Het Vrijheidsbeeld in de schaduw van Trump

De belangrijkste vernieuwing die het christendom in de wereld bracht, is deze van de universaliteit: de gelijkheid van alle mensen, uitgedrukt in de zin dat alle mensen kinderen zijn van één en dezelfde god. Hiermee overstijgt de mensheid in één klap het nationalisme dat immers alleen de leden van het eigen volk als (te verdedigen) broeders en zusters beschouwt. In zekere zin deint het christendom dan verder uit naar onder meer het humanisme en het internationalisme, waarover onmiddellijk een woordje meer.

Het nationalisme is niet alleen een aanleiding bij uitstek tot oorlog waarbij het sterkere land het zwakkere poogt te verslinden, het staat ook de humaniteit in de weg en het fundament voor de verdediging van de rechten van de mens. Het is immers pas vanuit een universalistische visie dat men daadwerkelijk kan pogen om in te grijpen wanneer in andere landen bijvoorbeeld kinderen worden uitgebuit, slavernij wordt in stand gehouden of vrouwen worden verminkt. Wie zich daarentegen terugplooien op de eigen natie — economisch maar ook politiek en moreel — zullen geneigd zijn om te oordelen dat andere naties maar zelf moeten beslissen hoe zij de mensenrechten opvatten en zij zullen niet opkomen voor de rechten van de burgers van andere naties, ook al worden daar mensen massaal vermoord, laat staan dat zij zouden opkomen voor de 'rechtenlozen' of de mensen zonder papieren.

Het nationalisme is een verlengstuk van het individuele recht van de sterkste, dat men overigens ook in de dierenwereld kan ontwaren in het groepsinstinct en gedeeltelijk ook inzake het soortbehoud. In die zin kan men het internationalisme overigens veeleer beschouwen als een emanatie van het soortbehoud dan als iets typisch menselijks terwijl het christendom niet het behoud van de soort op het oog heeft maar het recht van elke mens — die uiteraard de mensheid nodig heeft om een persoon te kunnen zijn.

Wanneer de nieuwe president van de Verenigde Staten van Amerika aan de wereld verklaart dat hij wil dat het land dat hij op grond van een meerderheidsbeslissing van het volk vertegenwoordigt, zich voortaan niet meer zal inlaten met wat er in andere landen gebeurt, terwijl hij welhaast in één en dezelfde adem belooft dat hij de huidige terreurorganisaties zal uitroeien, spreekt hij zichzelf uiteraard aardig tegen. Tenzij hij het terrorisme enkel viseert vanuit het oogpunt van het nadeel dat dit kan berokkenen aan de eigen natie. Edoch, waar het een niet door landsgrenzen gebonden terreur betreft, zal vroeg of laat — en eerder vroeg dan laat — gaan blijken dat een internationale terreur zeker niet kan gestopt worden door één (zich van de rest van de wereld isolerende) natie: een wereldwijde terreur moet met een internationale coalitie bestreden worden, wil deze strijd ook maar enige kans op slagen hebben.

Wat betreft nu de binnenlandse aangelegenheden, wil de nieuwe president het land beschermen tegen immigranten en wel door het bouwen van hoge muren. Een zich bijzonder tromperende visie is dat en zij zou ook bijzonder lachwekkend zijn indien zij niet zo rampzalig was, want de huidige Verenigde Staten bestaan uitsluitend uit immigranten: de oorspronkelijke bevolking — de zogenaamde Indianen — werden enkele eeuwen geleden immers uitgemoord door de kolonisatoren en het restant van deze autochtone volkeren werd ondergebracht in reservaten alwaar men hen nog steeds kan gaan bezichtigen. Voor de geschiedenis hiervan, zie ons artikel De Verenigde Staten van Amerika. Een beknopte historiek.

Weg dus met dat Vrijheidsbeeld, dat naast de vrijheid ook de verwelkoming symboliseert van terugkerende landgenoten, van gasten en van immigranten.

(Jan Bauwens, 21 januari 2017)

Democratie, een paradox

Een volk dat vrijheid en gelijkheid hoog in het vaandel voert, vindt de democratie of de volksheerschappij ongetwijfeld de ideale bestuursvorm maar vandaag rijst steeds vaker de vraag of de democratie haar beste tijd niet heeft gehad. De kwestie is niet of de democratie al dan niet wenselijk is — dat ze dat is, lijdt weinig twijfel — de vraag luidt of zij in deze tijd niet a priori gecorrumpeerd wordt.

Politieke partijen en hun executeurs zijn immers in hetzelfde bedje ziek als alle andere koopwaar: als het er om doen is zichzelf aan te prijzen, zetten zij er hun beste beentje voor — zij beloven de hemel op aarde — maar uiteindelijk koopt men een kat in een zak.

Het actuele probleem is niet anders inzake politiek dan inzake alle andere producten en diensten: de prijs-kwaliteitverhouding deugt niet omdat alles moet wijken voor het winstbejag dat steunt op het principe van zoveel mogelijk krijgen en daar zo weinig mogelijk voor teruggeven. Politici willen geld, aanzien en macht maar missen steeds vaker de vereiste bekwaamheden, precies zoals al onze andere spullen die wel duur genoeg zijn maar helaas niet deugen.

De diagnose is simpel en de oplossing evenzeer: spullen horen eerst getest te worden en navenant geprijsd en als zij niet deugen, mogen zij de markt niet in. Zoals ieder ander zouden ook politici zich moeten scholen voor de job en zou hun lot verbonden moeten worden met de resultaten van hun werk of van hun werkeloos toezien.

En hier rijst uiteraard een jammerlijke paradox in de vraag of het volk wel bekwaam is om zichzelf te besturen: dat de mensen macht willen over zichzelf, klinkt vanzelfsprekend maar voor de uitoefening daarvan zijn afgevaardigden nodig, specialisten in wie men zijn vertrouwen moet kunnen stellen. En wie gaat heersen in naam van het volk, heerst onvermijdelijk reeds over het volk: hij onderscheidt zich van zijn onderdanen — en daar gaat onze autonomie!

Op de keper beschouwd is ware democratie, zelfbeheersing maar een volk dat deze kunst machtig is — een beschaafd volk dus — heeft helemaal geen politiek meer nodig.

(J.B., 18 januari 2017)

“De buit rechtvaardigt de diefstal”

— over een nieuwe (fascistische) leuze —

Nadat in de Tweede Wereldoorlog zes miljoen mensen in concentratiekampen omkwamen, werden op 15 april 1945 de bewoners van Weimar door de geallieerden verplicht om daar in de buurt het pas bevrijde concentratiekamp van Buchenwald te bezoeken. Toen zij de gruwel aanschouwden, herhaalden ze alsmaar de historische woorden: “Wir haben es nicht gewuszt” — “We wisten het niet”. Uit later onderzoek van de joodse vorser David Bankier bleek echter dat deze volkerenmoord een publiek geheim was want het Duitse volk had er al dan niet bewust aan meegewerkt en zou onwetendheid hebben geveinsd om aldus de schijn van zijn onschuld staande te kunnen houden. De joodse filosofe Hannah Arendt spreekt in dit verband over de “banaliteit van het kwaad”: evenmin als Adolf Eichmann die de deportaties, de moordmethode en de hele genocide organiseerde, stond het Duitse volk stil bij de immoraliteit van wat men deed (*): een bevel was nu eenmaal een bevel. (**) Stanley Millgram toonde in 1963 proefondervindelijk aan dat ruim twee derden van de mensen probleemloos in staat is tot foltering en zelfs moord als de slachtoffers geen verweer hebben. (***)

Onverschilligheid ten aanzien van weerloze slachtoffers wordt door auteur en Nobelprijswinnaar Elie Wiesel, die Auschwitz overleefde, beschouwd als nog erger dan de genocide zelf. (****) En onverschilligheid jegens het leed van weerlozen is helaas ook vandaag schering en inslag. Die onverschilligheid komt op een bijzonder cynische manier aan het licht waar zij zich godbetert ook nog poogt te rechtvaardigen middels het voorwenden van allerlei (bij uitstek economische) voordelen welke de immoraliteit vergezellen, alsof de buit ooit de diefstal kon rechtvaardigen.

Bekend in dat verband is de affiche ten tijde van de heerschappij van de nazi-ideologie waarop een door een medicus geflankeerde zieke afgebeeld wordt samen met de ophitsende tekst:

“60.000 Reichsmark, zoveel kost deze zieke aan het volk.

En dat is úw geld, medeburgers!”

Diezelfde immoraliteit sluipt vandaag onze wereld verkapt maar gestaag op allerlei manieren opnieuw naar binnen.

Zo dreigt het huidige regime aan werkzoekenden de ultieme bestaansmiddelen te ontnemen van zodra zij ethische bezwaren laten prevaleren op het verkrijgen of op het behoud van een job. Een door een arbeidsbemiddelaar op het matje geroepen leraar moet zich verantwoorden voor het feit dat zijn protest tegen een immorele gang van zaken in het onderwijs hem kennelijk zijn job kost, alsof de plicht tot het aanvaarden van een job, het toebrengen van schade aan derden kon legitimeren — inderdaad: alsof de buit de diefstal kon rechtvaardigen. De godsdienstleraar die de holebi discriminatie in de leerstof van zijn vak niet pikt, verliest derhalve niet alleen zijn job maar zet tevens zijn werkloosheidsvergoeding op de helling. Hetzelfde lot deelt de leraar die zich verzet tegen de aanmaning vanwege de schooldirectie om het de leerlingen zo makkelijk mogelijk te maken “omdat elke leerling anderhalf lesuur waard is” en dus met het oog op het veilig stellen van de jobs van het lerarenkorps, ook als dat moet gaan ten koste van het onderwijs als zodanig: de leerlingen zijn er voor de leraars in plaats van andersom — je reinste middel-doelomkering.

Een regime dat het protest tegen dergelijke perversies op zo'n laffe manier in de kiem smoort, handhaaft dwang en is volstrekt respectloos — de benaming voor zo'n regime is fascisme.

(J.B., 7 januari 2017)

Verwijzingen:

(*) “Vader, vergeef het hen want ze weten niet wat ze doen”.

(**) “Befehl ist Befehl”.

(***) https://nl.wikipedia.org/wiki/Experiment_van_Milgram

(****) “The opposite of love is not hate, it's indifference” — “Indifference is the epitome of evil”. — “We must take sides. Neutrality helps the oppressor, never the victim. Silence encourages the tormentor, never the tormented”.

https://www.brainyquote.com/quotes/authors/e/elie_wiesel.html

https://nl.wikipedia.org/wiki/Holocaust

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wir_haben_es_nicht_gewu%C3%9Ft

https://nl.wikipedia.org/wiki/David_Bankier

https://nl.wikipedia.org/wiki/Elie_Wiesel

De trias politica of de dictatuur

In een reactie tegen de onbeperkte macht van de vorsten, formuleerde de Franse Verlichtingsfilosoof Montesquieu (1689-1755) het principe van de scheiding der machten: de wetgevende, de uitvoerende en de rechterlijke macht moeten elkaar bewaken om een afglijding naar de dictatuur onmogelijk te maken en het principe drong door na de Franse revolutie van 1789.

