De inhoud is volstrekt onbelangrijk

Nog voor de hervormingen van het Tweede Vaticaans Concilie in de jaren zestig van de vorige eeuw werd de katholieke eredienst gehouden in de vorm van de Tridentijnse mis die vier eeuwen eerder werd ingesteld ter gelegenheid van het Concilium Tridentinum of het Concilie van Trente, met teksten uit de tijd van Gregorius de Grote die nog bijna duizend jaar vroeger leefde en de mis die gold in het Romeinse of westerse deel van de kerk werd derhalve in het Latijn gelezen.

De zondagsplicht was algemeen terwijl de overgrote meerderheid der gelovigen analfabeet was, laat staan dat de kerkgangers het Latijn beheersten. De celebrant sprak in de kerk de gemeenschap der gelovigen toe in het Latijn en zij beantwoordden in diezelfde dode taal de voorzeggingen, meestal zonder daarvan ook maar een woord te verstaan.

Verstaan en verstand hoefden per slot van rekening ook niet omdat toverformules nu eenmaal werkzaam zijn van zodra zij uitgesproken worden, ongeacht of zij worden verstaan of zelfs maar worden gehoord. De formule werd verondersteld een geheel zelfstandige werking te hebben zoals die van de hamer op het aambeeld of zoals die van het voedsel in het lichaam van de eters.

In die tijd werd de werkelijkheidswaarde van woorden kennelijk gelijkgesteld aan die van materiële dingen, waarmee gezegd is dat woorden toen louter als geluiden bestonden terwijl zij tegelijk veel meer waren dan klanken omdat geluiden pas werkzaam worden als zij formules zijn. Het gaat om het tijdperk waarin de uilen spraken en de mensen in hun dromen met de doden converseerden en wanneer gedachten hen te beurt vielen, hadden zij het over stemmen, ingevingen en geesten.

Men kan zich afvragen wat de zin kon zijn van het praten en napraten zonder begrip van de betekenis van wat gezegd werd en misschien luidt het antwoord dat verhalen die zichzelf vertellen, geduldige boodschappers zijn die zich vanuit een onverstandig verleden een weg naar de toekomst banen in de stille hoop daar op zekere dag de ontwikkelde geesten te zullen vinden die wel ontvankelijk zijn voor hun betekenis, als werden die verhalen ooit begraven als een soort van appeltjes voor de dorst.

Daarnaast echter blijkt het een gegeven dat de luidruchtige doch geestloze conversaties die de duistere middeleeuwen vulden, veeleer de vorm waren waarin zich de vrager en de antwoordgever als zodanig manifesteren, of beter: het spel van enerzijds degene die beveelt en anderzijds zij die er gehoor aan geven.

De preekstoel verheft zich boven de andere stoelen om toe te laten aan de prediker, alle anderen te overstemmen, te bevelen, hen met zijn bek te pikken in een orde waarvan alle vormen voorgegeven zijn. In de tijd van Dostojewski breidt dat preekgestoelte zich dan uit over de hogere kringen in cultuursteden zoals Parijs en Sint-Petersburg: de kringen die het geld opmaken dat zuur verdiend wordt door een volk dat gedwee toehoort wanneer zij ordonneren en dicteren, dat applaudisseert voor hun onbegrijpelijk abstracte schilderwerken en gedichten op de kunstzinnige exposities die zij prepareren op geheime samenkomsten met koekjes en champagne.

Maar deden zij niet exact hetzelfde als de aanwezigen in de Tridentijnse missen en wordt vandaag deze bevestiging van de pikorde dan niet herhaald door enerzijds wie paraderen op de buis en anderzijds de talloze, hulpeloze toehoorders en kijkers in hun alsmaar ongemakkelijker wordende fauteuils?

Na vele eeuwen praktiseren dringt het nog altijd slechts met mondjesmaat tot onze zo makkelijk op hol te brengen hoofden door dat al die onzin die nu wordt verkondigd bijzaak is omdat niet in het minst de inhoud van de litanieën van belang is doch alleen de vorm. Een priester staat vooraan om eer te brengen aan de orde van de dingen, om te herhalen dat hij de spreekbuis is van god in hoogst eigen persoon waaraan de toehoorders obediëntie verschuldigd zijn: zij zeggen samen 'amen' en gaan dan slapen en in hun dromen drukt zich de obligate orde van de dingen almaar dieper in hun zwakke geest, werken de formules zoals zuren op hun zielen in en manifesteert zich wie de bazen zijn en wie zich moeten voegen naar hun eisen.

Spreken zij Latijn? Zijn hun gedichten en hun schilderijen geheel abstract en onverstaanbaar? Drammen zij uur na uur en dag na dag en jaar na jaar steeds weer dezelfde absurde opdrachten en rijmelarijen door onze arme hoofden? Anderhalve meter, mondmaskers op en maximum vier personen samen?

Zo traag zijn wij dan van begrip dat wij nog steeds niet merken dat de inhoud er helemaal niet toe doet, er nooit toe deed en er ook nimmer zal toe doen. Het gaat er slechts om dat wij belijden wat wij doen doch niet kunnen begrijpen omdat het zonder een andere inhoud is dan zijn hoogst eigen vorm, precies zoals het wezen van de mammon dat is, die heerst over de wereld in dit einde van de tijden.

(J.B., 25 maart 2021)

Bijwerkingen

De hergeboorte van de kwakzalverij

Aflevering 3

Theorieën kunnen nooit de basis zijn van ongeacht welke werkelijkheid: zij ontstaan altijd uit de praxis, altijd zijn zij hypothetisch, zij zijn hulpmiddelen en als zodanig principieel altijd verwisselbaar voor andere hulpmiddelen. Wij hanteren theorieën tot op het punt waar ze niet langer kloppen en daar dwingt de praktijk ons om ze weer te laten varen - doen we dat niet, dan zullen we tot onze eigen scha en schande moeten leren dat de grondslag van onze theorieën de methode van gissen en missen is en dat we daar moeten naar terugkeren op het ogenblik dat onze vertrouwde handboeken ons in de steek laten. Gissen en missen - dat is de praxis: wij doen iets op die manier omdat het zo ook lukt en lukt het op een andere manier beter, dan veranderen we meteen ook onze handelwijze en de theorie volgt.

In de muziektheorie, bijvoorbeeld, bestaat er een leer van de harmonie, een geheel van regels die te maken hebben met het esthetisch effect van samenklanken en die bepalen wanneer verschillende tonen onderling 'rijmen'; het is een theorie die wiskundige en fysische gronden heeft. Elk geluid is een geluidsgolf met een welbepaalde golflengte en twee tonen klinken harmonieus samen als hun golflengten zich tot elkaar verhouden zoals eenvoudige gehele getallen, met andere woorden: als ze in elkaar passen omdat de ene golf twee of drie keer groter is dan de andere, want op die manier vertonen die golven op geregelde tijdstippen snijpunten, punten waarop zij samenvallen. Het visuele beeld van harmonieus klinkende geluiden ziet er dan ook uit als een geheel van harmonieus verstrengelde golven. Ook snaren klinken harmonieus samen als hun lengten zich onderling verhouden zoals gehele getallen - maar dan met die beperking dat hun spanning constant wordt gehouden want ook die beïnvloedt de toonhoogte. Maar dat is 'slechts' de theorie.

De meeste mensen worden geboren met voldoende gevoel voor muziek om spontaan te kunnen horen of een zeker samenspel welluidend is of niet. De meesten onder ons kunnen harmonieën van disharmonieën onderscheiden zonder ook maar enige notie te hebben van de harmonieleer of de muziektheorie. Vanzelfsprekend is dat zo, want uiteraard is de theorie afgeleid uit de praxis: we ervaren een samenklank als 'schoon', we onderzoeken hoe dat komt en we vinden allerlei fysisch gegronde wetten.

Componisten moeten op school de harmonieleer studeren maar wanneer zij componeren, passen zij die toe zonder erbij na te denken. Zij kunnen dat doen 'op het gevoel af', niet omdat ze de theorie onder de knie hebben maar omdat ze beschikken over een aangeboren gevoel voor muzikaliteit dat veel sneller en efficiënter werkt dan ongeacht welke theoretische berekening.

Hetzelfde geldt voor de kleurenleer: de fysische gegevens van de golflengten van licht en de gevoeligheid van specifieke kleurenreceptoren in onze ogen kunnen theoretisch in kaart worden gebracht en op grond daarvan kunnen wetten worden geformuleerd die samen een kleurenleer vormen, maar een begaafd schilder gaat niet aan het rekenen wanneer hij kleuren mengt en aanbrengt op het doek: hij werkt louter op grond van gevoel voor schoonheid en dat gevoel is uiteindelijk ook de ultieme maatstaf.

Klanken en kleuren zijn zintuiglijke zaken en ofschoon het intellectuele zijn aandeel heeft in het verwerkingsproces dat de ervaring van schoonheid mogelijk maakt, voltrekt zich dat proces quasi volledig onbewust: het bewuste wordt vrij gehouden voor de beleving waar het om te doen is.

Componisten die componeren op grond van alleen maar de regels van de harmonieleer, overtreffen in hun kunde de computers niet. Het werk van kunstschilders dat zich louter richt naar de voorschriften van een kleurenleer is eveneens slechts programmatoepassing – iets wat ook computers kunnen. De muziek van deze lieden kan weliswaar klinken zoals die van Bach maar zij is nimmer origineel en altijd zeer beperkt.

Van kunst kan pas sprake zijn waar vrijheid heerst, een onmisbare voorwaarde voor originaliteit. En wonder genoeg zal, eens deze vrijheid gerealiseerd wordt, de muziek ook zichzelf schrijven en het schilderwerk zal uit zichzelf ontstaan, het gedicht fluistert zich in het oor van de dichter, de waarheid zelf spreekt tot de profeet. Het sublieme kon niet anders zijn dan zoals het is omdat het anders niet subliem zou zijn, terwijl het zich tegelijk in een eindeloos aantal vormen kan manifesteren. Spinoza identificeerde het ware met het noodzakelijke maar misschien vergat hij een dimensie die althans binnen het geijkte denken niet zichtbaar wordt omdat zij danig paradoxaal blijkt.

Niet alleen de kunsten vertonen de bijzondere kenmerken waar hoger naar verwezen wordt: ook in de wereld van de wiskunde duiken mensen op die wel een zintuig lijken te hebben voor getallen zoals schilders een zintuig hebben voor kleuren en zoals componisten puur zintuiglijk harmonieën aanvoelen. Daarom ook is het denkbaar dat heel wat wetenschappelijke sectoren kunnen benaderd worden zoals dat met de kunsten het geval is.

Architectuur is weliswaar grotendeels wis- en natuurkunde, materialenleer, scheikunde en zelfs meteorologie maar de gulden snede en de fractalen die ook in de natuur opduiken, hebben alles te maken met schoonheid en harmonie: er kunnen inzake bouwwerken wel degelijk verbanden zijn tussen enerzijds stevigheid en soliditeit en anderzijds schoonheid, harmonie of esthetische compositie. En zo blijkt ook naar het zeggen van artsen de geneeskunde niet slechts een loutere kunde maar ook voor een groot deel een kunst te zijn, een aanvoelen, waarbij inschatting een voorname rol speelt en gevoel voor evenwicht.

Is het dan niet altijd zo dat schone mensen ook gezonde mensen zijn, dan is het toch dikwijls het geval dat ziekten en systemische tekorten fysiek zichtbaar kunnen worden en meer bepaald als esthetische tekorten. Het is daarom ook niet ondenkbaar dat er kwakzalvers bestaan die hun naam danken aan hun volstrekte onwetendheid inzake de hedendaagse gezondheidsleer en aan de grilligheid van hun eigenzinnige theorieën maar die er toch in slagen om mensen van bepaalde kwalen af te helpen omdat zij die benaderen met 'zintuigen' die bij de meesten onder ons onderontwikkeld zijn gebleven.

Klinkt dit enigszins ongeloofwaardig, dan moet men maar eens nadenken over het feit dat honden die daartoe worden opgeleid met hun reukzin kanker kunnen herkennen. Of aan zekere insecten of zelfs planten die - God mag weten hoe - zichzelf beschermen tegen invloeden van het milieu door een spontane chemische respons, een onmiddellijke vorming van effectieve stoffen: zij denken niet na maar zij doen wat passend is om te overleven en zij 'weten' ook hoe ze het moeten doen, welhaast op de manier waarop water feilloos zijn weg vindt naar de allerdiepste plekken.

Het Emmanuel Ziekenhuis te Wetteren werd destijds genoemd naar een kloosterzuster die daar werkte. Dokter P. Gillis die in de naoorlogse periode huisdokter was in de streek, vertelde dat hij zich tot de zuster in kwestie richtte wanneer het stellen van een diagnose hem lastig viel. De zuster hoefde de patiënt slechts even te zien om feilloos te kunnen bepalen aan welke kwaal hij of zij leed.

(J.B., 24 maart 2021)

De hergeboorte van de kwakzalverij

Aflevering 2

Er zijn mensen die zowaar geloven dat onze vrijheid ermee gediend zou zijn wanneer de uitoefening van ongeacht welk beroep werd overgelaten aan de willekeur: kwakzalvers zouden dan mogen opereren naast gestudeerde en gediplomeerde dokters precies zoals amateurkunstschilders vandaag aan de slag kunnen naast grafische kunstenaars met een gedegen opleiding aan de academie.

Wat betreft die laatste groep is het echter wel zo dat van lesgevers in de schilderkunst in door de staat gesubsidieerde scholen, musea en nog andere instellingen wordt geëist dat zij een diploma kunnen voorleggen terwijl onze ministers geheel zonder scrupules ons belastingengeld spenderen aan het subsidiëren van beroemde kunstenaars en aan de aanschaf van hun kostbare werken zonder dat het ook maar in hen opkomt om zich af te vragen of de artiesten in kwestie wel gediplomeerd zijn en tegen die handelwijze heeft bij mijn beste weten ook nooit een mens verzet aangetekend.

Hij die kan, doet; hij die niet kan, onderwijst, is een tegelspreuk die niet zomaar uit de lucht komt vallen: in feite illustreert zij een alles behalve onschuldige maatschappelijke hypocrisie, welke verwant is aan de bijzonder arrogante pretentie dat het burgerschap het fundament zou zijn van het mens-zijn in plaats van andersom - een pretentie waarvan de algemeen gangbaarheid zich manifesteert in de problematiek van de sans-papiers: wie niet beschikt over een geboorteakte, kan niet bewijzen dat hij bestaat en wordt derhalve niet alleen als burger onbestaande geacht maar ook als mens. Dezelfde aanmatiging zorgt er immers voor dat de staat zich gedraagt als de oorsprong en de bron van kunstenaars en kunst: het bestaan van instituten die pretenderen van mensen kunstenaars te kunnen maken, bewijst dat het de staat met haar waanzin menens is.

Er zijn er nu die beweren dat de geneeskunst te lijden heeft onder hetzelfde juk van wat misschien wel totalitarisme kon heten: door zijn muziekpartituren te ondertitelen met A.M.D.G. (*) getuigt de componist Johann Sebastian Bach dat hij met zijn muziek lof wil brengen aan zijn schepper maar Hitler, Stalin en Mao wilden dat 'hun' kunstenaars lof brachten aan de afgod vadertje staat die pretendeerde hun muze te zijn en aan de oorsprong te liggen van hun kunst en kunde.

