Signalen uit een verzwegen wereld. Het Mysterie en de ontstolen dimensie.¹

Het wereldbeeld van de Vlaamse schrijver Ludo Noens

8. Het geloof dat bergen kan verzetten

Terwijl de Heiland rondwaart in de hel om daar de ontelbare zielen die ongedoopt moesten blijven omdat zij leefden in het tijdperk voorafgaande aan het begin van onze jaartelling, uit het voorgeborchte te bevrijden, lazen wij het vijfde hoofdstuk uit het boek Signalen uit een verzwegen wereld – het Mysterie en de ontstolen dimensie waarin Ludo Noens vertelt over het Bindelof-experiment met zwevende tafels en klopgeesten, gedachtenfotografie en het vastleggen op film van de opgeroepen geest van dokter Bindelof die dan de participanten aan de proef behandelde met heilzame massage. Sommigen schrijven de verschijnselen toe aan groepsprojectie, anderen blijven steevast geloven dat er meer aan de hand is. Ook het Philip-experiment komt ter sprake, het verhaal The White People van Arthur Machen, het geschrift Qui Sait van Guy de Maupassant en de magiër Aleister Crowley. In The psychic Life of Jesus bespreekt Maurice Elliot de mirakels uit het evangelie en hij merkt op dat het Griekse 'pistis' wijst op een actief geloof dat dwingt en dat, naar de woorden van de Heiland, bergen kan verzetten. Want telkenmale valt de nadruk op de eis van een gepaste ingesteldheid bij de deelnemers aan de scéances - met andere woorden: zonder geloof worden geen bergen verzet of blijven zij obstakels.

En kijk nu wie van de nieuwe paragraaf handig gebruik maakt om zich tussen de regels van onze tekst te komen wringen: Omsk Van Togenbirger!

OVT: Zeg dat wel! En ik heb u een verrassing mee!

– Een verrassing!?

OVT: Had gij mij niet de vraag gesteld hoe wij de zaken moeten zien welke besproken worden in het boek van Ludo Noens? Wel, ik heb de auteur zelf aangeschreven!

– Fantastisch! En? Heb je ook antwoord gekregen?

OVT: Reken maar!

– En?

OVT: Ging het niet over de essentie van de dingen, mijn beste?

– Ja, dat was inderdaad ons probleem. En hoe moeten we dat nu zien?

OVT: Zoals te verwachten komt het antwoord van de auteur voor een groot stuk overeen met dat van Immanuel Kant uit Koningsbergen van wie wij volgend jaar de driehonderdste verjaardag vieren.

– Ja?

OVT: Kant zegt dat wij het ding op zich niet kunnen kennen en ook Noens noemt het ding op zich een mysterie en hij voegt er aan toe dat hij daar ook vrede mee neemt.

– Dan blijven we met een raadsel zitten?

OVT: Het is geen raadsel, mijn beste: een raadsel is oplosbaar en als het opgelost wordt, is het ook verdwenen. Maar dit is een mysterie. Een mysterie is niet oplosbaar, het blijft voor eeuwig een mysterie, het verdwijnt nooit. Men zou daarom zelfs kunnen zeggen dat een mysterie onsterfelijk is.

– Maar...

OVT: Het ding op zich is een mysterie en een mysterie is onsterfelijk... derhalve is het ding op zich onsterfelijk!

– Dat is wel heel kort door de bocht, zo lijkt het mij.

OVT: Dat denk je maar!

– Hoezo!?

OVT: Neem nu het paasei, morgen vallen er paaseieren te rapen...

– Ja?

OVT: In dit tijdperk van ongeloof en van misplaatst geloof in de macht van de wetenschap, zeg maar in de almacht van de mens, in de goddelijkheid van de mens, zijn de paaseieren van chocola.

– En wat heeft dat met wetenschap te maken?

OVT: Ik viseer de wetenschap niet, mijn beste: ik heb wel vragen bij het geloof van sommigen in de almacht van de wetenschap.

– Oké...

OVT: De eieren zijn van chocola, nietwaar? Ze worden als maakbaar beschouwd. De eieren, de levenskiemen, het geheim van het leven: het wordt gefabriceerd, mijn beste, en wel van chocola, van oppep-suiker, om de instemming van de snoepers te bekomen met de verborgen boodschap dat het leven maakbaar is, te ontleden in fragmenten en dan weer samen te stellen, beheersbaar, te overheersen door de mens, de nieuwe god, en door de goden te verslinden ook, zoals dat gebeurde in de mythen van de Oude Grieken.

