De begroting

'Pedagogische studiedag', zo heet het jaarlijks diner met alles erop en eraan voor het onderwijzend personeel: het begint met een kruidige groentesoep, dan volgen het voorgerecht, de hoofdschotel, het dessert, ijs en koffie met echt alles erop en eraan en dat voor een menigte van soms meer dan honderd man. Uiteraard geen zelfbedieningstoestanden met dat vervelende aanschuiven in de rij doch met personeel in overvloed dat naarstig heen en weer rent en reageert op het geringste teken. "Nog wat koffie voor mijnheer? Alstublieft! Lekker, mevrouw? Iemand nog een stukje taart? Melk of room? Smakelijk mensen!" 'Pedagogische studiedag', maar ik geef het u op een blaadje want ik heb het zelf nog meegemaakt: als iemand het in zijn of haar hoofd zou halen om een gesprek aan te vatten óver pedagogie, dan ging die vanaf dat eigenste ogenblik over de tongen onder de verdenking van autisme of nog erger.

Van wie hebben ze het dan geleerd? - zo kan men zich afvragen, en dan belandt men bij de wetten van de nabootsing die spellen dat de minderen het leren van hun meerderen. Ze doen het met andere woorden ook zo bij de hoogleraren en bij de politici, of wat had u dan gedacht? Zo bijvoorbeeld is een begrotingsconferentie in de Wetstraat, mijnheer, mevrouw, niets meer of niets minder dan een diner met alles erop en eraan: geen zelfbedieningstoestanden doch personeel in overvloed dat reageert op de geringste tekenen van behoefte en van nood en dit keer zonder commentaar. Een stukje hertenbout voor zijne excellentie, champagne voor mevrouw, een schepje truffels. En als iemand het in zijn hoofd zou halen om te beginnen over de begroting... Geen blaadje papier is er op de gigantische eettafel te bespeuren!

De minister van asiel heeft een pluim gekregen van haar partij voor de teruggave van ettelijke miljoenen euro (*), en sla mij dood als het niet waar is, maar ik vernam onlangs van iemand die in een asielcentrum het eten opschept, dat de mensen daar letterlijk op hun honger blijven zitten na de maaltijd. Zij hebben tekort en wel in die mate dat het personeel dat tot voor kort samen met de asielzoekers tafelde, voortaan het eigen pakje boterhammen meebrengt naar het werk. Dat kan ook niet anders met een maaltijdbudget van vier euro per persoon per dag. Eveneens geen zelfbedieningstoestanden... om begrijpelijke redenen! En de ministers glunderen, zij besparen immers, en dat doen zij terwijl zij dineren.

Een andere keer zal ik in detail treden over de banketten zelf, want ook daar ken ik iemand die het eten opschept, al is dat vanzelfsprekend een wel wat beledigende uitdrukking ter omschrijving van de bediening van onze regeringsleden.

(J.B., 23 juni 2013)

(*) http://www.knack.be/nieuws/belgie/nog-geen-begrotingsakkoord-wel-pluim-voor-maggie-de-block/article-4000334574445.htm 

Afstompende televisiereportages

"Houdt gij ze dom, wij houden ze arm!": samen sterk, de koning en de kerk, altijd hebben zij aldus het volk eronder gehouden. De kerk lijkt verdwenen maar haar functie wordt heden vervuld door de media die onder het voorwendsel van informatievoorziening onder meer de TV-kijkers naar hun hand zetten met leugens en frustraties.

In een VRT-reportage over armoede in Vlaanderen (1) vertellen leden van 'arme' gezinnen over hoe zij onder hun armoede lijden. Opvallend daarbij is dat de armen niet zozeer klagen over honger, kou en andere fysieke tekorten, maar veeleer gaan zij gebukt onder een soort van psycho-sociale stress welke voortkomt uit de vergelijking van hun toestand met die van anderen die het volgens de maatschappelijke normen beter hebben.

Zo spreken moeders over hoe zij hun schuldgevoelens jegens hun kinderen pas kunnen temperen door het overwinnen van de schaamte bij het betreden van de armenhuizen waar gratis voedsel wordt bedeeld en kinderen vertellen over hun frustraties op de eerste schooldag wanneer over de vakantiereizen moet worden verteld.

In de bewuste reportage worden die klachten als geheel gegrond voorgesteld, zodat aan de televisiekijker wordt geleerd dat geluk inderdaad een kwestie is van sociale vergelijking, wat een bijzonder politiek gekleurde en meer bepaald systeembevestigende stellingname is welke bovendien, net zoals de sociale ongelijkheid op zich, een vooruitzicht op 'geluk voor allen' aan het oog onttrekt.

Alvast minder kritisch ingestelde ouders die hun zomerreis nog niet geboekt hebben, zullen na het bekijken van de reportage die een spookbeeld creëert van een specifieke want ogenschijnlijk ongewilde vorm van kindermishandeling, in paniek schieten en vervolgens consumeren of zelfs overconsumeren: in hun ijver – of is het naijver? - om verre reizen te bekostigen, sparen zij zich niet zelden het brood uit de mond, en is dat niet de échte want fysieke armoede met verminkende gevolgen? Is dat niet de kindermishandeling waarvoor zij in feite op de vlucht waren?

Dieper ingebed nog in deze consumptie- en concurrentiemaatschappij en daardoor bijna geheel onzichtbaar is het zo misleidende onderscheid dat wordt gemaakt tussen bedelaars en andere mensen, waaronder dan moet worden verstaan: enerzijds mensen die recht hebben op voedsel, onderdak en zo meer en anderzijds mensen die daar géén recht op hebben.

Dat er überhaupt mensen leven die helemaal géén recht hebben op leven, is een volstrekt immorele en sociaal waanzinnige gedachte die niettemin wordt gedeeld door principieel allen die de primordiale waarde van het geldwezen erkennen. Het geld immers dringt zich op als (de gelijke van) de rechten van zijn bezitters en derhalve ook als (de gelijke van) de plichten van de behoeftigen die, door de nood gedwongen, de grillen inlossen van wie zwaaien met de bankbiljetten. Het geldwezen schept ongelijkheid onder mensen door een corrumpering van de rechten en de plichten welke zich immers natuurlijkerwijze afstemmen op de menselijke noden en behoeften.

Een maatschappij die eerst het geldwezen schept en die daarmee derhalve een fundamenteel onrecht creëert om onmiddellijk daarna de mensenrechten op te richten en daarmee dan te gaan pronken, is openlijk hypocriet en haar logica is even pervers als belachelijk.

Staatszender die educatie voorwendt en die onder dat voorwendsel subsidies van de belastingplichtige eist: waar blijft uw opvoedend, relativerend en genezend commentaar dat de reisbehoefte aangekweekt wordt door die dolle consumptiementaliteit die sowieso elkeen ongelukkig maakt? Het commentaar dat tevens heel wat kijkers kon genezen van een illusoire armoede voortspruitend uit een absurde identificatie van geluk met afstompende concurrentie? Of is het naïef om dat nog te verwachten van media verworden tot tentakels van corrupte politici die het integrale staatsbestel aan private machtsconcerns onderwierpen?

(J.B., eerste zomerdag 2013)

Noten:

(1) Het betreft de panorama-reportage getiteld Arm Vlaanderen op Canvas d.d. 19 juni 2013. Zie: http://www.canvas.be/programmas/panorama/server1-4fb24d04%3A13d7c2bafba%3A-177e
Nota Bene: met de vereiste beknoptheid werd deze kritiek naar de Panorama-rubriek 'jouw mening' opgestuurd maar hij verscheen tot heden niet.