Wil je ons iets zeggen dat niet op deze blog moet verschijnen? Mail ons hier.
Mag iedereen het lezen, klik dan op op het gele 'Uw positieve/negatieve reactie hier' onderaan de tekst.
Evangelie: Lucas 13, 1-9 - 'Geduld met de onvruchtbare vijgenboom'
Pilatus, de landvoogd die tijdens het leven van Jezus het Romeinse gezag vertegenwoordigde, was een hardvochtig man. Hij deinsde ook niet terug voor gruweldaden. Zo lezen we in het evangelie dat hij tijdens een razzia onder de bevolking een aantal mensen liet vermoorden en hun bloed vermengde met dat van hun offerdieren. Daarmee was hij niet alleen bijzonder wreed, maar choqueerde hij ook het religieuze gevoel van de Joden.
Soms staat het evangelie op een lugubere manier heel dicht bij de realiteit van vandaag. Hoeveel wreedheden worden ook vandaag niet begaan door machthebbers die elke vorm van menselijkheid verloren lijken te zijn? Hoeveel onschuldige mensen hebben daaronder te lijden? Hoeveel levens zijn daardoor voorgoed verloren gegaan?
De wreedheid van Pilatus wordt in het evangelie gekoppeld aan een ongeval: de instorting van een toren, waarbij achttien mensen het leven verloren. En ook toen stelden mensen zich de vraag: waaraan hebben we dat verdiend? Wie is daar schuldig aan of toch minstens daarvoor verantwoordelijk? En in het geloof van toen: is het misschien een straf van God voor iets wat deze mensen of hun voorouders verkeerd hebben gedaan?
Aan die straf van God geloven wij waarschijnlijk niet meer, maar de vraag blijft. Waarom moeten sommige mensen zoveel lijden? Waarom sterven onschuldige kinderen in een oorlog of een ongeval? Waarom moeten mensen van de ene dag op de andere hun vaderland ontvluchten? Waarom moeten wij onze geliefden afgeven, soms na een gruwelijke ziekte of een lange lijdensweg? En waarom laat God zoveel lijden in de wereld toe? Waarom laat Hij dat gebeuren?
De vraag naar de zin van het lijden is van alle tijden. En ook Jezus had er indertijd soms een antwoord op, dat inging tegen de gangbare overtuiging van die tijd. Wie getroffen wordt door zo een ongeval, zei Hij, is niet meer schuldig of zondig dan alle anderen. Een ongeluk is geen straf van God, niet voor de betrokkenen en niet voor hun ouders of andere verwanten. God straft niet met wreedheden, met lijden en dood.
En zoals zo vaak probeert Jezus het duidelijk te maken met een gelijkenis. Hij kiest voor de gelijkenis van de onvruchtbare vijgenboom. Die vijgenboom brengt al drie jaar geen vruchten meer voort en de eigenaar wil hem omhakken. De boom brengt toch niets op en put de grond alleen maar uit. De eigenaar gelooft er duidelijk niet meer in.
Maar de wijngaardenier, die de boom al jaren verzorgt, heeft een andere mening. Hij vraagt: mag ik nog één keer proberen, de grond rond de boom omspitten en bemesten, en misschien draagt hij dan volgend jaar wel weer vruchten. Geef mij nog één jaar de kans en misschien lukt het dan uiteindelijk toch. De wijngaardenier gelooft er nog wel in.
Misschien geven wij soms iets te vlug de moed op, met het idee: er is toch niets meer aan te doen. Met die persoon is geen land meer te bezeilen, met hem zal het nooit lukken. Ik denk hier bijvoorbeeld terug aan hoe het eraan toe ging op scholen, vele jaren geleden, vooral dan de zogenaamde elite-scholen. Als een leerling minder goede resultaten behaalde, en zeker als zijn gedrag de spuigaten uitliep, werd hij van school gestuurd. Hij besmeurde de goede naam van de school en had een slechte invloed op andere leerlingen, zei men.
Maar het kwam er eigenlijk op neer: men geloofde niet meer in die jongen of dat meisje. En als een leerkracht soms toch een positieve invloed kon hebben op die leerling, was dat meestal omdat hij er wél in bleef geloven. En soms had dat resultaat, vaak tegen de mening van de meerderheid in.