– Ik kan u niet goed volgen...

OVT: Paaseieren horen échte eieren te zijn, mijn beste, zij horen niet te worden opgegeten. Wij dienen het voorbeeld te volgen van de vogelen des hemels: leggen die eieren om die dan op te eten?

– Wat bedoel je?

OVT: Wel, wat ik zeg! Alleen mensen eten hun eigen kinderen op. Wat zeg ik? Alleen mensen die zich goden wanen doen dat!

– Ik begrijp er niets van.

OVT: De mens wordt geconsumeerd, zeker nu het hier weer oorlog wordt, de oorlog hongert naar kanonnenvoer. En de oorlog is het verlengstuk van de economie: in de economie worden de mensen geofferd aan de mammon, de mens staat in dienst van het geld in plaats van andersom. Alleen mensen die zich goden wanen verslinden hun eigen nazaten en bezegelen aldus hun sterfelijkheid. Eieren symboliseren de onsterfelijkheid, zij horen daarom niet van chocola te zijn, wij moesten onze kinderen leren om échte eieren te verzamelen met Pasen, en die dan uit te laten broeden met veel zorg, zodat zij kunnen getuigen hoe uit het ei een vogel opstaat die ten hemel klimt en zingt: hij hoeft zelfs geen bergen te verzetten, hij vliegt er over heen! En op zijn beurt legt hij weer eieren, telkenjare opnieuw, in de lente, met Pasen.

– Zolang de aarde niet verwoest werd...

OVT: Precies daarom.

Volkomen spoorloos is Van Togenbirger plots verdwenen. Hij is te rade gegaan bij de auteur van het besproken boek dat nu voor ons ligt en dat uitnodigt om in zijn sporen te gaan lopen. We staan in feite oog in oog met een hedendaagse Odysseus wiens mentale omzwerving van inmiddels zowat driekwart eeuw hem geen windeieren heeft gelegd omdat ook de verboden paden werden verkend welke naar de ontstolen dimensie leiden - een reis doorheen de wereld van de geest door een stoutmoedig vorser, heden uitgekristalliseerd als een geüpdate Ilias. In wat nog volgt, blijkt elke bladzij - een kleine driehonderd in totaal - een welhaast eigenzinnig paasei dat na bestudering zijn geheim prijsgeeft in de vorm van telkens weer een nieuwe mysterieuze vogelsoort. Het monster van Lochness, de Tibetanen, het heilige van Rudolf Otto, John Lennon, het mysterie van de tijd, het Nibelungenlied, de Heilige Graal en nog tientallen andere verschijnselen die wij nooit zullen doorgronden, verklappen dat de wereld niet datgene is waarvoor wij hem houden, want wij denken alleen wat ons werd verteld en wat wij ons dan eigen maakten. Wij moeten dwars door de waas van de tijds- en cultuurgebonden verhalen heen waarin ons bestaan werd ingesponnen, naar de diepere lagen omdat de dingen aan de oppervlakte slechts symbolen zijn en dat zijn allerminst dingen op zichzelf, het zijn louter tekens en tekens zijn wegwijzers, zij wijzen weg van zichzelf naar elders, naar verder.

Het paasei dient heus niet te worden geconsumeerd, het consumentendom heeft ons alleen geleerd om te verslinden maar dat doen hier zelfs de dieren niet, die ons nu uitnodigen om hun voorbeeld te gaan volgen en met zorg aan het broeden te gaan en als de vogel uit het ei komt, moeten wij die voederen met al het verteerbare dat wij in de wereld kunnen vinden, totdat hij krachtig genoeg is om zijn vleugels uit te slaan en de obstakels van de hoogste bergen te verschalken middels de lichte vlucht in de lucht, die daarom sinds oudsher pneuma wordt genoemd, wat betekent: adem die het leven schenkt en tegelijk ook: woord, geest en ziel.

