xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /> 

Ben aan deze dagelijkse blogs aan het schrijven sinds januari 2010. Deze teksten echter - waar weinige onder u kennis van kregen - werden pas ingelogd van 18 juli 2011 af.

Sommige van deze niet-ingelogde teksten worden nu, weliswaar soms aanzienlijk gewijzigd, hernomen.

Samen met de blogs die in mijn hoofd al geschreven staan – denk aan Dantes Vita Nova – meen ik er voldoende te hebben opdat deze lopen zouden, si Dieu me prète vie, tot het jaar 2015, hoe ver en hoe onwaarschijnlijk dit ook moge lijken.

Een van mijn vorige stukken ging over:

Het Manneken Pis van Geraardsbergen

Weinige van mijn geschriften werden in een of ander tijdschrift - of wat ook - opgenomen. Het zij dan zo, maar er hangt wel een tekening van het ‘Manneken’, open en bloot naast zijn beeldje op de markt van Geraardsbergen.

De authentieke geschiedenis van dit ‘Manneken’ werd door een groep van acht uit de rekeningen van de stad Geraardsbergen - bewaard in het archief van Ronse - gehaald, en te boek gesteld, in een modest werkje weliswaar.

Hoe modest het ook is, het is nu toch met absolute zekerheid geweten hoe het ooit ontstaan kon en vooral, vooral hoe het gebeurde dat een leeuwken, het zinnebeeld van Vlaanderen, vervangen werd door een ‘pissend’ manneken.

Dit tot scha en schande van wie het, om deze reden – de leeuwenvlaggendragers van de sport incluis - benijden zou.

Men zou het niet verwachten maar het zijn de Gentse troepen die er schuld aan hebben. Herhaaldelijk zijn deze de stad komen plunderen, zelfs de loden buizen van de waterleiding namen ze mee, zelfs het ‘latoenen leeuwken’ van de fontein op de Grote Markt, vlak voor de herberg ‘de ghulden cop’ stalen ze. Dit gebeurde in het voor de stad fatale jaar 1452 [1].

Pas in 1455 zal de stad geleidelijk uit haar puinen verrijzen, de waterleidingen worden hersteld en wat het leeuwken betreft heeft men gehoord dat het te koop staat in Gent. Zo gebeurt het dat op 10 juli 1455, Heinric Joos, orlogemeester naar Gent vertrekt om het leeuwken terug te kopen en we lezen in de stadsrekeningen:

Heinric Joos, de xden dach in hoeymaent ghesonden te Ghend omme daer uut name van de ontfangers te coepene dlattoenen leeukin dat voer dorloghe plach te staene up torrekin van den backe van den fonteyne voer den ghulden cop mids dat den ontfangers de boedscap bracht was dat ment te Ghend hadde ghesien staen te coepe dwelc als de vorseide Heinric te ghend quam de lattoenghietere seyde dat tselve leeukin tsinen huus langhe geweest hadde maer was over een stic tijte ghesmolten sinen salarijs van tween daghe te viij s.p. sdaeghs heft            xvj s.p.

Het is de volgende dag, vrijdag 11 juli – er was toen nog geen interesse voor een feest - dat Heinric terugkeert met het bericht dat hun leeuwken door de Gentenaars gesmolten werd.

Bij het lezen en herlezen van wat geschreven staat en dit te plaatsen tegenover de realiteit van de feiten in hun tragisch verband[2], beeld ik me de gemoedstoestand in van het stadsbestuur bij het vernemen van het nieuws. Het is volop zomer en om al die emoties weg te spoelen is er nood aan een koele dronk, en aan een tweede. Meer dan een lelijk woord zal gevallen zijn aan het adres van de Gentenaars en hun reactie is lumineus eenvoudig geweest. Ah, Gent, we zullen eens tonen wat we denken over u. Geen leeuw meer, ah neen, maar een manneken met zijn waterstraal in uw richting.

En een paar dagen later, op 16 juli 1455 vertrekt Heinric de Backere met een brief gericht aan Janne vander Schelden te Brussel, die de leverancier was de loden leidingen en het plaatsen ervan:

hem biddende dat hij soude willen doen maken een latoenen [3] manneken… dat behoeren soude omme te doen stellene up tconduyt ende torrekin vanden backe van de fonteyne up de marct voer den ghulden cop te gherdsberghe hem ghegheven over sine moeyte van desen vii s.p.

Vander Schelden gaf de opdracht door aan Reynier van Tienen die treuzelde met de uitvoering, en vooreerst met een te groot model voor de dag kwam, waarop de timmerman Gillis vander Jeught de opdracht kreeg een kleiner model te snijden mids dat deerste mannekine veel te groet was. En het is Janne Struelen die met het houten manneken vertrekt naar ‘Bruecele omme dat te draghene ten huus van de lattoengietere’.

Om een lang verhaal kort te maken. Het gieten van het manneken verloopt heel stroef, niet minder dan drie maal is Reynier van Thienen moeten herbeginnen. Uiteindelijk wordt het geplaatst in de eerste dagen van juni 1459.

Heel het verhaal werd uitgeschreven door twee historici van de groep van acht, M. Cock en R. Van Damme. Ikzelf tekende slechts het manneken op het couvert van het boekje van 1972. En het is deze tekening bestaande uit slechts twee kronkellijnen die nu voorkomt op de koperen plaat tegen de muur van het Stadhuis van Geraardsbergen. Het is niet veel, maar het is iets en het is, zoals het hoort, ongetekend.

Dit is geen wereldnieuws, verre van, hoewel het manneken – dat van Brussel - gekend is tot in Japan naar ik vaststelde.

Van Reynier van Thienen die het manneken gegoten heeft, prijkt nog altijd een koperen kandelaar van enorme afmetingen in de kerk van Zoutleeuw. Op zijn palmares van werken mag dus het Manneken van Geraardsbergen worden toegevoegd.