Volgens Montesquieu nam het despotisme toe — niet door de macht van de adel, zoals men geneigd kon zijn te denken, maar net andersom ingevolge haar tanende macht: de adel beschermt namelijk het volk door de handhaving van edele principes maar onder de toenemende invloed van de handelaren, verdwenen die principes en moest alles wijken voor de macht van het geld. In zijn Perzische brieven (— een satire uit 1721 op de Franse staat via de commentaren van twee Perzen op bezoek in Europa — NB: de Perzen woonden samen met nog andere volkeren zoals de Meden voornamelijk in het huidige Iran) noemt Montesquieu de monarchie wegens haar absolutistisch karakter een 'fataal wapen'. In Over de geest van de wetten (De l'Esprit des Lois) uit 1774 werkt hij dit uit en keert hij zich tegen slavernij en tirannie.

Het huidige tijdperk vertoont een opvallende gelijkenis met dat van de absolute vorsten van Versailles, waarvan de zonnekoning het toonbeeld is en het doet ook denken aan het despotisme van de waanzinnige keizer Nero. In de beide historische gevallen gaat het in wezen om de zelfvergoddelijking van de mens, welke paradoxaal genoeg getuigt van zijn tegendeel, met name het morele verval of de verdierlijking. Kenmerkend voor het morele verval is het totaal verdwijnen van de waarden en van alle kwaliteiten, zodat uiteindelijk alleen nog de lege kwantiteit rest, welke het best verbeeld wordt in het boven alles aanbeden geld. Het geld is god, de religie is de onverzadigbare hebzucht — een verslaving — en de mens is voortaan wat hij bezit, wat wil zeggen dat hij gereduceerd werd tot een ding en dan nog een per definitie altijd onaf ding — precies omdat hij nooit genoeg heeft. Men is wat men bezit maar dat bezit is nooit groot genoeg en zo is men altijd het tekort eigen aan de onverzadigbaarheid of de verslaving. Daarom ook valt men niet zozeer samen met wat men heeft maar veeleer met wat men zal blijven missen, namelijk 'alles', en zo is de mens die god wil zijn, uiteindelijk de zielige slaaf van een onverzadigbare grootheidswaan. Waar hier in het westen de voorgaande generaties die de oorlog hebben beleefd, nog de deugd van de tevredenheid hoog in het vaandel voerden, zweren hun kinderen en hun kleinkinderen met nog veel meer vuur bij de ontevredenheid als hoogste deugd, want men gelooft dat de kiemen van de vooruitgang liggen in de strijd om altijd meer en beter. Altijd meer en beter dan de anderen, meer bepaald, wat betekent dat de concurrentie de plaats heeft ingenomen van de samenwerking. De medemens heeft zich getransformeerd van compagnon tot tegenstrever of van vriend tot vijand en zo ook heeft nog voor het verdwijnen van de laatste getuigen de vrede opnieuw plaats gemaakt voor de oorlog.

De oorlog: Hitler is terug, de despoot, de megalomaan die de blinde heers- en hebzucht van de afgestompte massamens verbeeldt. De massamens is afgestompt, blasé, door overdadig genot ongevoelig geworden. De massamens is niet het groepsdier, dat immers nog empathisch reageert: de massamens mist elke empathie, hij is de exponent van de psychopaat. Waar in de jaren onmiddellijk na de jongste wereldoorlog de Verenigde Naties het roerend eens waren dat men aan mensen die hun land moeten ontvluchten, asiel verschuldigd is, onderdak, bescherming en hulp, gelooft de nieuwe generatie, de generatie der onwetenden, dat zij rechtmatig handelt als zij aan hen die smeken om een brood, een steen geeft. Het geloof in het principe van de liefde en in de vermenigvuldiging van de broden en de vissen, is ver zoek en heeft plaats geruimd voor de vermenigvuldiging van het geweld door het principe van de wraak. In de met vrees en haat beladen uitlatingen van door een blinde massa verkozen beleidslieden, toont zich de lelijkheid van onwetendheid, luiheid en lafheid die voor misdadigers kenmerkend is: zij beroven, verkrachten, mishandelen en vermoorden in de regel niet hun meerderen of hun gelijken doch wie zwakker zijn dan zijzelf. Alleen het recht en de rechtspraak staan hen nog in de weg, het liefst willen zij zichzelf beoordelen, zoals ook Lodewijk XIV dat deed en Nero: zij vonden van zichzelf dat zij grote dichters, kunstenaars en geleerden waren, dat zij de waarheid in pacht hadden en dat zij geen rechters nodig hadden, dat zij hun eigen rechters hoorden te zijn, precies zoals de despoten van voorheen. Naar de hel met Montesquieu, zo scanderen zij: naar de hel met de scheiding der machten, en aan ons de absolute willekeur! Naar de hel met de asielzoekers en de sukkelaars! En reeds zijn ze terug, de concentratiekampen van Adolf Hitler, de prikkeldraad, de muren, de honger, de ziekten en de massagraven. Maar hoe kan het ook anders in het tijdperk van het gouden kalf?

(Jan Bauwens, 10 december 2016)

Verwijzingen:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Absolute_monarchie

https://nl.wikipedia.org/wiki/Montesquieu

https://nl.wikipedia.org/wiki/Trias_politica           

https://nl.wikipedia.org/wiki/Perzen

Hermaakte mensen: een gevolg van onverdraagzaamheid

Over de waanzin van de 'maakbare mens'

Stel eens dat nieuwe bouwnormen eisen dat alle gebouwen en voorwerpen dienen gemaakt te worden op maat van mensen met een gemiddelde lichaamslengte, wat hier ten lande zowat 175 cm zal zijn (*) en stel dat uitzonderingen niet geduld worden. Een probleem rijst dan voor kabouters en voor reuzen — een probleem dat op het eerste gezicht niet zo enorm lijkt (kabouters lopen met gemak onder deuropeningen van 175 cm door) maar dat bij nader toezien het leven van een aantal mensen bijzonder lastig maakt.

Want niet alleen het deurportaal vereist dat reuzen zich moeten bukken: ook de hoogte van de zolderingen, niet alleen in openbare gebouwen maar ook in de eigen woonst, moet aan die bouwnormen voldoen en een persoon met een lichaamslengte van 200 cm moet zodoende ook overal gebukt lopen. De ene leert wat door de knieën gebogen te stappen, een ander kromt zijn rug, een derde combineert die beide compensaties. Moeite hebben reuzen ook om plaats te nemen op stoelen achter tafels die alleen voor normale mensen passen of in auto's, trams, vliegtuigen en bussen.

Het is makkelijk te voorspellen: ten gevolge van die intolerante doch strenge bouwnormen zouden bepaalde mensen zodanig lijden dat ze er misschien wel zouden gaan aan denken om aan hun lichaamslengte te laten sleutelen. Langdurige en pijnlijke operaties dus en zonder garantie op succes, maar lukt het wél en is een min of meer normale lengte het gevolg, dan blijft men voortaan gespaard van de hel die het ongepast-zijn meebrengt in een wereld die abnormaliteit zo bitter hard bestraft.

Zoals elkeen die over een heel klein beetje gezond verstand beschikt, zal opmerken, had wat meer verdraagzaamheid en soepelheid inzake bouwnormen, de ellende van die pijnlijke operaties met ook nog eens de onvermijdelijke verminkingen, kunnen voorkomen. Het is de primitieve idiotie van het aloude hokjesdenken welke mensen dwingt zich in vooraf ontworpen vakjes te gaan wurmen: de vakjes zijn er niet voor de mens maar de mens is er voor de vakjes; de vakjes moeten niet passen rond de mens maar de mens moet passen in de vakjes; de vakjes zijn niet te klein voor de mens maar de mens is te groot voor de vakjes en past men niet in een vakje dan dient niet het vakje doch de mens te worden veranderd — ziedaar een gedaante van de aloude middel-doelomkering die niet alleen rampzalig is voor mens en natuur maar die zich bovendien wil voordoen als vooruitgang, bevrijding en emancipatie!

Nieuwe wetenschappelijke ontwikkelingen maken het vandaag mogelijk dat mannen worden omgebouwd tot vrouwen en omgekeerd. Maar dat zijzelf die willen omgebouwd worden nu vragen om (enkele van) de ooit vereiste onomkeerbare operatieve ingrepen achterwege te mogen laten, brengt een waanzin en een enorme vergissing aan het licht. Deze wens, welke nu ook wordt ingewilligd door de wetgever, (**) toont namelijk aan dat niet zozeer het fysieke man- of vrouw-zijn de oorzaak is van het persoonlijke leed van wie zich niet in het eigen lichaam thuis voelen maar wel de perceptie van hun ambivalente fysieke verschijning bij derden... in een maatschappij die van mensen eist dat ze hetzij man hetzij vrouw zijn en niets daartussen of daarvan verschillend!

Met de nieuwe wetten lijkt de categorie van de transgenders in zekere zin overigens een beetje meer naar die van de travestieten over te hellen en travestie heeft in de eerste plaats met rolmodellen te maken: het volstaat daar om van naam en van kleren te wisselen teneinde de rol te krijgen van een personage waarin men zich beter voelt.

Maakt de man de mens zoals de kleren de man maken (en zo ook de vrouw) of moet men veeleer het aloude essentialisme aanhangen en de buitenkant bestempelen als niet wezenlijk voor het zijn? De wetenschap neigt er vandaag alvast toe het eerste voor waar aan te nemen: men zegt steeds vaker dat de (uiterlijke) komedie vooraf gaat aan de innerlijkheid en dat de ziel een product is van sociale interactie. Vooral acteurs en gedragspsychologen hangen deze mening aan daar zij ondervinden dat het uitlokken van de lach, mensen opvrolijkt terwijl het uiten van jammerklachten ons bedroeft. De ziel is maakbaar, zo zeggen zij: onze literatuur, muziek en andere kunsten bepalen haar inhoud. Ook schoonheidsspecialisten en mensen uit de modewereld weten dat we ons inderdaad ook beter voelen als we er goed uitzien.

Maar uiteraard is die menig even kortzichtig als de essentialistische: het staat weliswaar vast dat tranen verdrietig maken en dat het lachen opvrolijkt, maar dit verschijnsel zegt helemaal niets over de maakbaarheid van onze ziel, het werpt slechts licht op het feit dat de uitingen van onze gevoelens in functie staan van de overdracht ervan op derden. Als we triest zijn, moeten we huilen teneinde anderen over onze specifieke gemoedstoestand te kunnen informeren op een manier die onmiddellijk hun empathie uitlokt; zij nemen onze mimiek over en voelen dan wat ook wij voelen omdat met een specifiek innerlijk gevoel ook een specifieke mimiek overeenkomt. Het gaat dus om een tweerichtingsverkeer dat door onze communicatie vereist wordt. En iets gelijkaardigs zal ook wel spelen inzake de problematiek van de genderidentiteit — wat de zaak er niet makkelijker op maakt.

Alvast staat als een paal boven water dat de nu snelle wetsaanpassingen voor geslachtsverandering niet zozeer getuigen van een toegenomen tolerantie inzake onze menselijke diversiteit of voor een toename van de menselijke autonomie ingevolge de wetenschappelijke vooruitgang. Als men bedenkt dat mensen aan zichzelf gaan sleutelen omdat de maatschappij van hen eist dat ze man of vrouw zijn en niets daartussen, dan wil zulks zeggen dat onze maatschappij intolerant is, zelfs zodanig intolerant dat zij mensen ertoe dwingt om een door de natuur gemaakt lichaam om te bouwen volgens de modellen waarvan zijzelf de architect is, zijnde de enge categorieën van man en vrouw.

