xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /> 

Een vriend antwoordt op een vraag die ik me stelde, over de zin van het schrijven. Hij verwijst me naar het voorbeeld van Ivo Michiels. ‘Het is de wil die door alles heen intact bleef tot de laatste dag’, zegt hij, ‘maar een zin is er niet behalve de zin die je er zelf aan geeft’. Hij verwijst ook naar het boek van Rüdiger Safranski over Schiller, ‘de artsen begrepen niet hoe hij had kunnen verder leven; het kon alleen die ijzersterke wil tot schrijven zijn geweest.’

De wil tot verder leven op een zinnige wijze, niet uitgedoofd, niet uitdovend, maar uitkijkende naar het woord dat hem levend houdt.

Mijn vriend schreef ook nog andere, heel mooie dingen – ‘mais de mon frère, le poète, on a eu des nouvelles…’ - maar er was één zin waarvan de diepere ondergrond pas later tot mij is doorgedrongen, nl. waar hij het had over ‘Gloed’ van Sandor Marai dat ‘hij ervaart als voedsel  voor de altijd wankele ziel…’

Bij een eerste lezing had ik enkel zijn enorme literaire kennis bewonderd, keek ik op, zoals ik hem ken, naar de  kracht die er in zijn woorden lag. Nu, bij een derde lezing van zijn antwoord, ontdek ik plots de mens in hem en verrijst hij uit het woord, zie ik hem met zijn wankele ziel, zoals die ziel of dat hart van mij.

Zie ik mijn, en wellicht ook zijn, onvermogen door te dringen tot de essentie van de dingen. De dingen die ons omringen en de gebeurtenissen die ons vasthouden en ons meenemen, zoals een tak op de Leie.

Ons onvermogen te zeggen wat niet te zeggen is, zoals ik trachtte te tekenen wat niet te tekenen is.

Het onvermogen, zelfs hoog klimmend, om steeds een iets te kort te komen, zoals ik het trachtte te zeggen in mijn Goldberg Variaties, een gedicht van een paar dagen terug, of zeg ik van drie duizend woorden  terug.

We willen altijd meer en beter, verder en tezelfdertijd dichterbij komen, we willen de hoogte in en er hangen blijven zoals Mahler, zoals Bach en Beethoven, Mozart en Schubert, Ravel en Shostakovitch, en noem maar op.

En het bevreemdende voor mij is dat ik soms de indruk heb dat zij er in slagen de hoogste sferen te bereiken, omdat klanken uit het niets afkomen op ons, omdat klanken uit andere regionen komen, anders zijn dan woorden die beelden zijn, en beelden die woorden zijn, omdat klanken vrijheid zijn, zich nestelen in de ruimte van de geest. Klanken zijn. Muziek is.

Mijn wankele ziel weet dit maar al te goed, en mijn andere vriend, de organist in de ziel, die ik een paar dagen terug, ontmoette en aanvoelt wanneer de gelovigen in zijn kerk luisteren naar zijn Buxtehude, weet dit nog heel wat beter.