Maar het is J.Van Dijk[1] geweest die me heeft aangezet om het Inferno van Dante canto na canto op te volgen en te trachten uit zijn versi strani van canto IX (zie mijn blog van gisteren) de elementen te halen die aanzien kunnen worden als omkleed met een betekenis in meer en wijzen zouden in de richting vooropgesteld door René Guénon.

  Zo toont Dante, volgens Van Dijk, in zijn eerste canto duidelijk aan in welke richting hij wil dat zijn verzen ontcijferd worden. Van Dijk was de mening toegedaan en ik herneem hier een deel van zijn Voorrede daterend van 1919:

 “dat Dante’s poëem, dat een tocht door de onderwereld beschreef die eindigde in een hemelvaart, gegevens bevatte uit de mysteriën of inwijdingsritualen uit den tijd waarin ze geschreven waren en toen hij las dat aan Dante een reis naar Engeland toegeschreven werd, meende hij (’t was toen nog een veronderstelling die op enkele gegevens berustte) dat deze reis van den grooten Florentijn in verband kon staan met het overbrengen van het rituaal der in Dante’s tijd opgeheven orde der Tempelridders naar Schotland.

’t Lag voor de hand zich zekerheid te verschaffen of elementen uit het rituaal van den Schotschen ritus der Vrijmetselarij nog in de Divina Commedia te vinden waren. Dit bleek nu reeds na een oppervlakkige lezing. Het oude paswoord der Schotsche Meesters was Notuma of Notima. Had Dante dit woord al of niet gekend was nu de vraag. Was ’t hem bekend geweest, dan zou hij wel een eereplaats in zijn gedicht hebben aangewezen meende schrijver. Oogenschijnlijk leek het opzoeken van dit woord, dat wel op geborgen wijze zou geschreven zijn, veel op het zoeken van een naald in een hooiberg. Hij sloeg dus den Italiaanschen tekst op en dadelijk zag hij zijn vermoeden bewaarheid. Een acrostichon uit de eerste letters van vers 1, 4, 7, 10, 13, 19 van den eersten zang van het eerste boek samengesteld  vormde het gezocht woord of met andere woorden de Divina Commedia opende er mede.”

  Ik vond dit boek van J.Van Dijk, in de stadsbibliotheek en dit nadat ik voor de zoveelste maal had gedacht dat mijn Inferno af was en dat ik eindelijk verder kon werken aan mijn Purgatorio. En nu opende zich ineens een totaal nieuwe wereld, die ik dankzij Guénon, wel enigszins aangevoeld had, maar waarvoor ik niet de minste aanwijzing gevonden had. En zoals Van Dijk suggereerde hernam ik de beginverzen van Dantes Inferno:

1.  Nel mezzo del cammin di nostra vita

     mi ritrovai per una selva oscura,

     ché la diritta via era smarrita.

4.  Ah ! quanto, a dir qual era, è cosa dura,

     questa selva selvaggia e aspra e forte

     che nel pensier rinnova la paura! 

7.  Tanto è amara, che poco è più morte;

     ma per trattar del ben ch’io vi trovai

     dirὸ dell altre cose, ch’io v’ho scorte.

10. Io non so ben redir com’io v’entrai,

     tant’era pieno di sonno a quel punto

     che la verace via abbandonai.

13. Ma poi ch’io fui al pié d’un colle giunto

      là dove terminava quella valle

      che m’avea di pauro il cor compunto,

16. guardai in alto, e vidi le sue spalle

     vestite già de’ raggi del pianeta

     che mena dritto altrui per ogni calle.

19. Allor fu la paura un poco queta

     Che nel lago del cor m’era durata

      La notte ch’io passai con tanta pièta[2]

 Het fameuze woord Natima of Notuma leidt aldus niet alleen Dantes Inferno in maar wordt in feite een soort hoeksteen van zijn Commedia.