Achteruitgang in de opmars

Deel 4: Daarom wordt de wereld de mond gesnoerd

De redelijkheid dankt haar waarheidswaarde aan de openbaarheid omdat zij resulteert uit een soort van rechtspraak waarvan de jury bestaat uit principieel alle mensen. Redelijk spreken is spreken alsof het gebeurde voor het publiek van alle mensen en het is daarom onverschrokken spreken of spreken in volledige vrijheid. Men kan zich immers niet beter beveiligen voor de leugen en derhalve ook niet voor de misdaad dan onder de ogen van de ganse mensengemeenschap. En uiteraard geldt ook het tegendeel: de leugen en de misdaad krijgen pas vrij spel bij afwezigheid van getuigen.

Het creëren van een speelterrein zonder getuigen is bijzonder lastig maar veeleer ondenkbaar dan ondoenbaar zoals Aleksandr Solzjenitsyn dat aantoont in De arrestatie, het eerste van de volstrekt onverzonnen verhalen in De Goelag Archipel. (1) De manier waarop men in koelen bloede te werk gaat met gesofistikeerde listen om zelfs op klaarlichte dag onschuldige mensen definitief van hun vrijheid te beroven, overtreft de stoutste fantasie.

Zijn er alsnog getuigen van leugens of van andere misdaden, dan kunnen die onschadelijk worden gemaakt met geld: met een som geld kan men een ander om het leven laten brengen of ervoor zorgen dat hij de waarheid achterhoudt en in dat laatste geval spreekt men van zwijggeld: wie zwijggeld krijgen, worden betaald om de waarheid in zichzelf gevangen te houden.

Het in zichzelf gevangen houden van de waarheid lijkt heel makkelijk maar kan nooit een sinecure zijn omdat de waarheid zo gesteld is op haar vrijheid. De waarheid bevrijdt maar zij wil zelf ook vrij zijn en dat blijkt uit het feit dat zij zich altijd ongedurig wil verklappen, dat zij de dood niet vreest en dat zij zich uiteindelijk voor geen geld ter wereld zal laten kooien en om die reden is zwijggeld dan ook bij voorbaat veroordeeld om te falen: wie een ontdekking doen, ontdekken per definitie waarheid en zij kunnen die nimmer voor zichzelf houden zoals zelfs uitvinders van atoomwapens getuigen; wie de waarheid kennen, blijken in staat die te verdedigen tegen een massa van onwetenden, tegen pausen en andere potentaten, zoals Giordano Bruno getuigde en vele andere martelaren; wie de waarheid bezitten, worden op hun beurt door de waarheid bezeten, zij worden haar instrument, zij blijken wonderwel in staat haar te verdedigen en zij vrezen noch gevangenschap, noch verbanning, noch veroordeling, noch dood omdat de waarheid nu eenmaal sterker is. En wie de waarheid in zich gevangen houden, zijn om die reden op hun beurt de gevangenen van de eigen leugens.

Derhalve kunnen alleen wie de fout begaan om te geloven in de leugen, tevens de vergissing maken om anderen het zwijgen op te leggen. Met andere woorden kan men zonder de geringste twijfel oordelen over wie anderen het zwijgen trachten op te leggen, dat zij zelf liegen en samenzweren. Wie ervoor pleiten om aan anderen - en in de praktijk zijn dat vaak de tegenstanders van de eerstgenoemde pleiters - de toegang tot de media te ontzeggen, houden niet alleen de waarheid in zichzelf gevangen maar zijn op hun beurt de gevangenen van de leugen.

Omdat de waarheid zo gesteld is op haar vrijheid - zij wil immers leven in de openbaarheid - is zwijggeld ontoereikend om haar te onttrekken aan het licht: wie de waarheid achter willen houden, zullen zich daarom genoodzaakt zien om al degenen die de waarheid in zich gevangen houden, zelf aan de openbaarheid te onttrekken. Men kan met andere woorden de waarheid pas achter slot en grendel steken als men eerst hen die haar bezitten en die op hun beurt door haar bezeten worden, gevangen houdt. Ofwel als men allen die de waarheid kennen, de toegang tot de openbaarheid kan verhinderen.

