Wat hij vroeger schreef in en hier overneemt:xml:namespace prefix = "o" />

Vader onderging een operatie om het ademen te vergemakkelijken. Hij heeft een kwaadaardig gezwel in de keel. Er is geen hoop meer voor hem. Het moeilijkst te aanvaarden is de ziekte zelf.

Ik ben in de namiddag teruggegaan naar vader om mijn hand met bruine vlekken op zijn oude hand te leggen en zijn gelaat te zien dat ook eens mijn gelaat zal zijn. Zo zal zijn afscheid van de wereld ook mijn afscheid zijn. Ik ben in de kamer waar hij ligt, samen met een andere zieke die briefjes schrijft omdat ook hij geen stem meer heeft, maar vader kan niet schrijven, zijn hand beeft en zijn letters zijn onleesbaar, zodat hij het opgeeft. Mijn ogen worden vochtig als ik zie hoe hulpeloos hij daar ligt.

Het is lente, een furie van lente, een furie van leven en in de kamer wacht geduldig de dood. Wacht hij ook op het einde waarvan gezegd wordt dat het geen einde is maar een herbeginnen, en wat zeg ik hem dat waarde heeft en waarde blijft hebben als hij terug alleen zal zijn met zichzelf.

Ik was in het ziekenhuis deze namiddag. Vader is vader niet meer. Hij kan niet spreken ingevolge de trachea die de chirurg geplaatst heeft. Hij kan evenmin schrijven, hij heeft trouwens nooit een groot schrijver geweest, maar zijn hand is stijf, zijn vingers zijn stijf en hij beeft.

Hij zit rechtop in bed, in zijn oog (hij verloor een oog lang geleden) ontmoet ik een blik die ik niet ken. Ik zit neer dicht bij hem, sprekend over luttele dingen, hij knikt en beweegt zijn handen om iets te zeggen, maar de blik in zijn oog blijft.

Ik ga laat weg van hem. Hij ligt neer, zijn grijs hoofd op het witte hoofdkussen. Ik rijd weg tussen de vele geparkeerde wagens, en heb plots het gevoel dat hij me terugroept. Ik stop de wagen onder de bloeiende lijsterbes – in de herfst zullen hier de merels komen. Ik loop de trap op naar zijn kamer waarvan de deur nog open staat. Hij ligt roerloos en kijkt naar me. Ik neem  zijn hand die zonder kracht in de mijne ligt. Ik zeg hem dat ik morgen terugkom. Hij kijkt me aan alsof het nimmer meer morgen worden zal.

Ik kom in de gang en bid of wil bidden tot God, tot Hij die God zou kunnen zijn en vragen laat het vlug gaan, laat zijn doodstrijd kort zijn.

Heb de volgende dag de chirurg gesproken, zijn toestand is te zwak opdat hij zou kunnen geopereerd worden. Verbetert de toestand dan kan gedacht worden aan het wegnemen van het gezwel omheen de larynx, wat hem slechts voor een korte tijd helpen zou.

Toen ik hem verliet, laat in de namiddag, heb ik hem gezegd tot morgen. Hij heeft met het hoofd geschud en een kruis getekend in de lucht. Ik heb me over hem gebogen en hij heeft mijn hand in zijn magere bleke hand genomen. Ik heb hem gekust op zijn baard van enkele dagen. Hij rilde van de kou. Hij had koorts. Ik legde een deken op hem maar veel hielp het niet. Ik vroeg hem of hij nog droomde en hij schudde van neen. Heb hem toen verteld over de dagen dat we ‘s morgens heel vroeg voor dag en dauw over de weiden liepen op zoek naar paddenstoelen, vertelde hem over Fatty, de hond die we hadden, vertelde hem over het bos in de sneeuw, waar we in de nacht – het was oorlog toen - een boom hadden afgezaagd die we slechts met veel moeite dragen konden.

Hij knikte.

Zegde hem dat ik een grote jeugd had gekend, dat hij een goede vader is geweest en nog is, terwijl zijn hand nog steeds over mijn hand bleef liggen.

In Pasternak’s Dokter Zhivago[1]: Yuri tot Anna de moeder van Tonya :

‘Je vraagt je af of je zult opstaan uit de doden of niet en je merkte niet dat je opstond uit de doden bij je geboorte.’

Hij kon dit niet zeggen aan vader die hij dag na dag bezoeken ging, in de witte kamer, liggend naast het bed van de man die maar voortdurend briefjes schreef over de toestand van vader, over wat hij deed, hoe hij sliep. En hij sprak tot vader en vertelde al wat in zijn gedachten kwam.

Soms was hij heel zwak en moedeloos, en dan knikte hij maar. Op andere dagen lachte hij zelfs of trachtte hij met gebaren iets duidelijk te maken zodat hij humeurig werd als ik hem niet onmiddellijk begreep. Maar kon ik hem zeggen dat hij uit de doden was opgestaan toen hij geboren werd ?

[1] You are anxious about whether you will rise from the dead or not, but you have risen already. You rose from the dead when you were born and you didn’t notice it.

Boris Pasternak : Doctor Zhivago, Ed. Fontana Monarch’s, 1958