Gelukkig is er wat dat betreft heel wat veranderd in de scholen vandaag. Maar het blijft zo dat mensen soms te snel worden weggestuurd of opgegeven, omdat men niet genoeg in hen gelooft. Dat gebeurt nog overal, in scholen, in bedrijven, in buurten, in sportclubs, enzovoort.
Wat geloof met mensen doet en met mensen kan bereiken, wordt bijvoorbeeld geïllustreerd in televisieprogrammas als De Kemping en Down the road. Als mensen voelen dat men in hen gelooft, groeien zij, krijgen zij vertrouwen, en blijken zij tot heel veel in staat.
De corona-pandemie heeft veel leed veroorzaakt, maar ook de zorg versterkt en mensen aangezet meer te zorgen voor elkaar. De oorlog in Oekraïne is afschuwelijk, maar heeft ook een vloed aan hulp en solidariteit teweeg gebracht.
Hoe schrijnend ook, mensen gaan niet bij de pakken zitten en geven de moed niet op. Omdat zij blijven geloven in elkaar.
Geloven in de vijgenboom, die al drie jaar geen vruchten voortbrengt. De grond omspitten en bemesten en de boom nog eens een kans geven. Geloven in mensen, hun omgeving misschien een beetje bewerken of verbeteren, op een nieuwe manier kansen geven en heel veel aanmoedigen. Soms is het leven hard, soms slaat heel veel tegen, maar geloven in elkaar kan wonderen doen.
Evangelie: Lucas 9, 28b-36 - 'Zijn gelaat veranderde van aanblik'
In de eerste lezing nodigt God Abraham uit om eens naar de hemel te kijken en de sterren te tellen. In een droom laat God aan Abraham zien hoe het verder zal gaan met zijn nakomelingen.
In het evangelie trekt Jezus met Petrus, Johannes en Jakobus een berg op om te bidden. Terwijl Hij aan het bidden is, zijn daar opeens Mozes en Elia, in een schitterende omgeving. Ze praten met Jezus over wat er binnenkort in Jeruzalem gaat gebeuren.
In feite gebeurt dit ook in een droom, want Petrus en de twee anderen zijn in slaap gevallen. In de droom die ze dromen zien ze hun Jezus stralend tussen die twee mannen die bij Hem stonden.
En Petrus, we weten hoe Petrus is, wil meteen van dat schitterende moment een eeuwigheid maken. Hij zegt enthousiast tegen Jezus: "Meester, goed dat wij hier zijn, laten we drie tenten bouwen, één voor U, één voor Mozes en één voor Elia". Terwijl hij nog aan het spreken is, komt er een wolk voor de zon, komt alles in de schaduw.
Ik kan vandaag niet anders dan denken aan die ene droom, van dominee Martin Luther King, op 28 augustus 1963: "Ik heb een droom dat het op een dag... vanzelfsprekend zal zijn dat alle mensen gelijk geschapen zijn... dat op een dag de zonen van voormalige slaven en die van de voormalige slavenhouders samen kunnen aanschuiven aan een tafel van broederschap. Ik heb een droom dat op een dag... mijn kinderen zullen leven in een land waar zij niet beoordeeld zullen worden op de kleur van hun huid, maar op de inhoud van hun karakter. Die droom heb ik vandaag".
En terwijl ik die woorden van Martin Luther King herhaal, hoor ik opnieuw de woorden uit de eerste lezing: "Kijk eens naar de hemel, Abraham, en tel de sterren als je dat kunt."
Daarbij denk ik aan de hemel boven Oekraïne. Een hemel met donkere wolken, die alles overschaduwen. Een hemel zonder sterren, met enkel luide knallen en explosies, waarvoor mensen alleen bang kunnen wegkruipen.
Martin Luther King moest zijn droom 5 jaar later bekopen met de dood.
Ook Jezus moest zijn droom, misschien maar 5 maanden later, bekopen met de dood aan het kruis.
Vraag is hoeveel mensen de droom van een agressieve macho wereld-mis-leider, nog geen 5 weken later, met hun leven zullen moeten bekopen.
Intussen staan of zitten wij hier, even verbouwereerd als die drie apostelvrienden van Jezus. Wat kunnen wij doen?
Drie tenten bouwen is even weinig zinvol als wat Petrus wou doen.
Mee gaan vechten is nog veel minder zinvol.
Maar lijdzaam afwachten nog het minst.
In deze vasten vraagt Broederlijk Delen onze steun voor Colombia. Een zelfde soort broederlijke steun betuigen aan het Consortium 12-12 voor Oekraïne, lijkt mij alvast een goed alternatief.