Over lieden die verklaren dat niet iedereen het recht heeft om te spreken en dat het derhalve gerechtvaardigd is om aan sommigen het spreekrecht te ontzeggen door hen de toegang te ontnemen tot de kanalen die het spreken van de waarheid in de openbaarheid mogelijk maken, kan men wegens de hoger genoemde redenen zonder twijfel oordelen dat zij liegen. Maar in feite weten zij ook dat zij liegen omdat zij zoals iedereen beschikken over het nog niet verklaarde doch wezenlijke en bijzondere vermogen om wat waar en onwaar is te onderscheiden zoals iedereen ook goed en kwaad kan onderscheiden. Immers, zou iemand niet beschikken over dit vermogen, dan kon hij ook niet weten of hij wakker was of droomde en dan verging de wereld in de dichte mist die ons ook het zicht ontnemen zal wanneer wij ten slotte stranden in het rijk van Hades.

(Wordt vervolgd)

(J.B., 21 februari 2021)

Verwijzingen:

(1) Zie het artikel: De arrestatie (d.d. 13.03.2018): https://www.bloggen.be/tisallemaiet/archief.php?ID=3060740 ;

Zie ook: Corona en de waarheid, Aflevering 17: Het wrede lot van de weerlozen: https://www.bloggen.be/tisallemaiet/archief.php?ID=3240082

Achteruitgang in de opmars

Deel 3: Het tijdperk der Verduistering

Het geloof in de Rede, die de goddelijke kennis zou brengen en aldus, met het tijdperk van de wetenschappen, de macht over de natuur en de godengelijkheid, liet de mensheid niet alleen achter met een enorme teleurstelling maar tevens met de catastrofe van haar tegendeel: de wanorde van een volstrekte irrationaliteit, het onrecht van het totalitarisme, de waanzin van het fascisme, het antisemitisme en de massamoord als industrie in de schande van de holocaust die nimmer door de rede te bevatten is. Andermaal de tragedie van de contraproductiviteit.

De Verlichting of het gebruik van het verstand, de rede, de rationaliteit, was er als een reactie op de (al dan niet vermeende) duisternis van het mythische denken. Vooreerst leek het erop dat de (Helleense) filosofie het mythische denken oversteeg waarin de tegendoelmatigheid de mens als een vloek boven het hoofd hangt en in het westen volgde het tijdperk der moderne wetenschappen als een reactie op de alleenheerschappij van het middeleeuwse geloof in een werkelijkheid van schuld en boete. Maar het ontbrak een al te voortvarende rationaliteit alras aan zelfkritiek en de rede sloeg om in haar tegendeel, zoals bij uitstek in de irrationaliteit van het nazisme in de jaren dertig en in de periode van de tweede wereldoorlog.

De waanzin en de misdaad van de uitroeiingskampen zijn een rechtstreeks gevolg van een logica die zijn bronnen vindt in de verabsolutering van de rede. In de zogenaamd wetenschappelijke kijk op de maatschappij en in de betrachting om de samenleving op basis van historische, sociologische, economische en medische inzichten gestalte te geven, hebben zich de rassenleer en de volksgezondheidsidealen ontwikkeld met de eugenetica voorop, het plan voor de veredeling van het mensenras door 'selectie' zoals dat ook al geschiedde in de teelt van planten en van vee: de vervolmaking van alvast een zeker ras van de mensensoort tot heldenvolk en misschien wel tot goden mocht niet achterop blijven.

Voor deze historische, gigantische en catastrofale ontsporing van de rede zijn geen woorden: zij bracht de wereld in een tijdperk van duisternis en was de aanleiding tot het ontstaan van een denkrichting die ging speuren naar de oorzaken van het falen van de Verlichting en van haar omslag naar de nieuwe barbarij en die denkrichting heette Frankfurter Schule (FS). De maatschappijkritische teksten van haar leden bleken visionair en zij kwamen pas goed tot leven in de beweging van 1968.

Wanneer bij de ingang van het coronatijdperk de angst toeslaat, zoekt men met hardnekkigheid zijn soelaas opnieuw maar andermaal vergeefs in de rationaliteit en zijn de geschriften van de FS actueler dan ooit. De vloek van de tegendoelmatigheid uit de mythologie valt ook met de Rede niet te bezweren - integendeel.

