xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /> 

Frank VDB, de zoon van een goede jeugdvriend van mij plaatste het verhaal van de heilige Colombanus op zijn facebook, waarmede hij me ten zeerste verraste. Ik maakte er hem attent op dat de Ierse monnik, Colombanus, in de VIde eeuw, samen met 12 gezellen, aan land was gegaan op wat de Schotten nu noemen the holy Isle of Iona, gelegen op de westkust van Schotland, als een eilandje van The Isle of Mull dat te bereiken is met de boot van uit Oban.

Ik bezocht het eiland, een eerste maal met Jean-François C. en Guy M. en een tweede maal met Pierre H. en schreef er over in mijn dagboeken van die tijd, ruim twintig jaar geleden.

Ik beloofde Frank het verhaal te herwerken en het op  mijn blog te plaatsen, en belofte maakt schuld, maar gezien de lengte van het verhaal zal ik het spreiden over twee dagen.

Iona een evocatie (1)

Zo die morgen de tocht, de oude pelgrimsweg volgend, over het eiland Mull naar het dorpje Fionnphort toe: een spreken en een zwijgen onder de bijna-regenlucht. Zo is het bruine land van Mull een tocht langs meren en heuvels en dalen, met hier en daar witte vlekken van huizen, kleine tekens van leven in een niet te noemen verlatenheid.

En houden ze even de wagen stil voor het simpele langs de weg, terwijl de aarde zich door het Universum slingert, en beroeren ze het woekerende bekermos, het tere haarmos met de huif, glimmend van vocht en licht, trillend in de wind en denkt hij er omheen de onzichtbare korrels sporen die neervallen op zijn handen en over de aarde.

Hij denkt : ik ben rust en ontvankelijkheid, ik ben ruimte en herinnering, ik ben verleden en heden.
Een sperwer schiet naar de grond toe en er hangt een schreeuw. We zijn landschap en oneindigheid.

En van de dichter Macdiarmid las hij toen:

The Rose of all the world is not for me

I want for my part

only the little white rose of Scotland

that smells sharp and sweet – and breaks the heart.

En uit een draai van de weg tot hen gekomen, Iona, en wat zo lang reeds wemelde in hun verbeelden, ligt voor hen, zo heel dichtbij dat ze het bijna raken kunnen over de smalle strook water heen. Het is een wereld van groen en heuvels geworden. Het is een geblokte donkere kathedraal naast een handvol huizen. Het is een roerloze baken, een toevlucht.

De kleine ferry glijdt over het helderste water, spiegelkleuren van geelgroen tot blauwgroen. Zijn hand in het water voelt hij de koelte ervan in zijn vingertoppen. En als de boot aanlegt onder een immense koepel van luchten betreden ze een wereld van eeuwen her, van monniken en nonnen, van druïden en Kelten van Vikingers en Schotten, van vele geslachten die er waren, lang voor hen.

Het is de herinnering aan wat nog kleeft aan de steiger waar ze aanleggen, aan de grond waar ze hun voeten zetten, aan de smalle huizen, aan de afgebrokkelde muren van wat eens de ‘nunnery’ was.

Ze staan bij het eeuwenoude, hoge Keltisch kruis dat het symbool, de geest van Christus geborgen houdt. Ze lopen over de resten van het oude kerkhof waar eens de Schotse koningen werden begraven. Ze wandelen binnen in de schemerige maar o zo sobere kathedraal en:

Instead of monks’ voices

the lowing of cattle shall be heard.

Als ze terug buitenkomen, een trage regen valt over de aarde. In een roerloze boom, een roerloze tortel en een vers komt terug:

Mon cheval arrêté sous l’arbre qui roucoule, Je siffle un sifflement plus pur… Et paix à ceux, s’ils vont mourir, qui n’ont point vu ce jour. Mais de mon frère le poète on a eu des nouvelles. Il a écrit encore une chose très douce. Et quelques-uns en eurent connaissance.

Hoe groot is thans de vriendschap in ons en hoe arm hij die dit alles verwoorden wil. Want weinig talrijk zijn zij die dit lezen zullen, doch deze weinigen zullen broeders zijn met hem en met Saint-John Perse die deze verzen schreef[1].