Zo verneem je – en het is Ellen De Bruin in D.S. van 21 mei die het schrijft – dat nostalgie destijds gezien werd als een ziekte, ‘wie aan nostalgie leed, had koorts, kon niet slapen, wilde niet eten, voelde zich zwak en verdrietig en had hartkloppingen’ en men dacht er niet aan dat het een gevoelsziekte zou kunnen zijn. Tot Johannes Hofer, een Zwitserse arts, het zag als een vergaarterm voor al deze lichamelijke ongemakken bij de Zwitserse soldaten in Frankrijk, ‘die voortdurend dachten aan hun naar huis terugkeren (terugkeer naar hun geboortegrond ‘nostos’ in het Grieks), wat volgens hem, hun lijden (‘algos’)’ veroorzaakte.

Nu heimwee knaagt niet voortdurend bij een normaal mens, het overvalt ons op onverwachte ogenblikken als we in een bepaalde stemming verkeren en bepaalde herinneringen ons doen denken aan momenten dat men zich op een bepaalde plaats beter dan goed voelde, omdat er iets in de lucht hing dat het alledaagse, het gewone, ver oversteeg.

Ik denk hierbij aan een eerste zin van Ernst Jünger:

‘Ihr alle kennt die wilde Schwermut, die uns bei der Erinnerung an Zeiten des Glückes ergreift’.

Zijn tweede zin is al meer gericht naar herinneringen waarvan hij weet dat ze niet meer zullen terugkeren (von ihnen getrennt als durch alle Entfernungen) maar toch gaat hij nog een stap verder:

‘Und immer wieder  tasten wir in unseren durstigen Träumen dem vergangenen in jeder Einzelheit, in jeder Falte nach.’ 

Dit is Ernst Jünger in ‘Auf den Marmorklippen’[1], dat prachtige boekje (1972) van hem, al telt het amper 140 pagina’s. En ik erin bladerend tot ‘das Lied das die Gemeinde sang:

Weil denn kein Mensch uns helfen kann,

Rufen wir Gott um Hilfe an. 

Had misschien beter ook Jünger toegevoegd aan de boeken die ik meenemen zou naar dat oude hart van Grimentz waar ik het gisteren over had. 

De nostalgie of het heimwee naar, is een gezond heimwee het is de herinnering aan een manier van zijn in een oord dat voor mij en voor de kinderen het ene oord is waar we ons gevoeld hebben ontdaan van al het overbodige, aanwezig in een simpele omgeving met simpele handelingen ver van de wereld en meer dan intens levend.

Voor hen is het een kwestie van tijd om er terug te keren, voor mij – von ihnen getrennt als durch alle Entfernungen - vrees ik dat Grimentz[2], niet meer dan een goede herinnering wordt.