Van contaminatie of besmetting is sprake waar een microbe in een levend wezen is binnengedrongen om zich daar te vermenigvuldigen. Mensen kunnen besmet worden met fysieke ziekteverwekkers maar ook psycho-sociale ziekten kunnen ons contamineren. In dat laatste geval betreft het bijvoorbeeld een contaminatie met angst, een overigens zeer gevreesde en soms dodelijke ziekteverwekker, waarvan de drager geen microbe is maar wel een meme: een idee of een ideologie. Memen bestaan analoog met genen: de laatsten geven informatie door via het DNA, de eersten via de cultuur. Zoals contaminatie met een microbe gebeurt via fysiek contact, zo gebeurt contaminatie met een ideologie via psychisch contact maar omdat het weliswaar psychische karakter van woorden vaak gepaard gaat met het fysieke spreken, lopen de beide vormen van contaminatie dikwijls door elkaar zodat men eigenlijk kan stellen dat de contaminatie met ideologieën en deze met microben dikwijls hand in hand gaan en bij uitstek is dat het geval in de negatieve zin, namelijk waar wij weten dat bijvoorbeeld religieuze overtuigingen, regels en gebruiken ingegeven werden uit hygiënische overwegingen. Of dit laatste 'voordeel' van in dit geval een religie de nadelen ervan overtreft, valt nog te bezien want vaak zijn religies duizenden jaren oud en hebben zij betrekking op gebruiken en omstandigheden die niet langer bestaan terwijl de ziekmakende werking van angst - die vooral wordt veroorzaakt door godsdiensten - een niet gering probleem is.

Angst is niet alleen psychisch: het is een toestand met lichamelijke symptomen, een toestand die ziekmakend en zelfs letaal kan zijn. Angst verraadt zich in iemands gelaatsuitdrukking maar ook in zijn gedrag en in zijn opvattingen. Angst heeft een verregaande weerslag op de lichamelijke gesteldheid: de polsfrequentie stijgt, evenals de bloeddruk en de productie van adrenaline. De 'bedoeling' is dat men zich fysiek voorbereidt op een lichamelijke activiteit, hetzij de aanval hetzij de vlucht. Gaat het echter om verschrikkingen waarvoor men niet op de vlucht kan gaan, zoals de dreiging van het hellevuur, dan richt de opstand van het lichaam zich tegen zichzelf en wordt de betrokkene ziek: herhaalde hartkloppingen en verhoogde bloeddruk of algemene stress veroorzaken een hartaanval of allerlei systemische ziekten waaraan de betrokkenen dikwijls voortijdig sterft. Nu is het de bedoeling van een godsdienst dat zij via de angst het gedrag van mensen kan sturen, dat zij het brein van de gelovige bezet en zijn wil overneemt, zodat de gecontamineerde niet langer vrij is maar slaafs doet wat de godsdienstregels hem opdragen op straffe van bijvoorbeeld de eeuwige verdoemenis in de hel. En waar hebben wij dit nog gehoord? Inderdaad: godsdiensten veroorzaken in het menselijk brein wat virussen doen in het celbrein: "net zoals vliegtuigkapers die het stuur in de cockpit overnemen, schakelen virussen het celbrein van de gastheercel uit en vervangen het door hun eigen commando (RNA/DNA) en zo zijn onze geïnfecteerde cellen in feite niet langer de onze." (1) En de analogie gaat nog verder: net zoals een virus dat eigen voortplantingsorganen mist en dat daarom de voortplantingsorganen moet gebruiken van de cel waarop het parasiteert, zo ook planten de priesters zich niet voort - zij zijn hier te lande overigens allemaal van het mannelijk geslacht - maar gebruiken zij de voortplanting van hen op wie de betrokken godsdienst parasiteert. Net zoals een epidemie of een pandemie "een bijwerking is van de virale ijver tot zelfbehoud en net zoals voor een virus mensen gewoon levensmiddelen zijn (zoals het vee dat is voor mensen)" (1), zo ook is een godsdienst een instrument tot zelfbehoud van een welbepaalde sociale klasse, namelijk de zogenaamde priesters.