Dat zij die het niet kennen alsnog worden toegelaten om het te onderwijzen heeft vanzelfsprekend alles te maken met cliëntelisme: klant is koning en wie bij ons kopen, hebben een streepje voor omdat onze manier van handeldrijven gehoorzaamt aan het devies: voor wat, hoort wat, dat een mutant is van de regel: een oog voor een oog, een tand voor een tand welke het beginsel van de wraak uitdrukt alsook de wet van het recht van de sterkste, afkomstig van de natuurlijke wet van the survival of the fittest. Derhalve is cliëntelisme kenmerkend voor totalitarisme en de twee staan haaks op wat wij kennen als beschaving of humaniteit. Maar het beginsel dat zij die het niet kennen, het alsnog mogen onderwijzen, impliceert uiteraard niet dat zij die het onderwijzen, het niet zouden kennen of kunnen. De kwestie is alleen dat de twee niet noodzakelijk samenvallen: iets kunnen en als zodanig erkend worden, vallen alleen altijd samen in een ideale en dus onbestaande wereld. In de echte wereld bestaat het dat een schilder in zijn hele leven niet één werk kan slijten en zich uit wanhoop op zevenendertigjarige leeftijd een kogel door het hoofd jaagt terwijl na zijn dood de geringste van zijn schetsen alleen nog te vinden zijn in de zwaarst bewaakte musea ter wereld. In het echte leven is het mogelijk dat de grootste lapzwans president wordt van een wereldrijk.

Met andere woorden valt er misschien wel iets te zeggen voor het standpunt dat men niet zozeer of dan toch niet uitsluitend moet oordelen op grond van officiële maatstaven: waar regels bepalen wat schoon is, heeft de kunst opgehouden te bestaan omdat creativiteit alles behalve programmeerbaar is: computers kunnen niet componeren, schilderen of dichten en waar artiesten dat doen naar het voorbeeld van machines, is de kunst allang een stille dood gestorven. Waar een comité het volk voorhoudt alleen nog te luisteren naar het 'officiële nieuws', heeft Big Brother zijn intrede gedaan en werd het einde ingeluid van niet alleen de waarheid maar tevens van de mens die immers uit de waarheid voortkomt, daar de waarheid God is die hem schiep. Waar instellingen zich het monopolie toe-eigenen over het goede en zij derhalve pretenderen aan de basis te liggen van het menselijk geweten, werd het licht dat goed van kwaad kan onderscheiden uitgedoofd en werd de mens beroofd van zijn kostbaarste bezit - zijn vrijheid.

Misschien moet erkend worden dat het schone niet datgene is wat overeenkomt met de zogenaamde regels van de kunst die men op de schoolbanken kan leren - wat dan ook niet betekent dat het schone daar perse moet mee vloeken: schoon is daarentegen wellicht wél wat mensen exalteert, verrukt, boven zichzelf verheft, bevrijdt uit de dode stof, vol blaast met geest, ja, onsterfelijk maakt, al is het maar voor één enkel ogenblik. Misschien moet erkend worden dat waar is, wat werkt: true is what works, zoals de pragmatici zeggen, wat dan ook niet wil zeggen dat men zich moet vastpinnen op die ene regel. En ook voor het goede bestaan voorwaar helemaal geen voorschriften: wie geloven niet te zondigen omdat zij nauwgezet alle regeltjes van hun religie in acht nemen, hebben zichzelf herleid tot de contradictie van een levenloos want willoos en onvrij wezen dat gelooft zich te kunnen verzekeren tegen het doen van kwaad terwijl het zich aldus beroofd heeft van het vermogen om het goede te doen dat immers voor alles vrijheid vereist.

En om nu terug te komen op de kwestie van de kwakzalvers: misschien moeten diegenen als geneesheer worden erkend die daadwerkelijk genezen, zoals de Nazoreeër, die immers ook niet afgewezen werd omdat hij een diploma miste toen hij de bezetene bevrijdde van een legioen aan boze geesten, toen hij Lazarus opwekte uit de dood of het dochtertje van Jaïrus. Edoch, deze erkenning vergt vooreerst de erkenning van de waarheid en dat zulks geen sinecure is, bewijst de geschiedenis zelf: het volk zelf verkoos geheel democratisch de vrijheid van een moordenaar (2) boven die van een genezer, die prompt werd omgebracht.

(J.B., 23 maart 2021)

Verwijzingen:

(1) A.M.D.G. Is de afkorting van het Latijnse gezegde Ad Majorem Dei Gloriam, dat betekent: Tot meerdere eer en glorie van God.

(2) Met name Barabbas. Zie: Mattheüs 17:14-26.

De hergeboorte van de kwakzalverij

Aflevering 1

Zieken moeten geholpen kunnen worden en met het oog op het bieden van (de best mogelijke) medische hulp worden mensen opgeleid tot arts en dan als zodanig wettelijk erkend. Studenten die niet slagen voor een vak, worden terecht beschouwd als onbekwaam en zij krijgen dan ook niet het recht om het vak in kwestie uit te oefenen en uiteraard wordt dat recht sowieso onthouden aan wie helemaal geen opleiding hebben gehad: dat geldt voor elk vakgebied en dus ook voor de geneeskunde. Wie zich dan wars van alle wettelijke bepalingen alsnog aan anderen gaan opdringen als genezers, maken zich schuldig aan een vergrijp genaamd kwakzalverij. Al moet hier volledigheidshalve worden aan toegevoegd dat ook artsen die eigenzinnige geneesmethoden aanwenden, van kwakzalverij beschuldigd kunnen worden.

Kwakzalvers brengen het leven van anderen in gevaar omdat zij onder valse beloften mensen kunnen afhouden van daadwerkelijke hulp of hen met oneigenlijke behandelingen alleen maar zieker maken. Soms doen zij dat opzettelijk, bijvoorbeeld omdat zij munt proberen te slaan uit het leed en de onwetendheid van anderen maar veel vaker wordt dit bedrog nog overtroffen door een specifiek zelfbedrog, namelijk een ziekelijke zelfoverschatting - een grootheidswaan - vanuit een volstrekte afwezigheid van zelfkritiek gekoppeld aan een even schromelijke onderwaardering van de rechtsstaat en van het beroep in kwestie.

De opkomst van kwakzalverij in recente jaren vormt een bedreiging voor de volksgezondheid en zij kan grotendeels verklaard worden door een groeiend en vaak terecht wantrouwen in de reguliere geneeskunde die, net zoals vele andere maatschappelijke sectoren, in de kwalijke greep zit van een kapitalistische economie. Die berust namelijk op de perversie van de middeldoelomkering waarbij in dit specifieke geval niet het bieden van hulp aan de zieke vooropstaat maar wel het maken van winst middels het voorwenden van hulp. De hulp is dan niet langer het doel maar het als doel voorgewend middel terwijl het ruilmiddel (geld) wordt nagestreefd als doel. Niet het genezen van de zieke maakt de genezer gelukkig doch het bekomen van winst.

In neoliberale maatschappijen gaat deze perversie zo ver dat aan de zieke die niet (meer) kan betalen, hulp wordt onthouden: iemands ziekte wordt als chantagemiddel aangewend, als middel om hem geld te ontfutselen. Het buitenproportioneel financieel succes waarop de farmaceutische industrie vandaag boogt, kan de feitelijkheid van deze rampzalige gang van zaken alleen maar waarschijnlijker maken. In de etalage van de winkel van een nochtans regulier gestudeerde apotheker vindt men steeds meer prullen die met geneesmiddelen helemaal geen uitstaans hebben maar die wel geld in het laatje brengen omdat zij door bedrieglijke reclame worden gepromoot.

Het spookbeeld van de hel in een hiernamaals lijkt met de afgang van de religies vervangen door het spookbeeld van een hel in het hiernumaals: de vrees om kwaad te ondergaan is in de plaats gekomen van de vrees om kwaad te doen. In wat andere bewoordingen betekent deze fundamentele omslag dat samenwerking nu werd vervangen door concurrentie: het recht van de sterkste of de wet van de jungle verovert steeds meer terrein op een beschaving met christelijke fundamenten.

De genoemde aberratie kan nu echt dusdanige proporties aannemen dat regulier geproduceerde waren en diensten op den duur niet alleen waardeloos maar bovendien echt schadelijk worden zodat mensen hun toevlucht gaan nemen tot de clandestiniteit: zij trekken hun plan met eigen middelen en met de hulp van leken die het al niet slechter meer kùnnen doen dan de loonslaven in dienst van bedrijven die nog louter gebrand zijn op geldelijk gewin. We zijn steeds vaker beter af als we zelf onze haren knippen en onze kamers behangen, als we een buurvrouw als babysit inschakelen, als we onze aardappelen kopen bij een hobbyist of als we een oudere klasgenoot van Benjamin vragen voor het geven van bijles: geen van hen is gediplomeerd of werkt regulier maar zij presteren exact wat wij verlangen.

Zo ook is het niet ondenkbaar dat langdurig zieken na een uitputtende calvarie in het reguliere circuit, wel moeten aankloppen bij de zelfverklaarde genezers omdat dit de allerlaatste optie is. Evenmin ondenkbaar is dan het alsnog optreden van genezing: niet zozeer ingevolge een wonderbaarlijke behandeling maar doordat een einde gekomen is aan de ziekmakende werking van de reguliere geneeskunde zoals intussen een halve eeuw geleden door Ivan Illich beschreven in zijn Medical Nemesis.

(J.B., 22 maart 2021)

Een psychose met verworven rechten

In mei van dit jaar publiceerde René Stockman, die een congregatie leidt die zich wijdt aan de verzorging van geesteszieken, het opiniestuk: Gender, een gevaarlijke dwaling.¹ Het artikel is een reactie op de menselijke evolutie naar meer zelfbeschikking en dit specifiek met betrekking tot de seksualiteit. Stockman vindt dat onze zelfbeschikking te groot wordt en dat men zich wat betreft de seksualiteit niet moet verlaten op wat de wetenschappen leren en op wat de democratie wil maar dat men zich moet onderwerpen aan de voorschriften uit de bijbel, die volgens het katholieke geloof het woord van God is.²

- Omsk Van Togenbirger, we hebben de tekst hier bij de hand: wat moeten wij denken over dit geschrift van de generale overste van de Broeders van Liefde? Dwalen de hedendaagse wetenschappers zoals de kerk dat ook beweerde over de middeleeuwse sterrenkundigen zoals Giordano Bruno die op de brandstapel belandde wegens ketterij? Of dwaalt de kerk?

OVT: De kerk is ervan overtuigd dat zij niet kan dwalen, zij wordt immers geleid door God zelf. Ja, ik zie je glimlachen maar weet dat waanzin zich niet van de wijs laat brengen! Wie in een psychose gevangen zitten, geraken daar niet zomaar uit!

- Is het geloof dan een psychose?

OVT: Een psychose met verworven rechten. Kijk, de katholieke mensvisie is wezenlijk psychotisch, ze huldigt het middeleeuwse principe 'quod non est in scriptis, non est in mundo'³, wat inhoudt dat men ernaar streeft om de realiteit aan te passen aan de eigen meningen, zoals men ook deed inzake de sterrenkunde, wat achteraf absurd bleek. Absurd is het dit keer ook maar vandaag zou men beter moeten weten! In het nieuwe mensbeeld daarentegen erkent men nederig de realiteit en schikt men zijn opvattingen zo goed mogelijk naar de werkelijkheid en dat is wetenschap.

- Stockman heeft het aan de stok met het begrip 'gender': "'gender' staat voor de gedrags- en identiteitsaspecten van geslacht, ter onderscheiding van lichamelijke en biologisch aspecten", zo schrijft hij en zijn kritiek luidt: "De natuurlijke band tussen enerzijds de lichamelijke en biologische kenmerken die het geslacht van iemand bepalen en anderzijds de identiteit en het corresponderende gedrag dat hij of zij hiermee vertoont, wordt verbroken."

OVT: Zijn de lichamelijke en biologische kenmerken die het geslacht van iemand zouden moeten bepalen dan altijd zo eenduidig? Bovendien hebben de identiteit en het corresponderende gedrag niet alleen te maken met de zichtbare kenmerken maar ook met wat nog verborgen ligt in de hersenen, met ervaringen en met psychische zaken. Voorhouden dat er alleen mannen en vrouwen bestaan en bovendien voorschrijven aan welke verwachtingen zij dan moeten voldoen, maakt mensen ongelukkig die zich in geen van de twee voorgeschreven geslachten kunnen vinden, hetzij om fysieke redenen hetzij om andere. A propos: het vertrekpunt is een begrippenpaar - man-vrouw - en dat wordt niet in vraag gesteld.

- Stockman klaagt aan dat mensen zelf hun geslacht kunnen kiezen, hun gender, zonder nog rekening te moeten houden met hun biologische identiteit, zo schrijft hij.

OVT: Laat ik eens een vergelijking maken. Stel dat wij geconfronteerd worden met een kat die blaft. Ga je dan zeggen tot dat dier: jij mag niet blaffen want je bent een kat, een kat hoort te miauwen, wat jij doet is tegen je natuur? Als je zo oordeelt, wil je dat de feiten zich schikken naar jouw kennis ervan, nietwaar? Als bovendien je kennis zich beperkt tot wat een zesduizend jaar oud geschrift over die zaken zegt omdat je gelooft dat dit de waarheid is dan is de waanzin wel compleet, zo dunkt mij. Wel, dat is wat Stockman doet als hij oordeelt dat men zich moet voelen zoals men eruit ziet of dus zoals mensen van jou verwachten dat je je voelt. En dat is bovendien geen gewone psychose: in een psychose wil je dat de werkelijkheid zich naar je eigen mening schikt maar hier wil je dat de werkelijkheid zich schikt naar andermans mening. Te gek voor woorden. En dan die biologische identiteit: men doet alsof dit een objectief gegeven is maar men ziet over het hoofd dat de daarvoor toegepaste criteria van menselijke makelij zijn. Dit is een ode aan het blinde handelen en derhalve godslasterlijk omdat wij geboren zijn met het vermogen om kennis te ontwikkelen.

- Bestaat er dan helemaal geen natuurlijkheid meer?

OVT: Kijk, laat ik eens een vergelijking maken uit de rekenkunde. Je weet wat natuurlijke getallen zijn? 1, 2, 3 en zo voort, er zijn er oneindig veel en men kan ze allemaal bekomen door er telkens eentje bij te tellen. Ze zijn allemaal natuurlijk, maar we zijn al aan het tellen, nietwaar? Optellen, dat moeten we immers doen om de hele rij te bekomen. Maar uit de bewerking van het optellen komt de bewerking van het aftrekken voort, dat kan niemand verhinderen die aan het rekenen gaat en wat gedaan als men een groter getal van een kleiner gaat aftrekken? 3-5 bijvoorbeeld? Moet men dan zeggen dat dit niet gaat? Wel neen, we zullen zeggen dat 3-5 gelijk is aan -2 en dat is dan een negatief getal. -2 appelen vindt men niet in de natuur maar misschien wel in de mensenwereld, meer bepaald als het aantal appelen dat iemand aan een ander verschuldigd is. Het vermenigvuldigen van natuurlijke getallen brengt wel natuurlijke voort maar van vermenigvuldigen komt algauw delen en wat gezegd van 4:3? Of 10:3? Dat laatste is een irrationeel getal, men kan het niet eens gewoon schrijven want aan het aantal cijfers na de komma komt geen eind. En een rekenkundige kan die 'onnatuurlijke getallen' toch niet uitsluiten? Ze komen immers vanzelf voort uit de natuurlijke van zodra men er simpele bewerkingen gaat op uitvoeren. Wel dan, het leven is geen dode natuur en zeker geen dood geschrift in een dode taal. De veranderingen die het leven ondergaat zijn ook veel complexer dan simpele rekenkundige bewerkingen. Wie willen dat het leven zich schikt naar dode letters en wie op grond daarvan alle leven dat dit weigert te doen, uitsluit, die willen dat alleen de dood bestaat. Wanneer de generale overste van een congregatie van mensen die geesteszieken verzorgen, er dergelijke meningen op nahouden, dan vraag ik mij niet alleen af of zij niet geestesziek zijn maar tevens vraag ik mij dan af of zij geen geesteszieken maken.

