Alle rechten voorbehouden Een variant van deze blog is te vinden op seniorennet op het volgende adres: http://blog.seniorennet.be/tisallemaiet/
10-02-2023
De eeuwige duisternis van de 'verlichte geesten'
De
eeuwige duisternis van de 'verlichte geesten'
Dezer
dagen kon iedereen lezen in het nieuws dat astronomen (ja, degenen
die foto's nemen van een schijfje salami die ze dan aan de
lichtgelovige massa slijten als telescopische beelden van het
heelal!) - astronomen van godbetert de University of Utah - plannen
maken om raketten af te schieten op de maan.
Ze
beelden zich in dat het opgewaaide maanstof op de juiste hoogte en in
de juiste densiteit een scherm zal vormen dat het zonlicht zal dimmen
en zo de klimaatopwarming zal temperen om aldus de aarde weer op de
gewenste temperatuur te brengen. Op de koop toe zouden naar het eigen
zeggen van deze 'geleerden' de zandkorrels van de maan exact de
vereiste grootte hebben voor de job.
Het
probleem is hier kennelijk dat van zodra de 'verlichte massamens' het
woord 'universiteit' hoort weerklinken, hij warempel dubbel plooit
voor een alwetendheid en een onfeilbaarheid die niet langer
toebehoort aan pausen maar die voortaan het monopolie blijkt van
volgelingen van de ellendeling die luistert naar de naam van Auguste
Comte met zijn 'religie van de mensheid' waarvoor hij toentertijd
zelfs een eigen kalender bedacht met een nieuwe tijdrekening - op de
kalender werden de heiligen van weleer vervangen door geleerden
waartoe hij onmiskenbaar ook zichzelf gerekend heeft. De volstrekt
kritiekloze houding tegenover de volgelingen van de genoemde
positivist met in zijn zog het hele santenkraam van de 'Verlichting'
is op zijn zachtst gezegd bijzonder alarmerend.
Maar
die waanzin wordt pas bijzonder moeilijk te bestrijden in combinatie
met een tweede. Utah immers is een staat die geïnspireerd wordt
door een sekte met momenteel wereldwijd zo'n 16,8 miljoen aanhangers
en waarvan het geloof werd gefabriceerd door ene Joseph Smith
(1805-1844). Deze 'profeet' beweerde dat hij visioenen kreeg waarin
God en Jezus Christus aan hem verschenen alsook apostelen en engelen,
met specifieke boodschappen omtrent het lot der mensheid en wat ons
zou te doen staan. Joseph Smith zou zelf ook vrijmetselaar geweest
zijn.
De
godsdienstvrijheid beschermt weliswaar het recht op elk zijn eigen
waanzin maar als waanzinnigen er gewag van maken om raketten af te
schieten op de maan in de bizarre overtuiging als redders van de
mensheid op te treden terwijl zodoende de blauwe planeet die immers
ook door 'ongelovigen' wordt bewoond (en dat zijn er dan amper 16,8
miljoen minder dan 8 miljard) voor eeuwig zal gehuld worden in
duisternis en in onvruchtbaarheid, zou het uitblijven van actie
eigenlijk niet langer als een redelijk te verantwoorden optie mogen
worden beschouwd.
"Ik
schrijf zelf, ik redigeer zelf, ik censureer zelf, ik geef zelf uit,
ik verspreid zelf en ik zit er zelf een straf voor uit."
aldus
definieert de voormalige Sovjet-dissident
Vladimir Boekovski de 'Samizdat': de dissidente geschriften die
clandestien circuleerden in de voormalige USSR. (1)
In
de jaren vijftig van de vorige eeuw was een van die 'Samizdat' De
Goelag Archipel
van de Nobelprijswinnaar voor de Literatuur in 1970, Aleksandr
Solzjenitsyn (1918-2008) die in 1945 gearresteerd werd en in de
strafkampen verdween tot 1953. (2)De Goelag
Archipel verscheen
in Parijs tussen 1973 en 1975 en is een ooggetuigeverslag over die
strafkampen waarin achttien miljoen mensen terecht kwamen zonder
enige vorm van proces omdat zij ervan verdacht werden het
Stalinistische regime (1922-1953) niet genegen te zijn en van deze
gevangenen kwamen er 2.749.163 om. (3)
Na de publicatie van enkele delen van zijn boek werd Solzjenitsyn
opnieuw gearresteerd en uitgewezen in 1974 waarna hij via
Zwitserland nog twee jaar later in Vermont (USA) belandde.
(4)
Over de hallucinante
manier waarop Sovjet-burgers welhaast volkomen willekeurig
gearresteerd werden en (vaak voorgoed) verdwenen achter de muren en
de staketsels waar men achteloos voorbij liep terwijl niemand kon
vermoeden welke hel ze verborgen, handelt het eerste hoofdstuk van
zijn meesterwerk.
Een
arrestatie of een aanhouding is het ontnemen van de bewegingsvrijheid
van een persoon door politiediensten of, in geval van heterdaad, door
burgers.
(4a)
Gearresteerd
worden onder Stalin kon het iedereen overkomen: men werd van zijn
bed gelicht of onder een of ander voorwendsel ergens heen gelokt en
prompt ingerekend; de slachtoffers vermoedden dat het een vergissing
was, maar neen: hun leven bleek op slag voorbij en zou voortaan
alleen nog maar bestaan uit dwangarbeid op een onbekende en
onbereikbare plek. (5)
Men
moet het eerste hoofdstuk over de arrestatie in De
Goelag Archipel van
Aleksandr Solzenitsyn gelezen hebben om een idee te kunnen hebben van
de verschrikkelijke realiteit achter zoveel koele historische data.
Deze literaire meesterwerken ten spijt, blijkt het echter niet te
willen doordringen tot het leeuwendeel van de huidige wereldbevolking
waarvan toch mag aangenomen worden dat zij een zeker
beschavingspeil heeft bereikt dat gelijkaardige mistoestanden van
een mogelijks nog grotere omvang in de huidige tijd schering en
inslag zijn in grote gedeelten van de wereld en dat de betrokken
tirannen door iedereen niet alleen met rust worden gelaten maar
bovendien kunnen rekenen op applaus vanwege de door hen verdrukte
massa, op eretekens vanwege politici en vorsten wereldwijd en op een
oorverdovend stilzwijgen omtrent het ten hemel schreiend onrecht
waarvan zij elk hun handelsmerk hebben gemaakt.
Zo
heeft recentelijk Xi Jinping zichzelf in maart 2018 voor het leven
benoemd tot leider van straks een kwart van de wereldbevolking
zowat anderhalf miljard Chinezen (6)
en hij werd bij die gelegenheid toegejuicht door de Amerikaanse
president Donald Trump: Hes
now president for life. President for life. And hes great ( )
And look, he was able to do that. I think its great. Maybe well
give that a shot some day.(7)
Verheerlijkt de huidige president van het land van de voortrekkers
van de vrijheid en de vooruitgang hier de dictatuur of hebben wij hem
dan fout verstaan? Want in zijn toespraak op het 19de Nationaal
Congres van de Communistische Partij van China, gehouden in oktober
2017, liet Xi er geen twijfel over bestaan dat het hem erom te doen
is met China op het voorplan te treden in de wereldpolitiek, zich te
keren tegen de westerse democratieën en Taiwan alsook Hong-Kong
opnieuw in te lijven. (8)
De mooie beloften om de bureaucratie, de genotzucht, de verkwisting
en de corruptie te bestrijden blijken verkappingen van censuur (van
onder meer het internet) en van grootschalige vervolgingen met
folterpraktijken. (9)
Homoseksualiteit wordt er sinds kort opnieuw beschouwd als een ziekte
(10)
en in dezer steken de Verenigde Staten de communisten zelfs naar de
kroon met de 'verwezenlijkingen' van hun vicepresident Pence die het
als gouverneur van Indiana (althans voor een zekere periode) voor
elkaar kreeg om aan homofobie een wettelijk statuut te verlenen ten
koste van de mensenrechten. (11)
Ook
in Turkije een land met tachtig miljoen inwoners worden de
mensenrechten met de voeten getreden onlangs nog werden duizenden
kritische journalisten gearresteerd en kranten opgedoekt (11a)
en op de jongste gay parade in Istanboel werden de manifestanten
prompt beschoten door de politie (12)
Erdogan loopt in dezer kennelijk in het spoor van de Russische
president Poetin (13)
en van zijn collega Kadyrov van de Tsjetsjeense Russische autonome
republiek die ervan beschuldigd wordt middels folterende en moordende
doodeskaders terreur te zaaien in het ganse land. Het herinnert aan
de joodse filosofe Hannah Arendt die wreedheid koppelt aan een gebrek
aan intelligentie, als men moet vernemen dat Kadyrov de lagere school
niet afmaakte. (14)
En het Internationaal Olympisch Comité blijkt de wortels van de
Spelen wel helemaal vergeten waar het de Russische vijandige
opstelling jegens holebi's en transgenders steunt en atleten bedreigt
met bestraffing als zij het wagen om op de Russische homofobie
kritiek te hebben en de mensenrechten in casu de homorechten
te verdedigen. (15)
En dan hebben we het nog niet gehad over de opvattingen en de
praktijken in Azië, Afrika en de islamwereld.
