‘Want de religieuze mens is hij die achter deze zintuiglijke waarneembare wereld, een hogere geestelijke realiteit, een werkzame aanwezigheid vermoedt, die hij zal trachten te begrijpen, ook al weet hij dat hij haar nooit volkomen zal omvatten, en met wie hij zich vereenzelvigen wil, al blijft hij zich bewust van zijn onmacht en begrenzing’.
Dit zijn de woorden die Gérard Bodifée[1] ging halen bij Max Wildiers, en ook:

Dat de natuurwetenschappen bezig zijn heel ons wereldbeeld te veranderen en dat de stille revolutie die thans gaande is, juist in de natuurwetenschappen haar vertrekpunt heeft.

Christian de Duve was ook die mening toegedaan. Als ik zijn boek lees en dan vooral waar hij het heeft over God – ik denk dat hij dacht aan een figuur als God als hij sprak over l’Ultime réalité – dan was hij een religieus mens.

De Duve zegt ook - of is het Wildiers die het zegt? – ‘nous commençons à avoir une idée de ce qui se cache derrière des entités telles que le cosmos, la matière, la vie et la pensée… Même si cette explication est loin d’être terminée, rares sont ceux qui doutent qu’elle soit en train de nous rapprocher de la réalité derrière les apparences.
En verder: ‘het religieus gevoel beantwoordt een authentieke nood in de mens. Het is de uitdrukking van onze verwondering, onze verlangens en onze verwachtingen. We moeten de klederen waarmee we dit religieus gevoel omhangen wijzigen. Maar we moeten deze gevoelens niet schrappen of niet verstikken. De toute façon, nous en sommes probablement incapables’. 

Ik overloop hier niet het volledige boek van Christian de Duve. Ik wil er nog slechts een zin uit halen die ik enorm belangrijk vind:

‘L’Univers a donné la vie et la pensée. Par conséquent, il a dû les avoir potentiellement depuis le Big Bang’. 

Ik, die me iets meer mag permitteren dan de Duve, wens er zelfs aan toe te voegen dat het Universum er is omwille van de gedachte, omwille van de geest in de mens. Had de geest van de mens er niet geweest er ware ook geen Universum geweest of in elk geval niemand zou het geweten hebben.

En voor mij is dit een belangrijke vaststelling, de belangrijkste van al wat ik ooit geschreven heb of nog schrijven zal.