Signalen uit een verzwegen wereld – het Mysterie en de ontstolen dimensie van Ludo Noens is een uitermate rijk gedocumenteerd werk met ruim twintig bladzijden aan verwijzingen met betrekking tot alle takken van de wetenschappen en de kunsten - met inbegrip van de verdonkeremaande, getaboeëerde en verboden feiten en geschriften die niet passen in het kader van wat heden opgang maakt – maar morgen alras is vergeten. Een werk om te lezen maar ook om te herlezen, om uit te diepen en verder te bespreken omdat de dimensie waarvan de auteur ons op het spoor brengt, niemand minder dan de godheid zelf bergt, terwijl in dit woeste tijdperk dat is uitgemond in wrede oorlogen, “alleen een god ons nog kan redden”.

(J.B., Stille Zaterdag 2023)

Signalen uit een verzwegen wereld. Het Mysterie en de ontstolen dimensie.¹

Het wereldbeeld van de Vlaamse schrijver Ludo Noens

7. Omsk Van Togenbirger over kwanta

- Omsk Van Togenbirger, wij zitten momenteel middenin een boek van Ludo Noens, een heel bijzonder boek, zo komt het ons voor, zoals er de jongste tijd wel meer geschreven worden maar nog anders. Het gaat over onverklaarbare fenomenen maar het gaat ook over filosofie en over ernstige levensvragen. Mogen wij u daar omtrent eens interpelleren? Hebt gij enkele minuten tijd voor ons?

- Omsk Van Togenbirger (OVT): Wij lopen elkaar altijd op deze parking bij de supermarkt tegen het lijf... maar goed, waar komen mensen elkaar anders nog eens tegen: wij moeten alleen nog naar buiten om eten te halen, dat is vooralsnog niet digitaal beschikbaar, al de rest wel, zo lijkt het toch...

- Wel, uiteraard staat ook het antwoord op onze prangende vragen niet online...

OVT: Kennelijk niet. Maar wat precies wilt gij dan weten? Ik heb gehoord over het boek van Noens, een collega van mij breekt zich daar het hoofd over, zo heeft hij me verteld: het zou in de lijn liggen van... inderdaad een groot aantal werken die de zogenaamde kwantummechanica wel lijken te gebruiken om daarmee het bestaan van God te bewijzen of het leven na de dood, iets in die zin... Maar ik heb het niet gelezen... Ik veronderstel dat gij wilt weten of die link met de kwantumgeleerdheid van honderd jaar geleden terecht is, nietwaar? Die atoomgeleerden die daar beginnen te dichten en aan mystiek gaan doen, nietwaar? Ja, ik kan nu niet direct op hun namen komen, de oude dag speelt ook mij parten, ziet ge, maar zij zouden beweren, als ik mij niet vergis, en met veel meer en ook met veel grotere woorden uiteraard, dat nu ook de natuurvorsers een godsbewijs gevonden hebben, is het dat waarover gij iets wilt vragen? Een wiskundig bewijs van het bestaan van god, als het ware? Zij zien, naar men althans toch zegt, dat hun ingewikkelde wiskundige formules in feite precies hetzelfde uitdrukken als datgene wat reeds duizenden jaren geleden werd gezegd, maar dan in wat andere bewoordingen, in oude religieuze geschriften bij uiteenlopende volkeren overal ter wereld, is het dat?

- Dat is het ongeveer, ja.

- OVT: Tja, het is allemaal niet te verwonderen natuurlijk, de mensen zijn de dystopie in het zog van dat wereldwijde bedrog rond corona een beetje beu, en ook het gezanik van statistici, politici en nog andere soorten van fabuleerders... als dat woord überhaupt bestaat... Neen, het is niet meer dan normaal dat men nu ineens terug wil grijpen naar het onwetenschappelijke en naar het mysterie, zoals men dat zegt en ge zult zien dat ook de religies daar alras garen gaan bij spinnen - een goede zaak is dat toch niet maar het is te verklaren, inderdaad...

- Is het terecht wanneer gezegd wordt of geschreven dat de fysica van de kleinste deeltjes de waarheid van de oudste wijsheden bevestigt?