- Stockman heeft het over een nieuwe ideologie met wortels in het feminisme: "Totale gelijkheid tussen man en vrouw werd het streefdoel en het wegwerken van alle verschillen die de vrouw maar op enige manier zou kunnen discrimineren", zo schrijft Stockman en dan verklaart hij dit: "Niemand zal twijfelen aan het belang van de totale gelijkwaardigheid van man en vrouw, maar daarvoor hoeft men zijn eigen seksuele identiteit niet te verloochenen. Gelijkwaardigheid is nog steeds iets anders dan gelijkheid!"

OVT: Kennelijk heeft de auteur geen oog voor het feit dat het protest der feministen precies gaat over de gelijkheid als mens ondanks de geslachtelijke verschillen: als wie solliciteren voor een job in het onderwijs minder kansen hebben als zij vrouw zijn, is dit een onrecht en aan de basis daarvan ligt het onterecht relevant achten van het geslacht voor de functie. Het geslacht is van geen betekenis voor de functie van leraar en in dat opzicht zijn man en vrouw gelijk, daarover gaat de hele discussie. Waar die menselijke gelijkheid geloochend wordt, is sprake van discriminatie en van onrecht. Zo ook zijn zwarten en blanken als mens niet gelijkwaardig maar gelijk zonder meer. Zegt men dat zij als mens gelijkwaardig zijn, dan zegt men dat ze als mens verschillen. Maar het menszijn is verstrengeld met het man-zijn, met het vrouw-zijn of met het nog-anders-zijn en daarom is er onrecht waar men de realiteit van dit nog-anders-zijn miskent. Het onvermogen om zijn opvattingen in overeenstemming te brengen met de werkelijkheid - de werkelijkheid van in dit geval het feit dat er interseksen bestaan, homo's en nog andere seksuele varianten naast de man en de vrouw waarvan sprake in Genesis - is wezenlijk psychotisch.

- Stockman ziet "de steeds voortschrijdende verabsolutering van de autonomie en de zelfbeschikking" als boosdoener in het ontstaan van de gendertheorie.

OVT: Nogmaals, de gendertheorie is niet uit den boze en waarom zou zelfbeschikking uit den boze zijn? Zelfbeschikking is een goede zaak omdat heteronomie betekent dat het eigen leven afhankelijk wordt van de beschikking van derden, wat impliceert dat men ervan uitgaat dat mensen ongelijk zijn want men kent aan bepaalde mensen het recht toe om over anderen te beschikken. Meer bepaald is dat lijfeigenschap!

- Dan schrijft Stockman dat bijgevolg "de snelle opgang van de gendertheorie alles te maken heeft met de maatschappelijke revolutie waarin we ons momenteel bevinden."

OVT: Die maatschappelijke evolutie is inderdaad abolitionistisch: de wereldgemeenschap wil af van de slavernij. De kerk wil er kennelijk naar terugkeren.

- Stockman schrijft dat men overdrijft met autonomie: "Vanaf de jaren '60-'70 van vorige eeuw is men doorgeslagen", zo schrijft hij: "men is deze autonomie en zelfbeschikking gaan koppelen aan het streven naar absolute vrijheid en het afschudden van alle banden die deze vrijheid zou kunnen belemmeren."

OVT: Dit is volstrekt onjuist en uitgerekend de democratie staat daarvoor borg. In de democratie wordt de individuele vrijheid beperkt door wetten die in functie staan van het waarborgen van de vrijheid voor iedereen alsook in functie van de noden van de gemeenschap in zoverre deze instrumenteel is voor de persoonlijke vrijheden - behalve in zekere communistische dictaturen.

- "Voor de vrouw", aldus Stockman, "betekende dit onder andere los komen van de band tussen seksualiteit en voortplanting, waarbij de artificiële anticonceptie het antwoord gaf."

OVT: Artificialiteit is geen zonde en natuurlijkheid is evenmin een heil: zonder menselijk ingrijpen is overleving voor de mensheid onmogelijk, gebeurlijk ook op het vlak van het voortbestaan van de soort, ongeacht of het gaat over anticonceptie of over kunstmatige bevruchting. Er is een toestand denkbaar waar artificiële anticonceptie het einde van de soort ingevolge overbevolking zou kunnen verhinderen.

- Een vreemde zin vind ik deze: "Voortaan zou men seksueel kunnen genieten waarbij men het krijgen van kinderen bewust uitsloot, hetgeen ook tot een enorme denataliteit in het Westen heeft geleid, met alle maatschappelijke gevolgen van dien."

OVT: In die zinswending ontwaart men de verborgen opvatting dat het kroost de straf is voor het seksueel genot: wie seksueel genieten, mogen zich ook niet onttrekken aan de natuurlijke gevolgen ervan. Die opvatting is niet houdbaar, zij gaat uit van het denken in termen van wraak: 'voor wat, hoort wat'. Ook de opvatting dat kinderen krijgen het doel is van seksuele betrekkingen is niet houdbaar en wel om dezelfde redenen waarom de theorie van het 'intelligent design' niet houdbaar is. Maar tegelijk wordt een gebrek aan kroost - de 'denataliteit' - een straf genoemd, zodat in feite gezegd wordt dat de aanvankelijke straf noodzakelijk is. Bovendien worden de zaken hier op hun kop gezet omdat het overbevolkingsprobleem ontkend wordt. Op de koop toe heeft de paus nog niet zo lang geleden gezegd dat wij niet mogen kweken zoals de konijnen...

- Stockman noemt de abortuskwestie een uitwas van de overdreven zelfbeschikking: 'baas in eigen buik'.

OVT: Dat is een andere problematiek, de twee mogen niet vermengd worden. Zelfbeschikking betekent immers ook dat men niet mag beschikken over het leven van een kind en dat het nog niet geboren is, doet daar helemaal niets aan af. Daar spreekt men zichzelf inderdaad tegen.

- Een ander gevolg, zegt Stockman, is de ondermijning van het huwelijk dat immers die absolute vrijheid belemmert, de vrijheid om zich met meer dan één persoon te verbinden.

OVT: Het huwelijk wordt niet verboden, integendeel, het wordt ook ingevoerd voor homo's! Iedereen blijft de vrijheid behouden om zich al dan niet met één persoon te verbinden, zoals iedereen ook vrij is om al dan niet kloostergeloften af te leggen. Neen, aan die vrijheid wordt helemaal niet geraakt! Wel waar is dat het huwelijk niet meer kan opgelegd of afgedwongen worden en dat bijvoorbeeld ook binnen het huwelijk sprake kan zijn van verkrachting en is dat dan geen vooruitgang? Gelukkig is vandaag de oeverloze ellende aan het licht gekomen die resulteerde uit de hypocriete moraal van destijds waar feitelijk het recht van de sterkste heerste onder een dekmantel van geloof en trouw. We mogen ook niet vergeten dat bijvoorbeeld Abraham vele vrouwen had, polygamie was toentertijd kennelijk geen obstakel voor Jahweh: het huwelijk is een relatief jonge uitvinding.

- "Waarom zou een man zich moeten binden aan een vrouw, wanneer hij of zij zich eerder aangetrokken voelde tot iemand van hetzelfde geslacht?", zo schrijft Stockman op een wat verwijtende toon.

OVT: Andermaal een verkapt pleidooi voor lijfeigenschap: waarom zou een derde aan iemand dat recht mogen ontzeggen!? En dat de seksualiteit kan gescheiden worden van de gezinsvorming blijkt uit de praktijk van de instellingen voor wezen maar ook uit de praktijk van adoptiegezinnen en uit de praktijk van het onderwijs dat dan toch een belangrijk deel van de opvoeding van de ouders overneemt en is dat dan schadelijk voor de kinderen? Veel schade wordt toegebracht door vooroordelen welke al te vaak in het leven geroepen worden door irrationele geloofsovertuigingen.

- Stockman heeft het over "het duidelijke verschil tussen de XY en de XX chromosomen bij mannen en vrouwen."

OVT: Ik ben geen specialist ter zake maar ik kan mij inbeelden dat zekere beoefenaars van de medische wetenschappen hier steigeren. Ik beperk mij hier tot de vraag: wat gedaan met de interseksen? Jammer dan voor de onvolmaakt geachten op deze wereld? Enkel rechten voor wie beantwoorden aan dictatoriale voorschriften? Of kiezen wij dan toch voor de democratie die dit onrecht voorkomt?

- "Vanouds vonden ouders het logisch hun kinderen in lijn met hun biologische identiteit op te voeden, zelfs indien ze een kind van het andere geslacht hadden gewenst.", zo schrijft Stockman.

OVT: Er zijn nog dingen die men vroeger logisch of normaal vond. Abraham vond het normaal zijn oudste zoon te onthoofden en op de brandstapel te offeren aan Jahweh.

- De moderne opvoeding legt een hypotheek op de identiteit van het kind en brengt ernstige problemen mee, schrijft Stockman.

OVT: Problemen veroorzaakt door de betrokkenen of door een maatschappij die onder de druk van dictatoriale wetten oordeelde dat het zo niet kon omdat alleen wie tot een meerderheid behoren, rechten hebben?

- "De mens is zijn lichaam en heeft niet zomaar een lichaam", schrijft Stockman.

OVT: Precies daarom slaat het katholieke voorschrift dat men wel homo mag zijn maar het niet mag doen, op niets.

- Stockman verwijt het aan de moderne mens dat hij, wat hij noemt, een dualistische antropologie hanteert: "de mens heeft een lichaam, zoals hij ook andere zaken heeft, en daar kan hij dus ook naar eigen goeddunken mee omgaan, steeds met het recht op absolute vrijheid als argument."

OVT: Andermaal: heeft een derde dan meer recht op iemands lichaam dan diegene die met zijn lichaam samenvalt? Wij zeggen toch 'mijn lichaam' en niet bijvoorbeeld 'het lichaam waardoor ik leef maar waarvan de paus van Rome de eigenaar is'?

- Stockman klaagt aan dat de gendertheorie wettelijk afdwingbaar werd gemaakt.

OVT: Maar dat is het geval met elke wetenschappelijke theorie. Een moordenaar kan zijn onschuld niet bewijzen met bijvoorbeeld de verklaring dat hij op twee plaatsen tegelijk aanwezig was en het is de wetenschap die oordeelt dat zulks onmogelijk is, ook al wordt gezegd dat de stichter van het Opus Dei het geheim van de zogenaamde bilocatie onder de knie had maar dat zijn dan verworven en gesubsidieerde wanen. Alle gekheid op een stokje maar onwetenschappelijke zaken worden in geen enkele rechtbank geduld. Over de wetenschappelijkheid van de dingen moet men niet licht oordelen: dat een theorie wetenschappelijk verantwoord is, betekent dat principieel iedereen die dat wenst, ze op haar waarheid kan toetsen en eventueel bezwaren kan inbrengen of veranderingen kan eisen en die zelf kan bewerkstelligen, namelijk door aan wetenschap te doen. Dat kan men niet zeggen over ongeacht welke religieuze overtuiging. Wel, wil je een democratie of een theocratie? Het islamfundamentalisme toont ons waar dat laatste toe leidt.

- Stockman klaagt aan dat een kind voortaan zelf kan bepalen of het zal worden opgevoed als jongen of als meisje of als neutraal.

OVT: En is het dan geen goede zaak dat de betrokkene zelf kan beslissen over het eigen leven en niet een of andere dictator? Wordt het bijvoorbeeld ook geen tijd dat een kind zelf kan beslissen of het al dan niet wordt gedoopt?

- "Schoolboeken moeten worden aangepast om alle sporen van het archaïsch onderscheid tussen man en vrouw, tussen vader en moeder te doen verdwijnen.", zo klaagt Stockman.

OVT: Uiteraard moet men ophouden met het onderwijzen van onzin en met het indoctrineren van mensen met dictatoriale wetten.

- Stockman klaagt aan dat de seksuele identiteit flexibel wordt en dat dit vloekt met de biologie.

OVT: Het tegendeel is waar: verandering is eigen aan het leven, het alternatief is stagnatie en uiteindelijk de dood. Andermaal: het willen opleggen van eigen ideeën aan de werkelijkheid is waanzin.

- "Hoe is het mogelijk", zo schrijft Stockman, "dat deze theorie, of moeten we zeggen, deze ideologie uiteindelijk wereldwijd werd verspreid en nu ook overal greep op heeft?"

OVT: Die uitspraken verraden een nostalgie naar een welbepaalde dictatuur, want dat is het alternatief voor democratie en wetenschappelijkheid.

- Stockman beweert dat de zijns inziens nefaste en ongelimiteerde evolutie het werk is van talloze goed georganiseerde en gesubsidieerde westerse lobby-groepen tijdens een aantal belangrijke VN-wereldconferenties.

OVT: De evolutie was en is er onder de invloed van de democratie en de wetenschappen die wezenlijk democratisch zijn: niemand wordt er buiten gesloten, iedereen krijgt de kans zijn waarheden te bewijzen en eenmaal bewezen moeten ze door iedereen ook erkend worden. Het idee dat duistere groeperingen hier aan het werk zouden zijn, is paranoia. Andermaal: hier is niets anders gaande dan de vervanging van de dictaturen door de democratie en het streefdoel is ontvoogding en zelfbeschikking: het overwinnen van de slavernij. Niemand mag over andermans leven beslissen: niemand heeft dat recht. Er zijn principieel geen uitzonderingen denkbaar op het recht op zelfbeschikking. Geen limieten dus.

- Stockman waarschuwt tezamen met het Vaticaan "dat via de genderideologie een totaal nieuwe antropologie ontwikkeld wordt die afwijkt van de christelijke mensvisie."

OVT: De katholieke, bedoelt hij. Maar wordt het niet de hoogste tijd dat het oude mensbeeld wordt bijgesteld? Voor katholieken een verschrikking, uiteraard, want zij zien aldus hun macht tanen! De grondslag van de gendertheorie is uiteindelijk het geluk van alle mensen en niet alleen dat van hen die beantwoorden aan de norm gesteld door een zekere dictatuur. En dat elke band met de medemens en de maatschappij verworpen wordt, zoals Stockman beweert, is een flagrante leugen en het tegendeel is waar: het huidige mensbeeld is democratisch en wetenschappelijk, en dit zeer in tegenstelling tot het voorgaande, dat theocratisch was: dictatoriaal en irrationeel. De theorie van het gezin als vanouds de hoeksteen van de maatschappij klopt trouwens ook niet. Ooit leefden mensen in andere eenheden, bijvoorbeeld in stamverband; het klassieke gezin is een maatschappelijk maaksel van de jongste eeuwen.

- Stockman schrijft: "De beleving van de seksualiteit wordt voortaan een totaal individuele keuze, volledig losgekoppeld van de relatie tussen een man en een vrouw binnen het huwelijk en eveneens volledig losgekoppeld van de voortplanting."

OVT: De katholieke kerk heeft seksualiteit gekoppeld aan voortplanting vanuit de idee dat voortplanting het unieke doel is van de seksualiteit. Mensen zouden geen seks mogen beleven behalve met het oog op voortplanting want alleen dat is natuurlijk. Toch is er geen verbod op seksualiteit voor onvruchtbare koppels, er kan immers altijd een wonder gebeuren. Welnu, dat geldt dan ook voor homokoppels. In de katholieke optiek van de natuurlijke bedoelingen is bijvoorbeeld ook pianospelen zonde, onze vingers zijn niet gemaakt voor het klavier want muziekinstrumenten zijn niet natuurlijk, ze groeien immers niet aan de bomen.