Sinds
Hitler, Stalin en Mussolini waren er nog vele dictators waarvan men
zich deze West-Europese nog zal herinneren en, andermaal: dit
zijn slechts de droge data; alleen een literair meesterwerk zoals dat
van Solzjenitsyn kan ons hun eigenlijke betekenis onthullen. Er was
Georghiu-Dej die in 1945 de drie maanden geleden op 96-jarige
leeftijd in Zwitserland overleden koning Michaël van Roemenië tot
aftreden dwong en die er aanbleef tot 1965 gevolgd door de paranoïde
Nicolae
Ceaușescu die in 1967 aan de macht kwam en die in 1989 samen met
zijn vrouw werd vermoord (16);
Salazar in Portugal (1932-1968); de drie Griekse dictators Zoitakis,
Papadopoulos en Ghizikis van 1967 tot 1974; de wrede generaal Franco
in Spanje (1939-1975) die zich 'leider
van Spanje bij de Gratie Gods'
liet noemen (17)
en
Jaruzelski in Polen (1981-1990). (18)
In de rest van de wereld herinnert men zich vooral Papa Doc
(1957-1971) en Baby Doc (1971-1986) in Haïti ; Mao in China
(1945-1976); Pol Pot in Cambodja (1975-1979); Idi Amin in Oeganda
(1971-1979); Tito in Joegoeslavië (1953-1980); Vileda in Argentinië
(1976-1981); Marcos op de Filippijnen (1965-1986); Kádár in
Hongarije (1956-1988); Pinochet in Chili (1973-1990); Kim-Il-Sung
(1972-1994) en Kim Jong-il (1994-2011) in Noord-Korea ; Mobutu in
Zaïre (1965-1997) en in zijn spoor Laurent-Désiré Kabila
(1997-2001) en zijn zoon (2001-2018) in de republiek Congo; Soeharto
in Indonesië (1967-1998); Hafiz al-Assad (1971-2000) en zijn zoon
(2000-2018) in Syrië; Miloević
in Joegoslavië (1997-2000);
Saddam Houssein in Irak (1979-2003); Fidel Castro (1976-2008),
opgevolgd door zijn broer Raoel (2008-2018) in Cuba en dan zijn er
nog de tijdens de Noord-Afrikaanse revolutie in 2011 afgetreden
dictators Ben Ali in Tunesië (1987-2011); Moebarak in Egypte
(1981-2011) en al-Qadhafi
in Libië (1967-2011). (19)
Vandaag
zijn er nog de absolute monarchieën van Bruneï, Oman, Bahrein en
Saoedi-Arabië. Dictaturen zijn ook de presidentiële republieken van
Equatoriaal Guinea, Angola, Zimbabwe, Kameroen, Oezbekistan, Tsjaad,
Kazachstan, Eritrea, Soedan, Gambia, Wit-Rusland, Algerije, Djibouti,
Syrië, Rwanda, Congo, Azerbeidzjan, Cuba, Noord-Korea en Turkije.
(19)
Een
dictator blijkt een gestoorde persoonlijkheid: narcistisch,
grootheidswaanzinnig, paranoïde en wreed, dikwijls opgegroeid in een
gezin met een onderdrukkende vader; hij dringt zijn eigen
persoonlijke visie op aan het volk dat hij onderwerpt; hij arresteert
zijn tegenstanders massaal, wat betekent dat hij hen de
bewegingsvrijheid ontneemt in vele gevallen gaat hij over tot
(massa)moord. Leven onder een dictator is bestaan onder een
voortdurende dreiging. Omdat men gearresteerd kan worden van zodra
men zich veroorlooft om alleen nog maar te denken wat men wil, omdat
er in een dictatuur totale willekeur heerst en er derhalve geen reden
hoeft te zijn waarom iemand wordt gearresteerd, leeft iedereen er in
feite in voortdurende gevangenschap, ook al is men niet of nog niet
aangehouden. Solzjenitsyn beschrijft die realiteit ook treffend in
het verhaal over de priester Irakliej die, na acht jaar ondergedoken
geleefd te hebben bij zijn parochianen, zo opgejaagd was dat hij bij
zijn uiteindelijke arrestatie van pure blijdschap de lof zong van de
Heer. Het slachtoffer gaat zijn lot uiteindelijk beminnen omdat
dit nu eenmaal zijn eigenste lot is...
De
dictatuur is verwerpelijk omdat zij mensen verhindert mens te zijn;
zij reduceert mensen tot minder nog dan dieren tot werktuigen van
de alleenheerser. Dictators hoeven niet elke burger feitelijk te
arresteren opdat elkeen ook echt beroofd zou zijn van zijn
bewegingsvrijheid want de dreiging tot arrestatie heeft hetzelfde
effect als de arrestatie zelf ofwel overtreft zij dit effect nog;
tirannen hoeven niet iedereen te vermoorden opdat het volk helemaal
geen mensen meer zou tellen. Maar van zodra het volk kan, grijpt het
zijn kans: de potentaat in rouw die elk van zijn onderdanen kan
dwingen tot het plengen van tranen, wordt van zodra hij de kans
schoon ziet, door dezelfde onderdanen onder luid gejubel in een
ontembare feestvreugde gelyncht.
Arrestatie
of aanhouding betekent letterlijk: afremmen en tot stilstand brengen,
verhinderen om nog voort te gaan, doen stoppen en doen ophouden. Als
we de bijbel mogen geloven zijn er slechts een handvol uitzonderingen
op de regel dat het leven zelf alle mensen vroeg of laat tot
stilstand dwingt. De ouderdom en de kwalen remmen de levensloop af,
zij brengen ons letterlijk tot stilstand, tot stil zitten of tot stil
liggen en zo worden we aan ons bed gekluisterd als we al niet
abrupt uit het leven worden weggeplukt. Het leven zelf rekent ons in
en lijkt wel om verantwoording te vragen zoals de engel aan Job, na
diens klacht, om verantwoording vroeg: Op grond van welk recht
bestaat gij? Gij hebt helemaal geen recht om te bestaan, zegt gij?
Wees dan zo goed mij te volgen! en zo worden wij dan door een
poort geleid en is dat niet de arrestatie bij uitstek? Er staat
geschreven: Voorwaar,
voorwaar, Ik zeg u: Toen gij jonger waart, omgorddet gij uzelf en gij
gingt, waar gij wildet, maar wanneer gij eenmaal oud wordt, zult gij
uw handen uitstrekken en een ander zal u omgorden en u brengen, waar
gij niet wilt.
(Johannes 21, 18) (20)
(J.B.,
13 maart 2018)
Verwijzingen:
(1)
Vladimir
Boekovski, En de
wind keert terug,
autobiografische roman, New York, Хроника, 1978: 126. Vladimir
Boekovski (°1942) [niet te verwarren met Charles Bukovski ook
een dichter] schreef over de dwangbehandelingen in psychiatrische
klinieken die dienst deden als speciale gevangenissen in de USSR.
Zie: https://nl.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Boekovski
;
(2)Aleksandr
Solzjenitsyn zat gevangen in de goelag van 1945 tot 1953 (onder
Stalin). Hij schreef De
Goelag Archipel tussen
1958 en 1968. Zie ook: (4). Zie:
https://nl.wikipedia.org/wiki/De_Goelag_Archipel
De nieuwe Securitate - Aflevering 9: De Securitate vandaag in België: doceren onder toezicht van de staatsveiligheid
De
nieuwe Securitate
Aflevering
9: De Securitate vandaag in België: doceren onder toezicht van de
staatsveiligheid
Dat
de realiteit de stoutste fantasie overtreft en wel in niet geringe
mate, blijkt vandaag andermaal: het lesmateriaal van professor in de
klinische psychologie, Mattias Desmet, wordt door de Belgische staat
in beslag genomen, verboden, in feite verbrand, en de hoogleraar
staat nu tijdens het lesgeven onder toezicht van de staatsveiligheid,
die erover waakt dat hij tijdens het doceren 'wetenschappelijk'
blijft! (1) Blijkbaar zit er in de staatsveiligheid een persoon die
de klinische psychologie beter kent dan professor Desmet zelf en die
eigenlijk allang in diens plaats les had moeten geven, alleen weten
wij niet wie dat dan wel mag zijn. Wij vermoeden dat het gaat om een
afgevaardigde van een hogere macht!
De nieuwe Securitate Aflevering 8: Andere voorlopers van het Buurtinformatienetwerk: de Gestapo, de KGB en de RKK
De
nieuwe Securitate
Aflevering
8: Andere voorlopers van het Buurtinformatienetwerk: de Gestapo, de
KGB en de RKK
Over
de Geheime Staatspolizei
die werd opgericht in het Duitsland van 1933 leest men: Alhoewel
de Gestapo geen grote eenheid was, had het een uitgebreid netwerk van
informanten die massaal overgingen tot het verklikken van iedere
mogelijke vijand van het Hitler-regime. Ontegensprekelijk kwamen
personen zonder enige blaam of schuld aan hoogverraad met deze
terreurtactiek in de vele concentratiekampen. (1)
In
de Sovjet-Unie was er de KGB, (...)
belast met spionage, het ontfutselen van geheime informatie uit
niet-communistische landen (met name de VS), de liquidatie van
niet-communistische personen (...) en het uitbannen van
anticommunistische elementen. (...)
(2) Zij voerde een
ware staatsterreur tegen dissidente schrijvers, intellectuelen,
geleerden en andersdenkenden (waaronder joodse, katholieke en
orthodoxe religieuzen) en anti-stalinistische marxisten.
