Er is een tijdje sprake geweest van het recht op seks en dan uiteraard ook van het recht op financiële compensatie door het ziekenfonds voor in dat kader geleverde prestaties. Zoals dat eveneens het geval is bij abortus en bij euthanasie, blijkt ook hier dat rechten problematisch kunnen worden omdat zij onvermijdelijk gepaard gaan met plichten en dan wel vooral daar waar die rechten en plichten niet op dezelfde persoon betrekking hebben. Als geoordeeld wordt dat mensen recht hebben op gezondheid, onderwijs en informatie, dan moeten er ook dokters zijn, leraren en journalisten. Als geoordeeld wordt dat mensen recht hebben op abortus en op euthanasie maar ook op seks, dan moeten mensen ook verplicht kunnen worden om de betrokken handelingen die het genot van die rechten mogelijk maken, uit te voeren. Voor het beoefenen van de geneeskunde, het onderwijs of de journalistiek zijn er meestal genoeg kandidaten omdat er ook voldoende vorming is en in de huidige constellatie volstaat het meestal ook om op dreigende tekorten te anticiperen middels een aanpassing van het loon. Maar voor abortus en voor euthanasie blijft naast de vorming ook nog het probleem van het 'geweten': kan men het doden van ongeboren kinderen aantrekkelijker maken met aangepaste financiële compensaties of kan men de plicht tot medewerking aan het uitvoeren van euthanasie dwingender maken door de bestraffing van 'dienstweigeraars'? Dat is niet minder het geval inzake de verplichtingen die onvermijdelijk gepaard gaan met het (al dan niet vermeende) recht op seks en daar is bovendien van vorming al helemaal geen sprake. Maar men is hier dan ook beland bij maatschappelijke problemen die een tikkeltje gecompliceerder zijn dan deze die vandaag zonder veel omhaal door politici geregeld kunnen worden, terwijl het daarentegen wel gaat om dimensies van het bestaan waarvan alleen enkele louter technische aspecten bekend zijn of tenminste berekenbaar. Over de ethische kant van de zaak bestaat quasi geen kennis en dat is wellicht zo omdat gebeurlijke kennis in die zaken niet zozeer betrokken is op feiten maar veeleer op allerlei ongespecificeerde wensen, gevoelens en fysieke maar ook psychosociale ongedefinieerde, ondergedefinieerde of helemaal niet te definiëren 'werkingen'. Met zijn leven mag men niet spelen en ook niet met dat van anderen maar seks heeft wel te maken met het doen ontstaan van leven, wat het tot bittere ernst maakt, terwijl tegelijk het spelelement daaruit niet kan geweerd worden zonder de vruchtbaarheid in de weg te staan, tenzij men vrede neemt met artificiële vormen van bevruchting of met de 'mensenmakerij' van pakweg Hitlers Lebensborn. Stellen dat mensen die voor hun huwelijk eensklaps zouden zien wat hen nog allemaal te wachten staat, wellicht zouden weglopen uit de kerk, is misschien wat overdreven maar de problemen die samenhangen met vormen van zelfverblinding resulterend uit seks, zijn talloos en een mouw passen aan die zaken kan in slechts een welbepaalde letterlijke betekenis.

Dit alles om te zeggen dat de huidige getroffen maatregel in het kader van de coronacrisis om aan eenzamen met de Kerst een knuffelcontact toe te staan, andermaal zowel het onbegrip als het onvermogen illustreert van politici om met menselijke problemen om te gaan: het mens-zijn gaat aan het burgerschap vooraf terwijl potentaten het net andersom wensen; wie geen papieren hebben, zijn voor hen geen mensen want zij zijn geen burgers en straks wordt ook nog het papier van de coronavaccinatie een vereist certificaat voor de toegang tot een volwaardig burgerschap dat voortaan gedefinieerd wordt door enkele superrijken die met mensenmassa's kunnen spelen en die dat ook doen zonder het aan ons te vragen. Zij hebben uiteraard geen opleiding daartoe genoten, laat staan een plicht die tegemoet zou komen aan zekere rechten waarop wij aanspraak zouden maken. Wel andersom schuiven zij ons de nood in de schoenen aan een specifieke behandeling voor een virtuele kwaal waarmee zij ons eerst opzadelen zoals men dat allang doet met de zogenaamde schijnbehoeften. Als mensen komen leuren aan de deur met stofzuigers en met elektrische tandenborstels en zij proberen die spullen dan te slijten middels het ons aanjagen van smetvrees, volstaat het om hen met een vriendelijk woord van dank de laan uit te sturen. Maar als via het medium bij uitstek dat in het midden van al onze huiskamers prijkt, superleurders binnenvallen die het onrecht dat zij plegen weten te verkopen als hun plicht terwijl zij ons recht om dit te weigeren gelijkstellen met plichtsverzuim, worden wij in de doeken gedaan zoals boorlingen op schilderijen uit de middeleeuwen en kunnen wij geen kant meer uit.

En eenzamen, waarde minister in de pandemische kunsten, zijn geen mensen die zich de eenzaamheid verworven hebben: de activiteit waaruit de eenzaamheid resulteert, ligt niet bij hen en daarom moet men niet de slachtoffers bestempelen doch de vereenzamers: degenen die de eenzaamheid in het leven roepen bij anderen door hen uit hun midden te stoten. Zogenaamde eenzamen verlaten overigens vaak uit eigen beweging de groep waarvan zij deel uitmaakten omdat hun participatie in werkelijkheid niet veel meer om het lijf had dan het geduld worden door de anderen en daarom ook zeggen ouderlingen die voor zorginstellingen kiezen vaak dat zij hun kinderen niet tot last wilden zijn. Aan zogenaamde eenzamen het recht op gezelschap toekennen is zoals vertellen aan de armen dat het hen niet verboden is om op restaurant te gaan, om vliegreizen te maken of om zich in limousines rond te laten rijden. Of eenzamen overigens nog verlangen naar de aanwezigheid van derden is na de traumatiserende ervaringen waarvan hun eenzaamheid getuigt ook zeer de vraag want niemand streeft ernaar om het er slechter af te brengen dan de ezel die zich immers geen twee keer aan dezelfde steen zal stoten. En voor de slechte verstaander: aan eenzamen het recht toekennen op gezelschap is met die mensen lachen, maar dat doen onze leiders al sinds jaar en dag in koor, alleen realiseren zij zich blijkbaar niet dat dit gedrag hen op een dag, zoals dat het geval was met de Tsaren, Mussolini, Saddam Hussein, Pol Pot, Stalin, Ceaușescu en nog vele andere volksverlakkers, ook letterlijk de kop zal kosten.

(J.B., 1 december 2020)