In 1944 stencilden Max Horkheimer en Theodor Adorno een vijftal filosofische verhandelingen onder de titel Dialektik der Aufklärung (1) waarmee zij poogden om de opkomst van de barbarij van de totalitaire staat te verklaren met het oog op het aanpakken van de wantoestanden. In twee woorden: in de Verlichting poogt de mens middels een instrumentele Rede de natuur te beheersen maar dit mondt uit in onverschilligheid jegens alles wat te maken heeft met zingeving en met menselijkheid. De mens en zijn cultuur zijn niet langer doel op zich maar zij verworden tot louter gebruiksgoederen: alles komt in functie te staan van een blinde economie. En zo leidt uitgerekend de verabsolutering van de Rede tot de volstrekte redeloosheid van uiteindelijk het fascisme en de nieuwe barbarij.

Een medestichter van de FS was Herbert Marcuse wiens werk One-dimensional Man het cultboek werd in de studentenbeweging van 1968: een protest tegen het afstompende consumentisme, tegen onderdrukking, manipulatie en indoctrinatie van de massa. Hij lanceerde het begrip 'repressieve tolerantie' waarvan de werking bijzonder actueel is: het gaat om de repressie van de feiten middels het afleiden van de aandacht naar irrelevant nieuws. Het betekent van langs om meer dat verzet geduld wordt met de bedoeling het te neutraliseren.

Andere leden van de FS waren Erich Fromm en Walter Benjamin. In Die Furcht vor der Freiheit (1941) verklaart Fromm waarom mensen buigen voor dictaturen: geëmancipeerd van de menigte zijn individuen nog steeds onvrij omdat zij niet in staat zijn zichzelf te realiseren; zij vluchten in een autoritair karakter, in destructiviteit en in conformisme om niet vrij te hoeven zijn. De cultuurcriticus Walter Benjamin zelfmoordde zich toen hij in een concentratiekamp dreigde terecht te komen.

Het bekendste lid van de jongere FS is Jürgen Habermas met zijn theorie over de openbaarheid: de vrijheid van elke burger om zich tot een publiek te verzamelen, bijvoorbeeld via de media, waar zaken van algemeen belang kunnen besproken worden, wat dan 'politieke openbaarheid' heet. Opnieuw zeer actueel, gezien de open debatcultuur in de verdringing komt nu zekere belangengroepen zich het monopolie op het spreekrecht hebben toegeëigend en gevestigde academici vanuit een vrees voor machtsverlies ingevolge de instorting van door hen opgehangen façades, beginnen te tornen aan het recht op de vrije meningsuiting (van hun tegenstanders).

(Wordt vervolgd)

(J.B., 20 februari 2021)

Verwijzingen:

(1) De tekst verscheen in 1947 in drukvorm.

Achteruitgang in de opmars

Deel 2: De nieuwe pikorde: de mens voortaan onderaan

De met de mond, lippen, tong, stembanden, gelaatsuitdrukkingen en lichaamstaal, persoonlijke en intiem gesproken woorden tussen mensen onderling bestaan niet meer: voortaan dient de menselijke communicatieve rijkdom te worden geperst in het enge, vernietigende keurslijf van een klavier met enkele tientallen toetsen, principieel voor iedereen zichtbaar, ontdaan van alle persoonlijke trekken zoals ook het gelaat dat nog slechts een masker is, een robot, een dood ding, weldra ook een dodelijk wapen want gezichtsherkenning is een technologie die bijna bijna (sic!) op punt staat.

Ooit kregen mensen een naam om aanspreekbaar te zijn en vooral ook als teken van erkenning; vandaag is de naam nog louter een teken voor herkenning, een kenteken, de ketting die een lichaam verbindt met het rechtssysteem, met het bankwezen, met het politieke apparaat, met de Moloch die roept aan de binnenkant van het oor: "Individu 638722B3, u hebt nog 1460 euro schulden af te lossen voor het einde van de maand, zo niet moeten wij helaas een beroep doen op de deurwaarder en zullen wij ons genoodzaakt zien om de zorg over uw kroost aan derden over te dragen!" De Moloch, tussen haakjes, was en is een godheid die kinderoffers opeist op straffe van nog groter onheil. Eerst heette hij Moloch, later Baäl en nog later Jahweh: hij is de transcendente gezagsbron middels welke slaven kort worden gehouden voor hun exploitatie, zodat zij tegen zichzelf geweld gaan plegen, hun eigen onvrijheid gaan nastreven en aan hem hun kinderen offeren. (1)