Het mag worden gezegd dat met deze vormen van hoogheidswaanzin de staat steeds vaker de kerk naar de troon steekt.

(Jan Bauwens, 8 december 2016)

Verwijzingen:

(*) http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/wetenschap/1.2722559

(**) http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/binnenland/1.2838673

Het begin van een dictatuur

Wanneer dictatoriale regeringsvormen in een staat naar binnen sluipen, zijn de eerste tekenen hiervan vaak te vinden in zich als mededelingen verkappende bevelschriften. De burgers worden aangesproken door een overheid die verklaart het goed te menen met de bevolking, terwijl de regering in feite elke mogelijkheid op het in vraag stellen van haar (al dan niet expliciet medegedeelde) beslissingen en bevelen a priori onmogelijk maakt en zij doet dat middels het inbouwen van een dreiging met sancties die de onderdanen om het zo te zeggen tot een quasi blinde gehoorzaamheid aanmaant.

Een brief is een schriftelijke mededeling van een persoon — de afzender, namelijk de persoon die de brief geschreven heeft — aan een ander — de geadresseerde, zijnde de persoon van wie verwacht wordt dat hij de brief zal lezen, maar als de geadresseerde ontbreekt, kan er geen sprake zijn van een brief omdat er dan geen sprake kan zijn van een mededeling aangezien diegene aan wie de mededeling gedaan wordt, ontbreekt. (°) Pamfletten verkeren in dat geval en zij worden gelezen door degenen op wiens territorium de wind hen blaast — tenminste indien de strooibrieven de nieuwsgierigheid van hun vinders kunnen wekken. Meer hedendaagse verschijningsvormen van dergelijke 'mededelingen' zijn radio, televisie, internet en nog andere gedaanten van wat in wezen louter 'reclame' is — wat overigens 'omroep' betekent en het gaat daar nota bene om een niet officiële en derhalve tot niets verplichtende 'belleman'. Maar reclame, televisie en via deze kanalen ook allerhande mededelingen, tegelijk aan iedereen en aan niemand, zijn alles behalve onschuldig en blijven helemaal niet zonder invloed.

Brieven en mededelingen zonder geadresseerde, zijn geen mededelingen maar dat zijn ze evenmin indien de naam van de afzender ontbreekt, er is dan immers geen persoon die de mededeling doet terwijl mededelingen zichzelf niet kunnen doen, zij worden per definitie gedaan door personen. Brieven waaraan de naam van de afzender ontbreekt, noemt men ook wel anonieme brieven: het zijn vaak dreigbrieven, waarbij diegene die zijn bestemmeling voor schut zet, zichzelf verbergt; de bestemmeling moet veronderstellen dat de afzender bestaat aangezien er een mededeling wordt gesuggereerd, maar hij kan hem niet ter verantwoording roepen omdat zijn naam ontbreekt en hij is derhalve het slachtoffer van geweld.

De convocatie — welke het wezen is van de intermenselijke communicatie — ontbreekt eveneens in 'mededelingen' waarbij de afzender zich verschuilt achter de naam van een groep of een bende, zoals de bende van Jan De Lichte, of ISIS, maar het kan ook gaan om een officiële instantie. In dat laatste geval is er helemaal niets aan de hand waar de instantie haar mededeling doet via een van haar vertegenwoordigers, die zich zodoende borg stelt voor de mededeling en voor haar inhoud en tot wie men zich kan richten om de mededeling te beantwoorden — per definitie persoonlijk omdat een onbeklede functie niet functioneert en er derhalve geen is. Ontbreekt echter de vertegenwoordiger, dan gebiedt het beginsel van de voorzichtigheid de bestemmeling om geen acht te slaan op de 'brief' omdat hij de authenticiteit ervan niet kan achterhalen, hij kent immers de naam van de briefschrijver niet en niemand heeft zich voor de mededeling borg gesteld.

Vergelijkbaar met anonieme mededelingen en met mededelingen door een groep zonder persoonlijke vertegenwoordiger, zijn de mededelingen die uitgaan van een groep zonder een vaste vertegenwoordiging. Het gaat dan om een groep die weliswaar vertegenwoordigd wordt maar dan wel door steeds wisselende individuen. Het effect daarvan is dat de aansprakelijkheid of de verantwoordelijkheid van de groep aldus verdeeld wordt over verschillende, wisselende individuen en daardoor in feite zeer sterk gereduceerd wordt of zelfs geheel de mist ingaat. Men kan iemand van de vertegenwoordigers ter verantwoording roepen, maar die kan op zijn beurt de verantwoordelijkheid doorschuiven naar een ander en uiteindelijk is er niemand die effectief de verantwoordelijkheid neemt, zodat het antwoord op de vraag die men stelt, wegblijft: “The answer is blowing in the wind”. Een individu dat door een bende lastiggevallen wordt, nu eens door het ene bendelid, dan door een ander, vervolgens door weer en ander, en zo voort, vanuit steeds wisselende en onverwachte hoeken, kan zich niet verdedigen en geraakt op de lange duur uitgeput. Dat is bijvoorbeeld het geval waar iemand herhaaldelijke plagerijen of verwijten moet aanhoren van steeds wisselende onbekenden: hun gedrag getuigt ervan dat de plagerijen uitgaan van een gecoördineerde groep en dat ze gepland zijn, maar het slachtoffer weet niet tot wie zich te richten, mogelijkerwijze krijgt hij het brein van de bende zelf nooit te zien. Verdeelde verantwoordelijkheid of onverantwoordelijkheid is er ook waar beslissingen het resultaat zijn van een stemming, ook als deze wordt voorafgegaan door discussies met redelijke argumenten, omdat die redelijkheid — een kwaliteit — geheel wordt teniet gedaan door de uitkomst van de stemming welke nog louter een getal is — een kwantiteit — en zo bevat elke democratie die zich nochtans zozeer beroept op redelijkheid en overleg, in zich de kiemen van de volstrekte redeloosheid van het toeval en van het recht van de sterkste.

Stelt niemand zich persoonlijk borg voor de mededeling of de brief, dan gaat het niet om een mededeling. Suggereert de 'brief' alsnog dat de afzender bestaat, zij het verborgen achter bijvoorbeeld een zekere (al dan niet officiële) instantie, dan gaat het ook hier niet om een mededeling maar bijvoorbeeld wel om een bevel. De zaak is nu dat in een wereld van steeds meer gesofisticeerd bedrog, heel wat bevelen zich op een bijzonder verraderlijke manier verkappen als mededelingen en zo ook verkapt zich de dictatuur in de democratie.

Nu kan een bevel enkel nog beantwoord worden met een daad. Een bevel wordt al dan niet opgevolgd. Gaat het bevel uit van een machtige instantie en wordt het opgevolgd, dan handelt diegene die het bevel uitvoert, onder dwang; hij handelt immers niet zelf want door het bevel uit te voeren, geeft hij zijn eigen wil op, depersonaliseert hij zichzelf en wordt hij een gewillig of willoos instrument van degene die hem beveelt. Weigert hij daarentegen om zijn persoonlijkheid op te geven, dan dient hij te weerstaan aan het bevel en betaalt hij daarvoor met het gedwongen ondergaan van een sanctie of dus met de prijs van (een stuk van) zijn vrijheid. Maar het is duidelijk dat in een dergelijke communicatie tussen partijen met onderlinge machtsverschillen, niet langer sprake kan zijn van intermenselijke communicatie: hier is het recht van de sterkste aan de orde, de dictatuur, de dwingelandij, de volstrekte onvrijheid, waarbij onze daden niet langer bepaald worden door inzicht en redelijkheid maar door dwang.

Voorbeelden van verkapte dwingelandij vindt men vandaag in heel wat communicaties van de regering aan het volk. Zeer uitgesproken misdadig is het onder druk zetten van minder weerbare sectoren van de bevolking om 'vrijwillig' afstand te doen van bepaalde rechten. Zo worden minder mondige mensen ertoe aangezet om vormen van arbeid te aanvaarden buiten het normale circuit dat de toekenning van allerlei rechten moet garanderen. Via de zogenaamde 'werkwinkel' vraagt de regering aan werkzoekenden om in ruil voor de uitkering die zij genieten, iets voor de gemeenschap terug te doen en aldus een nepjob te aanvaarden, die neerkomt op een werkzaamheid welke niet strookt met de vrije keuze, de capaciteiten en de opleiding van de werkzoekende (zoals door de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens wordt vereist) en waarbij aan het minimumloon en aan de andere sociale rechten al helemaal niet meer gedacht wordt. De regering die verantwoordelijk is voor het voorzien van voldoende arbeid aan de bevolking — de belastingbetaler onderhoudt de werknemers van de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening — en die zich van deze taak niet kwijt ingevolge een onkunde welke onvermijdelijk resulteert uit de algemene vriendjespolitiek, schuift de schuld voor de werkloosheid in de schoenen van de burgers alsof het de taak was van een smid om naast zijn stiel ook nog eens onderlegd te zijn in allerlei marketing-taken, in briefschrijverij en in boekhouding, want hij dient ook nog eens een boekhouding aan te leggen van de inspanningen die hij levert om aan werk te komen nadat een onbekwame regering ervoor gezorgd heeft dat hij zijn producten niet meer aan de straatstenen kwijt kan. Boekhoudkundige, literaire en marketing-taken behoren helemaal niet tot het werk van de smid, het zijn plichten van de overheid jegens de burgers: de smid moet kunnen smeden, de leraar moet kunnen lesgeven en de verpleger moet kunnen verplegen maar het scheppen van de mogelijkheden tot het uitoefenen van het beroep behoort tot de taken van de overheid en waar zij aan deze plichten verzaakt, pleegt die overheid broodroof op het volk. Het is erger dan pervers wanneer een regering het volk niet alleen broodrooft maar het bovendien ook nog eens bestraft nadat zij het eerst tot slachtoffer heeft gemaakt van aan haar corruptie. (°°)

Waar de overheid zich tot werklozen richt met zogenaamde werkwinkels, camoufleert zij in wezen de invoering van het kastenstelsel in het westen van de eenentwintigste eeuw, wat neerkomt op de terugkeer van de slavernij.

Zie ook: De terugkeer van de slavernij: http://www.bloggen.be/tisallemaiet/archief.php?ID=1634899  (°°°)

(Jan Bauwens, 3 december 2016)

(°) Dergelijke mededelingen worden evenwel als zodanig getolereerd in de geheel onschuldige vorm van het gebed, waarbij zij gericht zijn aan een persoon wiens bestaan afhankelijk is van het geloof van zijn aanspreker — tenminste indien het gaat om een communicatie binnen de context van een (erkende) religie [in de praktijken omtrent de (joodse) klaagmuur of in allerlei gebedsvormen] omdat wie zich richten tot niet erkende onzichtbare personen, dreigen als krankzinnig te worden bestempeld.