Aan het begin van deze viering zei ik: "telkens opnieuw laat God zich zien: aan Abraham in een droom, aan Jezus' leerlingen op de berg, waar Jezus in gebed is". In en met dat gebed kunnen we meer bereiken dan we wel denken.
Ook wij kunnen bidden. Daarbij telt niet de hoeveelheid maar wel de intensiteit van ons gebed.
Zullen we, als we straks het Onze Vader bidden of zingen, niet alleen denken aan 'ons' dagelijks brood, niet alleen aan 'onze' schulden, maar, nog meer dan anders bidden om verlossing van het kwade?
Een paar weken geleden, toen wij deze viering in elkaar staken, was er in Oekraïne nog geen vuiltje aan de lucht. Op z'n minst zagen wij dat vuiltje niet zitten. En plots is het conflict, dat er misschien al jaren bestond, geëscaleerd en uitgegroeid tot een echte oorlog. Een koude oorlog is voor onze ogen ontploft in een verschroeiende brandende strijd, die pijn doet aan het oog en aan het hart.
Wat is het probleem met Colombia? De Colombianen op het platteland willen in vrede leven en genieten van de opbrengst van hun grond. Maar ongeveer de helft van de landbouwgrond is in het bezit van rijke grondeigenaars. En die willen niet liever dan hun gronden aan transnationale bedrijven in concessie gegeven voor mijnbouw. Onder de groene heuvels zit namelijk goud.
Dan wordt moeilijk. Want die mijnbouw is enorm belastend voor mens en milieu. Het verontreinigt de bodem en het water, met nefaste gevolgen voor de lokale gemeenschappen. Hun omgeving wordt onleefbaar en hun rechten worden met de voeten getreden. Er bestaan nochtans gemeentelijke akkoorden die mijnbouw verbieden. Maar het mijnbouwbedrijf respecteert die niet en doet verder.
Ik weet niet welke van die twee oorlogen het meest schrijnend is, de oorlog tegen de honger in Colombia of de oorlog voor de macht in Oekraïne, die beiden een strijd zijn van een kleine David tegen een grote Goliath.
Ik weet wel dat er, bij gelijk welke oorlog, geen winnaars zijn, alleen verliezers.
Abraham kon zich enkel vasthouden aan die belofte voor de toekomst om weg te trekken uit slavernij en ballingschap. Jezus vraagt aan zijn leerlingen om het even los te laten, om terug af te dalen naar de dagdagelijkse realiteit.
Want met alleen dromen voor je ogen, zie je die realiteit misschien onvoldoende.
Een realiteit die conflicten en oorlogen inhoudt en ons meer dan ooit doet hunkeren naar vrede en ons aanzet tot solidariteit met alle mensen die door die oorlog worden getroffen. Een realiteit die ook klimaatveranderingen inhoudt en die ook bij ons zichtbaar en voelbaar wordt in overstromingen, branden en grondwaterschaarste.
Ook voor ons is het hoog tijd om te luisteren naar Moses en Elia, naar de wet en de profeten en om, zoals Jezus, ernaar te handelen.
Laten wij het met hen in gedachten even heel stil maken...
God van Abraham, God van Jezus, God van Martin Luther (en in betere momenten zelfs de God van Vladimir Poetin), maak Uw belofte van vrede waar met een plaats voor alle mensen die zoeken naar leven.
Doe ons groeien in bereidwilligheid en vastberadenheid om onze talenten in te zetten voor een wereld waarin recht gedaan wordt aan kwetsbaren, waarin water, voedsel, vrede en vrijheid is voor iedereen.
Evangelie: Lucas 4, 1-13 - 'Door de Geest naar de woestijn gevoerd'
Wegzijzerviering - Viering waar de eerste communicanten, vormelingen, families met kinderen en iedereen meer dan welkom is
Wanneer we hier vanmorgen samenzijn met onze jongeren, vertoeven we sinds 24 februari, de invasie van Oekraïne, in een totaal andere realiteit.
Vroegere evidenties zijn door intens geweld, volledig achterhaald.
Waar coronacrisis ons deed mekkeren over het afpakken van onze vrijheid en de dictatuur van onze mondmaskers, staan we met beschaamde kaken te griezelen bij de beelden van bombardementen met meer dan een miljoen vluchtelingen.
Wat is echt vrij zijn, wat is dictatuur?