- OVT: Wel, de geleerden over wie gij het hebt, zoeken naar de grond van de werkelijkheid, en zij zijn vaker gebeten door de microbe van het microreductionisme, zoals ge weet... zij beschouwen alle dingen als samengesteld uit eenvoudigere dingen, en die uit nog eenvoudigere dingen, en uiteindelijk zou men dan moeten belanden bij de meest simpele dingen... Vroeger sprak men over niet meer deelbare stukjes of atomen, maar die hebben ze al helemaal uit elkaar gehaald, zeggen ze, en nu hebben ze de mond vol over kwanta, kleine pakketjes, ik weet ook niet wat ze precies bedoelen en ik denk dat ze het zelf niet weten.

- Weten ze het zelf niet?

OVT: Wel, zoals Kant al zei: “ Das Ding an sich ist ein Unbekanntes”. Wij weten dat wij in feite onwetend zijn omtrent bijvoorbeeld het atoom als zodanig. Het atoom kan men nooit zien. Aan de hand van de eigenschappen van de stof in kwestie, bijvoorbeeld ijzer, maken wij een hypothetische constructie van het atoom, bijvoorbeeld het ijzeratoom. Een model dat in staat is om de verschijnselen die we wél kunnen waarnemen, te verklaren, bijvoorbeeld de hardheid van ijzer. Maar duiken er nieuwe verschijnselen op, dan moet het model uiteraard aangepast worden. En een definitief model zal er nooit zijn, de aanpassingen zullen blijven duren en dat weten wij wel zeker, alleen al omdat zich onophoudelijk nieuwe verschijnselen voordoen, en dit alleen al door het voortschrijden van de tijd, begrijpt gij? En het gaat niet om details of om kleinigheden, zoals bij het aanscherpen van een of ander wereldrecord in de atletiek: de herzieningen kunnen bijzonder drastisch zijn.

- Dat snap ik toch niet zo goed...

OVT: Men kan het vergelijken met het beeld dat men zich vormt over iemand over wie men hoort praten zonder dat men de persoon in kwestie ooit ontmoet heeft. Er wordt gezegd dat het een vriendelijke verschijning is, tamelijk klein van gestalte, goed gekend in de buurt, zwartharig. Men vormt zich een beeld van een klein en nog jong persoon en men gelooft een relatief goed beeld te hebben van de man of vrouw in kwestie, totdat men bijvoorbeeld verneemt dat gaat om een kater of een hondje. Of een mythologische figuur, een personage uit een roman of iemand die opdook in een droom. En in dat geval is die figuur vanzelfsprekend niets anders dan haar beschrijving. Maar misschien is dat in alle gevallen wel zo.

- Denkt gij dat echt?

OVT: Wel, ook als men iemand in levenden lijve heeft ontmoet, zoals men dat zegt, moet men het doen met een verschijning en met dingen die al dan niet worden gezegd, gehoord, getoond, gezien... Ik kan zelfs niet zeggen dat ik mijn eigen vrouw ken, als ge begrijpt wat ik bedoel?

- Inderdaad, ik begrijp het: tot de kern van de zaak kan men niet doordringen...

- OVT: Misschien is er geen kern!

– Tja...

- OVT: Ik ben geen atoomgeleerde, mijn beste, en bovendien heb ik uw boek van Ludo Noens nog niet gelezen, mijn ogen zijn overigens, driewerf helaas, veel te slecht geworden om nog lang te kunnen lezen. Maar het lijkt mij in elk geval toch zo te zijn dat men niet eeuwig kan doorgaan met het in steeds kleinere stukjes kappen van de dingen.

- En waarom niet?

- OVT: Behalve dan omdat op den duur onze ogen niet goed genoeg meer zien, heel eenvoudig omdat de werktuigen waarmee men kapt, eveneens van stof zijn, ziet u? Men kan er geen abstractie van maken! Wil men een stuk hout in stukken zagen, dan heeft men ijzer nodig, een ijzerzaag bedoel ik. Wil men ijzer doorzagen dan behoeft men een nog harder materiaal, zoals high speed steel. Wil men dat doorzagen dan heeft men weer een hardere materie nodig... Nu, ik ben geen werktuigbouwkundige maar misschien mag ik wel veronderstellen dat er aan die reeks algauw een einde komt, met andere woorden: dat men alras arriveert op een punt waarop men het niet meer kleiner kan omdat de werktuigen om verder te gaan, ontbreken. Want ook het zaagje moet steeds kleiner worden, ziet u?

- Nauwelijks...

- OVT: Ik moet nu ervandoor, mijn beste. Ik zou zeggen: lees maar eerst dat boek helemaal uit, misschien zien we elkaar nog achteraf. Tot kijk!