(°°) Wanneer in een geschrift dat zich presenteert als een brief terwijl het in feite een pamflet is omdat de naam van de afzender ontbreekt, de anonieme veronderstelde briefschrijver aan de geadresseerde vertelt dat hij hem aanschrijft met de bedoeling om hem een brief te leren schrijven — bijvoorbeeld een sollicitatiebrief — zou men al bijzonder naïef moeten zijn om een dergelijk geschrift ernstig te nemen. Gaat het bovendien om een geschrift dat zich voordoet als zijnde afkomstig van een officiële instantie, dan zou het ernstig nemen van dat geschrift impliceren dat men het mogelijk, ja feitelijk acht dat de regering zelf geheel onbekwaam is inzake een van haar belangrijkste functies, met name de communicatie met de burgers. Edoch, kennelijk worden dergelijke, zich als officiële brieven presenterende pamfletten, heden ten dage onder de bevolking verspreid, bijvoorbeeld daar waar zij werklozen op stang jagen door hen met het dreigement van algehele financiële drooglegging, te dwingen tot het volgen van, jawel, cursussen waarin zij brieven — sollicitatiebrieven — zullen leren schrijven. En ofschoon de betrokken instanties beweren dat zij voor een geïndividualiseerde aanpak gaan, sturen zij die brieven niet alleen naar analfabeten maar evenzeer naar universitair geschoolden en zelfs naar beroepsschrijvers. Met andere woorden wil een regering die dergelijke praktijken beoefent, de taak van de werkvoorziening, welke uiteraard toekomt — zoals de naam zelf het zegt — aan de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening en dus aan de regering, in de schoenen van de werknemers schuiven, precies zoals de magazijnen de kopers van hun waren steeds vaker opzadelen met de taak die voordien door betaalde kassiersters werd volbracht.

(°°°) Tweehonderd jaar geleden, meer bepaald in 1813, en dat is nog vijf jaar vóór de geboorte van Karl Marx, richtte Napoleon Bonaparte een solidariteitsfonds op voor invalide mijnwerkers en voor hun achterblijvende gezinnen. Een verzekering voor gezinnen van zeelieden volgde in 1844. Dan kwamen de eerste voorbereidselen tot de oprichting van de vakbonden (het Communistisch Manifest dateert van 1848) en pas een eeuw geleden kregen de eerste sociale wetten in België vorm, met onder meer de belangrijke wet op de bescherming van het loon van 1896. Nu, amper honderd jaar oud, dreigt ons sociaal stelsel op sluikse wijze en mede door een maatschappij die Orwell's 1984 naar de kroon steekt, zonder al te veel verzet en in geen tijd volledig ondermijnd te worden.

Uitgerekend in het geboorteland van Marx behoren de minimumlonen dankzij de CDU van Merkel al tot het verleden: jobs worden steeds vaker toegekend aan die werknemers die geen looneisen stellen, zodat geleidelijk al het sociaal beschermde werk muteert in slavenarbeid. Maar ook bij ons worden de sociale wetten heden feitelijk afgeschaft. Enerzijds door het onbestraft laten van onderbetaald werk, verricht hetzij door illegalen, hetzij in landen waar geen sociale wetten gelden, maar anderzijds ook en vooral door het onder druk zetten van werklozen die dan in allerlei nepstatuten worden geperst. Werkzoekenden worden een eerste keer gestraft waar zij van een falende regering geen werk krijgen aangeboden, een tweede keer waar diezelfde regering hen onder druk zet om feitelijk ongeacht welk werk te aanvaarden tegen vergoedingen die het wettelijke minimumloon niet eens benaderen. Het PWA of de zogenaamde werkwinkel is hiervan een schoolvoorbeeld. Deze instelling zwaait naar de 'werknemers' toe met de welluidende terminologie van het "maatschappelijk engagement", terwijl alle participanten aan dit verraderlijke systeem zich de facto aansluiten bij de actieve ondermijning van het sociale zekerheidsstelsel op dezelfde manier waarop illegalen dit doen of werkgevers die produceren in wetteloze streken.

De huidige macht toont haar dictatoriaal, fascistisch en totalitair karakter vooral in haar onduldzaamheid jegens kritiek, oppositie of tegenkanting, alsook in de achterbakse manier waarop zij zichzelf bestendigt en uitbreidt. Voor de slechte verstaander: het gaat hier om de macht van het volstrekt anonieme geld dat zich voor haar blinde, onmenselijke en ontmenselijkende bewegingen helemaal niet verantwoordt en daartoe ook niet gedwongen kan worden. Het is die macht van de banken die ons Europa door de strot ramde met de bedoeling dat deze dictatuur van onverkozen ambtenaren zou fungeren als haar feilloze verzekeringsmaatschappij. Immers, banken halen hun winst uit leningen die corrupte politici in de naam der burgers bij hen aangaan en wanneer een land naar het failliet afglijdt en de banken dreigen te zullen moeten fluiten naar hun centen, worden de 'solidaire' buurlanden aangesproken om de tekorten bij te passen. Het rad dat de Europeanen vandaag voor de ogen wordt gedraaid, verkapt slechts die ongebreidelde roof van rijk op arm.

In Griekenland protesteerde Papandreou tegen deze vreselijke volksverlakkerij en hij werd prompt vervangen door gewezen bankdirecteur Papadimos. Hier ten lande riep ABVV-voorzitter Rudy De Leeuw op tot staking en hij werd door de kennelijk in het gareel van het gouden kalf lopende media publiekelijk aangevallen en hoe dan ook besmeurd zonder dat daartoe ook maar enige wettige grond bestond. Dit alles is uiteraard pas mogelijk door een grondige verdraaiing van de feiten in de beeldvorming van de huidige media, die ooit "de vierde macht" werd genoemd — een macht met name naast de wetgevende, de rechterlijke en de uitvoerende. Vandaag controleert het systeem niet alleen de media (en dat was heus niet alleen in het voormalige Italië van Berlusconi het geval) maar bovendien bewijzen de dagelijkse schandalen onder politici dat van het principe van Montesquieu — de driedeling der machten — in de praktijk niet veel meer overschiet.

Journalisten en mediafiguren die hun boekje te buiten gaan, worden afgezet, en sinds de affaire rond Tsjernobyl in 1986, toen weerman Armand Pien door Miet Smet gedwongen werd te liegen over de radio-actieve neerslag over ons land, weten we ook voor eens en voor altijd dat onze media leugens verkondigen onder politieke druk. De professionele selectie van bekwame lui via het mechanisme van de hogere studies wordt stelselmatig opzij geschoven en vervangen door de zich opdringende willekeur van politieke benoemingen, zodat geschoolde lui kunnen vervangen worden door meegaande marionetten. Om bij het onschuldige onderwerp van het weer te blijven: in de winter van 2012 verkondigden een aantal weermannen voor miljoenen televisiekijkers dat het zeventig jaar geleden was dat het in februari nog zo hard vroor, waaruit men met kritisch observator Dirk Biddeloo in de Gazet van Antwerpen kan besluiten dat ze ofwel de winter van 1956 over het hoofd zagen, ofwel niet eens meer kunnen tellen. En als Het Laatste Nieuws vertelt aan zijn lezers dat de mensen hun vakbonden de rug hebben toegekeerd, gaan ze het op de koop toe geloven en sluiten zij zich alras bij de fictieve vakbondslozen aan, zodat middels dit louter psychologische trucje dat zinspeelt op de massahysterie, de vakbonden effectief worden geraakt. Ja, zo redeloos werkt macht, zo makkelijk laten wij ons in de doeken doen.

En nu ook echt de honger in Europa intreedt en de Grieken met steeds grimmiger massa's door de straten spoken van dit zopas nog cultureel zo hoog verheven land van Hellas — de bakermat onzer beschaving! — zal het er ook hier niet makkelijker op worden. In een land dat niet zo lang geleden de pilaren van de aula van een universiteit door zogenaamde kunstenaars heeft laten behangen met plakjes ham, wordt er om honger ten hemel geschreeuwd, zo wil het nu eenmaal de wet van de hubris. (*) Ja, nu ligt hij in al zijn glorie uitgerold, de rode loper, voor de intrede der slavernij. (J.B., 17 februari 2012) Noten: (*) Zie bijvoorbeeld Kris Vansteenbrugge, Uit het schuim van de zee. De Griekse Mythologie in 136 verhalen: http://www.bloggen.be/dzeus/archief.php?ID=1188773  .

            Het klimaat: 10 jaar van  leugens            

            Over de klimaatsverandering

Het plan achter de gebeurtenissen

Een beknopte beschouwing bij de presidentsverkiezingen in de VS —

Het volk van de zo moeizaam verworven rechten en vrijheden beroven en de massa opnieuw tot het gehoorzame trekpaard maken — niets minder dan dat is in twee woorden het plan van een financiële elite achter de gebeurtenissen in de nieuwste wereldgeschiedenis.

Het is ontegensprekelijk zo dat de mens zich op menig vlak heel duidelijk van de (andere) dieren onderscheidt en even onbetwistbaar is het dat dit onderscheid hem slechts zelden siert. Om het met een enkel beeld te zeggen, ziet men in een school vissen de kleintjes in het midden zwemmen, aldus beschermd door een schild van volwassen exemplaren aan de buitenkant, terwijl in mensenscholen de kinderen en de weerlozen het levend schild uitmaken omheen een kern met daarin veilig geborgen: koningen, presidenten en politici.

In nood zal een moederdier nog haar leven schenken aan haar jong en min of meer primitieve en derhalve nog natuurlijk levende ouders zullen zich in oorlogstijd het voedsel uit de mond sparen om hun kroost te redden maar de zogenaamd beschaafde leiders vreten en zuipen totdat zij uit hun maatpakken barsten terwijl zij de fijne neus ophalen voor de groeiende groep armlastigen die zij pluimen en ontvlezen tot op het bot. Tevens maken zij ook nog eens de botten zelf ten gelde, precies zoals slagers dat met slachtvee doen en zo is er geen misdaad om de heel eenvoudige reden dat er ook geen slachtoffers zijn want van de prooi rest helemaal niets meer. En gebeurlijke toeschouwers kijken voor de verandering wel een keertje de andere kant op.

De zelfbevrijding van (een deel van) het volk heeft vele eeuwen van niet aflatende strijd gekost en het bloed van talloze martelaren maar de geëmancipeerde mens is een doorn in het oog van het tanende potentatendom omdat de onverzadigbaarheid nu eenmaal het kenteken bij uitstek van de hebzucht is: zelfverklaarde koningen, edellieden en andere rovers willen hun buit van weleer terugnemen, zij wanen zich nog ver verheven boven alle anderen alsof dezen niet hun soortgenoten waren en morren nijdig bij het zien van zoveel kampioenen van modeste komaf aan wiens kunsten zij niet eens tippen kunnen: wetenschapslui afkomstig van vluchtelingen, homofiele uitvinders aan wie zij de computer danken en de overwinning op de nazi's, joden die met quasi alle Nobelprijzen aan de haal gaan en ongeëvenaarde virtuozen uit de favelas op wiens Bach-interpretaties zij tegen heug en meug verslingerd raken. Groot zijn de frustraties bij een elite die, geheel blasé, nog slechts beschikt over haar eigendommen en haar allergrootste en ook meest geheime wapen, zijnde de volstrekte immoraliteit.