(2) Alles was goed om hen het
leven zuur te maken, te achtervolgen, te vermoorden of thuis binnen
te vallen voor een 'onderzoek' naar staatsgevaarlijke activiteiten.
Wie ( .) weigerde zich te conformeren ( ) kon opgesloten worden
in een psychiatrische kliniek.
(2) (...) Zes
afdelingen
(van het tweede hoofddirectoraat) waren
belast
met het corrumperen van Westerse diplomaten."
(2) Een ander directoraat
"(...) was verantwoordelijk voor het ontwikkelen van wapens,
chemicaliën, en vergiften die tegen politieke opponenten werden
ingezet."
(2) In de surveillance "(...)
werden agenten opgeleid in het schaduwen van personen."
(2) Bekende KGB-ers zijn Vladimir Poetin, oud-president Joeri
Andropov en de vermoorde KGB-er en dissident Aleksandr Litvinenko.
(2)
Edoch,
qua spionage spant De RKK de kroon daar alle
leden van deze machtsgroep informanten zijn en daar deze informanten
bovendien zichzelf
moeten verraden, namelijk in het sacrament van de biecht. De
burgemeester, de pastoor en de huisdokter samen beschikken over alle
mogelijke en onmogelijke informatie van alle leden (dopelingen) van
de Kerk van Rome. Er wordt zelfs gegarandeerd dat de macht van de
kerk groter zal zijn dan die van de staat, daar de kennis en derhalve
de macht van de pastoor deze van de rechter zal overtreffen krachtens
de zogenaamde paasplicht. (3)
De nieuwe Securitate - Aflevering 7: Een voorloper van het Buurtinformatienetwerk: de burgerinformanten van de Stasi in de DDR
De
nieuwe Securitate
Aflevering
7: Een voorloper van het Buurtinformatienetwerk: de burgerinformanten
van de Stasi in de DDR
Bij onze Noorderburen bestaat het 'burgernet' al
langer en onder de kop Veiligheid schrijft Joost van der Wegen
in Vrij Nederland over burgernet: Burgernet?
Rechtspsycholoog Peter van Koppen heeft er nog nooit van gehoord.
Maar als hij op verzoek enkele rapporten doorneemt, wordt hem snel
duidelijk waar het om gaat. De hoogleraar: Dit is weer zon
project dat op twee gedachten hinkt: mensen zich veiliger laten
voelen, wat het project niet doet. En boeven vangen, wat het project
in beperkte mate doet.
(1)
Wat
burgernetwerken wél blijken te doen, is het leven van medeburgers
vernietigen. Vooral uit vijandige regimes zijn ons de tactieken
bekend. Voor de hereniging van Duitsland na de val van de muur in
1989 was het land opgedeeld in (het ons vijandige communistische)
Oost-Duitsland (DDR) en West-Duitsland. Aan de Staatsveiligheid
(Ministerium
für Staatssicherheit of Stasi) van
de DDR werkten 1 op de 50 inwoners mee (91.000 voltijdse medewerkers
en 200.000 Inoffizielle
Mitarbeiter ofburgerinformantenwiens
voornaamste taak het was om politieke tegenstanders het leven zuur te
maken (Zersetsung)
middels loense tactieken. (2) In Wikipedia leest men hier over het
volgende:
Tegen
personen werden tactieken gebruikt als het verspreiden van valse
geruchten, chantage en het organiseren van mislukkingen in het
beroeps- en privé-leven. In oppositionele groepen werd getracht
tweedracht te zaaien via infiltratie en door het stimuleren van
onderlinge rivaliteit. De mensenrechtengroep Initiative
für Frieden un Menschenrechte
die aan de basis stond van de oppositiepartij Verbond
90 (Bündnis 90)
bleek voor de helft uit Stasi-medewerkers te bestaan.
(3)
Na
de val van de muur werden de kantoren van de Stasi bestormd en toen
bleek dat
vrienden, collega's, partners en familieleden regelmatig aan de Stasi
rapporteerden.
Ook kwam aan het licht dat de Stasi heimelijk terroristen steunde
zoals de Rote
Armee Fraktion of
de Baader-Meinhofgroep.
(3)
De nieuwe Securitate - Aflevering 6: Achterdocht, roddel, karaktermoord, moord, volkerenmoord
De
nieuwe Securitate
Aflevering
6: Achterdocht, roddel, karaktermoord, moord, volkerenmoord (Met
enkele
fragmenten uit "Verborgen massamoord"1
over onder meer de Rwanda-genocide)
Ten
tijde van het Derde Rijk maar ook reeds in de daaraan voorafgaande
jaren sinds 1933 bestond in Vlaanderen het Vlaams Nationaal Verbond
(VNV)
onder de leiding van Staf De Clercq, dat in 1936 zestien zetels
behaalde in de Kamer en dat aanleunde bij de Duitsers met het blad
Volk en Staat dat
vanwege het Duits Propagandaministerie (Promi) van de NSDAP een
toelage ontving van 800 Reichsmark - toentertijd een bom geld dat
door o.m. De Clercq werd opgehaald. In 1939 werd de subsidie zelfs
vervijfvoudigd naar 4000 RM per maand. Dat bedrag liep op tot
tenminste 40.800 RM. In totaal zou Volk en Staat tussen 1937 en 1939
meer dan 1.200.000 F Nazigeld ontvangen hebben.2
Het VNV-jeugdblad Deltakamp
kreeg sinds april 1937 maandelijks 100 RM van het Promi.3
Extreem Duitsgezinde nationaal-socialisten verenigden zich in de
NSVAP onder de toen 18-jarige August Segers, geruggensteund door de
Nederlandse nazi Van Rappard. De geschiedenis is complex maar vast
staat dat de hier genoemde en nog andere Hitlergezinden onder het
eigen volk gingen spioneren voor de Duitsers die hen financierden.
Een van de meest schrijnende vormen van een dergelijk 'burenverraad'
voltrok zich in het Roemenië van Ceaușescu
maar de best bestudeerde geschiedenis van moordende achterdocht
betreft de Rwandese volkerenmoord zoals ontleed door Abram de Swaan.
In
zijn Compartimentering
en vernietigingschrijft
sociologieprofessor de Swaan4:
De
geleerden zijn vrijwel unaniem van mening - een zeldzaamheid in de
menswetenschappen - dat niets in de persoonlijkheid van de daders hen
méér dan anderen voorbestemt om hun wandaden te begaan ( ): de
daders zijn 'gewone zelfs doodgewone mensen'.(dS,
26)
En
dat is hier nu precies het punt: gewone mensen geven hun buren aan
bij malafide bezetters, goed wetende dat die hen dan oppakken en
vervolgens worden zij massaal omgebracht - ten tijde van het Derde
Rijk ging het om zes miljoen mensen. Geen sadisten, helemaal geen
criminelen maar gewone mensen, naaste buren, laten zich door
enerzijds geld en anderzijds angst makkelijk reduceren tot
handlangers van massamoordenaars en aldus moeten alle burgers voor
hun medeburgers op hun hoede zijn.
De
moordmachine begint pas goed te draaien van zodra men gaat beseffen
dat men zichzelf het beste kan beveiligen door zich zo snel mogelijk
bij de moordenaars te voegen. Men gaat kwaadspreken om zelf niet
gedemoniseerd te worden want op karaktermoord volgt meestal ook
moord. In Rwanda leidde dat tot een volkerenmoord met zo'n miljoen
Tutsi-slachtoffers.
Uit
Milgram's gehoorzaamheidsexperiment, opgezet vanuit de ontzetting
voor de realiteit van het kwaad, blijkt dat twee derden van de mensen
gehoorzamen zonder geweten, maar de Swaan benadrukt dat Milgram
evenzeer bewees dat alle anderen óngehoorzaam zijn of zich dus
verzetten. (dS,
31-32) Het al dan
niet moorddadige gedrag blijkt tenslotte afhankelijk van
omstandigheden zoals sociale druk en nabijheid van de bevelhebbers en
van de slachtoffers. (dS,
33) In dezelfde
lijn is het Stanford Gevangenisexperiment van Philip Zimbardo een
open vraag gebleven, al lijkt het ook aan te tonen dat het impact van
de situatie op ons gedrag groot is. (dS,
38-39) Edoch,
situaties die van gewone burgers beulen maken, werden gecreëerd door
genocidale regimes en de vraag luidt hoe die dan konden ontstaan:
gaat het om een terugval in de barbarij of daarentegen om een gevolg
van de moderniteit? De Swaan laat Michael Mann aan het woord:
Moorddadige
zuivering is modern omdat het de duistere kant van de democratie is.
(dS,
50) Met hun
populisme scheppen politici verdeeldheid maar anderzijds blijken de
moordpartijen in dictatoriale regimes onovertroffen. Ook komen
dictaturen vaak uit democratieën voort. Er
is iets aan de moderniteit dat dit bijzondere kwaad op een massale
schaal los maakt.
(dS,
46-53)
Hoe
ontstaat polarisatie? Een
genocidaal regime kiest een bepaalde volksgroep uit als voorwerp van
massahaat gevolgd
door een intensieve haatcampagne aansluitend op reeds bestaande
meningen en gevoelens. (dS,
56-57) Maar het
'wij-zij'-denken gebeurt
altijd in een dynamiek van concurrentie:
emoties veronderstellen belangen en vergezellen ze, zegt Nico Frijda.
