xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /> 

Over Jung vond ik, bladerend in vorige geschriften, volgende verhalen over synchroniciteit.

Zo op een morgen zocht ik naar een postkaart van het Eilean Donan castle – gelegen op de vaarweg van Oban naar het eiland Mull – een kaart die ik ergens in een boek als bladwijzer had achtergelaten en ik terechtkom bij T.S.Eliot, ‘A facsimile and transcript of the original drafts of The Waste Land’ waarin ik op de eerste pagina, naast de krabbeltekening van een kind, geschreven had, ‘Anthony a dessiné ceci le 10.10.1987’.

En op het ogenblik dat ik dit lees, er aangebeld wordt en ik de deur open en de Anthony, die bijna twintig jaar voorheen de krabbel ‘getekend’ had, voor mij staat met zijn verloofde, zodat ik hem ontvang met het boek, met zijn ‘tekening’ in de hand, en hem toon wat hij als driejarige ‘geschreven’ had in ‘The Waste Land’.

Een voorbeeld van synchroniciteit à la Jung. Anthony en Ruth zullen dit morgen lezen en zullen zich het voorval herinneren en lachen.

*

En een ander voorval, een meer naar binnen gerichte gebeurtenis, toen ik in Genève was, en veel te vroeg voor mijn vliegtuig naar Brussel, en ik gewandeld was tot aan het meer en was gaan neerzitten in het gras onder de bomen. Het was een zondag in augustus, mensen zaten in groepjes neer omheen mij en kinderen liepen rond.

Het water, een grote spiegel kringelend licht met witte zeilboten overal tegen de blauwe achtergrond van heuvels en bergen.

Ik was neer gaan zitten met een bundel van Odyseus Elitis[1] in de hand. En een ogenblik, verloren in gedachten, opende ik de bundel op een gedicht en las:

Her soul took on a certain lightness

From the mountains opposite

Though the day had been cruel

And tomorrow was unknown

Het was toen dat een jonge vrouw in een lang wit kleed naar mij toekwam en ging neerzitten op enkele meters afstand. Haar blik was over het meer, haar ogen gezwollen. Ze weende of ging wenen of had geweend. Ze hield een wit zakdoekje in haar hand: Though the day had been cruel, and tomorrow was unknown.

Mijn vingers tussen de bladen van het boek keek ik naar haar, even maar. Voor zich uitstarend borg ze haar zakdoekje weg in haar tas en dan, alsof ze zich had bedacht, klaarde haar gezicht: Her soul took on a certain lightness from the mountains opposite.

Elitis had niets te maken met deze vrouw, hoogstens iets te maken met een vrouw in een zelfde toestand. Maar het was vreemd, dat ik over een bedroefde vrouw las op het ogenblik dat die vrouw naast mij kwam zitten.

Ik dacht nog aan haar toen ik in het vliegtuig zat. Had ik het gedroomd, toen ik het las en was er helemaal geen vrouw in een lang wit kleed geweest die gehuild had, en had ik, half in slaap, de tekst van Elitis omgezet in reële beelden?

Maar ik wist met zekerheid dat ze naast mij was komen zitten. Misschien wachtte ze op een woord van troost van mij, een onbekende man die haar helpen kon, een simpel woord was voldoende, een woord dat de greep om haar hart verlichten zou? Maar ik was zwijgend gebleven, starend naar de zeilboten op het water.

Had ik haar moeten toespreken en was dit het ogenblik in mijn leven dat beslissend had kunnen zijn voor de rest van mijn dagen, de beslissing die ik had kunnen nemen en de zoveelste die ik niet genomen heb omdat het niet de weg was die opgetekend lag voor mij.

Ik was blijven zitten in het gras met de treurende vrouw op enkele meters van mij, het boek in de hand en toen het tijd werd voor het vliegtuig was ik opgestaan en toen, even maar, een ogenblik maar, hadden onze ogen elkaar geraakt, een fractie maar, en las ik haar bede.

Wat is er van een ontmoeting die kon maar niet was, die niet à la Mulisch was – bij Mulisch in zijn Ontdekking van de Hemel is alles vooruit gepland.

Gebeurt het nog dat zij, zoals ik nu, terugdenkt aan die namiddag op het gras voor het meer, toen ze weende en een man dicht bij haar zat met een boek in de hand. Een ogenblik in het leven dat kwam en ging zoals zovele dingen die gebeuren of dingen die niet gebeuren.

Zo gaat er zelfs niets verloren van wat had kunnen zijn. Misschien, maar dit is Bashevis Singer die zo iets zou schrijven, was er tezelfdertijd op een andere plaats, in een ander land, een zelfde gebeuren waar de man wel is opgestaan om naar de vrouw toe te gaan en naast haar te gaan neerzitten om haar nimmer nog te verlaten.

Zou Jung dit voorval over enkele versregels in een boek en een simultaan gebeuren ook bestempelen als een voorbeeld van synchroniciteit?