- Stockman klaagt aan dat de seksualiteit nu wordt verengd tot een louter hedonistisch gebeuren en dat het krijgen van kinderen wordt verengd tot een recht van de ouders.

OVT: Aan niemand wordt verboden om de seksualiteit te gaan beleven volgens de katholieke leer. De zaak is alleen dat men daartoe niet langer wordt verplicht. Meer vrijheid voor iedereen en minder zeggenschap over andermans zaken.

- Over adoptie door homokoppels schrijft Stockman: "Door adoptierecht te verlenen aan koppels van hetzelfde geslacht ontneemt men kinderen een normale vader- en moederrelatie en wordt het hebben van kinderen als een recht opgeëist om in eigen behoefte voldoen en niet meer beschouwd als een gave en een daaraan verbonden opgave."

OVT: 'Normaal' betekent: 'volgens de norm'. Welke norm? Ook normen groeien niet aan de bomen. En het wordt hoogtijd dat enkele vastgeroeste normen die bestaan bij de gratie van een ziekelijk respect voor stokoude teksten, veranderen.

- Stockman wil dat het onderwijs inzake seksualiteit de bijbel volgt.

OVT: Onderwijs dient up to date te zijn, overeenkomstig de wetenschappelijke bevindingen en zeker niet fundamentalistisch. Het fundamentalisme is een geestesziekte. Men moet de waanzin niet onderwijzen en nog veel minder moet men het onderwijs in de waanzin subsidiëren want dat is achteruitgang. Bovendien is de katholieke mens- en wereldvisie helemaal niet christelijk. Men raadplege de geschiedenis!

- Stockman vreest dat "de gender-ideologie gezien kan worden als een rechtstreekse aanval op de Kerk en haar doctrine die daardoor steeds meer maatschappelijk in de marginaliteit wordt geduwd."

OVT: Eindelijk!

- Stockman besluit: "Tegelijk staat de Kerk voor een ware uitdaging een nog sterkere profetische rol te vervullen in de huidige maatschappij. Profetie heeft immers steeds twee bewegingen: een beweging om de waarheid te verkondigen en een beweging om af te keuren wat met deze waarheid niet strookt."

OVT: Profetie is tovenarij en hoort thuis in lang vervlogen tijden.

(J.B., Tekst d.d. 7 september 2020)

Neonazi's vandaag: zo werkt extreemrechts

Extreemrechts zijn in wezen wie voorrechten nastreven vanuit een waan van superioriteit en dit met navenante irrationele argumenten. Tot die drogredenen behoren in de eerste plaats gezagsargumenten en dan nog wel verwijzingen naar het opperste gezag: het woord van god of wat daarvoor moet doorgaan. De redenering klinkt dan zo: als wij ons ervan onthouden om te doden, dan handelen wij zo omdat god zelf het ons verbiedt, hij zegt namelijk in de bijbel die zijn woord is: "Gij zult niet doden!"

Edoch, voor hetzelfde geld stond er in de bijbel: "Gij zult doden!" en de kers op de taart is nu dat menig goddelijk bevel ook aldus luidt.

Om te beginnen verwachtte Jahweh van alle voorvaderen van Abraham dat zij hun oudste zoon de keel zouden oversnijden om hem daarna op een brandstapel aan hem te offeren ten teken van liefde en trouw. En voor wie dachten dat die waanzin behoort tot lang vervlogen tijden moet hier worden aan toegevoegd dat ook hedendaagse theologen het naar hun mening betreurenswaardige lot van de moderne mens wijten aan het feit "dat hij niets meer heeft om voor te sterven". Van moord op goddelijk bevel was eveneens sprake in het Requerimiento waarmee paus Adrianus VI in 1513 de Indianen gebood zich aan zijn goddelijk gezag te onderwerpen op straffe van verslaving of genocide.¹ En ook met het islamfundamentalisme heeft de wereld in de afgelopen decennia uitgebreid kennis kunnen maken.

Het Vaticaanse document van 2 februari 2019 getiteld Male and female He created them van de hand van kardinaal Versaldi en aartsbisschop Zani van de Congregatie voor de katholieke opvoeding, waarin wordt verwezen naar de bijbel met het oog op de ontkenning van de moderne wetenschappelijke inzichten inzake genderdysforie, doet uiteraard denken aan de middeleeuwse standpunten van de kerk inzake de wetenschap van de kosmologie.² Sterrenkundigen werden veroordeeld of belandden op de brandstapel, zoals dat het geval was met Giordano Bruno in het jaar 1600. Maar ook vandaag heeft de absurde houding van de kerk verstrekkende gevolgen: het genoemde document dat een aanval is op de moderne gender-theorie vanuit het Bijbelse vers "man en vrouw schiep Hij hen", wil dat het katholieke onderwijs vandaag aan haar opvoedelingen voorhoudt dat zij de wetenschappelijke inzichten ter zake naast zich neerlegt en voortaan alleen nog bij de bijbel zweert.

Bijzonder verontrustend is dat ook het hoofd van de katholieke psychiatrische instellingen, René Stockman, deze mening is toegedaan³, terwijl het tevens wetenschappelijk vaststaat dat discriminatie van holebi's en transgenders in de puberteit, depressie en andere geestesziekten uitlokt en vaker ook zelfmoord.

Vanuit haar superioriteitsgevoel kan extreemrechts hier ongestraft de misdaden herhalen waarvoor destijds het nazisme werd veroordeeld doordat dit 'in den duik' gebeurt: er zijn geen andere wapens mee gemoeid dan macht en woorden en van de concentratiekampen waarin mensen - kinderen nog - opgesloten worden, kunnen buitenstaanders niet eens het bestaan vermoeden: wanneer vandaag gezegd wordt dat mensen met hun identiteit 'uit de kast komen', dan wordt gezinspeeld op het afschuwelijke isolement waarin homofiele kinderen destijds belandden nadat zij vanuit katholiek medisch-pedagogische hoek te horen kregen dat hun enige heil erin bestaan kon zich voor de rest van de wereld levenslang onzichtbaar te maken.

De door wetenschapslui als 'waanzinnig' bestempelde standpunten van psychiatriehoofd René Stockman worden vandaag veroordeeld in het wettelijke verbod op de levens verwoestende en traumatiserende zogenaamde conversietherapieën in Malta, Spanje, Zwitserland en nu ook in België.⁴ 17 mei is de Internationale Dag tegen Homofobie en Transfobie.⁵

(J.B., 16 mei 2020)

De kerk en het kindermisbruik

Op 21 februari 2019 verscheen het aangekondigde boek van de Franse socioloog Frédéric Martel, getiteld: Sodoma. Het geheim van het Vaticaan. Reeds werd het werk alom gelezen en gerecenseerd door talloze journalisten maar onder meer doordat het hier gaat om (1°) een turf van 670 bladzijden, te lezen door mensen die met deadlines werken, (2°) een onderwerp dat danig sensationeel is maar tegelijk ernstig tragisch en (3°) het een nogal complexe zaak betreft, is het allerminst denkbeeldig dat door de bomen het bos de mist ingaat, dat men met andere woorden blijft hangen bij allerlei openbaringen welke alleen maar in functie van het onderwerp staan en dat men uit deze moeilijke zaak al te simpele tot zelfs totaal foute conclusies trekt.

Insiders weten allang hoe de vork aan de steel zit maar met dit boek werd voor het eerst publiek gemaakt wat de feiten zijn. Het boek van Martel heeft een wat misleidende titel – Sodoma – die immers verkeerdelijk insinueert dat het onderwerp van gesprek de homoseksualiteit (binnen de kerk) zou zijn. Ofschoon hieraan weliswaar vele bladzijden worden gewijd, is dat uitdrukkelijk niet het geval. Waarover gaat het boek dan wel? Het opzet van het werk van Martel en de grondstelling van het boek zijn heel eenvoudig. Martel wil het kindermisbruik in de kerk verklaren en hij stelt dat dit niet alleen wordt veroorzaakt door pedofilie maar evenzeer door homofobie.

Sinds enkele decennia – en in België pas sinds de zaak Vangheluwe in 2010 – is een grootschalig kindermisbruik in de kerk aan het licht gekomen. De verbijstering daaromtrent is begrijpelijkerwijze zeer groot en men zoekt naar verklaringen. De Franse socioloog heeft met zijn boek een verklaring gegeven of beter: de verklaring bij uitstek. In twee woorden komt die hier op neer.

Vooreerst moet gezegd worden dat het merendeel van de clerici al dan niet praktiserende homoseksuelen zijn: homoseksuelen hebben zich zelden welkom gevoeld in de maatschappij en zij zijn overal vervolgd geweest terwijl de kerk aan dit segment van de samenleving in feite altijd een toevlucht (of is het een uitvlucht?) heeft aangeboden, namelijk het celibataire priesterschap of het leven binnen de kloostermuren onder de kuisheidsgeloften.

Nu is het niet zo dat homo's in de kerk welkom zijn omdat de kerk een verkapte homogemeenschap zou zijn – uiteraard niet, want het katholieke geloof wijst de homoseksuele praktijk af daar het die beschouwt als een ernstige zonde die vanuit dat geloof in het Oude Testament de zonde van Sodoma ofwel sodomie wordt genoemd. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan en zo bijvoorbeeld gaat het slinkend aantal priesterroepingen niet toevallig gepaard met de emancipatie van de homoseksuelen. Zoals overal gaapt er ook in de kerk een grote kloof tussen hoe de zaken zouden moeten zijn en hoe ze uiteindelijk zijn – de kloof tussen schijn en zijn. En om die schijn hoog te houden, wordt de praktijk van de homoseksualiteit in de kerk geheim gehouden.

Intussen echter kan in het geëmancipeerde westen met zijn scheiding van kerk en staat de homoseksualiteit niet langer als een misdaad worden beschouwd: de emancipatie van de homo's door het werk van zelfhulpgroepen maar ook dankzij hun bevrijding van repressieve religies en dankzij nieuwe wetenschappelijke inzichten maakt dat men zich niet langer hoeft te schamen voor deze geaardheid: vandaag is in het westen niet de homofilie een zonde en een kwaad maar daarentegen de homofobie – en terecht zoals onmiddellijk zal blijken. In een inclusieve maatschappij hoeven homo's niet te worden vergast; zij kunnen als zij dat wensen huwen en kinderen opvoeden.

Intussen echter blijft de katholieke kerk vasthouden aan een geloof dat verwijst naar de bijbel – 'het woord van God' – waaraan zij kennelijk niet durft te tornen en dit niet alleen alle wetenschappelijke inzichten ten spijt maar ook ondanks het gezond verstand. Want wie kan in alle eerlijkheid nog langer geloof hechten aan een 'goede God' die aan zijn menselijke schepselen (tot aan de generatie van aartsvader Abraham) gebiedt dat zij een zoon aan Hem offeren (dat wil zeggen: de keel oversnijden en dan roosteren aan het spit) als bewijs van liefde en trouw? Gelijkt dat immers niet veeleer op de meedogenloze inwijdingspraktijken van zekere drieste maffiosi? Nochtans houdt de kerk daaraan vast want de bijbel, zo zegt zij, is het woord van God.

De mens is gemaakt uit kleiaarde omdat het zo gezegd wordt in het Oude Testament. De vrouw is gemaakt uit een rib van de man omdat dit in de bijbel staat. Onze sterfelijkheid is er doordat onze voorouders aten van de verboden vrucht want zo staat het in het boek Genesis. En sodomieters worden door Jahweh gedood zoals beschreven in het verhaal over Sodoma en Gomorra. Gelovigen – en bij uitstek de clerus – moeten zich derhalve blijven schamen voor hun homoseksualiteit en daarom ook verbergen zij hun geaardheid.

Maar precies die geheimhouding maakt de misdaad van het kindermisbruik mogelijk en wel op de volgende manier. Wanneer zich onder de clerici pedofielen bevinden die zich schuldig maken aan kindermisbruik, worden zij niet aangegeven door andere clerici die immers meestal homoseksueel zijn... omdat deze homoseksuele clerici vrezen dat als het kindermisbruik gerechtelijk wordt onderzocht, ook hun homoseksualiteit aan het licht zal komen – en dat willen zij niet. De reden waarom zij dat niet willen is niet dat homofilie strafbaar zou zijn – dat is homofilie alvast in Rome niet; de reden is dat zij geloven dat homofilie een zonde is ofwel dat zij de schijn van dat geloof willen ophouden.

In het eerste geval willen zij niet dat hun vermeende zonde aan het licht komt; in het tweede geval willen zij vermijden dat hun ongeloof aan het licht komt. In de twee gevallen draait alles rond hypocrisie en het is die hypocrisie inzake homofilie welke ervoor zorgt dat binnen de kerk de kindermisbruikers altijd quasi ongehinderd hun gang hebben kunnen gaan.

Misschien zal het kindermisbruik binnen de kerk altijd blijven bestaan maar het zou waarschijnlijk wel flink ingedijkt kunnen worden als het taboe dat binnen de kerk op homoseksualiteit rust, overwonnen kon worden en dus wanneer homoseksualiteit maar ook seksualiteit in het algemeen ook binnen de kerk niet langer als zondig zonder meer werd beschouwd. Want het is uitgerekend de homofobe houding van de kerk maar ook haar 'aseksuele moraal', welke de clerus slaat met de angst dat zij uit de kast zullen worden gejaagd als zij betrokken worden in rechtszaken na het aangeven van kindermisbruik gepleegd door collega's. Andermaal vrezen zij dat aldus hun hypocrisie aan het licht zal komen.

Homofobie is derhalve niet alleen verwerpelijk omdat deze afwijking homo's schaadt: binnen het instituut van de kerk blijkt homofobie om de hoger aangegeven redenen ook voor onschuldige kinderen noodlottig. Het boek van Frédéric Martel leert ons in feite dat de oorzaak van het kindermisbruik binnen de kerk niet alleen te wijten is aan de onmiddellijke daders – de pedofielen – maar evenzeer en misschien in een nog grotere mate aan de homofoben.

Personen die homofilie laken, moeten na de publicatie van Martel's boek goed beseffen dat zij in een niet geringe mate bijdragen tot de misdaad van het kindermisbruik. Bij uitstek mensen met aanzien en gezag dragen in dezer bijgevolg een grote verantwoordelijkheid; vanaf heden kunnen zij zich niet langer bedienen van het excuus van de vrije meningsuiting omdat het nu eenmaal onmogelijk is om op een zinvolle manier een mening te hebben over het al dan niet feitelijk zijn van feiten.¹

(J.B., 22.02.2019).¹

Intermezzo: AstraZeneca en bloedklonters: het oorzakelijk verband

Onder meer Belgische virologen houden het been stijf dat er geen oorzakelijk verband werd aangetoond tussen de toediening van het AstraZenecavaccin en het optreden van bloedklonters. Edoch, om dit vol te houden moet men wel van héél slechte wil zijn. De evidentie van het oorzakelijk verband volgt immers spontaan uit de vaststelling dat er geen melding van bloedklonters is na toediening van vaccins van andere merken.