Want listigheid, vals spelen, verraad en immoraliteit zijn een en hetzelfde, terwijl de list tot het strikken van 'het plebs' dit keer bestaat in een complex spel dat zich voltrekt in verschillende fasen. In een eerste fase wordt het volk van zijn vrijheden beroofd middels een wel beproefde list: eerst wordt angst geschapen met de creatie van een gevaar tegen welk het volk beschermd moet worden, terwijl het waarborgen van de veiligheid onmogelijk is zonder een inperking van de vrijheid: is men achter de tralies dan niet veilig tegen wilde dieren?

In een tweede fase wordt het volk 'ontvet' of dus ontdaan van zijn reserves (namelijk: reserves aan financiële middelen) zodat het nooit meer tegenpruttelen kan — lees: nooit meer staken. Daartoe werken de corrupte regeringen samen met de banken die hun electorale overwinningen garanderen en zij voltrekken hun strooptocht haast sneller dan het licht, want tegen de tijd dat het goed en wel gaat doordringen tot het volk dat het bestolen werd, is het al veel te laat voor verweer. Men dwingt het volk om de banken te redden, die echter hun verborgen schatten in belastingparadijzen blijken te verstoppen — het wit te wassen misdaadgeld van de politici die naar hun pijpen dansen. Het stakingsrecht wordt onderuit gehaald, de minimumlonen worden ondergraven en middels bombardementen op probleemgebieden wordt een vluchtelingenstroom op gang gebracht, bestaande uit werkkrachten die in de slavernij belanden omdat zij illegaal arbeiden en derhalve niet protesteren kunnen terwijl zij evenwel zoals elk ander hun honger moeten stillen. En dan komt de kers op de taart, de superlist.

In de superlist laat de elite het volk zichzelf in de boeien slaan en alvast in de VS blijkt dit bedrog echt kinderspel: een populist die álle wensen van het volk belooft in te willigen, wordt met zekerheid tot president verkozen; hij faalt uiteraard in de uitvoering van zijn beloften maar precies dat was de bedoeling, want een afspraak waarvan wij niet op de hoogte waren, luidt dat hij als vicepresident een agent van de elite zou aanduiden, een dwingeland die zonder die doortrapte aanstelling door één man, geen enkele kans maakte op ook maar één stem.

Reeds kort nadat de deportatieplannen van Trump (met betrekking tot maar eventjes een paar miljoen zuiderlingen) naar de papiermand zijn verwezen wegens totaal onuitvoerbaar zonder genocide, zal de man aan het verstand worden gebracht dat hij maar best aftreedt en dan treedt Pence als nieuwe president naar voren. Of hoe in de grootste democratie ter wereld de meest afschuwelijke dictatuur schuilgaat.

Van de gouverneur van Indiana weet men dat hij als rechtse katholiek niet alleen het homohuwelijk terug zal schroeven: in zijn eigen staat heeft de jurist er reeds voor gezorgd dat verhuurders van huizen of winkeliers, homofiele klanten kunnen weigeren met als argument... de godsdienstvrijheid! (*) Uitgerekend datgene wat men het meeste verafschuwt bij uitheemse fundamentalisten, plant en kweekt men voortaan prompt op eigen grondgebied. Maar dat is slechts één voorproefje van een bedoeld repressief beleid dat in geen tijd voor een heuse burgeroorlog zorgen zal, eerst in de VS en vervolgens in Europa, een makkelijke prooi voor de communist die zijn likkebaarden al niet verbergen kan.

(*) http://time.com/4406337/mike-pence-gay-rights-lgbt-religious-freedom/ 

(J.B., 13 november 2016)

Abraham Lincoln en de hedendaagse politiek

Dictator en massamoordenaar Adolf Hitler kwam niet ondemocratisch aan de macht maar menig andere despoot installeerde zich middels een staatsgreep: het is niet noodzakelijk de democratie op zich die faalt waar een gevaarlijk individu verkozen wordt want het volk kan zich door een bedrieger in de doeken laten doen zoals reeds Abraham Lincoln impliciet beweerde toen hij zegde dat men een heel volk een korte tijd kan bedriegen en sommige mensen de hele tijd maar niet alle mensen de hele tijd. (°) Lincoln had een droom waarin hij iemand in het witte huis opgebaard zag liggen en toen hij aan een soldaat vroeg wie dat was, antwoordde deze dat de president was vermoord; enkele dagen later — 14 april 1865 — joeg een fanatiekeling hem een kogel door het hoofd.

De wereld is aan de durvers, brave mensen worden niet geduld op hoge posten en het mag dan ook niemand meer verwonderen dat presidentskandidaten geen watjes zijn. Maar het spektakel in de aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 heeft een nog wrangere waarheid in de verf gezet: wie nog gelooft dat de hoogste posten worden bekleed door de meest eerbiedwaardige heren en dames, is gewoon niet bij de tijd.

Wanneer men nu dit gegeven combineert met nog een ander schrikbarend feit, kan men inzien waarom er zoveel wanhoop bestaat bij hedendaagse westerlingen en dan vooral bij jongvolwassenen, want het rampzalige van de hele toestand kan niet worden geminimaliseerd, en dat tweede feit is een resultante van het jammerlijke doch onoverkomelijke onvermogen van de huidige, hoger beschreven politici om hun zaakjes te runnen, met name de algemene verrechtsing.

Onder die 'verrechtsing' verstaan we hier vooral een specifieke tendens die voortspruit uit het onverstand en het onvermogen om aan nieuwe situaties het hoofd te bieden — een tekort aan aanpassingsvermogen of dus een gebrek aan intelligentie — gekenmerkt door de neiging om dat gebrek aan eigen aanpassingsvermogen te compenseren met de (tot mislukken gedoemde) poging om de veranderende wereld te 'bevriezen'.

Politici die niet in staat zijn om zich aan te passen aan een veranderende wereld, proberen met andere woorden om die wereld met allerlei absurde verbodsbepalingen, boetes en straffen, alsook met dreigingen en politiegeweld, tot stilstand te dwingen. Het is de politiek van “God ziet u, hier vloekt men niet”, de controlepolitiek (**) welke de vrijheid fnuikt, zogezegd ten behoeve van de veiligheid, een politiek die de onwereld van Big Brother inluidt en daarmee ook de wereld van de onmens: de mens die door de machthebber tot zelfverraad wordt gebracht en aldus tot willoosheid en tot volledige onderwerping aan de nieuwe dictatuur. (°°)

Het voor de huidige generatie politici kenmerkende schromelijke gebrek aan kennis en verstand is vanzelfsprekend een direct en onvermijdelijk gevolg van het feit dat niet de meest bekwamen doch de economisch meest welstellenden ook de meest machtigen worden. Grote rijkdom wordt immers niet zozeer verworven door hard labeur en zelfopoffering maar veeleer door bedrieglijke praktijken en de opoffering van anderen aan het eigen doel. (*) Eenmaal aan de macht, hebben toppolitici hun competentieniveau allang overschreden: zij zijn beland op posities die zij niet meester kunnen en waarvan zij de taken aan derden moeten delegeren — derden die dan op hun beurt misbruik maken van het genoemde onverstand om niet in de eerste plaats de staatsdoelen te dienen maar de eigen welvaart.

Ten prooi aan deze perversie, wordt de gemeenschap — de staat — in een mum van tijd gepluimd door een klasse van zakkenvullers en heel terecht verliest zij vrijwel simultaan het vertrouwen van alle burgers die niet zelf behoren tot de tafelschuimers en de bedriegers. Deze laatsten zullen uiteraard tot hun laatste snik het louter papieren bestel blijven verdedigen, desnoods met de meest absurde leugens.

Edoch, andermaal Abraham Lincoln: “Men kan een heel volk een korte tijd bedriegen en sommige mensen de hele tijd maar niet alle mensen de hele tijd”.

(J.B., 13 oktober 2016)

Verwijzingen:

(°) “You can fool all the people some of the time, and some of the people all the time, but you cannot fool all the people all the time”. (Bron: http://www.brainyquote.com/quotes/quotes/a/abrahamlin110340.html )

(°°) Zie de historie rond de mysterieuze 'kamer 101' in: George Orwell, 1984.

(*) Kris Vansteenbrugge commentarieert de huidige schaamteloze 'politiek' als volgt: "Trump is rijk en heeft geen belastingen betaald 'omdat hij slim is', zoals hij zelf zegde, waaruit dan zou moeten afgeleid worden dat alle Amerikanen even rijk zouden zijn als Trump als ze maar even slim waren..."

(**) Zie bijvoorbeeld het kortverhaal The Pedestrian van Ray Bradbury uit 1951: http://www.unz.org/Pub/Reporter-1951aug07-00039 . [Met dank aan Ludo Noens].

Een exclusieve disjunctie: godsdienstvrijheid of menselijke vrijheid

We kennen de beelden van op televisie: de tweede wereldoorlog is voorbij en in onze contreien begaan de verzetsstrijders gruweldaden jegens gewezen collaborateurs; vrouwen worden uitgejouwd en kaalgeschoren, mensen worden ondersteboven opgehangen, te pletter gegooid, verminkt, geëxecuteerd. Ook in een rechtsstaat blijkt niet veel nodig voor een toestand van volstrekte straffeloosheid: het volstaat kennelijk dat een meerderheid haar woede wil koelen en kiest voor de wraak, en de ordehandhavers kijken de andere kant op voor de duur van wat men dan de 'genoegdoening' noemt. Oog om oog, tand om tand: het is een principe dat ook in sinds oudsher gekerstende streken op alle begrip kan rekenen. Tenslotte steunt het hele rechtssysteem erop want het is de logica van schuld en boete, loon naar werk of voor wat hoort wat — de logica waarbij alle burgers zweren die zich hebben neergelegd bij het systeem van kopen en betalen dat onze levens regelt van voor de geboorte tot in het graf.

In een democratie ligt de wetgevende macht bij (de koning en) het volk dat zich laat vertegenwoordigen door het parlement, de uitvoerende macht is in handen van (de koning en) de ministers (en staatssecretarissen) en de rechterlijke macht ligt bij de magistratuur (— de hoven en rechtbanken). Het verlichte principe van Montesqieu zegt dat deze machten gescheiden moeten blijven: regeerders mogen zichzelf niet berechten want dat ware dictatuur. Maar alleen straffen garanderen de gehoorzaamheid aan de wetten: de geschiedenis leert ons dat zonder straffen, wetten belachelijke voorschriften worden en dat dan quasi alle burgers despotische trekken krijgen.

Edoch, de ordehandhaving faalt waar straffen niet langer afschrikken omdat zij niet kunnen tippen aan de gruwel van outlaws die hun eigen wetten opleggen. Criminele bendes danken hun succes aan het feit dat hun leden hun leiders gehoorzamen in weerwil van de wet omdat zij die leiders meer vrezen dan de arm der wet. Door hun meedogenloze vergeldingen maken misdadigers burgers tot hun handlangers en trekken zij zodoende de macht die de staat over de burgers uitoefent naar zich toe; zij nemen in het leven van de burgers de plaats in die toekomt aan de staat en het brave burgerschap dat geconstitueerd werd door middels sancties bekrachtigde wetten, maakt plaats voor het trouwe lidmaatschap aan de bende, samen met een onverschilligheid tegenover de staat en haar wetten. Het gedrag van de burger wordt niet langer gestuurd door de wet van de staat: het is de wet van de bende die bepaalt wat de gewezen brave burger voortaan verlangt, wil, denkt en doet.