Zoals gezegd zijn de voertuigen van de angst die evengoed ziek kan maken als microben, bepaalde memen of ideeën, opvattingen, gedragsregels welke gesanctioneerd worden in het hiernamaals of reeds in het heden - meer bepaald door sociale uitsluiting van de 'zondaars' - en daarom zijn de voertuigen van die angst in feite dreigementen: religies zijn in wezen (angstaanjagende) dreigementen, het zijn verhalen die van mensen, als zij die geloven, een gewenst gedrag afpersen, zoals bijvoorbeeld het storten van geld op de rekening van de schatbewaarder van de betrokken godsdienst. Waar mensen en culturen naïef of primitief zijn of wegens armoede en kans op chantage gevoelig zijn voor afpersing, zoals dat het geval was in ons eigen verleden, gebeurde zulks vrij letterlijk met bij voorbeeld het handeltje van de aflaten dat immers neerkomt op de dreiging: "Als gij ons geen geld geeft, zult gij branden in de hel", wat gelijkt op de gekende bedreiging: "Uw geld of uw leven!" Worden de culturen verfijnder en de mensen verstandiger, dan verdwijnt de godsdienst allerminst: zij volgt de trend en transformeert tot meer gesofisticeerde vormen van bedreiging en afpersing. Zij verfijnt haar theologie en past deze aan de nieuwe wetenschappelijke en ethische inzichten aan en zij probeert al te aperte inconsistenties binnen het geloof en de geloofsartikelen weg te werken. Als Jahweh op een gegeven ogenblik via een engel aan Abraham die op het punt staat zijn zoon Isaak te offeren, zegt dat dit voortaan niet meer nodig is en dat god vrede zal nemen met een offerdier, gaat het om een aanpassing aan de menselijke overtuiging dat een jaloerse god die ten bewijze van de vroomheid van zijn gelovigen eist dat zij voor Hem hun eerstgeboren zoon slachten, ongeloofwaardig is geworden. Maar uiteraard verraadt de aanpassing tegelijk dat de aanbeden godheid een product is van de menselijke geest in plaats van andersom.

En hier zijn we beland bij een gloednieuw verschijnsel. Waar het virus aanvankelijk een natuurlijke ziekteverwekker is - een eerste vorm van contaminatie - en de godsdienst geheel van menselijke makelij - een tweede vorm van contaminatie - geeft de hedendaagse kennis ons vandaag de mogelijkheid tot een derde contaminatievorm: virussen kunnen worden gemaakt zoals men ooit godsdiensten heeft gemaakt. En dit machtsmiddel geeft aan de uitvinder ervan wel het enorme voordeel dat geen van de gecontamineerden nog in staat zal zijn om de indringer af te weren. Wie te maken krijgen met de meme van een godsdienst, zijn alsnog in staat om de angst of de psycho-sociale dreiging die ervan uitgaat, te verwerpen maar wie met een virus gecontamineerd worden, verliezen compleet de troef van hun vrije. En de vraag of het dan mogelijk is dat het mensdom heden te maken heeft met een nieuwe priesterklasse die zich van het beschreven oppermachtige instrument zou bedienen, kan helaas niet langer terzijde worden geschoven als een loutere samenzweringstheorie: daarvoor hebben onverbloemde uitspraken van een steeds tallozer wordende club van vooraanstaande en machtige geleerden en politici in het recente verleden gezorgd met als koprijder sir David Attenborough met zijn alom getolereerde "Let them starve!" Over de gruwelijke ontsporingen ter zake in het recente verleden moet nog een woordje worden gezegd. (2)

(J.B., 4 april 2020)

Verwijzingen:

(1) Zie: Virusvee: http://www.bloggen.be/tisallemaiet/archief.php?ID=3208253 

(2) Zie o.m.: Gie van den Berghe, De mens voorbij. Over vooruitgang en maakbaarheid. 1650-2050, Meulenhof/Manteau 2009. Een PDF van het boek is voorhanden op het internet - zie: http://www.serendib.be/boeken/De-mens-voorbij.htm