Beelden kleven aan het netvlies: een jonge papa, knielend voor zijn kind, in schreeuw uitgebroken, omdat hij zijn dochtertje aan de grens moet achterlaten. Zal hij haar ook nog terugzien?
Hoeveel waanzin is druppel na druppel als een kankergezwel opengebarsten vanuit drie verzuchtingen: hebzucht, eerzucht, heerszucht.
Hunkeringen die leven in elk dier, maar ook in onze genen, het zogezegde rijk der vrijheid maar zo onmenselijk als er geen andere waarden tegenover staan.
De samenstellers van deze viering brachten als hoofding aan:
"Wij delen, als wat ons gegeven is."
En ze reiken ons het evangelie aan van Jezus worsteling met die verzuchtingen:
Hebzucht, eerzucht, heerszucht.
"Kan ik hebben wat ik wil? Kan ik mensen manipuleren om de belangrijkste te worden? Kan ik God naar mijn hand zetten?
Ons leven is niet geprogrammeerd. Het staat niet in de sterren geschreven wat we moeten doen. Het betekent keuzes maken en soms mislukken.
Wat is nu echt belangrijk?
Wat maakt ons leven, onze relaties, ons mens zijn waardevol en wat niet?
Dat is het toffe aan een vastentijd, weten dat we met vele anderen een veertigtal dagen ons een beetje proberen los te maken van alles wat voortjaagt.
En dat doen, luisterend in de liturgie naar een diepe Stem achter de dingen.
Gods Stem.
Een beetje woestijn.
Soms kijkend naar wat puin dat we achtergelaten hebben,
soms kunnen glimlachen om dat gevoel van warmte dat we konden schenken.
Het stille besef dat we veel gekregen hebben hoe miniem ook in ogen van anderen.
Voelen dat we pas thuis komen bij onszelf als we kunnen delen.
Er is ons immer zoveel gegeven.
Ik herinner mij een toespraak van paus Franciscus op de Wereldjongerendagen in Panama voor een half miljoen jonge mensen.
Het liet een onvergetelijke indruk na.
De kern van zijn gedachtegang was: "het leven omarmen".
Er was moed voor nodig om met de schandvlek van pedofilie in je eigen kerk toch in het gelaat van jonge mensen te kijken en hen je diepste overtuiging toe te vertrouwen.
"Omarm het leven".
Paus Franciscus zei:
"'Ja' zeggen aan de Heer betekent je erop voorbereiden om het leven te omarmen zoals het komt, met al zijn kwetsbaarheid, zijn gewoonheid en vaak genoeg ook met zijn conflicten en eentonigheid".
Het leven omarmen betekent zaken aanvaarden die niet volmaakt zijn, niet zuiver of 'steriel', maar daarom niet minder liefde waardig.
Is een persoon met een beperking dan geen liefde waardig?
Is een persoon die als vreemdeling naar ons toekomt, iemand die een fout beging, iemand die ziek is of in de gevangenis verblijft, dan geen liefde waardig?
Enkel wat we liefhebben, kan worden gered. Enkel wat wij omarmen, kan veranderen."
'Enkel wat we liefhebben, kan worden gered'. Paus Franciscus vroeg de jongeren dat zinnetje meermaals na te zeggen, steeds luider. Loop niet weg van de liefde.
Wat zullen we een behoefte hebben in deze crisis om ons vast te houden aan de diepste essentie van he leven. 'Het leven delen'.
Alleen uit liefde kan iets nieuws en iets moois groeien,
Evangelie: Lucas 6, 39-45 - 'Een boom kent men aan zijn vruchten'
Lieve mensen
Het is Carnaval weekend!
De meesten onder ons zullen zich de schouders ophalen, want wij hebben hier niet, in de onmiddellijke omgeving, een traditie van een carnavalsstoet!
En toch kunnen wij er ons allemaal iets bij voorstellen!
Waar een Carnavalsstoet uitgaat wordt die optocht vooral gebruikt om op een ludieke manier situaties en mensen op de korrel te nemen.
Het heeft een vriendelijk karakter maar lang niet elke politicus, directeur, baas of burger is daar zo blij mee.
Wat zou er gebeuren als we onszelf eens op zo'n wagen zetten met een stekelig tekstje erbij?
We kennen wel enkele eigenaardigheden en mankementen van onszelf. Misschien moeten we wat langer nadenken om het plezant te maken en ermee te kunnen lachen...
