Selon ‘Livres Hebdo’ 646 romans français et étrangers s’apprètent à paraître, lees ik in Le Monde (17 augustus).

Er wordt niet gespecifieerd welke de verhouding is tussen Franse en buitenlandse, tussen boeken die dit jaar gepubliceerd worden en boeken die een aanvullende publicatie krijgen, maar het aantal dat de boekenwinkels zal binnenschuiven lijkt me aanzienlijk en onmogelijk op te volgen.

Ook, afgerekend op mezelf, schijnt het  me toe dat heel de wereld aan het schrijven is zelfs al is de kans gepubliceerd te worden als een van die 646, heel, heel klein.

Kafka was ook een bezetene als schrijver. In het boek dat ik gisteren citeerde, las ik van hem:

Ma vie au fond consiste depuis toujours en tentatives pour écrire, et le plus souvent en tentatives manquées. Mais lorsque je n’écrivais pas, j’étais par terre, tout juste bon à être balayé.

Als hij niet schreef was hij nog juist goed om van de grond geveegd te worden. En zo zijn er velen. Maar wat nut heeft het, zelfs bij publicatie, als het is om opgestapeld te liggen in de boekenwinkels of opgesteld in hun rekken, als niemand je ter hand neemt of je enkel maar even doorbladert om je dan terug te plaatsen waar het boek genomen werd, in de rij of op de stapel?

Wat nut heeft het, een boek te schrijven, als je niet woord na woord gelezen wordt, zoals je woord na woord, met zoveel zorg en inzet, geschreven hebt.

Blijft in elk geval, de geschiedenis van de schrijver en de geschiedenis van het boek, alhoewel met elkaar verbonden kennen beide een afzonderlijk leven. De schrijver gaat er aan ten onder, dan toch na verloop van tijd, maar het gebeurt dat het boek hem glansrijk overleeft.

Kafka wou schijnbaar dit risico niet lopen, hij liet  verdwijnen wat nog kon verdwijnen, zoals hij verdween. Maar misschien hoopte hij stiekem dat Max Brod zijn beslissing negeren zou en dat hij toch gepubliceerd zou worden, wat hij altijd moet gehoopt hebben.

En het is maar na de publicatie dat het leven van het boek begint. En het kan dat dit heel kortstondig is - zoals dit van de hapklare boeken - maar het kan ook en dit geldt zeker voor de werken van Kafka, dat het boek een lang leven tegemoet gaat en dat aldus het leven van de schrijver mee wordt verlengd, de eeuwigheid binnen.

Wie hier dan over beslist is de lezer, hij is het die de beslissende factor blijft. Zo denk ik dat van de verhalen van vandaag, er binnen afzienbare tijd niet veel meer overblijven, want wie leest er nog Pasternak. Solzhenitsyn, Hemingway, Faulkner, wie nog Bernanos, Gide, wie nog Aafjes, Den Hartog, Gilliams. En wie leest nog binnen enkele jaren Mulisch, Van het Reve en Verhulst, deze van het ‘godverdomse’ en zovele anderen die het nu voor het zeggen nog hebben.

Waarom zou dan het boek dat ik op het oog heb en langzaam verder schuift, te langzaam evenwel, enige kans maken me te overleven. Als souvenir wel misschien, maar als boek of als geschrift is de kans meer dan miniem. Het is dan ook niet meer de zorg die het wel was jaren terug. Ik ben, tout compte fait, reeds uiterst tevreden met mijn werk van elke dag.xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />