vraag stelt wat er was vóór de Big Bang dan is er maar een antwoord dat hij bedenken kan, dat er van in den beginne een Universum in potentie was, zijnde de ‘blauwdruk’ van Elohim. Hierbij voelt hij zich gesteund door  Ilya Prigogine die in een interview verklaarde dat, la transition entre le pré-univers et l’univers est avant tout un problème de passage du vide, qui contient déjà des particules en puissance à des particules réelles.

De overgang tussen het pre-Universum en het Universum van nu, is voor alles het probleem van de overgang van die leegte, bestaande uit ‘potentiële’ deeltjes – zijn het deeltjes van geest? - naar ‘reële’ deeltjes of zoals ook nu, in potentie, aanwezig zijn de gebeurtenissen die zijn leven en zijn werk zullen uitmaken in de dagen die komen.

Er zou dus, als hij Prigogine volgt geen schepping hebben plaatsgehad, enkel een overgang van een Universum in potentie - Prigogine noemt dit le vide potentiel - naar het  Universum van nu.

Hij, Ugo, kan hieruit opmaken dat een fractie van tijd vóór de Big Bang (die nog geen tijd was), onwrikbaar reeds, alle verwevenheden, alle evolutieprocessen, alle fysische en spirituele wetten, onveranderbaar, in de (goddelijke) blauwdruk aanwezig waren en dat het Universum voor eens en voor altijd ontstaan moet zijn op het ogenblik van de bevruchting - of was het een zelf-bevruchting - waarbij het Woord, zich voor het eerst openlijk gemanifesteerd heeft.

Nu is het wel zo dat de Bijbel niet werd geschreven noch vertaald voor de mens die meer dan twee millennia later leven zou; voor die mens is er nu, of men het aanvaardt of niet, de Bijbel van de New Physics die zich situeert op de grens van de metafysica. Dit weet trouwens Christian de Duve die ons duidelijk aantoont que la nouvelle physique nous dit qu’il faut dématérialiser la matière, dat de nieuwe fysica ons leert dat de materie van zijn stoffelijkheid moet worden ontdaan.

Dit betekent dat de idee als zouden we van stof zijn, een beeld is uit onze zichtbare wereld dat verschrompeld wordt door de onzichtbare wereld van elektron en andere, niet te bepalen, niet te beschrijven, meer dan minimale deeltjes. En meer nog, als we thans weten,  dat de om haar ‘as’ roterende aarde met een onvoorstelbare snelheid in haar ellipsbaan om de zon, de zon gegrepen tussen de miljarden zonnen van een wentelend melkwegstelsel, en dit wegschietend tussen miljarden andere melkwegstelsels, dat dit imago te overrompelend is opdat we de aarde nog kunnen aanvaarden als ‘het’ centrale punt, met, zoals ons geleerd werd - en nog zijn er die dit aankleven - een aandachtig toeziende God erboven.

Als hij aanving met het boek van Fabre d’Olivet dan weet hij en het is zijn vaste overtuiging, dat het boek van Fabre, het boek dat hem opwachtte in een etalage van de hoofdstad en hem toen geroepen heeft, hem werd toegespeeld opdat het hier, als inleiding, als zijn ‘in principio’ zou fungeren.

Het is ook de binding van het metafysische in de woorden van Genesis naar den moderne fysica toe, het bewijs dat Genesis niet lichtzinnig geschreven werd maar dat het voor zijn tijd en omgeving meer was dan een meesterwerk, althans wat de tien eerste hoofdstukken betreft, zijnde de Kosmogonie van Mozes.

Het is niet dat er zovele boeken in zijn hoofd zitten - als hij zijn boekenkennis vergelijkt met deze van George Steiner of van Stefan Hertmans van bij ons, dan is hij een ongeletterde - maar toch bezit hij er enkele die toereikend zijn om hem te helpen bij wat geschreven moet. ‘La Langue hébraïque restituée’ is in elk geval van groot belang geweest voor zijn geestelijke vorming.

Zo, is het verhaal van zijn leven in een sterke mate het verhaal van de boeken die hij las. Van elke zin ervan die binnenkomt in zijn verhaal zal hij de origine vermelden, tenminste zo hij er zich bewust van is.

Maar hij heeft ondervonden dat er elke dag honderden boeken, essays en artikels in allerlei tijdschriften verschijnen; dat er waarheden worden verkondigd en waarheden vergruisd tot nieuwe waarheden; dat de wereld ermee bezaaid ligt en dat het ondoenbaar is alles bij te houden. Maar wat doorkomt wordt, lijk de stukken van een puzzel, naast elkaar gelegd en waar het kan in elkaar geschoven tot een soms totaal ander beeld. Aldus is het landschap van zijn geest zoals dit van het Universum, een bewegend landschap, is alles in elkaar gevloeid, gegevens in nieuwe gegevens of wat van de geest is getroffen door de schicht van een andere geest, of geest in geest tot een immer verder schuivend tasten naar de waarheid, al heeft hij geen idee wat met waarheid bedoeld kan worden.

En als hem soms gevraagd wordt waar hij zo intens mee bezig is dan is zijn antwoord dat hij zoekende is naar deze waarheid. Een waarheid die enkel in het onzichtbaar immateriële, in het domein van het metafysisch-transcendente kan gezocht worden en nergens anders. Waarmede hij bevestigt dat deze queeste, want dit is het, zijn leven heeft gevuld en blijft vullen. Hij wil dus pagina na pagina beschieten met woorden die zijn queeste uitmaken. Hierbij helpe hem de bewegende, scheppende kracht die in alle geledingen van het omringende aanwezig is en die ook binnen in hem haar tentakels heeft vastgehecht.