De nieuwe pest (vervolg 49):

De strijd tegen het Kwaad

Niets nieuws onder de zon: de maatregelen tegen het nieuwe coronavirus zijn een van de talloze vormen van strijd tegen datgene wat wij 'het kwaad' noemen en in wezen onderscheidt zich de strijd tegen dit virus in niets van onder meer de strijd tegen het vuilnis (wat de job is van schoonmakers), de strijd tegen de onwetendheid (de job van leraren), de strijd tegen de honger (gevoerd door landbouwers maar bijvoorbeeld ook door economen en politici), de strijd tegen de tijdnood en die tegen de dood. Al die gevechten maar dan expliciet het laatst genoemde worden gestreden door al wat leeft en daarom gaat het telkenmale over de strijd van het leven tegen het levenseinde of de dood - het kwaad dat, zoals onmiskenbaar blijkt, inherent is aan het leven - dat uiteraard als het goede wordt beschouwd.

Vanzelfsprekend, zo zou men geneigd zijn te zeggen maar tezelfdertijd is het dan toch ook een beetje ongemakkelijk als men uiteindelijk niet meer anders kan doen dan toegeven dat er geen leven is zonder levenseinde en derhalve geen goed zonder kwaad, zodat zich het paradoxale probleem voordoet dat het kwaad voortkomt uit het goede om de heel eenvoudige reden dat het goede nooit kan blijven duren, dat het altijd en overal begrensd is en dat die grens het kwaad zelf is. Wij willen leven en altijd blijven verder leven, ofschoon wij aldus onvermijdelijk immer dichter komen bij de dood waarvoor wij wegvluchten als voor de pest. Geheel onvermijdelijk rent alles wat leeft, zijn dood in de armen en tegelijk kan niemand ontkennen dat leven in feite altijd een gevecht is tegen de dood. Wat leeft, wil bewegen maar wat beweegt, wordt moe en wat moe wordt, wil rusten maar wat in totale rust verkeert, is al dood.

Iedereen wil oud worden maar niemand wil het zijn. Het verlangen van al wat leeft, bestaat in het bevredigen van het levensverlangen zelf; het uitvoeren van de levenswil die, zonder het zelf te weten, de wil is om te sterven en die daarom blind is: de levenden geloven het leven zelf tegemoet te lopen maar het leven als zodanig houdt wie leven voor de gek en schenkt hen exact datgene wat zij tot elke prijs willen vermijden. Het goede brengt zonder het zelf te willen maar ook zonder het te weten, de dood voort en zo is het leven de moeder van de dood, het goede de vader van het kwaad - het kwaad en de dood zijn de kinderen van het goede leven.  

De paradox is zo oud als het mensdom zelf of althans bestaat hij wellicht zo lang als er culturen bestaan, als hij niet al de kern zelf uitmaakt van de cultuur - wat ongetwijfeld het geval is met betrekking tot de Helleense cultuur waarvan wordt aangenomen dat die de bakermat is van onze huidige beschaving. Samen met het Christendom dan, dat deze paradox miskent of tenminste: het Christendom wijt het bestaan van deze vreemde draai in al het bestaande aan een zonde van de mens en houdt ons voor dat er oorspronkelijk helemaal geen dood was en geen kwaad, wat voor ons, mensen, die nochtans kennelijk geheel onwetend ons eigen einde tegemoet rennen, volstrekt onbegrijpelijk is. En met dit laatste is dan een nieuwe paradox geboren die deze van de kennis is: wij handelen tegen beter weten in maar wij weten helemaal niet wat dit weten inhoudt: is het de kennis van de onvermijdelijke eindigheid der dingen of is het daarentegen het besef van een verloren eeuwigheid, een verloren paradijs?

Hoe dan ook willen zowel diegenen die zweren bij de Griekse tragedie en bij de wetenschap die hand in hand daarmee geboren werd, als diegenen die zich christenen achten, dat paradijs herstellen: de laatst genoemden middels allerlei toverformules (offers en gebeden), de eerst genoemden via de wetenschappen en dat zijn dan met betrekking tot corona vooral de geneeskunde, de epidemiologie en de virologie.

En zo zien wij hoe uit de strijd van het leven tegen de dood, een nieuwe strijd ontstaat die een strijd is om het strijdmiddel: blijft ons de kerk van Rome leren hoe wij onvermurwbaar paternosters moeten blijven bidden of trekken de geleerden die destijds op brandstapels belandden, heden aan het langste eind?

Maar het verbod op religieuze samenkomsten dat uit het contactverbod volgt, is een groter probleem dan vandaag wordt erkend omdat religie in wezen contact is en ons ook voorhoudt dat contact de essentie en het doel is van het leven, terwijl de medici die aan het andere eind van het zeel trekken, contact afzweren als een mogelijke verwekker van de dood, die immers dreigt van zodra het contact dat voor het leven zorgt, mét het virus ook de dreiging van het absolute kwaad van de dood in het levende lijf naar binnen brengt. De maatregelen tegen corona doen zich voor als tijdelijk en voorlopig, alsof zij helemaal geen kwaad kunnen betekenen voor het leven zelf, terwijl zij in feite de ultieme rituelen zijn waarmee een volstrekt nieuw geloof of, eerder nog, een gloednieuwe god wordt ingevoerd en ook aanbeden, die de god van het hiernumaals is, de god die (ofschoon hij voor zichzelf een uitzondering maakt) de eeuwigheid heeft afgezworen en een leven voorstelt dat men alleen maar rekken kan, waarna het onherroepelijk wordt beëindigd.

De nieuwe god voor wie het pad reeds werd geëffend door de mammon die met het persoonlijke bezit de eerste stap gezet heeft naar de vernietiging van het samenzijn in de deconstructie ervan in individuele compartimenten en die aldus reeds een serieuze slag toebracht aan de eenheid van de mensheid welke de essentie van religie is - die nieuwe god dreigt mét het samenzijn de mens zelf te vernielen en dit alles geschiedt onder het voorwendsel van een - bedrieglijk voorlopige - levensreddende verandering van het gedrag, de normen en de waarden. Terwijl met het principe van het persoonlijke bezit of dus met de invoer van het geld, de leden van het mensdom reeds geestelijk werden verdeeld, zal de fysieke scheiding van alle mensen onderling voor de dood zelf van de mensheid zorgen. Geen contact zal nog mogelijk zijn dan via de gloednieuwe dictatuur: zij zal het nieuwe kwaad zijn dat elke vereniging in de weg zal staan, het blijvende obstakel voor communicatie of buiten-zichzelf-treding, verheffing, exaltatie of extase. Uitgerekend zij die zich naar voren heeft geschoven om de dreiging van het kwaad te gaan bestrijden, blijkt het allermeest te vrezen virus dat de mensheid aantast. Dit virus infecteert het brein van elke cel van de mensheid - en dat wil zeggen: elke mens - om in hem haar eigen software in te planten zodat hij zich niet langer op de mensheid richt maar voortaan enkel blindelings doet wat de dictator van hem eist die gehoorzaamheid beloont met een lang en pijnloos maar ook geheel ontzield want contactloos bestaan en die ongehoorzaamheid bestraft met boetes, virusziekten en de dood. Gehoorzaamheid is instemming met het offer van de inenting aan deze nieuwe god in ruil waarvoor althans zeer tijdelijk de toegang tot de wereld wordt gekocht. Ongehoorzaamheid is volharding in de wetenschap dat het leven heilig is, niet te koop en onontvreemdbaar.

En is de strijd tegen het kwaad die dan gestreden wordt, dan niet de eigenlijke strijd: de strijd van het Leven tegen de Dood?