- Tot kijk, Omsk Van Togenbirger...

(Wordt vervolgd)

(J.B., 6 april 2023)

Signalen uit een verzwegen wereld. Het Mysterie en de ontstolen dimensie.¹

Het wereldbeeld van de Vlaamse schrijver Ludo Noens

6. De geest achter het brein

In zijn vierde hoofdstuk ontplooit Ludo Noens de thesis die suggereert dat het stoffelijke brein allerminst de geest voorbrengt maar dat het die daarentegen alleen maar kan remmen. “Volgens (…) Frederic Myers (…) 'filtreren' de fysieke hersenen een bovenzinnelijk 'Subliminaal Zelf' tot een ingedamd menselijk zelfbewustzijn, (dat) zou overleven na de dood van het fysiek brein.”² Vergelijkbaar met “het pre-existent 'transcendentaal subject'” van Carl Du Prel “waarvan de wakende persoonlijkheid of zelfbewustzijn slechts een pragmatisch fenomenologisch deel is (dat) in de loop van de evolutie gradueel de sfeer van het empirisch zelf van de mens zal naar binnen treden.”³ “Het hiernamaals is het hier en nu, slechts op een andere wijze ervaren.”⁴ Pim Van Lommel: “Hoe kan men zich helder bewust zijn van een buitenlichamelijke toestand, met een volledig platte EEG dat op een uitgeschakeld brein wijst?”⁵ Nog straffer dan de bijnadoodervaringen is de participatie aan doodsbedvisioenen door buitenstaanders. John Lorber (in het artikel: Is Your Brain Really Necessary?) beschrijft een patiënt die praktisch geen hersenen heeft maar wel een IQ van 126. Kort voor het sterven is er bij 5 à 10 pct. van de Alzheimerpatiënten maar ook bij mensen met andere vormen van dementie zgn. 'terminale luciditeit' (overigens “reeds opgemerkt door Hippocrates, Plutarchus, Cicero en Galenus”⁶ als “een intacte ziel achter een stervend brein”⁷). Sommigen zeggen de indruk te hebben “dat de geest ook achter het brein schuilt en erdoor wordt beperkt.”⁸ Over een 26-jarige patiënte die op 1 maart 1922 in Schwalmstadt stierf, schreef haar verzorger, Friedrich Happich: “Käthe, die nooit een woord had gesproken en van geboorte af mentaal invalide was, zong doodsliederen voor zichzelf. (…) Een half uur lang zong zij. Haar gezicht, tot dan toe dwaas, was getransfigureerd en gespiritualiseerd. Toen ging zij zachtjes heen.”⁹ Gelijkaardig lijken de ogenblikkelijke genezingen in het Nieuwe Testament. Men denke ook aan de gevallen “waarbij een tengere moeder (…) een personenwagen optilde die haar kind dreigde te verpletteren...”¹⁰

(Wordt vervolgd)

(J.B., 5 april 2023)

Uit het ochtendnieuws d.d. 4 april 2023:

“WHO: 1 op de 6 mensen wereldwijd is onvruchtbaar

Wereldwijd is ongeveer één op de zes mensen onvruchtbaar, zo blijkt uit een rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Het probleem doet zich overal in ongeveer gelijke mate voor, ongeacht of een land rijk of arm is. "Onvruchtbaarheid discrimineert niet", zegt WHO-topman Adhanom Ghebreyesus.

IB 04-04-23, 03:20 Laatste update: 03:26 Bron: BELGA”

Maar uiteraard heeft dit helemaal niets te maken met

de inentingen tegen corona:

lees er alles over in “PANOPTICUM CORONA”:

170161.pdf (seniorennet.be)

en in: “VAN LIBRICIDE TOT GENOCIDE”:

93208122231.pdf (bloggen.be)