(J.B., 16 maart 2021)

"The great reset": over schatrijke megalomane barbaren en hun speelgoed

Aflevering 6: Het kristallen paleis van Lucifer en het einde van de mens

Wanneer M. A. Lathouwers zich in zijn Dostojewskij (1) buigt over het thema van het lijden en de schuld in het oeuvre van deze auteur, wijst hij erop dat de Russische grootmeester in de ontginning van de diepten van de menselijke ziel de nadruk legt op de collectieve dimensie van de schuld: "(...) Dostojewskij ziet elke afzonderlijke mens, wanneer hij persoonlijke schuld op zich laadt, tegelijk wezenlijk mede-schuldig worden aan het falen van de ander, van alle anderen." (2) In het hoofdstuk over religie, dood en eeuwigheid ziet Lathouwers die ander voor wiens falen wij medeverantwoordelijk zijn, nog uitgebreid naar de ganse werkelijkheid zonder meer, zoals in de aangehaalde brief van Paulus aan de Romeinen: wij leven in een wereld waarin God tegelijk aan- en afwezig is, het is "een schemering tussen absolute duisternis en absoluut licht waarbij ook heel de werkelijkheid om ons heen betrokken is. Heel de wereld “zucht en lijdt mee met de mens" (Rom. 8, 22)." (3) Die symbolistische werkelijkheidsopvatting (de schepping als symbool van de Schepper) herkent Lathouwers uit het werk van zekere Russische theologen maar zij is ook reeds aanwezig bij Augustinus van Hippo (354-430) en het leed in de wereld kan volgens deze kerkleraar dan ook toegeschreven worden aan de menselijke zondigheid: het menselijk leed is geen gevolg van een gebrekkige goddelijke schepping maar wel van zijn eigen falen.

Nu kan men weliswaar dit geloof verwerpen op grond van het feit dat het leggen van verbanden tussen enerzijds menselijke 'zonden' en anderzijds bijvoorbeeld de dreiging van wilde dieren (die immers afwezig zijn in het paradijs) volstrekt irrationeel is. Edoch, waar het gaat om de dreiging van een pandemie waarvan alvast de uitwerking voor een groot stuk berust op inbeelding, wordt het verband tussen schuld en leed even duidelijk als daar waar iemands daden anderen kunnen doen lijden omdat zij hen met een ingebeelde pandemie opzadelen, precies zoals zij hen kunnen opzadelen met een rampzalig geloof, een dictatuur, de slavernij, het kolonialisme, de ongelijkheid en nog andere plagen.

In al die gevallen gaat medeplichtigheid spelen en worden inderdaad velen medeschuldig aan het leed van vele anderen: de mens als zodanig wordt verantwoordelijk voor (alvast een stuk van) zijn eigen leed. En dit is de irrationaliteit van de verabsoluteerde rede die de inbeelding is.

– En wat doe je dan met de eindigheid, de dood?

– Omsk Van Togenbirger! Maar waar kom jij nu ineens vandaan?

– OVT: Uw redenering deugt helemaal niet! De menselijke sterfelijkheid kan toch nooit een gevolg zijn van menselijk ingrijpen!?

– Volgens Genesis is dat wel zo, en dat is de gewijde geschiedenis...

– OVT: Het spijt me, maar Genesis is een menselijk maaksel en het deugt al evenmin als uw verhaal. Kaduke verhalen kunnen niet gestut worden met nog meer kaduke verhalen: dat is een leugenaarstactiek. Als God niet liegt, dan is Hij de waarheid, zoals Hij zelf beweert en dan heeft Hij met dit soort van verhalen niets te maken.

– Ik probeer aannemelijk te maken dat het paradijs er misschien ooit wel was maar dat het verknoeid werd door de mens. De slavernij is mensenwerk, de dictaturen zijn mensenwerk, zelfs het coronavirus blijkt voor een groot stuk mensenwerk en het zou best wel eens zo kunnen zijn dat ook de menselijke sterfelijkheid mensenwerk is.

– OVT: Dan moet je geloven dat de mens zijn onsterfelijkheid om zeep heeft geholpen maar hoe krijg je zoiets voor mekaar?

– Indien ik een sciencefictionschrijver was dan zou ik misschien wel verzinnen dat de sterfelijkheid in de wereld is gekomen nadat de arrogante mens aan zijn perfecte DNA heeft zitten sleutelen, in de mening dat hij het zelf nog kon verbeteren.

– OVT: Maar je bent geen sciencefictionschrijver.

– Inderdaad en dus verzin ik helemaal niets. Maar er is wel een sciencefictionverhaal denkbaar waarin een arrogante mens zijn perfecte DNA verknoeid heeft en in dat geval blijkt het denkbaar hoe de sterfelijkheid een vrucht kon zijn van de zonde.

– OVT: Dat lijkt mij hoe dan ook wat kort door de bocht.

– Het is slechts een suggestie. Voor hetzelfde geld kan de mening verdedigd worden dat ook Dostojewskij problemen ziet waar er geen zijn. Die mening kwam trouwens al aan bod in de thesis van Rudolf Boehm: de menselijke eindigheid wordt pas problematisch waar de mens gelijk wil zijn aan God en dus onsterfelijk!

– OVT: Maar daar trap jij toch niet in!? Geloof jij nu echt dat het leed en de dood pas problematisch zijn voor wie deze realiteiten niet aanvaarden!? Maar dat is toch onzin! Wij hebben immers helemaal geen keuze! Geen mens is in staat om het leed te aanvaarden en de dood van zijn geliefden! Rudolf Boehm beweert dat het arrogant is om, zoals God, onsterfelijk te willen zijn en niet te hoeven lijden? Ik zeg u: er bestaat geen mens die onbewogen blijft als hij gekruisigd wordt of als de dood hem zijn geliefden ontneemt. Geloven dat dit wél mogelijk is: dat is pas arrogantie! Overigens: volgens uw eigen gewijde geschiedenisboekje is God sterfelijk geworden en heeft Hij geleden zoals niemand anders. Een mens die zoals God wil zijn, zal derhalve noch voor het lijden vluchten, noch voor de dood.

– Bedoel je nu dat Kritik der Grundlagen des Zeitalters geen hout snijdt?

– OVT: Ik bedoel dat het christendom de dood van God inluidt. En ook het einde van Gods onschuld. 'Lam Gods onschuldig', maar het Lam neemt de schuld op zich en wordt derhalve ook echt schuldig. Het Lam boet de schuld van anderen uit. Door zijn lijden verontschuldigt het Lam de schuldigen, ook als zij dat niet verdienen. Maar dat is nu eenmaal genade en de genade is een nagel in de doodskist van Lucifer.

– Maar ben jij dan gelovig?

– OVT: Ik probeer alleen maar redelijk te zijn maar dan op een redelijke manier. Tot kijk!

– Tot kijk, Omsk Van Togenbirger. Waar was ik gekomen?

De collectiviteit van de schuld wordt gesuggereerd door de pandemie en niet alleen zijn alle mensen erin betrokken: ook de dieren- en de plantenwereld worden aangevreten door micro-organismen die in feite de meer complexe levende systemen afbreken. Het milieu zou verantwoordelijk zijn voor deze algemene dood, of beter: de teleurgang van het milieu door de schuld van de mens. De mens heeft de aarde vergiftigd, Gods schepping is vernield. En dit gebeuren kan slechts herinneren aan het werk van de duivel bij de aanvang van de tijden.

In 1654 ging in de Amsterdamse schouwburg Lucifer in première, een treurspel van Joost van den Vondel, maar na twee opvoeringen werd het stuk door de kerkenraad verboden. Het werk beeldt de opstand uit van Gods stadhouder, de engel Lucifer, die waarschuwt voor chaos nadat de Schepper aan alle engelen, die immers zuivere geesten zijn, opgedragen heeft om de mensen te dienen die deels van stof zijn. De opstandige engelen onder Lucifer worden door de volgzamen onder Michaël uit de hemel neergebliksemd en Lucifer wreekt zich door in de gedaante van een slang Eva ertoe te overhalen om te eten van de verboden vrucht. De zondeval maakt dat de mens uit het paradijs verdreven wordt en terechtkomt in het tranendal dat deze wereld is.

In feite is het 'kristallen paleis' waarvoor Dostojewskij waarschuwt, de kosmos zoals hij wordt gewenst door Lucifer, de drager van het licht, van het verstand, de stadhouder van God die alles in ordentelijke banen wil houden, die geen wanorde verdraagt en die opstaat wanneer God een vrij schepsel dat deels van stof is, boven de zuivere geesten plaatst die deze vrijheid onterecht vinden en wantrouwen. Lucifer verkiest het dode kristal boven de levende cel omdat de orde van het kristal onveranderlijk is, star en doods en derhalve beheersbaar, terwijl de cel leeft, vrij is en kan veranderen: zij ontsnapt aan de controle van de stadhouder, Lucifer, die slechts het berekenbare dulden kan omdat hij overheersen wil.

Dostojewskij leefde van 1821 tot 1881, tijdens de opkomst van het communisme, en het is die starre staatsvorm die alles regelt maar die tevens alle vrijheid schuwt en die haar kentekent als wantrouwig en goddeloos, waarvoor hij waarschuwt. Dostojewskij verdedigt de mens en zijn vrijheid tegen de Luciferiaanse, volmaakt kristallijnen maar ook dodelijke orde die zich weerspiegelt in de communistische maatschappijvorm waarvan in zijn tijd steeds meer sprake is: het Communistisch Manifest van Marx en Engels werd gepubliceerd in 1848 te Brussel, België was toen achttien jaar oud, Dostojewskij was zesentwintig, hij had net Arme mensen en De dubbelganger uitgegeven, de eerste communistische staat, de Sovjet-Unie, zou pas in 1917 een feit worden, zesendertig jaar na Dostojevskij's dood, maar hij voorzag die starre staatsvorm waarin de mens van zijn kostbaarste bezit, zijn vrijheid, beroofd zou zijn. Hij voorzag de dreigende ontmenselijking van de mens, de genadeslag die Lucifer al van in den beginne wilde toebrengen aan het schepsel dat hij benijdt.

Uitgerekend deze kristallisatie van het mensdom die de absolute dood van de mens inluidt, manifesteert zich vandaag in de opstand van een gigantische en nu ook bijzonder afschrikwekkende maar niets ontziende en meedogenloze Rede welke alle gelijkenis vertoont met de figuur van Lucifer, het rekenende denken, de kwantificering en derhalve de uitholling en de vernietiging van alle kwaliteiten, die de jacht heeft ingezet op het schone, het goede en het waardevolle die aan de greep ontsnappen van de ijskoude parameters van de gevoelloze heerser, het vrijheid schuwende bestaan dat de verstarring zoekt en niets meer dan het gemak van een probleemloze, eeuwige dood, wars van het in dat licht als grillig beschouwde mysterie van het leven.

De mens is gevallen maar het kan dus allemaal nog slechter: wij leven weliswaar niet langer in het paradijs, we moeten lijden en we zijn niet langer sterfelijk maar we hebben alsnog een plek op aarde en we leven. Maar ook dit dreigt ons nu kennelijk ontnomen te worden: micro-organismen gaan zich nestelen in alle macro-organismen om ze af te breken: de mensen worden aangetast maar ook de dieren en de planten. Geleerden hebben de mond vol met namen van microben die er echter altijd al zijn geweest maar wiens tijd nu blijkbaar gekomen is om de activiteit te ontplooien waartoe zij geschapen zijn. De vloek van Lucifer zit dieper in de dingen dan wij dachten.

In 1854 had Dostojewskij na een (vermoedelijke) schijnexecutie vijf jaar dwangarbeid in Siberië achter de rug en in dat jaar hield het Indianenopperhoofd Seattle een toespraak tot gouverneur Stevens die het land van de autochtone bevolking in Amerika wilde kopen. (4) Doorheen deze toespraak, bekend als Het antwoord van Seattle, klinkt een waarschuwing van het stamhoofd van de Suquamish- en Duwanish-indianen voor dezelfde catastrofe die ook Dostojewskij zorgen baarde.

(Wordt vervolgd)

(J.B., 16 maart 2021)

Verwijzingen:

(1) M.A. Lathouwers, Dostojewskij, Desclée De Brouwer, Brugge/Utrecht 1968.

(2) M.A. Lathouwers, o.c., pag. 87.

(3) M.A. Lathouwers, o.c., pag. 112.

(4) De oorspronkelijke versie van de toespraak zoals verschenen in de krant the Seattle Sunday Star op 29 oktober 1887, vindt men hier:

http://www.halcyon.com/arborhts/chiefsea.html

Een Nederlandse vertaling hiervan verscheen in nummer 105 van het literaire tijdschrift Portulaan (Jaargang 27, 1ste kwartaal 2011):

https://www.bloggen.be/ludonoens/archief.php?ID=1017346 en http://blogimages.bloggen.be/ludonoens/attach/142879.pdf

De mens en zijn handpoppen

De handpoppen van romanschrijvers beperken zich tot hun personages en dat zijn geheel fantastische figuren maar om elke twijfel weg te nemen wordt ergens op de eerste bladzijden van menig fictieverhaal gestipuleerd dat mogelijke overeenkomsten van de fantasiehelden - of antihelden - met mensen uit de 'echte' wereld, aan het toeval moeten toegeschreven worden. Verder staat het dan iedereen vrij om hier al dan niet het principe van het assepoester-personage van toepassing te brengen en wij weten dat dit luidt als volgt: "Wie het schoentje past, trekke het aan!"

Romanschrijvers zijn voorzichtige mensen en zij werken met voorzichtige werelden die ook niemand lastig vallen en die men niet onverhoeds betreedt zonder eerst geconfronteerd te worden met welbepaalde waarschuwingsborden en zonder eerst een hele resem specifieke en doelgerichte inspanningen te moeten leveren. Elke lezer wordt er attent op gemaakt dat het boek dat hij ter hand neemt, fictie is, wat wil zeggen: onecht, een product van iemands fantasie, 'slechts' een droom maar tegelijk ook géén bedrog want het boek waarschuwt de lezer dat het niets dan verzinsels bevat. Men kan heel duidelijk zien dat het een boek is en de fantastische wereld die erin besloten ligt, komt niet tot leven zonder dat de lezer het boek eerst opent en de inspanning van het lezen levert, een kunde welke vele jaren arbeid vergt en die voor de meesten onder ons een leven lang te moeilijk blijft om te beoefenen - getuige de lege bibliotheken en de bijzonder geringe omzet van de boekhandels alom ter wereld. Het chatten en het twitteren worden weliswaar beschouwd als reuzensprongen in de evolutie van de menselijke beschaving maar wie eerlijk oordelen, zullen ermee instemmen dat deze activiteiten exact het tegendeel voorstellen, namelijk een terugkeer naar het tijdperk van het analfabetisme of zelfs naar de oertijd, toen men vrede nam met communicatie middels kreten.

Aan een schrijver kan men niet verwijten dat hij zich verbergt achter zijn personages omdat voor elke lezer ook heel duidelijk is dat deze handpoppen de creaties zijn van een auteur welke ook de lezer mee vorm geeft in zijn fantasie en dat geldt evenzeer voor de wereld waarin zij zich ophouden. Weliswaar kan een verhaal zich afspelen op de echt bestaande aardbol, in het echt bestaande Brussel en met mensen die er niet anders uitzien dan wij, maar de duiding 'roman' op de flap van het boek waarschuwt ons alsnog dat het om louter fictie gaat. Die specifiëring vervangt eigenlijk een inleidende tekst die ongeveer als volgt zou luiden: "Stel eens dat er een wereld was zoals de onze..." en daarom ook beginnen sprookjes met de woorden: "Heel lang geleden...", waarmee zij insinueren dat het er eigenlijk niet meer toe doet of het vertelde al dan niet echt gebeurde - de tijd heeft immers de laatste sporen van wat kon gebeurd zijn uitgewist, op het geheugenspoor na, waarmee het sprookje in wezen samenvalt.

