Hoe is het mogelijk dat één machtswellusteling in staat is om een wereldoorlog te starten? Dat is de vraag die menigeen zich stelt nadat de gevreesde Russische inval in Oekraïne een feit werd. Dictaturen hebben altijd bestaan en hun wereldwijde verspreiding is ook heden nog een jammerlijk feit. Maar dat ongeacht de regeringsvorm de macht onafwendbaar in handen zal komen van een elite - een kleine groep van oligarchen - is volgens de Duits-Italiaanse historicus en socioloog Robert Michels een feit.

Michels werd geboren in 1876 in Keulen en hij stierf op 60-jarige leeftijd in Rome. Aanvankelijk socialist, werd hij later fascist en aanhanger van het corporatisme van Mussolini, dat de macht om wetten te maken in handen geeft van een burgerlijke vertegenwoordiging van de belanghebbenden. In zijn werk uit 1911, getiteld: Zur Soziologie des Parteiwesens in der modernen Demokratie. Untersuchungen über die oligarchischen Tendenzen des Gruppenlebens, verklaart Michels de zogenaamde 'Ehernes Gesetz der Oligarchie' of de 'ijzeren wet van de oligarchie': die ligt in de lijn van het welbekende Paretoprincipe (dat zegt dat 20 percent van bevolking beschikt over 80 percent van het vermogen) en houdt in dat alle regeringsvormen, en dus ook de democratische, noodzakelijk verworden tot oligarchieën. En dat komt, aldus Michels, doordat grote partijen niet kunnen zonder organisatie, bureaucratie en hiërarchie: beslissingen zullen dan noodgedwongen door kleine groepen genomen moeten worden en leiders hebben vooral het eigenbelang op het oog, zij houden vast aan hun macht en de logge massa laat begaan.

Zowel Rusland als Oekraïne worden oligachieën genoemd maar ook bijvoorbeeld de V.S. en Saoedi-Arabië. De Russische oligarchen zijn er gekomen onder Jeltsin na het uiteenvallen van de U.S.S.R. die dan kapitalistisch werd: volgens Forbes telde het land in 2003 17 miljardairs die samen 70 percent van het vermogen bezaten. Dat Amerikaanse oligarchen 'zakenlui' worden genoemd, betekent niet dat de V.S. geen oligarchie zou zijn, in feite gaat het telkens om ordinaire 'miljardairs' die mee het bewind bepalen. Men kan zelfs zeggen dat de wereldregering die alvast op het vlak van de economie een zich steeds scherper profilerend feit is, oligarchisch van aard is: een elite bepaalt de wereldhandel en bijvoorbeeld ook de politiek inzake de wereldgezondheid, zoals sinds de aanvang van de 'coronapandemie' mocht blijken en het is allang geen geheim meer dat de wereld ook als politiek geheel in handen is van een paar honderd mensen: de wereld is een oligarchie en dat wil zeggen dat het gouden kalf de wereld regeert.

Maar uiteraard is er geen eenheid onder de oligarchen: zolang zij gemeenschappelijke belangen hebben, houdt de ene de andere de hand boven het hoofd maar, belust op macht, komen ze vroeg of laat met elkaar in botsing. Onder machtswellustelingen gaat het eraan toe zoals onder de beesten: ze vechten om de uiteindelijke heerschappij over een territorium en een volk waarvan zij eisen dat het hen dient, desnood tot de dood. Want het is nooit het volk dat om oorlog vraagt, het zijn de potentaten, en terwijl zij lafhartig zichzelf in veilige schuilkelders verstoppen, eisen zij van alle mannen dat die voor hen gaan vechten onder het voorwendsel dat dit hun heilige plicht is jegens vrouw en kind. Terwijl in de scholen van de vissen de kleinsten gekoesterd in het veilige midden zwemmen met hun ouders erom heen, gijzelen de oligarchen de zwakkeren en zij verstoppen zich achter hen, zij gebruiken hen als uitvlucht: vrouwen en kinderen zijn hun levend schild.