We kennen de recente histories van leden van criminele motorbendes die op het matje geroepen worden maar die zwijgen als vermoord omdat zij effectief vermoord worden door hun leider als zij het aandurven om te spreken — wat immers wordt bestempeld als verraad. En op geen andere manier verwerven criminele bendes die zich Islamitische Staat noemen, Al Nusra of Boko Haram, hun macht over mensen die ooit burgers waren zoals u en ik: zij dwingen mensen middels afschrikwekkende straffen tot blinde gehoorzaamheid en zo instrumentaliseren zij hun slachtoffers, zo ontmenselijken zij hen.

Het moet gezegd dat ook de staat het gedrag van haar burgers stuurt maar dan wel met onder meer dit grote verschil dat althans in een democratie de wetten principieel door de burgers zelf worden gemaakt terwijl het denken en doen binnen de criminele bendes afgedwongen wordt met chantage door gewetenloze potentaten die sluw uit het vizier blijven.

Een staat die niet ten dode wil opgeschreven zijn, moet derhalve tot elke prijs vermijden dat zich groepen gaan vormen rond al dan niet geschreven regels of wetten welke met reële sancties bekrachtigd worden; zo niet laat zij toe dat de effectiviteit van de eigen wetten ondermijnd wordt. Dat immers is het geval waar bijvoorbeeld de sharia heerst of bendes die hun leden in het gareel houden middels geweld. Het is al erg genoeg dat bepaalde sekten erin slagen om staten te ondermijnen door met fantastische sancties het gedrag van hun 'gelovigen' te conditioneren. Tot die fantastische sancties behoren bijvoorbeeld de dreiging van de hel voor hen die zich niet aan de religieuze geboden houden: de straffen die deze sekten uitvoeren om hun wil door te drukken, omzeilen als het ware het verbod op het gebruik van fysiek geweld omdat het op de keper beschouwd niet gaat om lichamelijke folteringen. Religieuze leiders kunnen zich in extremis immers verdedigen met het argument dat hun leden tenslotte vrij zijn om hun verhalen over de hemel en de hel al dan niet te geloven en als zij ervoor kiezen om dat wél te doen, dan handelen zij in feite op dezelfde manier als dezen die zich onderwerpen aan de regels van het gokken of van eender welk ander spel.

Een aanpassing van de wet dringt zich in deze tijden op omdat het effect van niet-fysieke druk, marteling of straf niet langer kan gelijkgesteld worden met een irreële, onbestaande of ingebeelde straf: het is met zekerheid bekend dat psychische en sociale drukmechanismen zelfs meer effect kunnen sorteren dan lichamelijk martelingen, terwijl de wet op de godsdienstvrijheid deze noodzakelijke aanpassingen in de weg staat. De feitelijkheid vandaag is zo, dat despoten van allerlei allooi achter de zogenaamde wet van de godsdienstvrijheid dekking zoeken om ongestoord leden te kunnen werven en behouden; zij slagen er wonderwel in om die burgers af te snoepen van de staat, welke gevoeliger zijn voor psycho-sociale martelingen dan voor fysieke folteringen. Het sluiten van de ogen voor deze actuele problematiek of het onvermogen om deze gang van zaken te onderkennen, is fataal voor het voortbestaan van de staat waarvan de wetten tenslotte de ultieme garantie vormen voor de menselijke vrijheid.

(J.B., 28 september 2016)

Opvoeding, eerlijkheid, verantwoordelijkheid en charlatanerie

— Een beknopte beschouwing bij de aanvang van het nieuwe schooljaar —

Op 15 juni 2016 berichtten de kranten dat paus Franciscus uit de handen van de Argentijnse president Macri de gulle gift van 1.666.000 Argentijnse pesos (ca. 1 miljoen euro) ten gunste van de noodlijdende Scholas Occurentes weigert te ontvangen met het argument dat hij niet van het getal 666 houdt. Voor leken: 666 is het Bijbelse 'getal van het beest', sinds oudsher bron van allerlei fantastische speculaties, paranoia en bijgeloof. (*)

Op 24 augustus 2016 vernemen wij via de kranten dat Peter Malfliet van het bisdom Gent ons over het 'mirakel van de bloedende hostie' te Aalst prompt de uitleg verschaft dat het hier gaat om “delicate zaken waarover we nog te weinig weten om er iets zinnigs over te zeggen”. (**) Dit terwijl op grond van wetenschappelijk onderzoek bij gelijkaardige gevallen sinds jaar en dag bekend is dat zo'n verkleuring wordt veroorzaakt door een biochemische reactie ingevolge de bacterie Serratia marcescens, de schimmel Monilia steophila of de schimmel Oidium. (***)

Wat betreft dit laatste rijst de vraag of de 'pedagogen', gezagsdragers en woordvoerders van de katholieke kerk zich kunnen beroepen op onwetendheid omtrent zaken waarover uitgerekend zij een goede kennis horen te bezitten. Beslist niet: zulke 'onwetendheid' is onmiskenbaar geveinsd en dit kan derhalve niet anders worden bestempeld dan als schaamteloos immoreel. Nog erger is de (bovendien uiteraard bijzonder onverstandige) poging om het publiek alsnog voor te liegen dat men ook nog in naam van de wetenschap spreekt, want wat anders doet iemand die beweert: “Wij weten momenteel nog te weinig om hierover iets zinnigs te kunnen zeggen”?

Op 1 september 2016 ging het nieuwe schooljaar van start. Het katholieke onderwijsnet is veruit het grootste van Vlaanderen en de vraag dringt zich op of het anno 2016 nog wel verantwoord is om de opvoeding van sowieso weerloze en goedgelovige kinderen toe te vertrouwen aan lui die lichtzinnig omspringen met de plicht om aan de aan hen toevertrouwde kinderen de waarheid te vertellen? Is het subsidiëren van lieden die onder het mom van opvoeding de jeugd indoctrineren om aldus de macht van de eigen zuil te kunnen bestendigen nog wel van deze tijd?

De zaak is dermate ernstig dat zij moeilijk overschat kan worden omdat de uitspraken die hier aan de orde zijn, getuigen van een volstrekt gemis aan verantwoordelijkheidszin en dan nog bij dezen die zichzelf als de goede voorbeelden bij uitstek profileren en die daarvoor ook nog eens fikse weddes opstrijken. Laat de mondig geachte burger zich dan in die mate voor de gek houden dat hij het verderf van het eigen kroost ook nog zelf financiert? Of wensen wij onze kinderen dan zo op te voeden dat zij bij elke confrontatie met drie zessen hysterisch worden? En wat moeten zij denken over hun leraren als duidelijk wordt dat zij hen voorgelogen hebben? Is er dan niets grondig mis met een mensheid die via een vermeende 'opvoeding' in feite gegijzeld blijft door charlatans?

“Bij ons valt niemand uit de boot!”, zo bazuint de baas van het katholieke onderwijsnet het uit, maar wat gezegd over de niet aflatende discriminatie van jongeren met een 'abnormale' geaardheid? Is het geen daad van lafheid, begaan door alle aanhangers van de religies van het Boek, om de schuld voor hun moordende veroordelingen te gaan schuiven in de schoenen van het zogenaamde Oude Testament, alsof teksten — aftandse griezelverhalen — in staat waren om verantwoordelijkheid te dragen?

Kinderen verdienen beter dan leugens en opvoeding is vooreerst een zaak van eerlijkheid. Maar zolang de staat sekten financiert om opvoedelingen op te zadelen met waanzinnige angsten en wensdromen die schuldcomplexen, uitsluiting, racisme, depressies, suïcidale neigingen en nog meer van die ellende teweegbrengen, is het dweilen met de kraan open.

Jan Bauwens, 3 september 2016

Verwijzingen:

(*) http://www.hln.be/hln/nl/15779/De-Paus/article/detail/2739922/2016/06/15/Paus-weigert-gift-wegens-duivels-getal-666.dhtml

(**) http://www.demorgen.be/binnenland/bloedende-hostie-slaat-aalsterse-priester-met-verstomming-b0f95a31/

(***) http://www.hln.be/hln/nl/957/Binnenland/article/detail/2838935/2016/08/24/Bloedende-hostie-allicht-biochemische-reactie-in-brood.dhtml

De Olympische Spelen en de ondergang van de cultuur

Birmingham is Engelands tweede grootste stad, gelegen in Shorpshire in het graafschap West Midlands. Zij ontleent haar bijnaam van 'Black Country' of 'Zwarte Stad' aan de rokende fabrieksschoorstenen van de metaalindustrie uit de tijd van de Industriële Revolutie. Het was een tijd van stinkend rijke edellieden die het grootkapitaal beheerden en die de straatarme fabrieksarbeiders uitbuitten. Kinderarbeid, verdrukking, honger en tering naast riante kastelen en blasé barons op zoek naar een exotisch tijdverdrijf in de exquise Engelse tuinen. Het is deze ellende die Friedrich Engels zo verschrikkelijk vond dat hij er (samen met Karl Marx) zijn levenswerk van maakte om ze te bestrijden: in 1845 publiceerde hij Toestand van de arbeidersklasse in Engeland in 1844 – het Communistisch Manifest verscheen in 1848.

Op amper dertig mijl van Birmingham ligt Much Wenlock en daar was het dat ene dokter William Penny Brookes voor de fabrieksarbeiders naast een soort van leerschool (de Wenlock Agricultural Reading Society – WARS – in 1841) ook de zogenaamde Wenlock Olympian Class (in 1850) oprichtte met wedstrijden: de Wenlock Olympian Society Annual Games. Brookes kwam in contact met de gelijkgestemde Franse baron de Coubertin, die in 1894 het Internationaal Olympisch Comité stichtte, waaruit in 1896 de eerste moderne Olympische Spelen, gehouden op hun plaats van oorsprong in Athene.

De Helleense Olympische Spelen bestonden gedurende meer dan duizend jaar – van 776 voor Christus tot 394 na Christus, toen keizer Theodosius II ze verbood omdat de christelijke staatsgodsdienst ze als heidens beschouwde. Alle hoogdravende verantwoordingen ten spijt waren ze een tegemoetkoming aan de pronkzucht van – naakt strijdende – vrije jongemannen – omzeggens 'hogere burgerij' – want slaven en vreemdelingen hadden geen toegang tot de Spelen. Evenmin als vrouwen die zelfs niet tot het publiek werden toegelaten, op uitzondering van de ongehuwde maagden. Het klinkt wellicht oneerbiedig om te spreken over hanengevechten voor de menselijke soort, maar competitie is nu eenmaal het mechanisme achter de 'survival of the fittest'.