Het is overigens welbekend dat verhalen van heel lang geleden zo dikwijls werden naverteld dat onopzettelijke en meestal zeer geringe maar ook zeer talrijke wijzigingen dezen even onvermijdelijk aantastten als de veranderingen welke onze lichaamscellen ruïneren telkens als zij gekopieerd worden. Maar anders dan het lichaam dat mettertijd slechts kan vervallen tot het gekende resultaat omdat het stoffelijke aan de entropiewet onderhevig is, kunnen geestelijke zaken met het verloop der tijd alleen maar groeien, alsof aldus ons innerlijk niet aan de tand des tijds ten prooi is doch daarentegen pas op het einde der tijden tot voltooiing komen kan. Neg-entropie, zo werd dit gloednieuwe principe genoemd door de Jezuïet Pierre Teilhard de Chardin (1881-1955) die aldus middels zijn rijke verbeelding het geloof in de geest wetenschappelijk onderstutte - de kerk die niet begreep welk een grote dienst hij haar alzo bewees, verbande haar toentertijd allerbelangrijkste theoloog godbetert naar de V.S. met publicatie- en spreekverbod!

Hogerop in deze tekst werd het adjectief 'echte', dat bij 'wereld' hoort, uiteraard niet zonder reden tussen aanhalingstekens geplaatst want, hoezeer men zich ook mag inspannen om de grenzen aan te geven tussen wat fictie is en wat niet, blijkt uiteindelijk niemand bij machte om die twee zaken in het echte leven gescheiden te houden: zij gaan gewis hun eigen weg. Zij maken zich van hun bedenker los, zij verzelfstandigen zich, krijgen benen en zetten het op een lopen, bijvoorbeeld zoals Dostojewski's Dubbelganger (1846) of godbetert De neus (1836) van Nicolaj Gogol en aldus lopen zij vooruit op de grap die de nieuwste technologie met de mens uithaalt, al moet hier worden aan toegevoegd dat dit allernieuwste slechts het alleroudste kan weerkaatsen: de mens die zoals god wil zijn en die daarop zijn schepper ombrengt, gaat immers vele eeuwen vooraf aan de robot die dit met de mensen doet. Maar nu weiden we al veel te ver uit: het onderwerp is immers zoals een stroom met afwezigheid van dijken.

Handpoppen in de echte wereld zijn om te beginnen onze naam en faam waarmee wij ons identificeren of waarmee wij tegen heug en meug vereenzelvigd worden, waarmee meteen gezegd is dat handpoppen, zelfs als zij van eigen makelij zijn, weleens de benen nemen en het voorbeeld volgen van Adam, de golem, de robot, de technologie, de economie en noem ze maar op, de groteske duimzuigsels die zich keren tegen hun zuigers. Een prachtig en alom nagevolgd voorbeeld biedt de wereldliteratuur in Vida de Don Quijote y Sancho (1905) van Miguel de Unamuno, waar een romanpersonage zijn beklag komt doen bij zijn wereldvermaarde schrijver, zoals uitmuntend uiteengezet door de hedendaagse Roemeens-Amerikaanse filosoof Costica Bradatan in zijn essay, getiteld: "“God Is Dreaming You”: Narrative as Imitatio Dei in Miguel de Unamuno." (1) Tot besluit van zijn tekst herinnert de illustere filosoof aan de hedendaagse Tiresias, Jorge Luis Borges, die in een van zijn verhalen Shakespeare op zijn sterfbed aan zijn Schepper de vraag laat stellen: "“Ik, die altijd de rol heb gespeeld van zoveel mensen die niet echt bestonden, wens nu eindelijk één te zijn, mezelf te zijn.” God’s stem antwoordde hem vanuit een wervelwind: “Ook Ik, Ik ben niet Ik, Ik droomde de wereld, net zoals jij, mijn Shakespeare, je eigen werk droomde; jij bent één van de vele gedaanten van mijn dromen - jij, die net als ikzelf menigeen bent, en tegelijk niemand”. (Borges 1998: 320)." (2) Waarmee meteen duidelijk mag zijn waarom hoger in deze tekst ook het woordje 'slechts' dat bij 'een droom' hoort, tussen aanhalingstekens werd geplaatst.

Schrijvers zijn zoals gezegd voorzichtig, hun handpoppen zijn geheel fictief. Maar wat gedaan als zekere lieden wegens een schromelijk tekort aan verbeelding hun toevlucht gaan zoeken in echt bestaande mensen om hun gebrekkige fantasiewerelden mee te bevolken? Wat als zij het speelterrein van hun inbeelding niet eens weten te onderscheiden van de levensruimte die wij allen gemeenschappelijk hebben en die met Gods levende schepping samenvalt? Zij haspelen 'verbeelding' en 'inbeelding' door elkaar, een bijzonder kwalijk onvermogen waarvoor professor emeritus in de esthetica, Karel Boullart, waarschuwt in zijn magistraal wijsgerig essay uit 1990, getiteld: Vanuit Andromeda gezien: het bereikbare en het ontoegankelijke.

Wij kunnen het dan hebben over de handpoppen van Adolf Hitler en over die van de paus van Rome, alsook over de fantasiewerelden die getekend worden op de aardbol met fictieve grenzen die onder het geweld van moorddadige oorlogen onophoudelijk worden verlegd - een ziekelijke inbeelding welke dan de naam 'vooruitgang' toebedeeld krijgt.

(J.B., 13 maart 2021)

Verwijzingen:

(1) Voor een Nederlandse vertaling van dit essay van Costica Bradatan, getiteld: "Wij zijn slechts goddelijke droombeelden": het verhaal als Imitatio Dei bij Miguel de Unamuno, zie: http://blogimages.bloggen.be/ludonoens/attach/93208106080.pdf

(2) Costica Bradatan, o.c.: de voorlaatste paragraaf van de tekst.

"The great reset": over schatrijke megalomane barbaren en hun speelgoed

Aflevering 5: De volgelingen van Raskolnikow

In zijn werk over Dostojewskij wijdt dr. M.A. Lathouwers een hoofdstuk aan het thema van de vrijheid in het oeuvre van de grote Russische schrijver. In zijn Herinneringen aan het ondergrondse heeft de geëngageerde vrijheidsstrijder die Dostojewskij is, zijn afkeer uitgedrukt voor de anonieme systemen en structuren die het bestuur over de mensen dreigen over te nemen terwijl zij toch nooit in staat zijn om verantwoordelijkheid te dragen. De schrijver gebruikt het beeld van het dode kristal dat de levende cel dreigt te vervangen en het navenante schrikbeeld van een toekomstige maatschappij die zal zijn zoals een kristallen paleis:

"Visionair als hij is, ontwaarde [Dostojewskij], bijna een eeuw voor Orwell en Huxley, in het perspectief op de toekomst dat deze verafgoding [van de natuurwetten, de logica en de sociale verordeningen waarin alles wettelijk geregeld en contractueel vastgelegd is,] biedt, de mogelijkheid van een fatale kristallisatie; het spookbeeld van een kristallen paleis, waarin alles geheel pasklaar gemaakt en met wiskundige nauwkeurigheid becijferd is, maar waaruit de vrijheid voorgoed verdwenen is. Juist daarom verdedigt hij (…) de vrijheid als een wezenlijk onmisbare dimensie van het bestaan. Meer nog: als de hoogste waarde van de mens (…) waarvoor de mens desnoods bereid is "tegen alle wetten, tegen gezond verstand, eer, rust en welvaart in te gaan."" En zoals duidelijk wordt in zijn parabel van de grootinquisiteur in De gebroeders Karamazov, wordt een bestaan zonder vrijheid nagestreefd door niemand minder dan de duivel - in deze roman in de gedaante van de katholieke kerk. (1)

Voor het garanderen van de vrijheid is de scheiding der machten van fundamenteel belang: wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht moeten onderling onafhankelijk kunnen opereren om te kunnen verhinderen dat wetgevers en uitvoerders geheel ongecontroleerd te werk gaan zoals dat het geval is in een dictatuur. Naast deze drie machten worden ook nog de media genoemd als de 'vierde macht' omdat het uitoefenen van sociale druk en het brengen van geladen informatie via kanalen die in het bezit zijn van privépersonen, een niet te onderschatten invloed heeft op opinievorming en gedrag, zoals dat recent nog mocht blijken in de heisa rond de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Maar er is ook nog een vijfde macht: de kerk van weleer, welke althans in het westen reeds lange tijd gescheiden wordt van de staat omdat ook deze machtsstructuur politieke invloed heeft en soms zelfs op fatale wijze, zoals in een theocratie, vindt vandaag haar opvolger in het instituut van de zogenaamde wetenschap.

In principe is het een goede zaak dat op die manier het irrationele wordt geweerd dat immers de willekeur faciliteert maar algauw is het wetenschappelijk instituut waarvan verwacht kan worden dat het een zekere objectiviteit handhaaft, verworden tot een tentakel van de heersende politieke partijen. Om te beginnen zijn helaas ook professoraten politieke benoemingen, waardoor in principe de waarheden die zij voordragen a priori ondergeschikt worden gemaakt aan macht. Daardoor wordt de geleerdheid of wat daarvoor moet doorgaan, steeds vaker ingezet in pogingen tot het onderbouwen van alles behalve objectieve politieke standpunten, om maar niet te zeggen dat zij functioneert als fabrikant van wat moet doorgaan voor de waarheid en in dat verband spreekt men dan ook spottend over de wetenschap als 'hedendaagse religie'. Dostojevskij heeft het in dat verband over de 'tirannie der quasi-geleerdheid'. Belangenvermenging is reeds lange tijd de regel daar waar universiteiten zich laten subsidiëren door de industrie en zo is het geen geheim meer dat bij uitstek de bijzonder welvarende farmaceutische industrie het wetenschappelijk onderzoek in onze verarmde universiteiten spekt met grote sommen geld in de vorm van allerlei hulpmiddelen. Het hoeft geen betoog dat zowel de verrijking van de farmaceutische industrie als de verarming van de universiteiten door politici wordt in de hand gewerkt en zoals de feiten het bevestigen, blijken politici veel vaker dan men kon verwachten gevoelig voor corruptie. Dat ook van deze gang van zaken de waarheid het allereerste slachtoffer is, kan niet verbazen en dit gebeurt terwijl die waarheid nog steeds het handelsmerk van 'wetenschappelijke waarheid' draagt, een handelsmerk dat alsnog goed verkoopt - maar wellicht niet meer voor lang.

Onlangs verdedigde een filosofieprofessor in de media de mening dat aan zogenaamde 'antivaxers' geen forum mocht gegeven worden - ook niet als het gaat om geneesheren: mensen die de wetenschap van de geneeskunde gestudeerd hebben, deze dagelijks beoefenen en die, wanneer zij tegen de stroom ingaan, ook hun nek uitsteken, wat wil zeggen dat zij er aldus van getuigen met de gezondheid van hun patiënten zeer begaan te zijn. Om meer dan één reden is de mening van deze filosofieprofessor - want meer dan een mening is het uiteraard niet - volstrekt in strijd met wat inzake de elementaire deontologie van dat ambt verwacht kon worden en daarom ook is het ongepast wanneer aan verkondigers van dergelijke meningen een forum wordt verschaft waarin zij in afwezigheid van hun tegenhangers geheel ongehinderd dat eigen meninkje kunnen verkondigen. Of weten zij dan niet dat een stelling die zich niet blootstelt aan kritiek, ongeopenbaard blijft en derhalve helemaal geen stelling is? Het is niet meer dan praat voor de vaak, maar in de gegeven omstandigheden is het uiteraard bijzonder gevaarlijke praat.

In dit geval wordt in de media de mening gepropageerd van een figuur die oordeelt dat het criterium om aan iemand spreekrecht toe te kennen over een zeker onderwerp niet zijn of haar geleerdheid en ervaring inzake dat onderwerp hoort te zijn, maar wel zijn of haar standpunt jegens een zeer specifieke behandeling - in dit geval een specifieke vaccinatie - waarvoor, zoals algemeen geweten, binnen de wetenschappelijke kringen zelf, zowel voor- als tegenstanders zijn, met telkenmale 'wetenschappelijke' argumenten. Wordt bovendien het feit in acht genomen dat precedenten inzake gelijkaardige aangelegenheden hebben aangetoond dat belangenvermenging, corruptie, commissielonen en allerlei beloftes inzake aantrekkelijke postjes in deze zaken veeleer de regel zijn dan de uitzondering, dan kan men zich onmogelijk ontdoen van de indruk dat ook de fora waarin betrokken sprekers opereren, gestuurd worden door figuren die belangen hebben geheel wars van volksgezondheid, wetenschap en waarheid. Uitgerekend de (naar hun eigen zeggen) verdedigers van de open debatcultuur in het zog van Voltaire en het hele santenkraam van de Verlichting, verraden hier hun vrees voor tegenstanders omdat die het wankele karakter van hun voorgewende zekerheden wel eens aan het licht konden brengen, om nog maar te zwijgen over de praktijken welke gedekt worden door het gezegde: "wiens brood men eet, diens woord men spreekt".

Kortom: geleerden die er niet in slagen om uit te leggen aan het volk waarom men dan een mondmasker moet dragen, vertonen inderdaad bijzonder veel gelijkenis met de clerici van destijds die hun geloofswaarheden evenmin uitgelegd kregen en die dan dachten dat zij zich uit de slag konden trekken met gezagsargumenten (zoals: de onfeilbaarheid van de paus), met verbodsbepalingen geruggensteund door hellestraffen (maar ook door sociale uitsluiting) en met de fabricatie van 'mysteries' en andere monddoodmakers zoals de zwijgplicht. Van universiteitsprofessoren die benoemd zijn door een zeker politiek apparaat dat specifieke 'waarheden' wil verkondigd zien met het cachet van 'wetenschappelijke waarheid' - in 'officiële' media of dus in media waarover het het monopolie heeft - kan geen weldenkend mens verwachten dat zij zelf ook menen wat zij zeggen. Indien men hen de biecht kon horen op hun sterfbed en gesteld dat zij gelovig waren, zij zouden zich gewis alsnog uit de slag proberen te trekken met het argument dat zij de job aanvaardden omdat in geval zij hadden geweigerd, een ander hetzelfde in hun plaats had gedaan, zodat de fout die zij begingen, althans in hun visie, eigenlijk helemaal geen gevolgen had. Dostojewskij zou hierop antwoorden dat het uitgerekend aan deze onverschilligheid is, die eigen is aan moordenaars zoals zijn Raskolnikow, dat de wereld nu ten onder gaat.

(Wordt vervolgd)

(J.B., 9 maart 2021)

Verwijzingen:

(1) M.A. Lathouwers, Dostojewskij, Desclée De Brouwer, Brugge/Utrecht 1968, pp. 72-85.

Intermezzo: Over die andere griepvirussen. Een interview met Omsk Van Togenbirger

OVT: De zaak is dat ze zich allemaal blind kijken op het coronavirus...

Omsk Van Togenbirger! Maar... ik had u niet gezien!

OVT: Wat niet betekent dat ik er niet was. En zo is het ook met nog een andere zaak.

Een andere zaak?

OVT: Het leger griepvirussen dat zich momenteel in slagorde opstelt!

Maar er is dit jaar helemaal geen griep!

OVT: Heb ik u nog niet verteld over het aanpassingsvermogen van covid-19?

Je bedoelt de varianten?

OVT: De mutaties, ja: van zodra de maatregelen verstrengen, nemen de kansen voor het virus af, het voelt zich bedreigd en steekt een tandje bij. Het wordt dus agressiever: besmettelijker en dodelijker.

Kennelijk, ja...

OVT: Maar heb je er al bij stilgestaan dat hetzelfde uiteraard ook zal gebeuren met alle andere virussen!

Hoezo?