(J.B., 25 februari 2022)

De 'waanzin' van het 'transhumanisme'

Aflevering 4: Mendel, Malthus, Hitler en het kapitalisme

Duivenmelkers en konijnenkwekers kunnen ervan meespreken: om een ras van reisduiven te veredelen is voor de duivenliefhebber de genetische manipulatie niet meteen een optie maar middels doelgerichte selectie in de kweek kan men al goed vorderen en de resultaten bewijzen het. Door de survival of the fittest zorgt de natuur zonder nadenken maar dan wel met enorme 'verkwistingen' van tijd en energie ervoor dat de sterksten overleven en kwekers van rasdieren of van zekere plantensoorten helpen de natuur hierin een handje door het zelf selecteren van exemplaren met welbepaalde eigenschappen welke dan onderling worden gekruist. Lebensborn van Hitler baseerde zich op dit principe voor de kweek van het Germaanse ras met blonde haren en blauwe ogen. Wil men een volk in zijn totaliteit 'verbeteren' dan luidt de eerste regel: elimineer alle minderwaardigen of voorkom dat zij hun erfelijk materiaal doorgeven. Houdt de besten over voor de kweek en elimineer tijdig alle voortbrengselen met ongewenste eigenschappen - dit alles met in het achterhoofd de (vier) wetten van Mendel (1822-1884).

Voorafgaand echter aan deze maatregelen moet men ervoor zorgen dat de populatie leefbaar is: er moeten met andere woorden genoeg ruimte zijn alsook voldoende levensmiddelen. Genoeg ruimte oftewel Lebensraum voor het ideale ras was wat Hitler ertoe aanzette om ganse minderwaardig geachte volkeren uit te roeien waarbij vooral de joden het moesten ontgelden. Tussen haakjes is het allang geen geheim meer dat de mensheid haar vooruitgang vooral te danken heeft aan joden die immers oververtegenwoordigd zijn in de wereld van wetenschap, kunst en cultuur.

De angst voor een tekort aan levensmiddelen vinden wij paradoxaal genoeg niet terug bij de armlastigen maar wel bij de edellieden met voorop de Britse predikant en professor Thomas Malthus (1766-1834), die de armenwetten wilde afschaffen om zo de 'minderwaardigen' uit te roeien, een methode die heden gevolgd wordt door de dierenliefhebber Sir David Attenborough wiens beruchte woorden enige tijd geleden nog de grootste Britse kranten ontsierden: 'Let them starve!' - 'Laat ze verhongeren!' - anders gaan ze zich nog vermenigvuldigen.

Dat Malthus deel uitmaakte van de Royal Statistical Society is niet zonder betekenis, gelet op het feit dat het denken over mensen in termen van waarschijnlijkheid en van gemiddelden alleen groepen of massa's op het oog heeft terwijl het met het individu als zodanig geen rekening houdt, laat staan met de persoon. Statistieken vindt men overvloedig terug in het Derde Rijk en vandaag duiken statistici weer op als regulatoren van een verziekte en door hun toedoen nog verder verziekende economie en derhalve van het leven als zodanig. De nieuwe volksgezondheid neigt er weer toe om niet langer ziekten uit te roeien maar veeleer zieken; de nieuwe sociale wetten lijken niet langer de armoede te bestrijden maar wel de armen zelf en men elimineert de honger steeds vaker door de hongerigen om te brengen of aan hun lot over te laten. Het teveel aan kinderen wordt geaborteerd en de onproductieven gaan zich euthanaseren - zij doen dat zogezegd vrijwillig maar in feite onder de druk van de amorele media die sowieso gedijen dankzij de reclame welke slechts het winstprincipe volgt.

In de context van de pandemie verkondigen op televisie de officiële 'filosofen' de nieuwe theorie die zegt dat wij moeten ophouden te rekenen in termen van mensenlevens (die verloren gaan) en dat wij moeten overstappen naar het rekenen in termen van (verloren) levensjaren, waarmee impliciet doch onomstotelijk publiekelijk wordt bekend gemaakt dat de waarde van een mens alleen nog afhangt van zijn economische productiviteit waarbij tevens in rekening moet gebracht worden dat het beoogde nut in een kapitalistische economie helemaal niets meer te maken kan hebben met maatschappelijk nut maar wel met louter financiële winst: wie kopen en verkopen brengen helemaal niets bij aan de gemeenschap maar zij maken financiële winst en worden derhalve beschouwd als productief - aan de top van deze piramide van verdienste staan dan de drugs- en wapenhandelaars en de bazen van goktenten.