En Freud had het over 'projectieve identificatie': men
loochent zijn gevoelens en men projecteert ze
(middels 'geruchten'
- cf. D.L. Horowitz) op
de ander en aldus wordt het slachtoffer als dader afgeschilderd.
H.F. Stein spreekt over 'antagonistische symbiose': het vijandsbeeld
versterkt de cohesie van de eigen groep. (dS,
57-59)
Volgens
J. Huizinga kunnen de emoties van een volk zich in een bepaalde
richting ontwikkelen. Norbert Elias toont aan hoe beschaving volgt
uit historische processen gespreid over 500 jaar waarbij een terugval
in barbarij mogelijk blijft, zoals in het nazisme en waarbij
onderlinge afhankelijkheid voor eendracht zorgt. Het begint met
verwantschap en nabijheid maar met de vorming van staten worden de
groepen ('wij' en 'zij') groter. Identificatie en desidentificatie of
dus polarisatie komt in de plaats van een nog grotere barbarij,
namelijk die van de onwetendheid en de onverschilligheid. (dS,
73-75)
De
moderniteit heeft wellicht genocides gecombineerd met nieuwe
ideologieën of met nieuwe technologieën, maar het fenomeen zelf is
waarschijnlijk zo oud als de beschaving zelf.
(dS, 82) De
geschiedschrijvers in Oudheid en Middeleeuwen verhaalden met wellust
over de massaslachtingen van onder meer de Kruisvaarders en de
Mongolen, zij bezongen de heldendaden van de massamoordenaars en
monumenten werden voor hen opgericht. De Azteken hadden geen verweer
tegen het bloedbad dat de Spaanse veroveraars aanrichtten met
miljoenen doden. In Afrika werden tien miljoen zwarten als slaven
verkocht voor de Amerikaanse plantages maar dit gold als uitbuiting,
niet als genocide, al was er ook (ongeremde en ongestrafte) genocide
op 'minderwaardigen' door kolonialen (ver van huis!) zoals de Duitse
Keizer in Namibië en Kenia, de Tsaar in Centraal-Azië en de
Kaukasus en Leopold II in de Congo. Er waren boerenopstanden zoals in
1850-1864 in de Taiping-opstand in Zuid-China waar 20 miljoen doden
vielen en de daarop volgende plunderingen zorgden voor hongersnood.
Administratieve capaciteit, logistieke middelen,
militaire technologie en propaganda hebben het potentieel van de
staat voor het uitvoeren van genocidale campagnes enorm vergroot
(dS, 83-88)De
staat is de grootste mensendoder in de moderne wereld maar zij wist
de sporen van haar vernietiging samen met haar documenten uit. ( )
De meeste slachtoffers ( ) zijn ongewapende burgers
met als doelgroepen ras, etnie, geloof, nationaliteit, klasse of
politieke overtuiging ofwel werd lukraak terreur gezaaid. (dS,
89-92) Staan we even stil bij de exemplarische Rwandese genocide.
De
massavernietiging van Tutsi's (T) (aristocraten) en verdachte Hutu's
(H) (boeren) door de Hutu-Power-beweging in Rwanda in het voorjaar
van 1994 (voorafgegaan door wederzijdse slachtingen in 1959 [door H
op T] en in 1962 [door T op H]) gebeurde met machetes maar bleek
zorgvuldig voorbereid. De VN onttrok zich aan haar
beschermingsplicht. H en T werden door de kolonisten bestempeld als
verschillende rassen - een puur verzinsel. (dS,
93-100) (...) de fanatiekste voorstanders van een
erfelijk onderscheid tussen T en H waren geobsedeerd door de
mogelijkheid dat T zich als H konden voordoen om zo
verwarring en verdeeldheid te zaaien (dS,
100) - de referenties zijn identiteitskaarten... waarmee
mogelijkerwijze geknoeid werd en er zijn ook veel gemengde
huwelijken. Toch doodden de Hutu-Power-moordcommando's talloze
Rwandezen puur op verdenking van Tutsi-herkomst of connecties, of
enkel vanwege veronderstelde loyauteit aan Tutsi's. (dS,
100) Uiterlijke kenmerken zoals lichaamslengte hebben
aanvankelijk niets met ras te maken, wel met rijkdom, met al dan niet
doorvoed zijn. Op gelijkaardige wijze werd foutief een onderscheid
verondersteld tussen Khmer en Vietnamezen en tussen zuivere Ariërs
en andere Duitsers.
In
Rwanda leidde de strijd tussen vermeend andere rassen in 1994 tot een
genocide met tot een miljoen Tutsi-slachtoffers. H mogen geen
medelijden hebben met T die 'kakkerlakken' worden genoemd - zij
vertegenwoordigen het absolute kwaad en haat wordt emotieloze
vernietigingsdrang (desidentificatie); H moeten andere H als broeders
beschouwen (identificatie) - deze berichten worden onophoudelijk via
de radio onder de H verspreid. Een radicalisering van deze aldus
reeds
bestaande gevoelens
leidde uiteindelijk tot de genocide van 1994 met als startsein de
dood van de Rwandese president Habyarimana na de aanslag op het
vliegtuig waarop ook de Burundese president zat. De T van het
Rwandees Patriottisch Front (RPF) werden geholpen door de Fransen die
vruchteloos probeerden het moorden te voorkomen. De T vielen
Oost-Congo binnen en Mobutu werd er vervangen door Kabila, waarna
burgertwisten 20 jaar lang miljoenen slachtoffers maakten terwijl de
wereld toekeek. De
doelbevolking van een genocidale haatcampagne hoeft niet een 'reële'
dreiging te vormen: dat was niet zo in het geval van de joden in
Duitsland; de Koelakken in de Sovjet-Unie hadden onteigend kunnen
worden in plaats van uitgeroeid; en het is moeilijk voor te stellen
dat de slachtoffers van de Culturele Revolutie in China een
bedreiging waren voor het Chinese communistische regime. In dit
opzicht wordt de betrekkelijke autonomie van de collectieve fantasie
nog eens bevestigd, vooral als die aangewakkerd wordt door de
propaganda van het regime.
(dS,
100) Binnenlandse instabiliteit, onzekere internationale relaties,
economische recessie, tekort aan landbouwgrond, bevolkingsexplosie en
navenante concurrentie maakten de toestand explosief. De
moordenaars werden door de overheid heimelijk gesteund maar de
polarisatie was allang voorbereid. Velen
werden gedwongen mee te doen om niet vermoord te worden.
(dS,
111)(Het
was dus mee moorden met de medestanders of door hen vermoord worden.)
Er waren 100.000 tot 200.000 daders, de moordpartijen gebeurden in
een
sfeer van afschuw en opwinding maar ook van een wreedaardig
carnaval.(dS,
114) Alles
was erop gericht de kring van medeplichtigen uit te breiden(dS,
114) De
doelstellingen van het genocidale regime: een schoolvoorbeeld van
collectieve regressie in dienst van het regime(dS,
115) De
Rwandese genocide was een geval van autodestructieve destructie,
omdat de genocidairs druk waren met het uitmoorden van ongewapende en
ongeorganiseerde Tutsi's, maar nauwelijks verzet boden aan het zwaar
bewapende en goed georganiseerde RPF dat naar Kigali optrok: 'Wij
waren geen partij voor voor de RPF soldaten. Wij vochten alleen tegen
mensen die we wel aankonden'
(dS,
115) Het was een
delirium van vernietiging [aangemoedigd via de radio] in het aanzicht
van de militaire nederlaag.
(dS,
115) En de Rwandese genocide is in dit opzicht niet uniek. De
moordenaars creëerden gezamenlijk een mobiel, tijdelijk
moordcompartiment waarin alles geoorloofd was, waar morele geboden
niet meer golden, en waarin zij elkaar opzweepten tot een razernij
die ze tot doden dreef, tot de moord die hun razernij nog weer verder
opstookte. Aan het eind van de dag gingen de moordenaars naar huis en
hielden zich bezig met de dingen van alledag. De volgende dag konden
ze evengoed weer meegaan in de koortsige opwinding van de moordbende.
( ) Hierin lijken ze op sportfans die, gezamenlijk en tamelijk
onschuldig, een sfeer van extase en overgave creëren. ( ) Ze
opereerden ( ) binnen een compartiment van woeste wreedheid dat zij
zelf hadden opgetrokken op instigatie en onder dwang van het
heersende regime.
(dS,
117)
1Abram
de Swaan,
The Killing Compartments. On genocidal regimes and their
perpetrators, 2014. (Nederlandse
vertaling: Compartimenten
van vernietiging. Over genocidale regimes en hun daders,
Prometheus, 2014), in de tekst afgekort als 'dS'.
Voor
een synthese, zie: J.B., Verborgen
massamoord,
Serskamp 2017. Zie: 330786.pdf
(bloggen.be)
2Maurice
De Wilde, De Nieuwe Orde, De Nederlandsche Boekhandel,
A'pen/A'dam (Tweede druk), 1982, pp. 9-12.
4Abram
de Swaan,
The Killing Compartments. On genocidal regimes and their
perpetrators, 2014. (Nederlandse
vertaling: Compartimenten
van vernietiging. Over genocidale regimes en hun daders,
Prometheus, 2014), in de tekst afgekort als 'dS'.