Van mensen wordt vandaag als vanzelfsprekend verwacht dat zij zich bijscholen en meer bepaald inzake het gebruik van de computer met het oog op het zich inwerken in de virtuele wereld. Voor de slechte verstaander lezen wij tevens dat zij dit ook moeten doen omdat men wil dat zij verdreven worden uit de echte wereld. Door de perverse inversie van de tijd zijn het nu de ouderen die bij de jongeren in de leer moeten voor lessen die ons een tweede perversie door de strot rammen: aan mensen moet de taal van de machine worden bijgebracht want vandaag is zijn instrumentarium meester over de mens: de mens moet zich aanpassen aan zijn werktuig, het schip heeft het roer overgenomen van de kapitein.

De vingers worden herleid tot stokken die alleen nog mogen tikken tegen toetsen op een plastic bord met 'voorgeschreven' tekens, tekens die de hand niet langer zelf vermag te vormen. De handen verkrampen in tegennatuurlijke standen, de slanke vingerspieren, gelijk balletdansers getraind om middels kroontjespen en koningsblauwe inkt op blank ivoorpapier een dans van schoonschrift op muziek van de verbeelding te vertolken, moeten zich nu herscholen tot domme trommelstokken en zullen voortaan alleen nog tokkelen op een klavier zoals de blinde raderen dat doen van een groteske robot.

Dat de mens zich aan de machine aanpast, betekent dat hij zich daaraan onderwerpt: hij beaamt dat de machine aan zijn lichaam superieur is. Maar dit onrecht schreeuwt ten hemel: een machine is geen lichaam, is slechts een samenstelsel zoals hefbomen dat zijn en werktuigen waarvan het wezen nimmer anders zijn kan dan een verlengstuk van het lichaam van een mens van vlees en bloed, zoals een wandelstok dat is, een schaar, een boog, een jas, een huis, een kar, een paard, een pen.

In zijn Fenomenologie van de Waarneming schrijft Maurice Merleau-Ponty dat het lichaam niet met zichzelf samenvalt zoals een ding dat doet: in zijn contact met de wereld transcendeert het lichaam zichzelf voortdurend: het is via onze lichamelijkheid dat wij met de ander kunnen co-existeren en communiceren: "Ik ontmoet de ander niet in een gedachte ruimte, maar op de bodem van een gemeenschappelijke wereld, waarin het lichaam verworteld is en waarin het zijn enige legitieme domicilie heeft. In mijn ontmoeting met de ander kom ik in aanraking met een existentie, die in haar subjectiviteit aan dezelfde voorwaarden van lichaam en wereld gebonden is als ikzelf en deze ontmoeting voltrekt zich in de ruimte der lichamelijkheid (…)." (2) "[De klassieke psychologie] zag (…) over het hoofd, wat Merleau-Ponty een raadsel noemt: dit, dat mijn lichaam tegelijk zichtbaar en ziende is, dit, dat men niet waarneemt, wat de waarneming zelf mogelijk maakt (l'Oeil et l' Esprit, p. 197)." (3) "Het sciëntisme acht de geometrische ruimte wetenschappelijk alleen relevant. Maar het vergeet, dat deze ruimte er niet zou zijn, als ik geen lichaam had (...)" (4)

Zonder onze lichamelijkheid was er ruimte noch tijd: de abstracte en volmaakt geachte begrippen die de vermeend goddelijke kennis van de wiskunde funderen, zijn zonder inhoud los van het lijf met zijn trekken en zijn sleuren: afstanden zijn volstrekt ondenkbaar zonder de last en de lust van het lopen; uren en jaren kunnen helemaal niet bestaan als er geen wachten is en geen verlangen; het denken ontspringt aan het bloed en aan de quasi stoffelijke zenuwdraden die reiken tot in het orgaan van onze huid die gevoeld kan worden en kan tasten, tot in het licht van onze ogen die zien en gezien worden tegelijk: er bestaat gewis geen wereld los van onze levende lichamen.