OVT: Sinds men ons bang gemaakt heeft voor corona, zijn alle mensen maatregelen gaan nemen om de verspreiding van het coronavirus in te dijken.

Klopt, ja.

OVT: Maar uiteraard worden op die manier ook alle andere virussen de pas afgesneden.

Welke virussen?

OVT: De griepvirussen bijvoorbeeld!

In het meervoud?

OVT: Ik ben geen viroloog maar naar het schijnt is het aantal van de griepvirussen niet te tellen. En die staan nu allemaal voor het voldongen feit van de algemene verstenging van de menselijke hygiëne, wat voor hen betekent dat zij de broeksriem moeten aantrekken: willen ze overleven, dan moeten ze allemaal een tandje bijsteken.

Bedoel je nu dat je denkt dat alle griepvirussen agressiever zullen worden?

OVT: Wel, er zal voor die beestjes niet veel anders opzitten en de drang tot zelfbehoud en soortbehoud geldt voor elk schepsel Gods: voor mensen, voor covid-19 maar uiteraard ook voor die ontelbare griepvirussen die tot voor kort als het ware onze tafelgenoten waren. Want zonder dat wij het goed beseften, hadden wij met de vele griepjes een stilzwijgend contract gesloten. Wij hebben ze geduld op voorwaarde dat ze zich een beetje koest zouden houden. Nu zullen ze zich vanzelfsprekend onbemind voelen en bedreigd. Het staat als een paal boven water dat ze zullen terugslaan.

Geheel meedogenloos?

OVT: Je lacht ermee maar kijk eens wat er gebeurd is toen Columbus aanmeerde in Amerika, in 1492. Dat continent was al vele duizenden jaren bewoond door Indianenvolkeren. Zij hadden uiteenlopende hoogstaande culturen, spraken meer dan honderd verschillende talen. Waarschijnlijk waren dat in oorsprong Mongolen, Aziaten, bewoners van wat nu Siberië is en China. Je ziet het aan hun zwarte haren en hun huidskleur: even onterecht als zij 'Indianen' heten, want Columbus heeft nooit geweten dat hij niet in Indië aanmeerde, even onterecht heten zij ook 'roodhuiden', want ze zijn geel. Zij kwamen via de Beringstraat, die de Grote Oceaan van de Noordelijke IJszee scheidt en het Aziatische van het Amerikaanse continent. Ze kwamen van het huidige Siberië naar het huidige Alaska. Voor het Plioceen dat eindigde, zo'n 2,5 miljoen jaar geleden, was daar nog een landbrug tussen de twee werelddelen, wat bewezen wordt door het specifieke dierenbestand in de continenten. Maar ook in de laatste ijstijd die duurde tot 11.500 jaar geleden, kwam die zee-engte droog te staan of kon men over het ijs van het ene naar het andere werelddeel lopen. Het is een zee-engte van zo'n 70 km, er is trouwens nog een tussenstop mogelijk op twee eilandjes, de Diomedeseilanden, waarvan het ene Russisch is, het andere Amerikaans. In 1988 zwom daar nog een vrouw van Rusland naar Amerika - ik geloof dat zij Lynne Cox heet. Maar waar was ik gebleven?

Je zei dat Columbus...

OVT: Inderdaad, toen Columbus in Amerika aanmeerde in 1492, besmette hij de Indianen met ziektekiemen uit Europa en zij stierven bijna voltallig uit.

Wat bedoel je?

OVT: Enerzijds waren de Europese ziektekiemen vreemd voor de Indianen, zij hadden er dus geen afweer tegen. Anderzijds vormden de virussen wellicht een bom!

Een bom?

OVT: Hoe lang duurde de tocht van Columbus? Verschillende maanden, zij het met tussenstops, maar het merendeel van die tijd zaten de Europese microben als het ware gevangen bij de scheepsbemanning. De beestjes moeten gedacht hebben dat er geen mensen meer waren en dat zijn hun nesten! Ze zullen in paniek geslagen zijn en eenmaal op het vasteland, hebben ze hun kans gegrepen en hebben zij zoveel mogelijk Indianen zo rap mogelijk besmet.

Is dat niet een beetje... 'fantastisch'?

OVT: Ongetwijfeld. Maar kijk, in één klap waren alle Indianen weg. Vandaag ziet men iets gelijkaardigs inzake het bosbestand: de bomen worden overal door micro-organismen aangetast. Zeven van de twintig bomen in mijn tuin zijn aangetast, drie staan al helemaal verdord. Kijk eens goed rond: overal vallen de bomen om. Kenners hebben de mond vol over allerlei microben, schimmels, weet ik veel. Maar die leefden vroeger ook. De zaak is alleen dat de micro-organismen nu in paniek verkeren.

En waarom?

OVT: Door de ontbossing! Heb je dan nog niet gehoord van de kap in het regenwoud? Zoek het maar eens op, hoeveel hectaren bos dagelijks moeten sneuvelen! Ik heb je toch verteld dat het overspringen van het coronavirus naar de mens wordt toegeschreven aan het feit dat de mens het aanvankelijke nest van deze beestjes aan het opeten was? Voordien woonden zij namelijk in de schubdieren, die staan sinds kort in China op het menu. Als een soort met uitsterven wordt bedreigd, springen de microben die vegeteren op die soort, uiteraard naar andere soorten over - wat zou je trouwens zelf doen in dat geval?

Dat lijkt me niet erg wetenschappelijk...

OVT: Wel, de wetenschap heeft zo haar tempels, zij werd het monopolie van zekere machthebbers, zoals trouwens ook de godsdiensten, maar gelukkig kan niemand verhinderd worden om te weten. Al is het uitgerekend dat wat de nieuwe potentaten proberen te doen. Las ik daar onlangs niet iets op de blogs over de tirannie van de quasi-geleerdheid, zoals Dostojewskij ze noemde? Tot later, misschien!

Tot later, Omsk Van Togenbirger...

(J.B., 8 maart 2021)

"The great reset": over schatrijke megalomane barbaren en hun speelgoed

Aflevering 4: Dostojewskij over The Great Reset: hoe de tirannie der quasi-geleerdheid de wereld herleidt tot een moordende karikatuur

In de roman Demonen uit 1872 heeft Dostojewskij het over de gigantische mierenhoop waarin het volk verandert van zodra de religieuze dimensie zoek is en de revolutionairen van het socialisme heersen. In zijn studie over Dostojewskij verwoordt M.A. Lathouwers de gedachten van enkele van de romanfiguren van de auteur als volgt en hun schets van de gevreesde toekomst van het westen mag wel visionair heten. Zij hebben het over een mierenhoop van onverschillig geworden onderworpenen of gevangenen: "Zo wil men ten slotte, voor geen leugen en geen geweld opzij gaand, allen aan zich onderwerpen en opsluiten in een gigantische mierenhoop, na echter eerst alle bestaande waarden - niet uit verlangen naar vernieuwing maar uit haat - volkomen te hebben vernietigd." (1)

Ook wordt gesproken over een vrije elite die over een onvrije kudde heerst van allemaal gelijken wiens blinde gehoorzaamheid blijkt uit het feit dat ze elkaar verraden. Bovendien moeten dan alle uitschieters in de kudde gekortwiekt worden: "Sjigaljow, de theoreticus van de revolutionaire organisatie, heeft een speciale revolutionaire leer uitgedacht (…). Hij stelt voor de mensheid te verdelen in twee ongelijke delen. Een tiende deel krijgt persoonlijke vrijheid en een onbeperkt beschikkingsrecht over de overige negen tienden. De laatsten moeten hun persoonlijke vrijheid verliezen en een soort kudde worden. Iedereen zal iedereen voortdurend controleren en over zijn bevindingen rapport moeten uitbrengen. Iedereen zal afhankelijk zijn van alle en allen van iedereen. Allen zullen slaven zijn en in die slavernij aan elkaar gelijk. "In de uiterste gevallen laster en moord maar bovenal gelijkheid. Om te beginnen zal het peil van ontwikkeling, wetenschap en talenten dalen. Een hoog peil van wetenschap en talenten is alleen bereikbaar voor de meest begaafde mensen, maar wij hebben geen hoogbegaafde mensen nodig! … Hoogbegaafde mensen hebben altijd meer verderf dan nut gebracht. Die verjaagt of liquideert men dan ook. 'Cicero wordt zijn tong afgesneden, Copernicus worden zijn ogen uitgestoken, Shakespeare wordt gestenigd' … Slaven moeten elkaars gelijken zijn. Zonder tirannie is er nooit vrijheid of gelijkheid geweest, maar in een kudde moet gelijkheid bestaan."" (1)

Verder wordt bij monde van de figuur Pjotr Werchowenskij ook gesproken over het taboe van persoonlijk bezit in de maatschappij van de toekomst en opnieuw doemt het motto van het Wereld Economisch Forum op: "I own nothing..." Werchowenskij voorspelt: "Zodra er sprake is van families of van liefde, komt tegelijk alweer de wens op naar persoonlijk bezit. Die wens zullen we verstikken. We zullen dronkenschap, zwetserij en verklikkerij aanmoedigen; we laten een ongekend zedenbederf toe; we smoren iedere zweem van genialiteit in de wieg. Alles wordt onder één noemer gebracht: volkomen gelijkheid!" (2)

Gelijkheid is inderdaad het allereerste wat de nieuwe heersers der aarde nastreven voor 'hun' kudde en op het eerste gezicht klinkt dit allemaal goed, ware het niet dat allerminst de rechtvaardigheid bedoeld wordt maar wel een soort van nivellering die haar intrede doet van zodra het volk gebukt gaat onder het juk van een tiran. Vandaag manifesteert zich die tiran als een bijzondere vorm van geleerdheid of beter: quasi-geleerdheid; een club van quasi-geleerden die via de televisie hun quasi-wijsheden opdringen aan het volk, ze aan iedereen verplichten ook, op straffe van boetes die wel kunnen tellen. Dostojevski heeft het over de ontoereikendheid van de wetenschap. In Demonen spreekt de figuur Sjatow als volgt: "De quasi-geleerdheid is een tiran, zoals er totnogtoe nooit een was opgetreden. Het is een tiran die zijn prelaten en slaven heeft; een tiran voor wien alles buigt met liefde en met een bijgeloof, dat tot dusverre ondenkbaar was; een tiran voor wien zelfs de wetenschap zelf beeft en voor wien ze op smadelijke wijze een knieval maakt." (3) Lathouwers: "[Dostojevskij] houdt niet op aan te tonen, tot welk een karikatuur een wereld vervalt, die deze tirannie van de logica over zich afroept en zich, met voorbijgaan van het levende leven en de natuur, enkel en alleen naar de wetten van deze dodelijke logica inrichten wil." (4)

De levende cel verandert in een dode kristal, een kristallen paleis, dat de hele mensheid ordent in een verstarde en dodelijk genivelleerde samenleving en de mens die dat ziet, moet de anderen blijven bewust maken van de onwezenlijke verschrikking waarin zij gevangen zijn. (5) Het toenemend aantal zelfmoordenaars ingevolge de huidige crisis concentreert zich met een terugwerkende kracht van anderhalve eeuw in de novelle De droom van een belachelijk mens uit 1877 in de idealist Kirillow die, in confrontatie met de afwezigheid van God en met de leegte, zichzelf van het leven wil benemen om aldus te demonstreren dat een leven zonder transcendente waarden een leugen is welke dient verwezen te worden naar het Niets. (6)

(Wordt vervolgd)

(J.B., 7 maart 2021)

Verwijzingen:

(1) M.A. Lathouwers, Dostojewskij, Desclée De Brouwer, Brugge/Utrecht 1968, pp. 51-52.

(2) Ib., pag. 52.

(3) Ib., pag. 57.

(4) Ib., pag. 57.

(5) Ib., pag. 58-59.

(6) Ib., pag. 64-70.

"The great reset": over schatrijke megalomane barbaren en hun speelgoed

Aflevering 3: De vos preekt de passie: de fabricatie van hype én crisis met het oog op het herstel van wereldmacht

Uit de inleiding tot hun geschrift dat beweert de regeringsleiders te willen bijstaan in het managen van de coronacrisis, blijkt dat Schwab en Malleret (1°) zelf de hype fabriceren waarvoor zij zeggen te waarschuwen, (2°) van plan zijn om op grond van deze leugen een wereldcrisis uit te lokken (waarin zij tot nog toe ook aardig lijken te slagen) om die dan (3°) te kunnen aangrijpen om verregaande specifieke veranderingen door te kunnen voeren welke uiteindelijk neerkomen op het (opnieuw) naar zich toe trekken van de wereldheerschappij.

Met dat snode plan in het achterhoofd, gaan zij van start met het aandikken van de ernst van covid-19, een griep die indien niet van menselijke makelij dan toch door zekere mensen aangegrepen om een grote slag te kunnen slaan. Meer bepaald doen de auteurs van The Great Reset de volstrekt absurde bewering dat covid-19 onvergelijkbaar ingrijpender is dan niet alleen de Spaanse griep van 1918, de aanslagen van 9 september 2001, de Sars-epidemie van 2003, de Grote Depressie uit de jaren twintig van de voorgaande eeuw... maar ook nog eens veel ingrijpender dan godbetert de Tweede Wereldoorlog!

Ziehier letterlijk hun woorden: "Is the pandemic like the Spanish flu of 1918 (estimated to have killed more than 50 million people worldwide in three successive waves)? Could it look like the Great Depression that started in 1929? Is there any resemblance with the psychological shock inflicted by 9/11? Are there similarities with what happened with SARS in 2003 and H1N1 in 2009 (albeit on a different scale)? Could it be like the great financial crisis of 2008, but much bigger? The correct, albeit 15 unwelcome, answer to all of these is: no! None fits the reach and pattern of the human suffering and economic destruction caused by the current pandemic. The economic fallout in particular bears no resemblance to any crisis in modern history. As pointed out by many heads of state and government in the midst of the pandemic, we are at war, but with an enemy that is invisible, and of course metaphorically: “If what we are going through can indeed be called a war, it is certainly not a typical one. After all, today’s enemy is shared by all of humankind".(1)

Geef hen een gemeenschappelijke vijand en zij zullen zich verenigen en, eenmaal één gemaakt, kunnen wij hen met één enkele beweging inlijven - aldus een stoute tong.

Derhalve, zo gaan Schwab en Malleret door, is de coronacrisis het uitgelezen ogenblik voor het doorvoeren van grote veranderingen, wat trouwens ook gebeurde ten tijde van de pest, die volgens hen het tijdperk van de slavernij afsloot. En vervolgens gaan de auteurs aan het spelen met het schuldbewustzijn van de wereldburgers: we komen terecht op een punt waarop we keuzes moeten maken, zo stellen zij - hetzij voor een solidaire wereld met meer gelijkheid, hetzij voor meer individualisme. En herinneren we ons nu de titel van het artikel van de Deense politica en WEF-medewerkster Ida Auken in Forbes Magazine van 10 november 2016, tevens het motto van de voortrekkers van deze fabel: "Welcome To 2030: I Own Nothing, Have No Privacy And Life Has Never Been Better". (2) Inderdaad: de gruwelijke dystopie van een bezitsloos bestaan zonder privacy wordt de nieuwste utopie van een club van miljardairs die niets minder op het oog hebben dan het herstel van hun wereldmacht.