Voor
een synthese, zie: J.B., Verborgen
massamoord,
Serskamp 2017, hoofdstuk 3. Zie: 330786.pdf
(bloggen.be)
01-02-2023
De nieuwe Securitate - Aflevering 5: Bergoglio , de onfeilbare geschiedenisherschrijver
De
nieuwe Securitate
Aflevering
5: Bergoglio, de onfeilbare geschiedenisherschrijver
Spionage,
inlichtingen, burenverraad of, anders gezegd, de zaak van het beheer
van informatie en de productie van desinformatie vormen de kern van
de oude en de nieuwe Securitate waarin de zich onfeilbaar noemende
pausen een rol van formaat spelen en, zoals bekend inzake de
verantwoordelijkheid van het Vaticaan ten tijde van het Derde Rijk en
vooral met betrekking tot haar onderdanigheid aan de omerta, kennen
we ook vandaag nog de beproefde methode van krommenaas die onlangs
nog het nieuws haalde naar aanleiding van de reclame die Kerk en
Leven (het zogenaamde parochieblad) maakte voor de publicatie Sodoma
van Frédérick Martel uit 2019. Uitgerekend vandaag haalt paus
Franciscus opnieuw het nieuws met de krantenkop: "Blijf
met je handen van Afrika!": Paus Franciscus waarschuwt voor
hebzucht tijdens zijn bezoek aan Congo. En het VRT-nieuws
stipuleert: Na
de onafhankelijkheid in 1960 werd de Kerk steeds meer een politieke
en sociale stoorzender.
(1)
Of
dat zo is, valt nog te bezien want een heel andere uitleg dringt zich
op samen met de machtswissel in verband met de exploitatie van de
bodemschatten die immers niet langer het monopolie is van westerse
belanghebbenden, nu ook China daar sinds kort aan 'ontwikkelingshulp'
is gaan doen en China kan niet bepaald een medestander van het westen
heten in het licht van de nieuwe machtsverhoudingen ingevolge de
actuele oorlog in Europa. Dat de kerk vroeger alles behalve een
stoorzender was van de uitbuitende machten maar daarentegen de eerste
medewerker, staat geheel buiten kijf.
Reeds
in het tiende hoofdstuk van zijn publicatie The
Crime of the Congo,
waar hij enkele katholieke getuigenissen laat aan bod komen, schrijft
Arthur Conan Doyle dat de kerk in de zaak van de Congo nagelaten
heeft haar stem te verheffen tegen de onmenselijke praktijken waarvan
zij zonder twijfel moet van op de hoogte geweest zijn, precies zoals
zij decennia later over de nazi's zweeg waar zij, zoals Dirk
Verhofstadt aantoonde, de best geïnformeerde instelling ter wereld
was over de genocide op de joden. Maar de kerk excelleerde niet
alleen in het doodzwijgen van het kwaad.
The
Crime of the Congo
werd gepubliceerd in 1909 maar vele jaren later, na de dood van
Leopold II en onder het bewind van de aartsbisschop van
Elisabethville van 1932 tot 1958, leek zij met de onmenselijke
praktijken van foltering en moord ten bate van de uitbuiting en het
geldelijk gewin gewoon door te gaan. In De
Geest van koning Leopold II en de plundering van de Congo
schrijft de Amerikaanse historicus Adam Hochschild:
Tientallen
jaren na Leopolds dood kwam er een merkwaardige legende tot stand in
de Congo. Men geloofde dat de koning helemaal niet dood was maar in
zijn voormalige kolonie was komen wonen. Hij had een
gedaanteverwisseling ondergaan en was nu een Belgische geestelijke,
Jean de Hemptinne, de politiek gezien invloedrijke en zeer
uitgesproken katholieke aartsbisschop van Elisabethville. (De legende
was duidelijk aangewakkerd door de grote witte baard en de rijzige
gestalte van De Hemptinne, die beide van Leopoldiaanse afmetingen
waren). De Hemptinne was de reïncarnatie van Leopold, zei men, of
misschien was hij de onwettige zoon van de koning en vervulde hij op
cruciale momenten de rol van een schimmige figuur achter de schermen,
die de politie bevel gaf het vuur te openen op stakende mijnwerkers
in één beruchte episode, of een rechter opdroeg streng te zijn voor
een aangeklaagde gevangene in een andere.
(2)
Op
het internet kan men nog de doodsbrief terugvinden van de geestelijke
Jean Felix de Hemptinne, (3) in Wikipedia vermeld met alleen maar
zijn tweede voornaam: Félix
de Hemptinne (1876-1958), Benedictijn en apostolisch vicaris van
Katanga
(Belgisch-Kongo)die
kennelijk een telg is uit het Gentse adellijke geslacht van onder
meer vooraanstaande politici, medici en pedagogen (de stichters van
de Sint-Lucasscholen) maar ook van industriëlen en textielbaronnen,
onder meer medeoprichters van de Union Cotonnière of de UCO, met
activiteiten in de Belgische kolonie.
(2)
Adam
Hochschild, De
geest van koning Leopold II en de plundering van de Congo,
Meulenhoff/Kritak 1998 (in een Nederlandse vertaling door Jan Willem
Bos). (Oorspronkelijk: King
Leopold's Ghost. A Story of Greed, Terror and Heroism in Colonial
Africa,
Adam Hochschild 1998), p. 301.
De nieuwe Securitate - Aflevering 4: De mens is gezien
De
nieuwe Securitate
Aflevering
4: De mens is gezien
Ofschoon
men niet mag vervallen in simplificaties, is het een onmiskenbaar
feit dat het beroepsverleden van de huidige Russische president
Vladimir Poetin als spion voor de USSR een aanzienlijke rol speelt in
het ontstaan en in het verloop van de huidige oorlog tussen Rusland
en de Oekraïne welke reeds geëscaleerd is tot een wereldwijd
conflict dat alleen nog alom in geweld hoeft uit te barsten om een
nieuwe wereldoorlog te kunnen worden.
Een
spion of een geheimagent verzamelt op wettige maar ook op onwettige
wijze informatie voor zijn opdrachtgever die de staat kan zijn of een
privébedrijf maar men vergeet dikwijls de derde mogelijke werkgever,
namelijk: verborgen machtscentra die precies weten wat ze willen en
die van de regeringsleden stromannen maken die niet lijken te weten
wat ze willen omdat wat ze voorhouden te doen niet overeenkomt met
wat ze in feite onder de druk van geheime potentaten moeten trachten
te realiseren.
Cruciaal
voor een goed begrip van de handelwijze van spionnen is de wetenschap
dat hun handelen (onvermijdelijk) finaal gestuurd wordt door
achterdocht:
een spion die de mensen welke hij onderzoekt ook vertrouwt, wordt
beschouwd als volstrekt onbekwaam en is derhalve onbestaande. Om te
beginnen opereert een spion in het geheim, wat wil zeggen dat niemand
weet dat hij spioneert en dus wantrouwt.
Maar dat betekent op de keper beschouwd dat waar spionage aan de orde
is, elke weldenkende burger elke andere burger moet beschouwen als
een mogelijke spion. Uiteraard verantwoordt zich de praktijk van de
spionage door de staat middels het argument dat wie legaal handelen,
helemaal niets hoeven te vrezen en dus maar kunnen doen alsof zij
niet bespioneerd kunnen worden omdat dat voor hen uiteindelijk geen
enkel verschil uitmaakt. Uiteraard liggen de zaken anders waar
spionnen opereren in functie van verborgen machtscentra welke
aansturen op een totalitair regime waarvan de regels immers vloeken
met de legaliteit van dat ogenblik.
Nochtans
blijft het nemen van vrede met een toestand waarin men de ander als
een mogelijke spion moet beschouwen een bijzonder precaire
aangelegenheid, in de eerste plaats omdat het argument dat wie legaal
handelen niets te vrezen hebben pas geruststellend kan zijn waar
alles loopt zoals het moet, terwijl iedereen heel goed weet dat
uiteindelijk niets loopt zoals het hoort. De zenuwachtigheid die dit
gegeven meebrengt is vergelijkbaar met het ongemak dat gepaard gaat
met het bezit van atoom- en andere wapens ter verdediging van de
eigen mensen omdat men ook daar nooit met zekerheid kan zeggen dat ze
zich niet keren tegen wie ze zich als verdediging hebben aangeschaft.
Wapendracht kan nog geduld worden ter verdediging tegen wie het eigen
territorium aanvallen en dat zijn dan vijanden uit het buitenland
maar bevinden de vijanden zich onder het eigen volk dan wordt
wapendracht een stukje van een wel bijzonder moeilijke puzzel die
sterk verwant is aan de puzzel waarmee het gevaar van het terrorisme
ons behept. Precies hetzelfde geldt nu voor spionage: waar zij
mogelijkerwijze eigen mensen op het oog heeft, moet iedereen ervoor
vrezen in het vizier te lopen of achtervolgd te worden. Niemand kan
bevroeden of de staat al dan niet van binnenuit ondermijnd wordt door
vijanden zoals terroristen, fundamentalisten, maffiosi, sekten en nog
andere groepen die heimelijk de eigen wetten boven die van de staat
stellen en die er naar streven om de staat omver te werpen door de
eigen wetten in de plaats te stellen van de gangbare. Wantrouwen
tegenover de vijand maakt bewapening noodzakelijk en ook spionage
maar wapenbezit en wapendracht veronderstelt vertrouwen binnen de
eigen kring, waarbij dan onvermijdelijk de kwestie rijst waar de
grens ligt tussen wat eigen is en wat vreemd is of vijandig.