Chauvinisme, omkoperij en geldgewin waren schering en inslag, getuige het relaas van geschiedschrijver Pausanias (VI 3.11) over de Kauloniaanse loopvedette Dikon die geld kreeg aangeboden om het publiek voor te liegen dat hij uit Syracuse afkomstig was. Ook geweld werd niet geschuwd en zo had de gevreesde vechtkampioen Sostratus de bijnaam van 'Vingerbreker'. (Pausanias VI 4.1)

Of de geest van de moderne Olympische Spelen veel verschilt van die van toentertijd, valt alle propaganda ten spijt heel sterk te betwijfelen. Om te beginnen gaat het nog steeds om een bijzonder duur vermaak waaraan sowieso geen arme drommels kunnen deelnemen. Het plebs wordt gewapenderhand verjaagd van de plekken waar de stadions en de amfitheaters voor het miljardenfestijn van de wereldtop bovenop platgewalste favella's worden gebouwd voor eenmalig gebruik – daarna is het vaak niet meer dan schroot.

De Spelen van 1936 in Berlijn werden voor de kar van de nazi's gespannen maar de zwarte viervoudige gouden medaillewinnaar Jesse Owens ontkrachtte Hitler's krankzinnige rassentheorieën in één klap. De weigering van de Führer om de zwarte topatleet te feliciteren situeert het historisch record van onsportiviteit binnen de Olympische Spelen. Uit protest tegen dit fascisme organiseerde het Spaanse Volksfront in Barcelona als alternatieve spelen de Olympiade van het Volk. Meer dan 6000 atleten uit 22 landen schreven zich in maar net voor het begin van de             Spelen brak de Spaanse burgeroorlog uit – meer dan 200 buitenlandse atleten bleven in Spanje om mee te vechten voor de republiek.

Er waren boycots van de Spelen in Melbourne 1956, München 1972, Montreal 1976, Moskou 1980, Los Angeles 1984 en Peking 2008. In Peking werden sloppenwijken opgeofferd aan de luxeterreinen die amper enkele weken dienst doen en ook voor de Winterspelen in Sotsji 2012 werden plaatselijke bewoners voorgoed uit hun huizen verjaagd. Rio kreeg van hetzelfde laken een broek: de superrijken kwamen de grote jan uithangen pal naast de krottenwijken.

We hebben het nog niet gehad over het druggebruik dat Olympisch goud moet garanderen; de gesofisticeerde doping waarvan elke ingewijde weet dat het zónder niet meer kan: de topsport als laboratorium voor het uitproberen van superdrugs. Want we weten dat in de topsport niet de atleten met elkaar wedijveren maar wel de naties. Maar bovendien heeft het er alle schijn van dat de naties dat helemaal niet meer doen middels atleten, die nog slechts gebruiksvoorwerpen zijn en uithangborden: de eigenlijke wedstrijd zou een competitie zijn onder de topdokters van de deelnemende landen. Alvast is het een feit dat de farmaceutische industrie schatrijk wordt als leverancier van 'sportieve' overwinningen.

Uiteraard wordt dat spokerige spektakel keer op keer betaald door Jan met de pet. De op 2 juli laatstleden overleden Elie Wiesel die de concentratiekampen overleefde, benadrukte dat het allerergste van de genocide ligt in de onverschilligheid: "Er zijn momenten dat we onrecht niet kunnen voorkomen, maar er mag nooit een moment zijn dat we er niet tegen protesteren." Jammer genoeg is het steeds vaker die alle cultuur met de voeten tredende onverschilligheid welke de Olympische Spelen bij uitstek tentoonspreiden en propageren.

(J.B., 22 augustus 2016)

Verwijzingen:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Olympische_Zomerspelen_1972

https://nl.wikipedia.org/wiki/Olympische_Zomerspelen_1936

https://nl.wikipedia.org/wiki/Olympische_Spelen_in_de_Klassieke_Oudheid

https://nl.wikipedia.org/wiki/Olympische_Spelen

https://nl.wikipedia.org/wiki/Birmingham_(Verenigd_Koninkrijk)

https://en.wikipedia.org/wiki/William_Penny_Brookes

http://www.isgeschiedenis.nl/olympische-spelen/afschaffing-olympische-spelen-door-theodosius-ii/

https://nl.wikipedia.org/wiki/Industri%C3%ABle_revolutie#Eerste_industri.C3.ABle_revolutie

https://en.wikipedia.org/wiki/West_Midlands_(region)

https://nl.wikipedia.org/wiki/Wenlock_Olympian_Society_Annual_Games

https://en.wikipedia.org/wiki/Shropshire

https://en.wikipedia.org/wiki/Much_Wenlock

http://edition.cnn.com/2016/08/19/sport/aussie-swimmers-party-discipline/index.html

https://nl.wikipedia.org/wiki/Pierre_de_Coubertin

https://fr.wikipedia.org/wiki/Pierre_de_Coubertin

http://www.netstorm.be/public/oldies/Slavernij%20in%20Athene.pdf

https://nl.wikipedia.org/wiki/Olympiade_van_het_volk 

https://nl.wikipedia.org/wiki/Olympische_Zomerspelen_1976

https://nl.wikipedia.org/wiki/Olympische_Zomerspelen_1980

https://nl.wikipedia.org/wiki/Olympische_Zomerspelen_1984

https://nl.wikipedia.org/wiki/Olympische_Zomerspelen_2008

https://nl.wikipedia.org/wiki/Elie_Wiesel 

https://christenenvoorisrael.nl/isreality/zeven-uitspraken-elie-wiesel/?gclid=CNT1hcHS1M4CFXQo0wodGLAIOw 

De mot zit erin

Het is waar dat maatschappijen evolueren of zich ontwikkelen, maar het is niet vanzelfsprekend dat dit gebeurt in de gewenste richting en dus naar een steeds hogere, een meer verfijnde of een edeler vorm van samenleven. Een cruciale voorwaarde voor een goede maatschappelijke ontwikkeling heeft te maken met het simpele feit dat een maatschappij als zodanig niet anders bestaat dan als de som en het product van enkelingen, waarbij dan vooreerst de sterfelijkheid van deze enkelingen bijzondere aandacht verdient. Dit houdt vooral in dat het sociale, morele, politieke, wetenschappelijk-technische niveau van een samenleving nooit eens en voorgoed bereikt wordt: het dient daarentegen te worden in stand gehouden door het onderwerpen van alle enkelingen die er deel van uitmaken aan een niet aflatende opvoeding.

Onder de 'opvoeding' van kinderen wordt meestal verstaan het aan hen doorgeven (door opvoeders) van de maatschappelijke normen en waarden met het oog op hun participatie aan de samenleving. Vandaag komt in de zich moreel neutraal wanende westerse samenlevingen al te zeer de nadruk te liggen op het doorgeven van technische vaardigheden veeleer dan op het zich eigen maken van normen en waarden, en wel in die mate dat het aanleren van vaardigheden de enig resterende norm wordt — de prestatie is de ultieme waarde.

Maar het mag meteen duidelijk zijn dat wat men eerst als moreel neutraal beschouwde, in feite neerkomt op een alles monopoliserend utilitarisme: de eigen bruikbaarheid of het eigen nut wordt het enig resterende zinvol gegeven. De mens wordt herleid tot een gebruiksvoorwerp. Edoch, omdat de gebruiker zelf van alle nuttige individuen geen persoon is maar een machinerie — de maatschappij — zijn mensen nog slechts nuttige machine-onderdelen. Uiteindelijk zal een welbepaalde elite zich onbezorgd van deze machine weten te bedienen.

Dat mensen aldus herleid worden tot nuttige machine-onderdelen betekent onder meer dat aan wie niet of niet meer naar behoren functioneren, geen zin en dus ook geen bestaansreden meer kan worden toegekend. En in een moderne rechtsstaat waarin men zich in de eerste plaats moet kunnen verantwoorden, betekent een waardesysteem met slechts het nut als eindwaarde, de doodsteek voor wie anderen tot last zijn.

De paradox van het hele verhaal wordt apert waar in de eerste plaats kinderen kunnen worden bestempeld als onnuttig, lastig of zelfs overbodig — bijvoorbeeld in het licht van een voorgewende overbevolking. Verder ook al degenen die niet langer nuttig zijn en uiteraard ook zij die nooit enig nut hadden of zullen hebben.

Nu is nut een volstrekt zinledig begrip als niet tegelijk gegeven is in functie waarvan dat nut dan wel staat. Bovendien dient men voor ogen te houden dat van het nut in kwestie uiteindelijk dient genoten te kunnen worden, wat uiteraard vereist dat de genieter een persoon is. Zo bijvoorbeeld kan men bezwaarlijk zeggen dat de creatie van jobs nuttig is voor de economie, als men daarbij niet meteen de opmerking maakt dat de economie in dienst moet staan van de mensen — een stellingname die niet helemaal gespeend is van problemen, in acht genomen het gegeven dat in onze economie mensen per definitie lui zijn aangezien zij door de band een maximale winst beogen in een minimale tijdspanne: luiheid verlangt immers niet naar meer werk maar daarentegen naar minder.

Maar waar luiheid nagestreefd wordt, kan men bezwaarlijk degenen die er sowieso reeds van genieten, veroordelen: zij die om de een of andere reden niet of niet langer nuttig zijn, zijn gedoemd tot dezelfde luiheid die door de werkenden wordt nagestreefd — en die door hen uiteindelijk ook wordt bekomen, hetzij via het bereiken van een pensioengerechtigde leeftijd, hetzij door een of andere vorm van invaliditeit waarvan de oude dag de meest voor de hand liggende is.

Edoch, na een grondige analyse blijkt de 'luiaard' niet zozeer de inspanning als zodanig te schuwen: de grond van het verlangen om zo weinig mogelijk te werken (voor hetzelfde geld), ligt in de drang naar autonomie. Niet de inspanningen worden geschuwd maar wel de onderworpenheid aan andermans wil, het voltooien van andermans projecten, het brengen van offers aan werkzaamheden waarvan uiteindelijk volslagen onbekenden de vruchten plukken. En nu is het uitgerekend de taak van de opvoeding om mensen dermate te vormen of misschien veeleer om te vormen, dat zij in staat zijn tot het prijsgeven van hun autonomie: zonder veel weerstand te bieden, blijken welopgevoede mensen in staat om zich aan de wil van een ander te onderwerpen.

Waar het algemeen belang prevaleert, valt er zeker en vast wat te zeggen voor wat men in deze context een goede opvoeding mag heten, omdat het ondergeschikt maken van het eigenbelang aan het belang van de gemeenschap veeleer als een overwinning op het egoïsme wordt gezien dan als een prijsgeven van de autonomie, en een Spinozistische rede helpt ons alvast om wat noodzakelijk is ook als onvermijdelijk te gaan beschouwen en om het bijgevolg te aanvaarden. Echter, waar het algemeen belang met de voeten wordt getreden, zoals dat pertinent het geval is in een kapitalistisch bestel, spant de sluwe deugniet de domme goedzak voor zijn kar en kan ook de opvoeding als zodanig niet langer beschouwd worden als ondubbelzinnig goed en wenselijk omdat zij, zoals gezegd, voor een flink deel een training is in altruïsme, in dienstbaarheid of in de bereidheid tot het zichzelf beperken tot zijn functionaliteit of nut.