De kostelijke en verslavende illusie van de virtualiteit spiegelt ons als nooit voorheen de smetteloze ideeënwereld voor van Plato en het paradijs van Genesis maar dit gemeen bedrog waarvoor Rudolf Boehm waarschuwt in zijn Kritik (5), verleidt ons tot niets anders dan uiteindelijk de absolute levenloosheid van de dood. Het theater van de windowsventers-miljardairs is schaamteloze diefstal vanuit een ongeremde hebzucht en een smachten naar de absolute en ultieme almacht die alleen aan god toekomt en dit middels het herleiden van de wereld tot een panopticum dat uiteindelijk de voltallige mensheid uit de tijd dreigt weg te wissen alsof het ging om slechts een schim.

(Wordt vervolgd)

(J.B., 18 februari 2021)

Verwijzingen:

(1) Zie: Jaap Kruithof, Marx en de oorzaken van de menselijke aliënatie, Mens en Taak, 1965, nr. 1, jg. 8.:

https://www.marxists.org/nederlands/kruithof/1965/1965vervreemding.htm

Zie ook:

https://www.bloggen.be/tisallemaiet/archief.php?ID=3252564

(2) R. Bakker, Merleau-Ponty. Filosoof van het niet-wetend weten, Wereldvenster, Baarn 1975, pp. 64-65. Bakker verwijst hier naar Maurice Merleau-Ponty, Phénoménologie de la Perception, Paris: N.R.F., Gallimard, 1945 (Vierde druk d.d. 1962), pp. 226 en 404-405.

(3) R. Bakker, ib., pag. 67.

(4) R. Bakker, ib., pag. 67.

(5) Rudolf Boehm, Kritik der Grundlagen des Zeitalters (1973). Een Nederlandse vertaling van de hand van Willy Coolsaet met een taalkundige revisie d.d. 2011 van Guy Quintelier verscheen bij Het Wereldvenster, Baarn (1977). De integrale tekst van het werk is beschikbaar op het internet op het volgende adres:

https://www.marxists.org/nederlands/boehm/1977/kritiek/index.htm .

Zie ook de afleveringen 26 tot en met 35 van het hoofdstuk, getiteld: Corona en de heilige zaak.

Achteruitgang in de opmars

Deel 1: Het einde van de scheiding der machten

Het principe van Montesquieu, de scheiding der machten - wetgevende, uitvoerende en rechterlijke - komt in gevaar nu in Nederland politici de burgers oproepen om een rechterlijk besluit, in casu de opheffing van de avondklok, te negeren en die oproep kan niet anders verstaan worden dan als een uitnodiging tot instemming met de dictatuur van de huidige politici, wat wel een toppunt van politieke arrogantie mag heten.

De vrijheid komt in het gedrang van zodra zij aan banden wordt gelegd maar het is pas waar mensen zichzelf van hun vrijheid gaan beroven dat het echt de verkeerde kant opgaat want dat betekent dat de verdrukking geïnterioriseerd werd: de verdrukker heeft zich als het ware in het hart van elk van de verdrukten genesteld waar hij het bestuur over het denken, het doen en het laten van alle onderworpenen overneemt; hij is als het ware hun geweten geworden en zo handelt hij exact zoals een virus handelt dat binnendringt in de lichaamscellen van zijn gastheer: het gaat zich nestelen in de celkern, neemt daar het bestuur van de cel over en deelt bevelen uit die het virus ten goede komen terwijl de gastheer ten gronde wordt gericht.

