xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Mag ik vandaag nog even terugkomen én op Dante én
op Samuel Beckett, de man van dat prachtige Neither-gedicht, van een paar
dagen terug, om over te nemen wat hij in zijn Disjecta schrijft over het Italiaans van Dante:
Dante schreef in een volkstaal die door een denkbeeldige Italiaan, die
alles wat goed was aan dialecten van zijn land in zich had opgenomen, gesproken
had kunnen worden, maar die feitelijk zeer zeker niet gesproken werd of ooit
gesproken was.
En verder waar hij de vergelijking trekt tussen de
taal van Dante en deze van James Joyce:
Dante schreef wat in zijn eigen stad op straat werd gesproken terwijl
geen sterveling op aarde of in de hemel ooit de taal van Work in Progress
(Finnigans Wake) sprak. We zullen moeten erkennen, dat een internationale
verschijning in staat zou kunnen zijn haar te spreken, net zoals in 1300 een
interregionale verschijning en niemand anders - de taal van de Divina
Commedia had kunnen spreken.
We zijn geneigd te vergeten dat Dantes literaire publiek Latijns was,
dat de vorm van zijn gedicht beoordeeld zou worden door Latijnse ogen en oren,
door een Latijnse esthetica die vernieuwing niet duldde en die wel ontstemd
moest raken toen de zoetgevooisde elegantie van Ultima regna canam, fluido
contermina mundo, (ik zal van volmaakte landen zingen die grenzen
aan deze vluchtige wereld) werd vervangen
door de barbaarse directheid van Nel mezzo del cammin di nostra vita. Net
zoals Engelse ogen en oren de voorkeur geven aan Smoking his favourite pipe in
the sacred presence of ladies, boven Raucking his favourite turkvu in the
smukking precincts of lydias.
Je moet natuurlijk Beckett zijn, om sprekend over
de kracht van de taal, het Italiaans van Dante te gaan vergelijken met het
Engels(!) van Joyce. Echter, als ik het aantal taal-voetnoten zie bij mijn
Italiaanse tekst van de Divina Commedia
dan is het me duidelijk dat het Italiaans van Dante problemen stellen moet aan
de doorsnee Italiaan van vandaag. Zelfs al beweert Jacqueline
Risset dat un Italien contemporain peut encore, sans
difficulté excessive, lire la langue médiévale de la Comédie.
Wij ook zijn nog in staat
ons middeleeuws Nederlands te lezen maar of we het begrijpen zoals het hoort
begrepen te worden is een andere zaak.
Samuel Beckett: Disjecta,
Beschouwelijk Werk, 1999, Historische Uitgeverij, Groningen. Nederlndse
vertaling uit het Engels: Vertalerscollectief & Ronald Kuil, pag. 63. Jacqueline Risset: Dante écrivain ou lintelletto damore, Ed.Le Seuil ,1982.
|