Uitgerekend die elite van 1 percent welke 99 percent van de wereld in haar bezit heeft, belooft ons te zullen zorgen voor meer sociale gelijkheid! Zij zal dit realiseren met - andermaal uitgerekend - allerlei maatregelen die neerkomen op de centralisatie van haar macht: meer 'beveiliging', automatisering, herverdeling en controle, kortom: het vestigen van een nieuwe wereldorde. Letterlijk: "Many of us are pondering when things will return to normal. The short response is: never" - "(...) deep, existential crises also favour introspection and can harbour the potential for transformation. (...) [T]he pandemic will accelerate systemic changes that were already apparent prior to the crisis: the partial retreat from globalization, the growing decoupling between the US and China, the acceleration of automation, concerns about heightened surveillance, the growing appeal of well-being policies, rising nationalism and the subsequent fear of immigration, the growing power of tech, the necessity for firms to have an even stronger online presence, among many others. But it could go beyond a mere acceleration by altering things that previously seemed unchangeable. It might thus provoke changes that would have seemed inconceivable before the pandemic struck, such as new forms of monetary policy like helicopter money (already a given), the reconsideration/recalibration of some of our social priorities and an augmented search for the common good as a policy objective, the notion of fairness acquiring political potency, radical welfare and taxation measures, and drastic geopolitical realignments. The broader point is this: the possibilities for change and the resulting new order are now unlimited and only bound by our imagination, for better or for worse." (1) De vos preekt de passie.

(Wordt vervolgd)

(J.B., 7 maart 2021)

Verwijzingen:

(1) Klaus Schwab en Thierry Malleret, Covid-19, The Great Reset, Introduction (enkele zinsdelen werden door mij in vetjes gezet – J.B.). Voor de tekst online, zie: *COVID-19: The Great Reset (straight2point.info)

(2) https://www.forbes.com/sites/worldeconomicforum/2016/11/10/shopping-i-cant-really-remember-what-that-is-or-how-differently-well-live-in-2030/?sh=7bc6f4441735

"The great reset": over schatrijke megalomane barbaren en hun speelgoed

Aflevering 2: Een eindeloze rij van 'wereldverbeteraars'

"De weg naar de hel is geplaveid met goede voornemens" en die ontbreken ook niet in de manifesten van de talloze 'wereldverbeteraars': Caesar, Gengis Khan, Napoleon, Mao, Stalin, Hitler, Mussolini, Franco, Kim Jong-Il, Bouterse, Ceaușescu... Stuk voor stuk waren zij dictators en zij vestigden historische records met slachtofferaantallen. De wereldverbeteraars waren wereldveroveraars en waar zij het werkwoord 'overwinnen' in de mond namen, bedoelden zij in feite 'afslachten' en 'doden'. Hun belangrijkste prestaties bestonden in het bestelen van de onderworpenen en in het verleggen van de grenzen van hun rijk - voor de duur van enkele jaren en tegen de prijs van ontelbare mensenlevens waar om gejuicht werd als het immers 'vijanden' betrof en daar waar eigen manschappen het leven lieten, verkregen zij met het status van het heldendom zogezegd het eeuwig leven.

Gengis Kahn en Timur Leng vestigden hun roem met ongeziene wreedheden: piramides van mensenhoofden rezen uit de grond waar zij passeerden met hun troepen. In 1893 schreef Antonín Leopold Dvořák zijn negende 'Amerikaanse' symfonie, getiteld: "Uit de nieuwe wereld" - maar die nieuwe wereld was in feite een wereld van nooit geziene gruwel waarvan de fundamenten werden gelegd bij het aanmeren van Christoffel Columbus in Amerika in 1492: de conquistadores besmetten het autochtone Indianenvolk met Europese ziektekiemen waartegen zij niet bestand waren, met als gevolg het quasi uitsterven van de bevolking van het ganse Amerikaanse continent. Vervolgens werden in de daarop volgende eeuwen zowat dertien miljoen in Afrika buitgemaakte slaven met zeilschepen naar de nieuwe wereld getransporteerd, waarbij zij sinds 1512 door het Vaticaan veroordeeld werden om aldaar te creperen op de thee- en katoenplantages van Europese grootgrondbezitters. (1) De 'prestaties' van de katholieke kerk inzake vooruitgang en beschaving vormen overigens een apart hoofdstuk van wreedheid en gruwel in de geschiedenis van de mensheid. (2)

De Franse Revolutie die in 1789 een einde maakte aan de uitbuiting van het volk door adel en clerus en die het land teruggaf aan de mensen, leidde tot de heerschappij van keizer Napoleon Bonaparte, een der grootste 'hervormers' - men leze: 'massamoordenaars' - aller tijden. Van Napoleon is bekend dat hij een mysterieus genot puurde uit het overschouwen van de met gesneuvelden bezaaide slagvelden. Maar als de gruwel de grenzen van het bevattelijke overschrijdt, slaat zij om in het tegendeel en zo werden talloze standbeelden en bustes van Bonaparte opgericht en naar deze keizer van de meedogenloosheid zijn wereldwijd lanen en pleinen, restaurants, dranken en bonbons genoemd.

In de periode van 1958 tot 1961 lanceerde Mao Zedong die het communistische China regeerde, de zogenaamde "grote sprong voorwaarts" waarmee hij de economische vooruitgang van zijn land bedoelde, de overgang van het agrarische naar het industriële China, maar het megalomane communistische manoeuvre betekende de grootste hongersnood van de twintigste eeuw die aan achtenzeventig miljoen Chinezen het leven kostte. (3) 'Vadertje' Stalin maakte onder het eigen door hem gewantrouwde volk waarop hij een heksenjacht opende ("De Grote Zuivering") drieëntwintig miljoen slachtoffers vanuit zijn marxistisch-leninistische wereldverbeteraars-idealen (4) en zijn zuiveringspraktijken werden in detail beschreven door Nobelprijswinnaar voor de Literatuur in 1970, Aleksandr Isajevitsj Solzjenitsyn, in diens Goelag Archipel (verschenen in 1973-'75) (5). De grootheidswaanzinnige Adolf Hitler plande vanuit een krankzinnige rassenleer en met het oog op een historische verbetering van de mensheid een blank Arisch superras dat de wereld zou overheersen terwijl de 'rotte appels' werden uitgeroeid: de 'superieuren' vermoordden vele miljoenen onschuldigen in concentratiekampen. (6)

Met de morele steun van de kerk slachtte Mussolini in 1936 met gifgas honderdduizenden onschuldige Ethiopische burgers af in de zogenaamde 'laatste kruistocht'. (7) In het door hem gesteunde Spanje liet dictator Francisco Franco zich in 1953 na een overeenkomst met de Katholieke Kerk waarbij het katholicisme tot staatsgodsdienst werd gemaakt, "leider van Spanje bij de Gratie Gods" noemen. Zijn gruwelijk fascistisch bewind kostte aan 400.000 mensen het leven. (8) Ook Ceaușescu achtte zich een groot weldoener, hij maakte met zijn Securitate van Roemenië een historische hel waarvan dertig jaar na zijn dood de zware trauma's nog volop levend zijn.

En dan hebben we het nog niet gehad over het 'beschavingswerk' van de grote staatsman Leopold II van België in Congo en dat van alle kolonisatoren in alle werelddelen. Het moet gezegd worden dat het westen zijn rijkdom heeft gehaald uit het ontginnen van de bodemschatten én van de mensen uit de rest van de wereld en één van de koplopers, zo niet de absolute top in die histories was The British Empire, een rijk waarin de zon nooit onderging. De kroon van de Engelse koningin zou, indien zij niet werd ondersteund, haar nek breken van het gewicht van de edelstenen welke in de loop der eeuwen buitgemaakt werden in de door de Britten 'ontgonnen' armere delen van de wereld, al moet hieraan worden toegevoegd dat niet zozeer het volk doch de indertijd door Shakespeare en vandaag door de roddelpers beschreven dynastie hiervoor de verantwoordelijkheid draagt.

Uitgerekend deze superrijken van de aarde zetten vandaag het plan op touw om de voltallige mensheid in een mum van tijd (de duur van de zogenaamde coronapandemie) te beroven van alle persoonlijke bezittingen én hen die alsnog over een ziel beschikken, ook daarvan te ontdoen middels de afschaffing van de privacy. Uiteraard maken zij een uitzondering voor zichzelf, of kan een wereldleider dan rondrijden met een Toyota Corolla?

(Wordt vervolgd)

(J.B., 6 maart 2021)

Verwijzingen:

(1) Zie het artikel, getiteld: “Hoe Europa groot en rijk werd”: http://blogimages.bloggen.be/tisallemaiet/attach/93208098663.pdf

(2) Zie het artikel: “Fundeert het katholicisme onze beschaving?”: http://blogimages.bloggen.be/tisallemaiet/attach/93208096418.pdf

(3) https://www.nybooks.com/articles/2009/02/26/the-china-we-dont-know/

(4) https://nl.wikipedia.org/wiki/Grote_Zuivering

(5) https://nl.wikipedia.org/wiki/De_Goelag_Archipel

(6) https://nl.wikipedia.org/wiki/Adolf_Hitler

(7) https://nl.wikipedia.org/wiki/Tweede_Italiaans-Ethiopische_Oorlog

(8) https://www.parool.nl/nieuws/praalgraf-dictator-franco-past-niet-langer-in-een-europese-democratie~b443007c/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F

"The great reset": over schatrijke megalomane barbaren en hun speelgoed

Aflevering 1: Nikolaj Stawrogin, Andrej Mysjkin en het Vierde Rijk

The Purloined Letter uit 1844 van Edgar Allan Poe (1) toont op een nimmer geëvenaarde wijze hoe de beste plaats om een misdaad te verbergen de openbaarheid is: niemand zal het in zijn hoofd halen om wat tot elke prijs verborgen hoort te zijn, te gaan zoeken in het volle licht. Onder de titel Covid-19. The Great Reset (2) publiceerde op 9 juli 2020 met de assistentie van de neoliberale econoom Thierry Malleret, de stichter van het Wereld Economisch Forum (WEF), Klaus Schwab, zijn plan uit 1971 voor een complete omvorming van niet alleen de economie maar van het hele mensdom. Een omvorming van het mensdom tot wat?

Het gaat om een plan dat niet toevallig in de beginfase van de coronapandemie (in juni 2020) op tafel werd gelegd en wel door niemand minder dan Zijne Koninklijke Hoogheid de Prins van Wales. Deze prins van wat nog rest van The British Empire, dat hem kennelijk achterliet met nostalgie, deed dat samen met de stichter van het WEF, Klaus Schwab, die het ontwerp al sinds 1971 in de koelkast had liggen en die ter gelegenheid van de pandemie het ogenblik aangebroken achtte om het ten uitvoer te brengen. Schwab stichtte in 1971 namelijk het WEF (toen nog het Europees Management Forum genoemd) met de bedoeling... “de wereld te verbeteren”!

"Der Weltverbesserer" is de titel van het luttele jaren later (in 1979) gepubliceerde toneelstuk van Thomas Bernhard over een wereldverbeteraar. Maar zo diepzinnig en pessimistisch als Bernards hoofdfiguur is, zo ondoordacht en luchthartig is het plan van prins Charles en zijn entourage van wereldverbeteraars: een utopie die door de Deense politica en WEF-medewerkster Ida Auken in Forbes Magazine van 10 november 2016 gekenschetst werd onder de verbijsterende titel die ook het motto is van de voortrekkers van deze fabel: "Welcome To 2030: I Own Nothing, Have No Privacy And Life Has Never Been Better". (3) De gruwelijke distopie van een bezitsloos bestaan zonder privacy wordt de nieuwste utopie van de huidige machthebbers!

Deze gemene streek wordt inderdaad verborgen in het volle licht: het plan om alle mensen, zoveel als er op de aardbol leven, te beroven van hun bezit én van zichzelf, want dat is de betekenis van het ontzeggen van een mens van zijn privacy: wie geen geheimen meer heeft, bestaat niet langer omdat hij zich niet meer van anderen onderscheidt; hij is datgene kwijt wat hem uniek maakt en hij wordt gelijk aan ieder ander. Door de roof van de privacy wordt de bonte mensheid gereduceerd tot een leger van allemaal eendere, slaafse robots. En uiteraard volgt daar dan onvermijdelijk uit dat voortaan niemand nog onvervangbaar zal zijn. De waarde van een mens wordt herleid tot zijn economisch nut; de mens wordt een voorwerp. Hij is zonder bezit en kopen doet hij derhalve niet meer: hij is daarentegen zelf koopwaar geworden. En omdat hij vervangbaar is door principieel ieder ander, kan hij ook probleemloos worden 'uitgeschakeld' van zodra hij niet langer nuttig is. Wanneer hij aanklopt bij de overheid om zich erover te beklagen dat hij als louter koopwaar wordt behandeld, zal zij hem antwoorden: "Excuseer, mijnheer, maar u bestaat niet meer."

Erger nog dan de misdaden begaan in de concentratiekampen, aldus overlever van de nazikampen Primo Lévi, is de onverschilligheid. De grote Russische schrijver Fjodor Michailowitsj Dostojewskij (1821-1881) verpersoonlijkte die onverschilligheid in de figuur van Nikolaj Stawrogin in zijn roman Demonen. Stawrogin ervaart het doen van kwaad als een verrukking; hij beseft zijn laagheid en hij geniet ervan; hij leeft in een angstwekkende oppervlakkigheid. Maar met de onverschilligheid van Stawrogin schildert Dostojewskij deze van de ganse negentiende-eeuwse Russische intelligentsia én de westerse cultuur: het is een ontworteling, een verlies van de banden met het levende leven, dat goddeloosheid en gewetenloosheid meebrengt: "Wie geen grond onder de voeten heeft, bezit ook geen God", zo zegt Andrej Mysjkin in De idioot en Dostojevski laat zien hoe het verloren gaan van de religieuze dimensie, de diepte onttrekt aan het bestaan zelf, waardoor alles losser wordt, wat volgens hem de oorzaak is van het toenemend aantal zelfmoorden in het toenmalige Rusland en in de hele westerse civilisatie: "De mensen verliezen niet alleen de band met de aarde, maar evenzeer de band met elkaar. De levende communicatie tussen de mensen onderling heeft aan diepte verloren. Er voltrekt zich een soort desintegratie, een versplintering van de waarachtige samen-leving tot ontelbare geïsoleerde levens." (4)

Uitgerekend deze door Dostojewskij raak beschreven hel wordt met een satanisch enthousiasme nagestreefd door de samenzweerders tegen de huidige mensheid die zich verenigen in het WEF en die elitaire samenkomsten houden in Davos en op nog andere geheim gehouden plaatsen. Zij amuseren zich met het treffen van beslissingen over het leven van ontelbare anderen en op die wijze trachten zij in hun zieke geestestoestand aan zichzelf de illusie te verkopen dat zij inderdaad zelf geen mensen zijn doch goden. Zij zijn hoe dan ook miljardairs en derhalve hogepriesters in de eredienst aan de Mammon. En zo duur en hoogdravend als zij hun plannen laten uitschijnen, zo arrogant, oppervlakkig, megalomaan, laaghartig en misdadig zijn ze. Zij hebben de mond vol over een vierde industriële revolutie en over transhumanisme maar een overzicht van de inhoud van hun pamflet verraadt een culturele barbarij die deze van het Derde Rijk naar de kroon steekt en met in het verschiet een totalitarisme dat de tijd van Goelags en van concentratiekampen in zijn schaduw stelt.

(Wordt vervolgd)

(J.B., 5 maart 2021)

Verwijzingen:

(1) http://www.pileface.com/sollers/pdf/The%20purloined%20letter.pdf

(2) http://reparti.free.fr/schwab2020.pdf

(3) https://www.forbes.com/sites/worldeconomicforum/2016/11/10/shopping-i-cant-really-remember-what-that-is-or-how-differently-well-live-in-2030/?sh=7bc6f4441735

(4) M.A. Lathouwers, Dostojewskij, Desclée De Brouwer, Brugge/Utrecht 1968, pp. 38-44.