Intussen vierenvijftig jaar geleden schreef de Gentse filosoof Jaap Kruithof een artikel over het onderwerp onder de titel: Marx en de oorzaken van de menselijke aliënatie. (1) Marx en Engels die zich tot doel stelden om een harmonische samenleving tot stand te brengen van allemaal vrije burgers, stuitten op de aliënatie als belangrijkste hindernis van de vrijheid: er gaapt een frustrerende kloof tussen wat men wil en wat men kan bereiken, vooreerst vanuit de natuurlijke (en de economische) schaarste maar evenzeer ingevolge onderdrukking door derden. Mensen worden door anderen gedomineerd middels het geweld van doodslag, verminking of dreiging en dit geweld verbergt zich zodanig in de maatschappelijke instituties dat de slachtoffers ervan niet meer beseffen dat ze verdrukt worden en geëxploiteerd. De uitbuiting wordt sociaal georganiseerd met wetten en zelfs met morele regels waaraan de slachtoffers zich tot het eigen nadeel onderwerpen uit vrees voor sancties: het geweld zorgt ervoor dat slachtoffers gaan instemmen met hun onderdrukking. Als het zover komt, is er sprake van psychische aliënatie: het slachtoffer berooft zichzelf van zijn vrijheid omdat het op den duur het gezag van de geweldenaar erkent: het heeft zijn macht geïnterioriseerd. De behoeften van de burgers worden gekortwiekt en zijzelf worden geïndoctrineerd en uitgebuit: ze aanvaarden de verdrukking die zij bij zichzelf inprenten als een goede orde, een proces dat vaak nog versterkt wordt middels toegevoegde aliënerende zingeving via transcendente gezagsbronnen. Op dat punt gekomen plegen de slachtoffers geweld tegen zichzelf, zij streven de eigen onvrijheid na, plaatsen hun waarden buiten zichzelf, laten alle creativiteit varen, doen aan zelfbedrog en krijgen irrationele schuldgevoelens zodat de laatste weerstand tegen de onderdrukkers het begeeft. Hoe perfecter het opgedrongen, vervreemdende zingevingssysteem, hoe groter de aliënatie. Slaven gaan werkelijk geloven dat zij hun heren, die hen uitbuiten, moeten dienen en de religies zijn uitnemende voorbeelden van systemen die deze uitbuiting rechtvaardigen, aldus Jaap Kruithof. (1)

Naarmate de greep van de machthebbers op de burgers toeneemt, is sprake van achteruitgang van de menselijke vrijheid ten voordele van een elite van potentaten. Paradoxaal genoeg was de vandaag bijzonder aliënerende religie van het in de vorm van het katholicisme geïnstitutionaliseerde christendom aanvankelijk een protest tegen de verregaande vrijheidsbeperkingen en de uitbuiting van de politieke machthebbers ten tijde van het Romeinse rijk in Jeruzalem. De opstand der eerste christenen werd door de toenmalige politici genadeloos onderdrukt en het christendom werd geaccapareerd; het werd ingelijfd bij de staat (het Romeinse keizerrijk) om daar te functioneren als een van haar meest vruchtbare en duurzame machtsinstrumenten, later ook door andere rijken overgenomen. Een gelijkaardige paradox deed zich overigens voor binnen het marxisme dat wilde bevrijden maar dat binnen de kortste keren leidde tot de meest verknechtende politieke systemen ooit.

Van hetzelfde laken een broek voor de liberalen, de libertijnen en de vrijmetselaars die, ondanks de beroemde belijdenis, (overigens onterecht) toegeschreven aan hun voorman Voltaire (2), namelijk het zich bereid verklaren zijn leven veil te hebben voor het verlenen van spreekrecht aan zelfs zijn ergste tegenstanders - ondanks het onderschrijven van dit recht op vrije meningsuiting, bepleiten de zich verlicht achtende geesten die de mond vol hebben van de open debatcultuur, nu op een schandalige manier in de door hen bezette media het ontzeggen van het recht op tegenspraak van hun standpunten waar zij niet langer in staat zijn die te verdedigen.

Onder meer inzake de discussie rond de effectiviteit van de opgedrongen doch onwerkzame en vaak tegendoelmatige coronamaatregelen alsook omtrent het statuut van de heilige wetenschap die, alle blunders ten spijt, haar onfeilbaarheid wil staande houden met beboeting, bestraffing en beschuldiging van de slachtoffers van een volstrekt ondeskundig politiek beleid waarmee zij samenzweren op dezelfde manier waarop in het westen tot voor kort de katholieke godsdienst dat deed wiens politieke positie zij heden ambiëren.