Maar wat als er een wagen in de stoet is over onszelf,
die niet door onszelf gemaakt is?
Dan zou het pas nagelbijten zijn.
Dan zouden we vast hopen dat er niet té pijnlijke kleine kantjes van onszelf op straat komen...
of zó ludiek gebracht, dat we er toch nog kunnen om lachen.
Wat wij dàn daar langs de weg staan te hopen voor onszelf, dat hopen zo veel mensen elke dag opnieuw...
Zo was het vorige week, de week tegen 'pesten'!
Zoveel kinderen dragen er een leven lang de gevolgen van!
En zoveel volwassenen klagen nog 'pesten op het werk' aan...
Karrewiet brengt al jaren 4 stippen op de handen van de kinderen!
4 stippen als zichtbaar stoplicht!
Als we dàt zien, stemt het dan ook onszelf niet tot nadenken?
Wie heeft het programma 'Taboe' van Philippe Geubels bekeken?
Philippe, zeker niet door iedereen gegeerd!
Maar heb je hem nu als de vertederende ogenopener gezien?
Heb je hem ook op een ontwapenende manier zien laveren tussen hart en humor.
Lachen met situaties waarmee zomaar niet te lachen valt.
Toch moeilijke onderwerpen aankaarten met veel humor...
met 'De Lach' als smeermiddel.
De immer ijzige komediant met zijn vuile moppen, die een empathische interviewer wordt.
Ja, zoveel kritiek leeft er in de wereld!
Zowel in onze eigen vergaderingen, aan onze eigen keukentafel
In onze klas, op ons werk... te veel om op te noemen...
En dikwijls gaat het om feiten zo groot of liever zo klein als een splinter!
Om ze weg te halen hebben we iemand nodig met een vergrootglas en pincetje!
Toch vallen we erover en valt dikwijls heel de gezellige avond, of de degelijke vergadering, met ons mee in duigen...
Maar Jezus maakt het ons gemakkelijk.
Heb je niet die balk aan jouw voeten zien liggen? Vraagt Hij.
De balk die je zo graag opzij schuift, waar je niet zult over struikelen, maar die zo serieus kan in de weg liggen?
Jezus, de zoon van een Timmerman, die ons vraagt om die balk op te ruimen. Breng hem naar de houtzagerij, dan kan hij nog een 2de en beter leven lijden...
Een puber is op retraite met de school in de abdij van Orval en stelt een vraag aan dienstdoende priester. De bezinning ging over "goed doen" en de puber vraagt: "of het nalaten het goede te doen, gelijk staat aan het kwade?" Ja, zei die priester, zonder twijfel. "Wie niets doet in het licht van andermans lijden, die maakt zich schuldig aan diens miserie." Die puber is ene Nele Van Den Broeck. Die kennen jullie waarschijnlijk niet, of je moet de Standaard lezen. Daar schrijft ze regelmatig collums in. Maar deze inleiding is er mot op.
Precies in de lijn met een zin uit de eerste lezing:
"Wie zich afkeert van Gods geboden om goed voor elkaar te zorgen, maar andere waarden verafgoodt, zal ten onder gaan."
Fraai klinkt dat niet, en geliefd zal Jeremia zich met zulke opvattingen zeker niet gemaakt hebben. Volgens de traditie werd hij trouwens dood gestenigd door zijn landgenoten, omdat ze zijn afbrekende woorden moe waren. Maar hoe dan ook, volgens Jeremia kan de mens buiten God om niet gelukkig worden.
Voel je de opstap naar de zaligsprekingen van vandaag?
De puber groeit op en woont in Brussel. Ze schreef onlangs: "Elke dag zie ik lijkbleke mensen heroïne opwarmen in de metro. Tweehonderd meter verder, aan het kanaal, staan honderd sans-papiers in de rij voor de voedselbedeling. Als ik ga wandelen aan het park aan Tour & Taxis, die gigantische houten sauna, dan zie ik mensen onder een brug slapen, een brug die overigens op instorten staat."
Er gaat geen dag voorbij of ik zie een kind dat op straat leeft, in de geur van urine. Dag en nacht sirenes, geschreeuw in het donker. Een staalkaart van het hele scala aan menselijk lijden. En wat doe ik? Ik trek mijn kraag omhoog en loop door, naar mijn appartement, waar het warm is.
Zalig, dus gelukkig, zijn zij die arm zijn, die honger lijden, die verdrietig zijn en die omwille van Hem vervolgd, gehaat en uitgestoten worden, zegt Hij.