Waar
samenwerking het devies is terwijl tevens wantrouwen wordt vereist,
wordt gevraagd dat er een geest tot stand komt welke in staat is om
deze twee ogenschijnlijk elkaar tegenstrevende gesteldheden te
verenigen: samenwerking én wantrouwen. En de twee zijn kennelijk
verenigbaar, namelijk in de realiteit van de concurrentie.
Concurrentie
komt van het Latijnse voorzetsel 'con', dat 'samen' betekent en het
werkwoord 'currere' dat wil zeggen 'lopen' of 'rennen'. 'Concurrere'
is 'samen
rennen' maar dan tegen
elkaar;
het is competitie (van 'con' en 'petere' dat betekent 'begeren' of
'verlangen'): men streeft samen
naar
de overwinning die slechts één van allen ten deel kan vallen en
derhalve streeft men alsnog tegen
elkaar.
Alle deelnemers hebben dezelfde vijand, namelijk het verlies, en die
gemeenschappelijke vijand verenigt
hen ondanks het feit dat ze elkaar bestrijden.
Ze hebben ook allemaal hetzelfde doel, namelijk de winst, terwijl het
tevens zo is dat de winst voor de ene het verlies betekent voor de
ander. Maar door zich een abstracte vriend en vijand voor ogen te
houden - respectievelijk de zege en het verlies - voltrekt de strijd
zich alsnog als een gezamenlijk engagement.
Het
dulden van spionage brengt een ongemak mee of een spanning welke
verwant is met de spanning eigen aan de competitie; het is de
ongemakkelijke geest van de concurrentie. Deze geest dankt zijn
draaglijkheid aan een geestesgesteldheid die de sportiviteit wordt
genoemd, welke de ethos is van de sport. Het woord 'sport' is verwant
met het Latijnse werkwoord 'disportare' dat betekent 'zich
verstrooien', 'zich vermaken', 'zich ontspannen' of 'spelen'. Het
spel staat tegenover de ernst en op die manier krijgt de strijd van
de concurrentie of de competitie een speels karakter omdat de ernst
ervan gerelativeerd wordt.
Terwijl
een strijd in ernst fysiek wordt gevoerd op leven en dood, verkrijgt
de competitie of de concurrentie een speels karakter doordat deze
activiteit die zich afspeelt in de 'harde' werkelijkheid zich laat
doordringen van de 'zachte' droom. Concurrenten bestrijden elkaar
niet met dodelijke wapens maar met papieren geld, met dingen die hun
waarde ontlenen aan hun schaarste, met schone dingen of met kennis
waarmee zij kunnen pronken. Het winnaarschap vereist niet dat de
vijand wordt gedood, hij wordt alleen vernederd, hij krijgt een plek
in de pikorde die harde realiteit is maar tevens spel omdat zij op
afspraken steunt. Hier wordt het brute geweld overstegen door de
mogelijkheid
van geweld, de dreiging, het recht, de handel, de economie. De ernst
van de oorlog daarentegen ligt alleen maar in het verlengde van de
economie en hij wordt vooralsnog door het spel van de economie
vermeden.
De
activiteit van de spionage vindt zijn oorsprong in het wantrouwen dat
echter geduld wordt zoals de concurrentie wordt geduld of de
competitie. Spionage bewerkstelligt tevens dat wie weten dat zij er
het object van zijn, de spontaneïteit van hun handelwijze gaan
inruilen voor acteerprestaties waarmee zij hun achtervolgers op het
verkeerde been trachten te zetten terwijl zij anderzijds genoodzaakt
worden een draaiboek te volgen dat van de hand van hun achtervolgers
is omdat wie gade geslagen worden zich onzichtbaar trachten te maken
door te doen wat van hen wordt verlangd door wie hen controleren. De
puzzel van de sociale interactie wordt ingewikkeld en mondt
uiteindelijk uit in een fatale verwarring die pas middels bruut
geweld kan worden beëindigd.
Op
die manier is elke vrede uitstel van oorlog en kent elke cultuur of
beschaving een opgang maar onvermijdelijk ook een ondergang. Spionage
bespoedigt de ondergang omdat zij danig enerverend werkt en
verstorend voor de normale interacties welke immers op vertrouwen
stoelen. De spanning opgeroepen door het naast elkaar bestaan van
noodzakelijk vertrouwen en onvermijdelijke achterdocht is gedoemd om
op te lopen en te exploderen. Het installeren van spionage intern in
een maatschappij is de inductie van sociale suïcide. Communistische
regimes gaan eraan ten onder zoals de Sovjets onder Stalin en
Roemenië onderCeaușescu
maar ook het zogenaamd vrije, op de kapitalistische economie
gebaseerde maatschappijmodel wordt erdoor bedreigd ingevolge de
onvermijdelijke monopolievorming met in haar zog allerlei vormen van
dictatuur. Zij maken de religie die het vertrouwen propageert
('religie' betekent immers 'overgave') onwerkbaar maar ook de
humanistische ethiek en met het verdwijnen van de ethiek, rest alleen
nog de conditionering als regelaar van het gedrag, waardoor mensen
volkomen manipuleerbaar worden en moeiteloos kunnen worden herleid
tot de tentakels van een totalitair apparaat.
Als
aldus het menselijke uit de mens gebannen wordt, blijft alleen een
robot over die nog weinig verschil lijkt te vertonen met de computer:
hij is dan programmeerbaar, inzetbaar en perfect vervangbaar en
reproduceerbaar, persoonlijk waardeloos of gewoon in het niets
verdwenen. Hier is dan zoals in de roman van Joseph Conrad het Hart
der Duisternis, waarmee de wetteloze jungle wordt bedoeld, nadat het
werd veroverd, tot ons eigen hart geworden dat aldus harteloos werd,
want dat is de betekenis van wantrouwen. Drieëndertig jaar na de
dood van Ceaușescu met zijn Securitate zijn de Roemenen nog altijd
getraumatiseerd. Waar mensen zichzelf gereduceerd hebben tot elkaars
spionnen omdat naast de pandemie van de camera's uiteindelijk ook de
burgers zelf tot camera's werden herleid, is de onvoorstelbare
realiteit van een hel bevolkt met demonen springlevend. Het
oerwoud heeft zijn plaats afgestaan aan de beschaafde stad maar die
beschaafde stad wordt op haar beurt geregeerd door de cultuur van de
jungle.
(Wordt
vervolgd)
(J.B.,
30 januari 2023)
29-01-2023
De nieuwe Securitate - Aflevering 3: Hannah Arendt, totalitarisme, geheime politie en burentoezicht
De
nieuwe Securitate
Aflevering
3: Hannah Arendt, totalitarisme, geheime politie en burentoezicht
In
haar Totalitarisme
legt
Hannah Arendt uit hoe een eenpartijsysteem altijd onzichtbaar blijft
en opereert in het geheim achter de façade van een normaal bestuur.
De regering lijkt dan bijvoorbeeld democratisch maar zij wordt op
haar beurt geregeerd door een niet verkozen kliek die de feitelijke
macht bezit. (...)
de macht van de partij berust (dan) op een monopolie, gewaarborgd
door de staat, en de partij bezit niet langer haar eigen
machtscentrum.
(1) Maar een totalitaire macht is nog veel radicaler: Boven
de staat en achter de façades van de ogenschijnlijke macht, in een
doolhof van menigvuldige diensten, aan de basis van alle
gezagsverschuivingen en temidden van een chaos van inefficiëntie,
ligt de machtskern van het land: de superefficiënte en
supercompetente diensten van de geheime politie (GP).
(2) En het klinkt ons niet langer onbekend in de oren waar Hannah
Arendt dan wat verderop vervolgt: Voor
iemand die 'gevaarlijke gedachten' koestert wordt een buurman in deze
fase geleidelijk een gevaarlijker vijand dan de officieel benoemde
politieagenten.
(3) Jawel: (Het)
eindigt met de liquidatie van elke georganiseerde vorm van openlijke
en geheime weerstand (4)
En Arendt geeft twee voorbeelden: (...)
in Duitsland gebeurde dit rond 1935 en in Rusland bij benadering in
1930.
(5) Een van de meest schrijnende vormen van 'burentoezicht' voltrok
zich vanaf 1948 in Roemenië met de beruchte Securitate onder de
dictatuur van Nicolae
Ceaușescu en de wrede toestand hield aan tot op de dag dat de
potentaat en diens vrouw (die hoofd was van de Securitate) op
kerstmis 1990 werden gelyncht nadat het volk zich tegen hen had
gekeerd.
In
de beginfase van de totalitaire staat worden wie weerstand bieden
geliquideerd en pas nadat de uitroeiing van vijanden een feit is,
komen de terreur en de totale overheersing. "Praktisch
gesproken gaat de totalitaire heerser te werk als een man die
hardnekkig iemand anders beledigt, tot iedereen weet dat de laatste
zijn vijand is, zodat hij met een zekere geloofwaardigheid zijn gang
kan gaan en hem kan doden uit zelfverdediging. Dit is bepaald grof,
maar het werkt - zoals iedereen weet die ooit heeft gadegeslagen hoe
succesvolle carrièrejagers mededingers elimineren." (6)
Totalitaristen spreken ook over 'objectieve vijanden' die ideologisch
gedefinieerd worden. De GP, gedefinieerd als 'een staat in de staat',
ontleent haar macht aan de geheime informatie waarover zij beschikt
en zij is onderworpen aan de wil van de leider, die de te liquideren
vijanden aanduidt en die de GP ["bemand
door agenten die elkaar niet kennen"
(7)] daarom als enige vertrouwt.
