Aflevering 13: Hoe corona ontmaskert

Zolang het gezag uit één mond spreekt, mag het de meest onwaarschijnlijke fabels verzinnen: ze worden geloofd en wel met gretigheid! En het bewijs van die stelling wordt dag na dag geleverd door de geschiedenis zelf. Duizenden jaren lang slikte de ganse wereldbevolking de meest fantastische fabels uit de mond van een eendrachtig corps van clerici met aan het hoofd een onfeilbare paus, plaatsvervanger van god in hoogsteigen persoon en beterschap is niet in zicht: de aanhang der religies neemt nog toe. Weerklinken vanwege het bestuur echter verschillende meningen, dan is gehoorzaamheid niet alleen teveel gevraagd: gehoorzaamheid is dan zonder meer onmogelijk en dit op louter logische gronden. Worden bovendien de 'ongehoorzamen' - wie dat dan ook mogen zijn - bestraft, dan is het uitblijven van frustraties absoluut ondenkbaar.

Maar in de huidige constellatie rond corona is er een bijkomend probleem dat de zaak alleen maar drastisch kan verergeren. Dat het politieke gezag uit verschillende monden spreekt met onderling tegengestelde standpunten, is geen nieuws in een democratie. Maar dat wetenschapslui dat doen, is een heel ander paar mouwen. In de wetenschappen immers wordt niet gestemd over wat al dan niet waar is. Wetenschappelijke waarheden worden bevroed middels methodes die eenduidige resultaten moeten opleveren: er is slechts één natuurwet die de valbeweging beschrijft en zou er een tweede komen, dan zal binnen de kortste keren worden beslist dewelke van de twee correct is en dewelke fout.

De geneeskunde is geen exacte wetenschap, althans dat beweert zij over zichzelf en misschien is het wel zo dat dit niet alleen met betrekking tot de geneeskunde het geval is. Niemand immers zal ontkennen dat wetenschappelijke inzichten veranderen: zij moeten veranderen, zo niet zouden zij niet kunnen verbeteren, terwijl ook niemand kan beweren dat de ultieme kennis een definitieve verworvenheid is. Wetenschap vindt zichzelf elke dag weer opnieuw uit waar zij in haar toepassingen de weerstand voelt van een werkelijkheid die aanpassingen en soms radicale herzieningen van de op dat ogenblik heersende kennis eist omdat zij de waarheid nu eenmaal geen geweld kan aandoen zonder tegelijk op te houden wetenschap te zijn. Wie zich wetenschapslui achten, kunnen derhalve bezwaarlijk voorwenden de ultieme kennis in pacht te hebben en zo is de exactheid van de wetenschappelijke kennis in zekere zin relatief te noemen. En dan komt de kat op de koord.

In het geseculariseerde Westen heeft de clerus in de jongste jaren haar krediet verspeeld en aan die evolutie worden tal van verklaringen gegeven, de ene al ongeloofwaardiger dan de andere. Misschien is het wel zo dat de kerk haar ondergang moet wijten aan het bezwijken voor de verleiding om te spreken, aan het niet langer beheersen van de tong waarover Christus zelf zegde dat men ze zeven maal zeven keer moet omdraaien alvorens een woord te zeggen. De aloude wet waaraan de machtigen der aarde zich doorheen alle eeuwen hebben gehouden, is de omerta, de wet van het zwijgen. In de confrontatie van de machthebber met zijn onderdaan is het de onderdaan die te biechten gaat, die opbiecht en die spreekt - de machthebber daarentegen hoort hem doch zwijgt in alle talen en wat hij nog zegt, is bevel of verdict. Zoals de paaiende vos de kraai de kaas ontfutseld in de beroemde fabel van Jean de La Fontaine, zo heeft de duivel de ijdele clerus tot grootspraak verleid. In dezelfde beweging heeft hij zodoende aan de gezagsdragers van destijds de privacy ontfutseld en derhalve de ziel zelf: van gezag kan nu uiteraard geen sprake meer zijn, de kaas is gevallen, het lied van de clerus is uitgezongen. En exact dezelfde val maken vandaag de priesters van de religie der Verlichting, die zich wetenschapslui noemen.

De vos van de La Fontaine heeft hen lof toegezwaaid, ze zien en horen zichzelf dezer dagen maar al te graag in de rol van de alwetende, de held en de redder. Zo dicht bij de politici die hen om raad moeten vragen in deze kwestie van leven of dood, moet onwetendheid verborgen blijven en ligt grootspraak op de loer. Het verdict der wetenschapslui klinkt niet langer harmonisch en een inconsistent betoog is zijn geloofwaardigheid fataal kwijt, innerlijke tegenspraken zijn het rot in de vrucht van vele eeuwen arbeid die straf baart in plaats van loon en waar zij op eer aasde, schande. Het onooglijke virus of wat men daarvoor aanzag, werd door de machtigen der aarde te baat genomen om het volk aan de leiband te leggen en met een muilband op te zadelen, om de mensen te maskeren alsof zij clowns waren in een grotesk carnaval dat zoals iedereen weet de grote vasten aankondigt, maar zoals altijd heeft Fortuna zelf heel andere plannen: corona maskeert het volk niet langer, corona ontmaskert en dat doet het virus meer bepaald met de heersers der aarde die het vermeend onooglijke ding voor hun kar meenden te spannen.

(Wordt vervolgd)

(J.B., 19 september 2020)