Dat zijn heel rare woorden, want hoe kan je gelukkig zijn als je zo arm bent dat je geen eten hebt, en verdrietig omdat niets je meezit en je niet bemind, maar gehaat wordt. Maar het klinkt heel anders tegen de achtergrond van de vierde zaligspreking.
Daar klinkt het dat je vervolgd wordt omdat je Jezus volgt. Omdat je dus wil leven naar zijn woorden en daden. En als je dat doet, ben je inderdaad arm aan egoïsme, aan zelfzucht, aan zelfverheerlijking.. En dan ben je verdrietig omdat er zoveel onvrede heerst en ge kunt daar niets aan doen... En je ben ook verdrietig omdat er zoveel vluchtelingen zijn, zoveel oorlog en burgeroorlog, en zoveel wrok en haat. Wee hen, zegt Jezus. En 'wee' is een woord dat al honderden jaren oud is, en dat betekent: och arme.
Dus och arme de rijken, die blij zijn omdat ze zoveel bezitten. Och arme de machtigen en de jagers op succes, want ze hebben alleen belangstelling voor zichzelf en niet voor de wereld om zich heen, en zeker niet voor de ellende en de pijn in de wereld.
Och arme de machtigen van deze wereld, och arme, de machtigen van onze kerk.
Je kunt niet ontkennen dat de Kerk wereldwijd heel dikwijls verre van geliefd is omwille van de vele schandalen die haar blijven achtervolgen. Want wie kan er nog vertrouwen in zo een Kerk die geleid wordt door machthebbers van wie velen elk contact met de werkelijkheid verloren hebben, die constant veroordelen wie het waagt anders te zijn en anders te denken dan zij, en machthebbers die soms heel ver van Jezus boodschap afstaan.
Beste vrienden, ik weet het, ik zit op ne weer... het zijn woorden en gedachten waar we ons wellicht niet direct goed bij voelen, want wie of wat we ook zijn, ieder van ons streeft naar een zekere eerlijkheid, naar een openheid, naar rechtvaardigheid. En het is zeker zo dat wij niet altijd aandacht hebben voor anderen. Dat we niet altijd aandacht hebben voor mensen die het niet zo goed hebben als wijzelf.
Dat we niet altijd ten dienste staan van iedereen die zich rond ons beweegt...
Zijn we daarom och arme-mensen? Ik denk het niet, want ieder van ons probeert op zijn eigen manier iets te doen voor de medemens, een beetje zoals Jezus het ons voordeed. Soms lukt dat en soms lukt dat niet, maar we doen ons best om bij de zalig-mensen te horen. Laten we dat maar blijven doen, met hulp van hierboven. Je bent pas goed bezig als je kunt aanvaarden dat je een beetje slecht bent.
Als ik niet wil accepteren dat in niet feilloos ben, dan zal ik voor mezelf allerlei excuses verzinnen waarom ik vandaag weer geen dakloze in huis genomen heb. Ik zal verzinnen dat het hun eigen schuld is, dat het mijn verantwoordelijkheid niet is. Ik zal verhalen ophangen over dieven en bedriegers, over schimmige statistieken. Uiteindelijk leidt zo'n gedachtegang tot harde onverschilligheid, onverschillig zijn over een kind dat op straat leeft in de geur van urine.
Of het netto resultaat van ons leven positief of negatief is, dat kan ik niet weten.
Mijn perspectief is te klein. Dat zijn rekensommen die enkel God kan oplossen, en als u niet van het woord God houdt, gebruik dan het woord mysterie, evolutie, of datgene-wat-ons-overstijgt...
Het is allemaal één pot nat, enkel de dwaas kijkt naar de vinger in plaats van naar datgene dat wordt aangewezen.
Vrienden, ik hoop dat wij vandaag hier samen iets hebben kunnen aanwijzen, iets waar we in de loop van de komende week wat mee kunnen doen.
Och arme jullie die nu voldaan zijn, je zult honger hebben, en dorst misschien...
Heb mij gebaseerd op een tekst van Nele Van Den Broeck en op de preek uit homelie.net van deze zondag.