De
GP voert geheel blindelings haar opdrachten uit; blindelings, want
"de
voor het totalitarisme centrale veronderstelling dat alles mogelijk
is, leidt (...) tot de absurde en vreselijke consequentie dat elke
misdaad die de heersers kunnen bedenken, bestraft moet worden,
ongeacht of die misdaad al dan niet gepleegd werd."
(8) "Onder
totalitaire regimes wordt provocatie - vroeger alleen de specialiteit
van de geheime politie - een methode om met zijn buurman om te gaan,
en iedereen wordt er, gewild of ongewild, toe gedwongen deze methode
te gebruiken. Iedereen is in zekere zin de agent provocateur van
ieder ander (...)."
(9) "In
een systeem van alomtegenwoordige spionage, waar iedereen
politieagent kan zijn en elk individu zich constant geobserveerd
voelt - in omstandigheden bovendien waar carrières uiterst onzeker
zijn en waar het dagelijkse kost is dat iemands ster op de meest
spectaculaire wijze rijst, om morgen alweer te vallen -, wordt elk
woord dubbelzinnig en vatbaar voor retrospectieve 'interpretatie'."
(10) De medeplichtigheid van tewerkgestelden door het regime
garandeert hun loyaliteit. (11)
De
moeilijkste taak van de GP bestaat erin de sporen te laten verdwijnen
van de door hen geliquideerden. De Ochrana vond een klasseersysteem
uit met de namen van principieel alle burgers waarbij middels
speciale tekens hun onderlinge relaties aanschouwelijk werden:
vriendschapsrelaties, vijanden, kennissen, enzovoort. [En ziedaar de
voorloper van 'facebook', dat op dat vlak vandaag aan zijn beheerders
uiteraard quasi eindeloze mogelijkheden biedt.] Arendt zegt erover
dat als zo'n perfecte kaart ooit bestond, ze het "wellicht
mogelijk zou maken om mensen zonder enig spoor uit te wissen, alsof
ze helemaal niet hadden bestaan."
(12) Dat laatste is dan ook de grootste zorg van de GP nadat ze hun
slachtoffers hebben laten verdwijnen. "Het
enige strikt bewaarde geheim in een totalitair land (...) betreft de
operaties van de politie en de omstandigheden in de
concentratiekampen."
(13)
De
grootste misdaad bestaat erin over die geheimen te spreken. Edoch,
"aangezien
een mens voor zijn kennis afhankelijk is van de bevestiging en het
begrip van zijn medemensen, verliest deze algemeen gedeelde, maar
individueel bewaarde, deze nooit besproken informatie haar
werkelijkheidskarakter, en wordt ze een pure nachtmerrie. Alleen zij
die in het bezit zijn van [die] strikt geheime kennis (...) zijn in
staat met elkaar te communiceren over wat in feite de werkelijkheid
van allen uitmaakt. Dat is hun geheim, en om dit geheim te bewaren
vormen ze een geheime organisatie (...)" (14)
Het
geheime genootschap wordt opgericht "met
de bedoeling om het onfatsoenlijke experimentele onderzoek naar de
grenzen van het mogelijke te kunnen uitvoeren."
(15) Arendt besluit dit hoofdstuk als volgt: "(...)
het is haast onmogelijk om te weten hoeveel van deze mensen, wanneer
ze verder blootgesteld worden aan (...) werkloosheid, blij zullen
berusten in een 'bevolkingsbeleid' dat bestaat in een regelmatige
eliminatie van het surplus aan mensen, en hoeveel onder hen, wanneer
ze hun groeiend onvermogen ervaren om de lasten van het moderne leven
te dragen, zich blij zullen conformeren aan een systeem dat, samen
met hun spontaniteit, hun verantwoordelijkheid elimineert. Met andere
woorden (...) weten we niet hoe goed (...) het geheim van deze GP
tegemoet komt aan de geheime verlangens en de geheime
medeplichtigheden van de massa's in onze tijd."
(16)
Buurtinformatienetwerken
op zich lijken uiteraard mijlenver verwijderd van een politieapparaat
dat in het geheim opereert maar zij vormen wel reeds de ready-made
tentakels van een monster dat vooralsnog sluimert en dat pas
verschijnt in vol ornaat op het ogenblik dat de ondermijning van de
legale macht voltooid zal zijn en dat wil zeggen: van zodra het
verborgen programma wet geworden is.
(Wordt
vervolgd)
(J.B.,
29 januari 2023)
Verwijzingen:
(1)
Hannah
Arendt,Totalitarisme,
Boom, Amsterdam, vijfde oplage
2021 (eerste druk 2014), in het Nederlands vertaald door Remi Peeters
en Dirk De Schutter. Oorspronkelijk: Totalitarianisme,
deel III, alsook (in een appendix) een gedeeltelijk samengevat
negende hoofdstuk uit deel II, getiteld: The
Decline of the Nation-State and the End of the Rights of Man,
p. 237. Voor een synthese, zie: Jan
Bauwens, Het
grote interview met Omsk Van Togenbirger en andere teksten over de
totalitaire wereld,
Serskamp 2022, pp. 103-107 (Dit is paragraaf 10, getiteld: De
geheime politie en facebook, experimenten en
liquidaties.)
Waar toepasselijk werden enkele paragrafen uit deze eigen tekst hier
quasi integraal (ingekort of aangevuld) weergegeven.
(2)
Hannah Arendt, o.c.,
p. 238.
(3)
Ib., p. 240.
(4)
Ib., p. 240.
(5)
Ib., p. 240.
(6)
Ib., p. 243.
(7)
Ib., p. 245.
(8)
Ib., p. 247.
(9)
Ib., pp. 250-251.
(10)
Ib., p.
251.
(11)
Ib. p. 252-253.
(12)
Ib. p. 255-256.
(13)
Ib., p.
258.
(14)
Ib., p.
258.
(15)
Ib., p.
259.
(16)
Ib., p.
261.
28-01-2023
De nieuwe Securitate - Aflevering 2: De heksenprocessen van Salem achterna
De
nieuwe Securitate
Aflevering
2: De heksenprocessen van Salem achterna
Informatie
begint met waarneming en waarneming is selectief. Die selectiviteit
staat in functie van het beoogde maar zij kan ook voor een stuk een
gevolg zijn van conditionering, manipulatie of zinsbegoocheling, om
maar iets te zeggen.
Vooreerst
geldt de regel dat men vindt wat men zoekt of, correcter uitgedrukt,
dat men niet vindt wat men niet zoekt: men moet met
andere woorden oog hebben voor zekere dingen om ze te kunnen zien. De
waarneming wordt bovendien niet alleen gekleurd door wat men weet:
ook emoties spelen een rol en zo bijvoorbeeld zullen mensen met
specifieke angsten ook zaken registreren die daarmee te maken hebben.
Maar
de waarneming wordt niet alleen geaccentueerd door wat we al in ons
hebben en door wat we vrezen en wensen: zij wordt daardoor ook op het
verkeerde been gezet en wel in die mate dat we niet alleen dingen die
er zijn, helemaal niet zien omdat we er geen oog voor hebben maar ook
dat we dingen gaan zien die er helemaal niet zijn.
En
dan hebben we het nog niet gehad over de kloof tussen onze
waarnemingen en het verslag dat wij daarover uitbrengen, niet alleen
omdat het geven van een exacte beschrijving van het waargenomene op
zich al uiterst moeilijk is, zoals bijvoorbeeld blijkt uit het
problematisch karakter van diagnostisering, proces-verbaal of
kennisextractie maar omdat bovendien de mogelijkheid van het al dan
niet bewuste liegen om de hoek komt kijken, zoals bijvoorbeeld bij
selffulfilling prophecy, bij het liegen om bestwil en bij het
minimaliseren of het overdrijven van de 'feiten'. Want wat zijn
tenslotte feiten?
Het
is een feit dat het negroïde ras minder intelligent is dan het
blanke, zo beweerde men ooit vanuit de 'rassenleer' die inmiddels
allang naar de prullenmand werd verwezen omdat mensenrassen nu
eenmaal helemaal niet bestaan. Het is een feit dat mensen van adel
edelmoediger zijn, zo werd het volk ooit voorgehouden door
gezagsdragers, totdat aan het licht kwam dat het misschien wel eens
net andersom kon zijn: toen de Titanic zonk, sloten de opvarenden van
eerste klas de hekkens van de verdiepingen van de lagere klassen
zodat die mensen verdronken en wat later kieperden de mannen uit
eerste klas ook hun vrouwen en kinderen uit de reddingssloepen
overboord, zoals blijkt uit de cijfers welke pas werden vrijgegeven
nadat alle 'daders' overleden waren: de sloepen bleken vrijwel
uitsluitend bevolkt met volwassen mannen.