Nochtans zijn deze ostentatieve manieren waarop de menselijke vrijheid vandaag in toenemende mate beperkt wordt veel minder schadelijk dan de verborgen systemen van vrijheidsberoving en verminking welke sinds geruime tijd aan de gang zijn. Dat van langs om meer alle intermenselijke transacties, zowel van geld en goederen als van informatie, bemiddeld worden door het opgedrongen gebruik van instrumenten waarvan het bestuur in handen is van enkele machthebbers, betekent voor de menselijke vrijheid een ware ramp. Ik beschik niet langer over het beheer van mijn geld waarmee ik mijn buurman wil betalen omdat ik afhankelijk ben geworden van een complex betaalsysteem dat pas werkt als ik ervoor betaal en waarbij ik niet kan verhinderen dat onbekenden meekijken naar wat ik doe of zeg. Ik betaal voor mijn betaalmiddelen - een betaalkaartje voor in de winkel en om online te kunnen betalen ook nog een dure smartphone of een computer (die pas werkt als ik ook nog eens (levenslang!) en maandelijks de huur betaal om online te kunnen zijn) en die betaalmiddelen registreren bovendien wat ik koop en wat ik in, maar ook wat ik aan anderen communiceer. Een machthebber die ik niet zie, kijkt telkenmale toe en onthoudt alles wat ik doe; hij heft een tol op alles wat ik aan een ander betaal en van alles wat ik van een ander ontvang; hij beveelt en dicteert terwijl ik niet in staat ben om hem te antwoorden en ingevolge dit eenrichtingsverkeer is wat hij zegt niet langer een vrijblijvende informatie of een vraag maar een eis en een bevel. Bovendien dwingt hij van mij af dat ik ook weet wat hij allemaal eist en dat ik het ook opvolg, wat pas mogelijk is als ik niet alleen zijn informatiekanalen koop maar er ook nog eens dag en nacht en zeven dagen op zeven de wacht bij houd om alles bij te kunnen houden en dat ik het onthoud en mij inspan en kosten maak om het ook uit te voeren, en dit op straffe van torenhoge boetes waaraan ik mij niet kan onttrekken omdat... de scheiding der machten niet langer een feit is: een rechter die oordeelt dat politici zich als dictators gaan gedragen, wordt onverwijld door hen teruggefloten.

(Wordt vervolgd)

(J.B., 17 februari 2021)

Verwijzingen:

(1) Jaap Kruithof, Marx en de oorzaken van de menselijke aliënatie, Mens en Taak, 1965, nr. 1, jaargang 8. Het integrale artikel staat online op de webstek van de Marxisten op het volgende adres: https://www.marxists.org/nederlands/kruithof/1965/1965vervreemding.htm

(2) De betreffende uitspraak is van de hand van de Engelse schrijfster Evelyn Beatrice Hall (met als pseudonym: S.G. Tallentyre) die enkele boeken schreef over Voltaire en zij verwijst daarbij naar een passage in het werk De l'esprit uit 1758 van Helvétius. Zie: https://nl.wikipedia.org/wiki/Evelyn_Beatrice_Hall

Frances Oldham Kelsey en Softenon

Op 7 augustus 2015 overleed op de leeftijd van 101 jaar de Canadese fysicus Frances Oldham Kelsey die werkzaam was voor de Amerikaanse FDA en die bekend werd omdat zij verhinderde dat het kalmeermiddel Thalidomide, met als bekendste merknaam Softenon, in Amerika slachtoffers zou kunnen maken: zij bewees de schadelijkheid ervan in 1961.

Wereldwijd zijn er vele duizenden Softenonkinderen of kinderen die geboren werden met misvormde ledematen (focomelie) als gevolg van de toediening van dit medicijn aan hun moeder tijdens de zwangerschap. Het eerste slachtoffer — een kind dat geboren werd zonder oren — viel op 25 december 1956 en het middel bleef op de markt tot eind 1961. De producent van Softenon, Chemie Grünenthal, probeerde de waarheid te verdoezelen maar onderzoeksjournalist Morton Mintz van The Washington Post bracht alles naar buiten in 1962. Pas 3 jaar geleden excuseerde Chemie Grünenthal zich voor de aangerichte schade, nadat het medicijn opnieuw op de markt kwam, onder meer als middel tegen kanker.

(J.B., 10 augustus 2015)

Verwijzingen:

https://en.wikipedia.org/wiki/Thalidomide

https://nl.wikipedia.org/wiki/Frances_Oldham_Kelsey

https://en.wikipedia.org/wiki/Morton_Mintz