Het verloningssysteem zorgt weliswaar voor zekere compensaties maar al bij al blijft men geconfronteerd worden met een pijnlijke heteronomie omdat de vergoedingen voor de gebrachte offers geen andere gedaante aannemen dan die van geld, wat betekent dat men slechts gecompenseerd wordt met koopwaar. En wij weten allemaal heel goed dat de belangrijkste dingen niet voor geld te koop zijn: in de arbeid offert men zijn tijd op en zijn jeugdige kracht maar met het verdiende geld kan men tijd noch jeugd noch gezondheid terugkopen — hooguit kan men een vakantie bekostigen, een vals gebit of een pruik. Andermaal: dit ware allemaal nog niet zo erg indien de gebrachte offers ook ten goede kwamen aan zaken waarin men ook kon geloven — zoals het algemeen belang — maar in de westerse samenleving dient men bijvoorbeeld het belang van Coca-Cola, terwijl dat niet eens een belang kan zijn omdat het de overconsumptie van suiker in de hand werkt.

Waar opvoeding een bijzonder problematische zaak wordt omdat zij de instrumentalisering van de massa in functie van spoken bevordert terwijl zij tegelijk volstrekt onmisbaar is voor het voortbestaan van de samenleving als zodanig, staat deze maatschappij voor een immens dilemma. Het lijkt wel onvermijdelijk dat zij in fragmenten uiteen zal vallen.

(J.B., 17 augustus 2016)

Ludo Noens, De terugkeer van de Nazoreeër. Fabuleuze lotsbestemming van een bliksemsjamaan, Aspekt, Soesterberg 2016, ISBN 8789461539960.

Middenin een wereldomvattende islamterreur verklaart paus Franciscus I dat een wereldoorlog gaande is maar dat het in geen geval om een godsdienstoorlog gaat (1) (2): "Coca-cola bindt de strijd aan met obesitas"! En uitgerekend in het licht van zoveel absurditeit is het meest recente boekwerk van de onafhankelijke Vlaamse onderzoeker Ludo Noens warempel een 'godsgeschenk': in een bijzonder goed gedocumenteerde studie van 260 bladzijden schetst hij een aantal historische, psycho-sociale, religieuze en wetenschappelijke contexten welke de centrale figuur van het nog steeds de hele wereld dominerende christendom eens en voorgoed ontdoen van zijn kerkelijke omhullingen en vervalsingen om hem dan geheel gerelativeerd tot zijn recht te laten komen — weliswaar van zijn aloude voetstuk gehaald maar tevens als een veel geloofwaardiger beeld opnieuw neergezet.

We zijn er intussen bijna aan gewoon geraakt: leugens die zichzelf even ostentatief als onbeschaamd tegenspreken doch van geen wijken willen weten op het wereldtoneel, die het been stijf houden en die prompt doorgaan met het ons door het strot rammen van steeds meer absurde onzin — in deze tijd blijkt wel alles te zijn herleid tot botweg domme reclame. Maar eenmaal de gewenning een zekere drempel overschrijdt, blijken haar slachtoffers zelfs volslagen blind geworden voor het meest aperte bedrog. (3) Toen het rebellerende christendom na vele bloedige opstanden uiteindelijk een plaats kreeg in het Romeinse Rijk, werd deze religie aan het wereldse rijk dermate aangepast dat zij niet alleen onschadelijk werd maar bovendien geheel in dienst gesteld van de wereldse machten. Mensen geloven nu eenmaal in het bovenzinnelijke en misschien hebben zij niet eens ongelijk.

Jezus, de zoon van god, is na zijn dood verrezen en de verrezen heer zou menigmaal verschenen zijn, zoals vele bronnen getuigen. En dat gegeven trekt Ludo Noens ook helemaal niet in twijfel, alleen blijken de doden vaker aan hun nabestaanden te verschijnen en menig strenge wetenschapper heeft daarvan getuigd, ofschoon niemand daarvoor ooit een bevredigende verklaring vond. Maar dat is geen bezwaar, zo blijkt immers uit het feit dat ook het leven zelf, dat onderwerp is van de biologie en van menige andere wetenschap, het met slechts beschrijvingen moet doen terwijl de grondvraag naar wat het leven is en hoe het dan überhaupt mogelijk is, uiteindelijk onbeantwoord blijft.

Het christendom is een mysteriegodsdienst, maar het is lang niet de eerste en evenmin de enige: over de mysterieculten licht ons dit boek uitgebreid in maar ook over de daarmee samenhangende problematiek van de Bijna-Dood-Ervaringen (BDE) die een empirische grond geven voor het geloof in wat het louter stoffelijke en het tijdelijke te boven gaat. De geschiedenis staat bol van sekten, geschriften en getuigenissen afkomstig uit alle hoeken van de wereld waarin sprake is over steeds weer hetzelfde fenomeen dat wij ook in het ons min of meer vertrouwde christendom ontwaren, alleen blijkt het bijzonder verhelderend om zich te realiseren dat naast de door de kerken erkende geschriften en documenten, nog andere bronnen bestaan: teksten die verdonkeremaand werden omdat zij de potentaten niet in de kaarten speelden maar die onontbeerlijk zijn om de waarheid dichterbij te komen omtrent — in dit geval — de Nazoreeër.

Noens' nauwgezette duiding van het sjamanisme laat er geen twijfel over bestaan dat ook de Nazoreeër in deze groep thuishoort — een groep van bijzondere figuren die de link verzorgen met de wereld aan gene zijde zonder welke ons bestaan aan deze zijde uiteindelijk belofteloos blijft.

Waren de goden buitenaardse kosmonauten? Wat leert ons het onderzoek naar Ufo's daarover? En zijn de wonderen die de bijbel mediamiek maken dan geen spiritistische verschijnselen zoals alle andere, ook als de jaloerse Bijbelse god die voor zichzelf opeist en tovenarij van elke andere oorsprong veroordeelt, ja zelfs aanzet tot moord op de aanbidders van andere goden? Een en ander suggereert dat in de oudheid meer rivaliserende goden en geesten de wereld bevolkten — goden op zoek naar geschikte mediums om hun wil kenbaar te maken aan de mens die toen, zoals J. Jaynes stelt, zijn gedachten nog niet van externe stemmen onderscheidde — maar uit het onderzoek van ene professor Bennett bleek evenwel dat de stemmen van het medium Leslie Flint alsnog van externe oorsprong waren...

Onze hoogtechnologische wereld ontspruit aan de verbeeldingswereld van enkelingen, zo stelt Ludo Noens met Jules Verne vast, maar valt ons huidige wereldbeeld dan met de werkelijkheid zelf samen of is het niet veeleer zo dat elke tijd niet alleen zijn eigen wereldbeeld heeft maar ook zijn eigen wereld? En de auteur maakt hier een uitstapje naar de filosofie, de culturele antropologie en de linguïstiek, opmerkend met onder meer Paul Feyerabend dat iemands wereldbeeld zijn moedertaal weerspiegelt.

Jaloerse goden: het lijkt wel alsof hun bestaan van het geloof zelf afhangt en volgens de Vlaamse jeugdschijver John Flanders begonnen de Griekse goden prompt uit te sterven toen de mensen aan hun bestaan gingen twijfelen. Het zijn zaken die te denken geven in het licht van de kwantumtheorie, aldus de auteur, die dit ook toepast op de Bijbelse personages.

De Bijbelse profeten, de apostelen en tenslotte ook Jezus baden in het paranormale. Evenals bij Homeros wordt in de bijbel verhaald over de dodenbezwering en zoals in vele andere culturen is ook in de heilige schrift sprake van de magie van 'tafeltje-dek-je', de opwekking van doden, exorcisme, het uitlokken van natuurfenomenen, de verdwijntruc en vele andere wonderen zoals de nederdaling van de heilige geest over de apostelen die terstond alle talen gaan spreken en de vele genezingen — fenomenen die echter vaak worden voorzien van wetenschappelijke verklaringen (natuurfenomenen, epilepsie...) — zelfs de 'neurotheologie' wordt erbij gehaald. Met een bijzondere aandacht en een fenomenaal geheugen voor deze zaken verzamelt Noens ze en hij verbindt ze bijzonder verhelderend met vergelijkbare feiten elders in het wereldgebeuren.

In het negende en laatste hoofdstuk over de terugkeer van de Nazoreeër, volgt eerst een uitgebreide behandeling van de BDE als zeer ingrijpende gebeurtenis die het leven verandert zoals ook wel gebeurt bij blikseminslag in het lichaam — door natuurvolkeren beschouwd als sjamanistische roeping, zoals wellicht bij Paulus die op weg naar Damascus van zijn paard gebliksemd (?) werd en die zich als gevolg daarvan bekeerde. Ook de Nazoreeër vertoont alle gedragskenmerken van de bliksemsjamaan en van de BDEr — waarover vooral de apocriefe teksten het hebben, zoals Filippus voor wie de ziende en de blinde slechts in het donker gelijken zijn. (p. 229)

De waarheid blijft verborgen voor de verstandigen en wordt slechts aan de eenvoudigen onthuld; het koninkrijk Gods is slechts voor wie bereid zijn al het wereldse achter te laten. Is de verrijzenis van Christus als een eenmalig gebeuren voorgoed achterhaald? Het lijkt erop dat het biologische sowieso bestemd is om uit het leven een post-biologische ziel te laten geboren worden...

(J.B., 4 augustus 2016)

Noten:

(1) http://www.foxnews.com/world/2016/07/27/pope-francis-worlds-at-war-but-not-war-religions.html

(2) Er valt wat te zeggen voor de stelling dat alle oorlogen in wezen godsdienstoorlogen zijn of oorlogen gevoerd omwille van het geloof. De gruwelijkste oorlog aller tijden, de Tweede Wereldoorlog met zijn pakweg 75 miljoen doden, draaide om de nazi-ideologie: het geloof in een zichzelf verheerlijkend superras aan hetwelke de wereldheerschappij zou toekomen en dat daarom alle andere rassen maar ook alle rivaliserende ideologieën en geloofssystemen aan zich onderwierp met alle middelen, tot en met koelbloedige massamoord. Op de tweede plaats met veertigduizend slachtoffers staat de dertiende-eeuwse Mongoolse invasie onder Gengis Kahn, met een gelijkaardige gezindheid als die van het nazisme. (°) Op nummer drie staat de Tweede Chinees-Japanse oorlog (voor en tijdens WOII en daarmee samenhangend) met 35 miljoen doden en op nummer vier de zogenaamde Taiping Rebellie (1850-1864) met 20 miljoen doden, ontketend door Hong Yiuquan die beweerde de broer van Jezus te zijn. Ons nu het meest bekend zijn de godsdienstoorlogen in het Midden-Oosten , te beginnen bij de kruistochten, de vervolgingen ten tijde van de inquisitie en de strijd tussen katholieken en protestanten, zowel in de middeleeuwen als in het Ierland aan het eind van de twintigste en aan het begin van de eenentwintigste eeuw. (°°)

(°) http://www.alletop10lijstjes.nl/top-10-meest-gruwelijke-oorlogen/

(°°) https://nl.wikipedia.org/wiki/Noord-Ierland

(3) De trouw aan een liefhebbende en barmhartige god wordt verwisseld met moord voor geld, invloed en macht en zij die geloven te feesten, drinken het bloed en eten het vlees van hun dode messias; zij beweren praktisch ingesteld te zijn als zij omheen hun stad een ijzerdraad of 'heilige eroev' spannen teneinde aldus een religieuze wet te kunnen omzeilen. [Zie: http://www.bloggen.be/tisallemaiet/archief.php?ID=2904790 ]