Met
het feit van de onfeilbaarheid van de paus en de geloofspunten van de
kerk wordt inmiddels zelfs de spot niet meer gedreven omdat de
gevolgen van deze flagrante leugens al te veel slachtoffers hebben
gemaakt en nog steeds maken en zo zou men de doop allang een bij wet
verboden praktijk moeten zijn omdat zij weerloze kinderen inlijft bij
een sekte opgericht door zelfverklaarde heiligen en
hoogwaardigheidsbekleders die de geest van een groot deel van de
mensheid manipuleren en die via die weg ook heersen over de mensen
hun wil, hun lichamen, hun daden en hun bezittingen welke zij zich
ostentatief toe-eigenen om daarmee 's werelds meest exuberante
luxehotel Vaticaan op te smukken terwijl zij tegelijk geheel
schaamteloos bij het door hen beroofde volk de armoede propageren -
nota bene praktijken die in geval van secularisering lustig worden
verdergezet door politici.
De
waarneming op zich is geen sinecure, zoals de biologie ons leert en
daarna ook de psychologie, de sociologie en ga zo maar door. Zonder
microscoop ziet men de microben niet die echter een letaal karakter
kunnen hebben maar even dodelijk zijn de 'waarnemers' van wie door
hen bestempeld worden als een bedreiging omdat zij een andere taal of
huidskleur hebben of omdat zij een al te povere indruk maken en dat
leert ons de geschiedenis waarvoor de historie van de heksen van
Salem exemplarisch is. Het gaat om heksenprocessen in het Amerikaanse
Salem in 1692 en 1693 waarbij tenminste vierentwintig onschuldigen
werden terechtgesteld - zij werden beschuldigd van hekserij.
Ingevolge
wetteloosheid of het recht van de sterkste keert een meerderheid zich
tegen een minderheid en omdat zij bij die minderheid geen kwaad
kunnen vinden, nemen zij hun toevlucht tot valse beschuldigingen
waaraan zij geloofwaardigheid trachten te doen toekennen middels het
demoniseren van hun slachtoffers. De vreemde taal wordt 'gebrabbel'
genoemd, wat de betekenis is van 'barbarij', waaruit dan alras wordt
afgeleid dat het gaat om geestloze en derhalve onechte mensen. De
zwarte huidskleur wordt uitgelegd als een teken van het ontbreken van
de ziel en algauw neemt men aan dat het om dieren gaat die in bezit
genomen kunnen worden en slavernij krijgt dan de vrije hand. Armoede
lijkt zoals in het Bijbelse boek Job een goddelijke straf voor
aangericht kwaad zodat armen rap doorgaan voor bozen en hetzelfde lot
delen 'lelijkaards', kreupelen, blinden en doofstommen alsook allen
die kampen met rampspoed en die aldus twee keer onschuldig worden
gestraft zonder hoop op ook maar enige vorm van zelfverdediging in
een proces.
Het
proces dient overigens voor een groot stuk om vast te leggen wat in
feite werd waargenomen, wat de getuigen echt hebben gezien en
gehoord, of de afgelegde verklaringen de analyse van de verzamelde
alibi's kunnen doorstaan, of zij niet onderling tegenstrijdig zijn of
überhaupt mogelijk. Waar echter zoals in de buurtinformatienetwerken
dat alles onder de mat dreigt te worden geveegd, lijkt iets
gelijkaardigs aan de gang als in de politieke benoemingen waarbij
immers diploma's en opleidingscertificaten het onderspit moeten
delven voor de willekeur in het nepotisme van politici wiens
onbekwaamheid pas aan het licht komt tijdens hun ambtstermijn en voor
hun verkiezingssucces wordt geen enkele andere competentie vereist
dan voor dat van een venter wiens welslagen, dat gelijkstaat aan
financiële winst, louter afhangt van de mate waarin hij de kunst
beheerst om met liegen en bedriegen spullen te slijten die hun geld
niet waard zijn. Maar dit zijn nog lang niet de gevaarlijkste kapers
op de kust.
(Wordt
vervolgd)
(J.B.,
28 januari 2023)
26-01-2023
De nieuwe Securitate - Aflevering 1: Verkrachters van de waarheid
De
nieuwe Securitate
Aflevering
1: Verkrachters van de waarheid
Een
democratisch bestel verzamelt informatie in het algemeen belang en
als zij de privacy niet schendt en de andere rechten van de burgers,
dient die informatie uiteraard openbaar te zijn. Waar
informatie wordt geheim gehouden of dus daar waar
transparantie ontbreekt, wordt zij sowieso misbruikt: zij dient dan
niet het algemeen belang maar wel dat van particulieren en dat zijn
bij uitstek leden van de heersende klasse die de info aanwenden in
het eigen voordeel en uiteraard ten nadele van het volk - waaruit
godbetert op de koop toe vaker informanten worden gerekruteerd - een
in wezen illegale handelwijze die echter van een leien dakje gaat
lopen van zodra voldoende verdeeldheid werd gezaaid om het verklikken
aantrekkelijk te maken. Dat de betrokken machthebbers het gemunt
hebben op het inbinden van de vrijheid van wie zij beheersen,
is een evidentie en met dat oogmerk wakkeren zij dan ook de
onveiligheidsgevoelens bij de massa aan die angstig is en daarom
onnadenkend en, paradoxaal en contraproductief genoeg, ook
onvoorzichtig.
De
ultieme garantie voor de veiligheid én de vrijheid of dus voor de
rechten van alle burgers wordt in de eerste plaats geleverd
door de wet. En in een democratisch bestel gestemd door de
wetgevende macht, ontleent de wet haar kracht aan haar naleving
waarover gewaakt wordt door daartoe tot bekwaamheid opgeleide en
middels beëdiging tot betrouwbaarheid gedwongen en dus tot
onafhankelijkheid gevormde agenten die de rechterlijke macht
vertegenwoordigen welke sinds Montesqieu strikt gescheiden dient te
zijn en te blijven van de wetgevende (en de uitvoerende) om de
eenvoudige reden dat daar waar ze allemaal in handen zijn van een en
dezelfde instantie, corruptie uiteraard de vrije teugel krijgt. Een
burgemeester aan wie rechterlijke macht zou worden toegekend zou
uiteraard veel meer nog dan nu jammer genoeg reeds via allerlei
clandestiene wegen het geval is, zichzelf ontzien en hij zou het zijn
concurrenten in de verkiezingsstrijd kunnen bemoeilijken. Maar
uitgerekend de zo belangrijke scheiding van de wetgevende,
uitvoerende en rechterlijke macht wordt feitelijk teniet gedaan waar
onder allerlei voorwendsels gejongleerd wordt met informatie en met
informanten, met rechten en met plichten, met vertrouwen en met
wantrouwen, met samenwerking en met concurrentie, met veiligheid en
met dreiging, met vrijheid en met de beteugeling daarvan.
Het
voor de democratie zo belangrijke principe van de scheiding der
machten is onbestaande in een theocratie zoals de islamstaten of de
(katholieke) keizerrijken van weleer maar ook in landen met een
eenpartijstelsel of dus dictaturen zoals bijvoorbeeld China. Daar zet
de overheid gewone burgers in om inlichtingen te winnen die geheim
gehouden worden omdat uit de openbaarmaking ervan zou blijken dat ze
niet het algemeen belang dienen maar de bestendiging en de
uitbreiding van de macht van de dictator. Jammer genoeg delen ook de
westerse mogendheden in de algemene tendens naar een toename van
machtsconcentratie die de democratische principes feitelijk
ondermijnt en een bespoedigende factor is de intensivering en de
uitbreiding van allerlei controlemechanismen. Niets aan de hand waar
het gaat om machinale controle of om toezicht uitgeoefend door
beroepsmatige beschermers van de wet maar waar gewerkt wordt met
'informanten' zonder opleiding, betrouwbaarheid of verloning kan
slechts desinformatie worden verwacht omdat de machthebbers dan als
het ware de beschikking krijgen over een grabbelton aan inlichtingen
waarmee zij de waarheid vanzelfsprekend makkelijk naar hun hand
kunnen zetten door daaruit met voorbedachten rade te gaan kiezen -
wat hier uiteraard betekent: selecteren en manipuleren. Hier wordt de
waarheid zonder meer verkracht en elk verschil met ordinaire leugens
is dan louter fictie. En we hebben het hier uiteraard over de modieus
en onschuldig klinkende zogenaamde buurtinformatienetwerken.
(Wordt
vervolgd)
(J.B.,
26 januari 2023)
25-01-2023
Die Winterreise (film)
Die Winterreise (Film)
Schubert Winterreise Der Wegweiser
Schubert Winterreise Der Wegweiser
Prokofiev Dance of the knights
Prokofiev Dance of the knights
Rafaël Krux
Rafaël Krux
Galina USTVOLSKAYA Pianoconcerto (1946)
Galina USTVOLSKAYA (1919-2006): Concerto voor piano, volledig strijkersorkest en pauken (1946)
24-01-2023
CONGO : de Lumumba à Mobutu, quel est le rôle de la Belgique ?
CONGO : de Lumumba à Mobutu, quel est le rôle de la Belgique ?
Zinzen, de tanden van Lumumba en de VRT-Congoberichtgeving - Ludo De Witte
Zinzen, de tanden
van Lumumba en de VRT-Congoberichtgeving:
Strijders voor eerlijke landbouw worden gecriminaliseerd terwijl aan het licht komt dat genetisch gemanipuleerde gewassen een gevaarlijk virus bevatten - zie:
