‘Cet étonnant alliage que nous nommons littérature’.

‘Le Monde des Lettres’ van 24 mei is voor mij een vruchtbaar domein waar ik William Faulkner ontmoet die op een dag verklaard heeft, aldus Jón Kalman Stefanson (vertaald door Eric Boury uit het IJslands): 

‘Qu’il s’efforçait constamment de manière répétée et presque à chaque phrase, de saisir l’insaisissable, d’atteindre l’inatteignable: dans mon écriture, disait-il, je cherche toujours à accomplir l’impossible. Et il ajoutait, je sais toutefois que je n’y parviendrai jamais, mais jamais je ne renoncerai’. 

In verband met deze stelregel, verwijst Stefanson naar een boek van Gunnar Gunnarsson van 1942 (Stock) - dat ik zou moeten gelezen hebben - ‘Vaisseaux dans le ciel’, een autobiografie waarin hij schrijft over de dood van zijn moeder. Het schijnt me toe, zegt Stefanson, ‘que Gunnar soit ici parvenu à réaliser l’impossible, dire l’indicible – waar Faulkner over sprak : 

’Aucun lecteur ne peut lire ce texte sans verser de larmes. Et aucun lecteur ne peut l’oublier, en nochtans Gunnarson beweerde dat hij er niet in geslaagd was de droefheid van toen, als kind, over te brengen in zijn woorden’.

De stelling van Jón Kalman Stefanson is dat wat geschreven staat, pas vorm en inhoud krijgt op  het ogenblik dat de lezer de tekst ontmoet en ondergaat in functie van zijn eigen herinneringen. ‘Ce n’est qu’alors que naît cet étonnant alliage que nous nommons littérature’. 

En ik die maar op zoek ben naar het schrijven van literatuur, waarbij ik de gouden regel van Faulkner steeds heb gevolgd, of dan toch heb willen volgen. Ik weet nu dat wat ik schrijf, slechts literatuur mag en kan genoemd worden als het zijn gewenst impact heeft op en het zich mengt met de lezer ervan.