(Wordt vervolgd)

(J.B., 21.02.2022)

De 'waanzin' van het 'transhumanisme'

Aflevering 3: De mens, niet goed genoeg

De menselijke zelfovertreffing welke rondwaart in de fantasie van de transhumanisten heeft een en ander gemeen met deze in de hedendaagse topsport en hier wordt meer bepaald gedoeld op het illusoir karakter van de zogenaamde talrijke nieuwe records. Immers, precies zoals het breken van records dikwijls aan niets anders te wijten is dan aan de toename van de precisie van allerlei prestatiemeters, zo ook bestaat de menselijke zelfovertreffing vaak alleen maar in onze verbeelding ingevolge een specifieke zelfhypnose welke onze aandacht zodanig fixeert op één bepaald aspect van één bepaalde werkelijkheid, dat ook de geringste vooruitgang die wij gebeurlijk geboekt hebben, ons toeschijnt als gigantisch. Het gaat dan derhalve niet zozeer over zelfovertreffing maar veeleer over zelfoverschatting.

Wanneer wij terugkijken op onze ontwikkelingsgeschiedenis en simultaan ook op deze van onze culturen en hun producten, dan schijnt het ons altijd toe dat de veranderingen die zich voordoen in een steeds sneller tempo komen: het lijkt erop alsof er in het afgelopen jaar meer gebeurd is dan in het voorbije decennium en alsof we in het voorbije decennium meer vorderingen hebben gemaakt dan in de eeuw voordien. Tot spijt van wie het benijdt, is dit slechts een schromelijke vertekening op rekening van onze eigen geest, geheel te wijten aan de gebrekkige werking van het geheugen: er lijkt in het laatste uur meer gebeurd te zijn dan in de voorbije week omdat wij ons uit dat laatste uur ook meer herinneren dan uit de voorbije week. Vandaag gebeurde er met zekerheid helemaal niet meer dan in het jaar zestienhonderd maar in ons geheugen nemen de gebeurtenissen van vandaag wel veel meer plaats in dan die uit het hele jaar 1600. Computers betekenen een enorme vooruitgang maar als wij eerlijk zijn, moeten wij bekennen dat wij ons verkijken op die vooruitgang: de uitvinding van het binair stelsel in de algebra was een onvergelijkbaar veel grotere stap voorwaarts dan die ene van haar recente toepassingen in de electronica en de informatica.

Het getal pi speelt een spelletje met ons waar wij geloven dat wij het alsmaar dichter benaderen wanneer wij steeds meer cijfers na de komma vinden maar de desillusie komt bij het inzicht dat dit getal helemaal onvindbaar blijven moet omwille van de fatale onvergelijkbaarheid van (de lengten van) rechten en krommen.

Wie de gang van een spiraal volgen in de richting van het punt waar ze naartoe lijkt te leiden, komen er uiteindelijk niet beter van af dan wie meelopen in een processie van Echternach en de paradoxen van Zeno spotten met onze ijverzucht.

Als de mens een schepsel is dat nog onaf is, zoals vaak gedefinieerd, dan is niet het overtreffen van de mens aan de orde maar wel zijn voltooiing en met die opgave heeft men beslist zijn handen vol voor een hele poos.

De idee dat de mens zichzelf voorbij zou kunnen steken, houdt bovendien in dat hij een statisch gegeven zou zijn, terwijl verandering reeds de natuur zelf is van het leven in zijn meest eenvoudige vormen.

Een bril, een hoorapparaat, een vitaminepil en een wandelstok kunnen onze conditie verbeteren op voorwaarde dat die slecht was, wat wil zeggen dat wie helemaal niet manken, niets hebben aan een stok, zoals mensen met voldoende vitamines, niets hebben aan een pil en wie perfect zien en horen, kunnen brillen een oorapparaten missen als de pest.

Het is derhalve een bijzonder curieuze ambitie van het transhumanisme waar het pretendeert dat de mens als zodanig verbeterbaar zou zijn en dit niet van nature maar wel door toedoen van zijn wetenschap. Wil men dan een man maken met twee hoofden of een vrouw met drie benen? Is 'meer' dan vanzelfsprekend altijd 'beter' of geloven wij dat slechts vanuit de misvormingen waarmee het hebzuchtige kapitalisme ons heeft behept?

(Wordt vervolgd)

(J.B., 20.02.2022)