Signalen uit een verzwegen wereld. Het Mysterie en de ontstolen dimensie.¹

Het wereldbeeld van de Vlaamse schrijver Ludo Noens

5. De stof als creatie van de geest

Onze werkelijkheid heeft een (inter)subjectief karakter, de dingen op zich kennen wij niet (zegt Kant) maar “met het uitsterven van alle levende wezens blijft er mogelijk een primaire substantie achter (…) een autonoom primair substraat (van de Britse empiristen) dat doet denken aan bepaalde occulte ideeën.”² De realiteit (en ons lichaam) zijn samengesteld uit zeven “alsmaar subtiele wordende niveaus”³ die tot elkaar niet kunnen doordringen - alleen 'helderzienden' kunnen buiten het zintuiglijke treden. E.W. Berridge: “Als een mens iets verbeeldt, schept hij in feite een vorm op het astraal (…) vlak, (…) even werkelijk en objectief voor intelligente wezens op dàt niveau (sic), als onze aardse omgeving voor ons is.”⁴ Dion Fortune alsook W. Tenhaeff beweren zelfs dat met een krachtige wil gedachten kunnen gematerialiseerd worden (bijvoorbeeld als poltergeist).

Kwantumdeeltjes bestaan niet op zichzelf, ze zijn er enkel in de mathematische taal, als een waarschijnlijkheid (vergelijk met het hindoeistische begrip 'maya') en Max Planck verklaarde dat materie een afgeleide is van bewustzijn. Mathematische vormen generen soms tegenstrijdigheden met een correlaat in de stoffelijke wereld en zo kan bijvoorbeeld licht geïnterpreteerd worden als deeltjes maar ook als golf want de waarnemer bepaalt mee wat hij ziet. Arthur Koestler omschreef deze 'vaagheid' in 1972: massa bleek equivalent met energiepakketten, bij Einstein worden massa, traagheid en zwaartekracht herleid tot “spanningen, krommingen en kronkels in de lege, multidimensionale ruimte.”⁵ De kwantumdeeltjes ('niet-dingen') zijn “de culminatie van een ontwikkeling die tegen het eind van de vorige eeuw begonnen is”⁶ Selffulfilling prophecy? De kwantumdeeltjes bestonden kennelijk niet voordat we ze observeerden. (Cf. het 'informatie-realisme' van Max Tegmark). De stoffelijke wereld bestaat niet los van onze geest. Wanneer paradigma's veranderen, aldus Kuhn, verandert de wereld zélf samen met hen.⁷ Het plastische van de subatomaire dingen doet denken aan het plastische van de astrale wereld. Dion Fortune: “Krachtige willen zijn in staat zelfstandige mentale vormen te scheppen, die zelfs een stoffelijke vorm kunnen aannemen.”⁸

Volgens de rationalist zijn de duivel en de natuurgeesten, elfen en kabouters van de middeleeuwers, projecties van bijgeloof maar hun bestaan wordt door sommigen nog steeds verdedigd: zij zouden levende wezens uit de astrale wereld zijn, wisselend van voorkomen: “Hun astrale constitutie is zo ontvankelijk dat zij de gedachten/emoties van hun toevallige fysieke waarnemer weerkaatsen.”⁹ De vraag luidt dan of de elf een loutere creatie van de verbeelding is ofwel nog voor een stuk een zelfstandige maar door de verbeelding te kneden entiteit. Noens: “Omdat bij dit alles de elementaire substantie op zichzelf van de Verlichtingsfilosofen zich hardnekkig blijft opdringen, ben ik geneigd deze buiten ons cognitief bereik vallende substantie te vereenzelvigen met de plastische, fijnstoffelijke astrale wereld van de occultisten.”¹⁰ Feiten en denkbeelden bevestigen elkaar wederzijds in theorie-geladen observaties (zoals inzake de Ark van Noach op de berg Ararat of de waarneming van UFO's) en magiërs kunnen de astrale lichamen manipuleren. Niels Bohr zei al: “Het zijn dingen die niet passen in ons huidig realiteitsbeeld die ons (denken) in een nieuwe richting zullen dwingen (...)”¹¹ Jules Vernes schreef: “Al wat een mens zich in zijn verbeelding kan voorstellen, kunnen andere mensen tot werkelijkheid maken.”¹² Pablo Picasso: “Al wat een mens zich kan inbeelden, bestaat ook echt.”¹³ John Flanders (Jean Ray) geloofde “dat de Oud-Griekse goden begonnen uit te sterven toen de mensen aan hun bestaan gingen twijfelen.”¹⁴ En Sir James Barry (de auteur van Peter Pan): “Every time a child says 'I don't believe in fairies', there is a little fairy somewhere that falls dow,n dead.”¹⁵

(Wordt vervolgd)

(J.B., 4 april 2023)

Signalen uit een verzwegen wereld. Het Mysterie en de ontstolen dimensie.¹

Het wereldbeeld van de Vlaamse schrijver Ludo Noens

4. Pseudowetenschap als bevrijdende poëzie

Is geloof in pseudowetenschap een gevolg van ervaringen uit de kindertijd? Noens verhaalt hoe hij als tiener in vervoering kwam door de boeken van de wiskundige en skepticus (!) Martin Gardner en Erich von Däniken (met hun stelling dat de menselijke beschaving een geschenk is van buitenaardse kosmonauten) en hoe hij die vervoering herkende in het numineuze (het mysterium tremendum et fascinans) zoals beschreven in Het Heilige van de godsdienstwetenschapper Rudolf Otto. Gelijkaardig is de uitwerking van het fantastisch realisme of het magisch realisme.

Maar terwijl pseudowetenschap verketterd wordt, wordt ook door geleerden geloof gehecht aan bijvoorbeeld de goddelijke schepping zoals verhaald in de Bijbel. Charlatans teren op de fundamentele eenzaamheid en het gevoel van zinloosheid van de mens in een gerationaliseerde wereld maar ook geleerden geraken vaker begeesterd door 'het mysterie'. Waar vandaan de blijvende opwinding, de 'irrationele ijver', de “haast neurotische drang tot 'voortvertellen' (het Amerikaanse weekblad Time gaf de nieuwe hype toen de naam Dänikitis)?”² als 'profeten' elkaar tegenspreken of als zij onmogelijke zaken vertellen? Noens: “Het komt mij voor dat een groot deel van de bekoring van pseudowetenschappelijk leesvoer inderdaad ligt in zijn 'poëzie, in haar volledige en nu vergeten betekenis van het woord.' Bij hiervoor ontvankelijke lieden maakt een dergelijke poëtisch/fantastische inkijk op de realiteit een onderhuids wéten wakker, los van opvoeding en geïnstitutionaliseerd onderwijs en over filosofische en methodologische analyses heen, dat alles niet zo exclusief hoeft te zijn zoals de consensus het van de daken roept. Dat de basiswerkelijkheid ook op een volledig andere of ruimere manier in elkaar kan zitten en ervaren/beoordeeld kan worden dan de uitsluitende rationele en logisch-mathematische unanimiteit het vandaag ordonneert.”³

William James noemt het rationeel bewustzijn slechts één van de vele vormen van bewustzijn. Ook Noens gelooft dat principieel iedereen intuïtief intieme kennis kan krijgen over de plaats van de mens in deze wereld: het gaat om universele mystieke ervaringen zoals bijvoorbeeld neergeschreven in de Kaballa. Dat figuren zoals Daniel Dennett zelfs het bestaan van bewustzijn loochenen kan slechts resulteren uit “elitaire bijziendheid als gevolg van psychosociale dwang, culturele fixaties of het negeren van 'ongepaste' informatie.”⁴

Onze maatschappelijke realiteit is het bezinksel van eeuwenlange evolutie met ideeën “voortgesproten uit het brein van een beperkt aantal individuen”⁵ en volgens de psychohistorie zou hun psychoanalyse kunnen verklaren waar hun revolutionaire ideeën dan vandaan komen - vaak bleken zij neurotici. Noens: “Is het vergezocht een lijn te trekken van de neurotische Gelover die subliminaal aanvoelt dat niets zo 'vast' is als het lijkt, naar de neurotische historische vernieuwer die geniale intuïtieve (subliminale, transpersoonlijke?) wenken weldoordacht in de praktijk bracht?”⁶ Volgens Thomas Kuhn (The Structure of Scientific Revolutions, 1962) treedt een paradigmaverschuiving op “onder dwang van het uiteindelijk niet meer 'werken', bij onvoorziene anomalieën, van de oude theorieën (…).”⁷ De pseudowetenschapper nu, die zich niet gebonden acht aan de wetenschappelijke methode, zou dan vlotter zijn creatief wereldbeeld vernieuwen naar eigen inzichten en hij tracht zijn werkelijkheidsinterpretatie intersubjectief te maken.⁸

(Wordt vervolgd)

(J.B., 3 april 2023)