Evangelie: Lucas 5, 1-11 - 'Gooi uw netten uit voor de vangst'
Wegwijzerviering - Viering waar de eerste communicanten, de vormelingen, de dopelingen, families en iedereen heel hartelijk welkom is
Vandaag vieren wij het feest van Maria Lichtmis, dat eigenlijk officieel valt op 2 februari. Het is het feest van het licht, de winter loopt stilaan op zijn einde, het blijft al heel wat langer licht 's avonds. Vroeger werden op die dag kaarsen gewijd en ging de processie uit. En al heel lang is het ook de dag waarop kinderen worden gezegend in de kerk.
Ook Maria en Jozef kwamen met hun kindje Jezus naar de tempel om hem aan God op te dragen. Want zij wisten dat ze God nodig hadden, een kind opvoeden en grootbrengen, dat kunnen ze niet alleen. En in die tempel worden ze begroet door twee oude mensen, Simeon en Hanna. En zij herkennen in het kind de lang beloofde Messias. Die is gekomen om zijn volk, zijn mensen te bevrijden. Want zij kunnen het niet alleen.
Dat oud en jong samenkomen in het evangelie van vandaag is geen toeval.
Als we hier eens in onze kerk rondkijken zien we ook een heel mooie mengeling van ouderen en jongeren. Er zijn de dopelingen met hun zusjes en broertjes, er zijn de eerste communicanten en de vormelingen met hun ouders en hun familie. Er zijn ook een paar koppels die nog niet zo lang getrouwd zijn.
En er zijn, zoals elke week, heel wat grootouders.
Het is mooi dat wij er allemaal zijn, want we hebben elkaar nodig. We kunnen het niet alleen. Vormelingen en eerste communicanten bereiden zich samen voor op hun grote dag. Ook de ouders van dopelingen en de jonggehuwden ondervinden hier dat ze niet alleen staan in hun opdracht en hun toekomstdromen.
En dan de oudere mensen, de grootouders. We hebben allemaal mooie herinneringen aan onze grootouders. Hoeveel deugd hebben we niet beleefd aan hun verwennerij? En hoe vaak bakten zij voor ons pannenkoeken, die traditioneel ook bij Lichtmis horen? En omgekeerd: hoeveel deugd beleven wij niet aan onze kleinkinderen?
Hoe vaak hebben we ze niet gemist in deze verdomde coronatijd?
Het is goed dat we de traditie van die kinderzegen vandaag in ere houden. Niet zomaar omdat het een traditie is, maar omdat het zinvol is even stil te staan bij dat wondere gebeuren van nieuw en jong leven. En daarvoor te danken en Gods zegen te vragen.
Want we kunnen het niet alleen.
Laten we er vandaag daarom maar van genieten, van deze goed gevulde kerk met jong en oud. En kijken we maar eens dankbaar rond. Want, ik ga het nog één keer zeggen: we kunnen het niet alleen!
Evangelie: Lucas 4, 21-30 - 'Geen profeet is aanvaard in eigen stad'
De tekst van Paulus doet me denken aan vroegere tijden. Toen we de aktes nog van buiten kenden. En geloof, hoop, liefde blijven de steunpilaren bij de constructie van een christelijke levensweg. En berouw, dat hebben we regelmatig nodig om de constructie te repareren.
Waar die weg naartoe leidt, we hoorden dat vorige zondag: naar het Rijk Gods, waar gevangenen verlost worden, blinden zien, verdrukten worden bevrijd. En vandaag zegt Jezus: dat Rijk begint nu!
Het voornaamste dat we nodig hebben om met Jezus mee op weg te gaan is de liefde, zegt Paulus. Dat klopt met wat Jezus later in zijn prediking verkondigd heeft: wat is het voornaamste gebod? Bemin God. En wat betekent dat, waaraan is dat gelijk, zoals in de wiskunde: bemin uw naaste zoals uzelf. Als ik mijn naaste bemin, bemin ik God, hij verschijnt aan mij in het gelaat van mijn zusters en broeders.
Maar.
Op die weg van de liefde zijn vele hindernissen te overwinnen. Dat wordt duidelijk in het evangelie van vandaag. De boodschap van Jezus valt op een koude steen. Men gelooft hem gewoonweg niet. Mensen willen dat hun eigen volk eerst bediend wordt. Men kijkt neer op een werkman. Doorheen de tijden is dat evangelie slecht ontvangen, ook nu nog. Wie gewoon goed wil doen voor anderen krijgt niet altijd applaus. 'Bond zonder Naam' is voor sommigen een synoniem van naïviteit, een 'goed mens' een scheldwoord, mensen redden op zee een misdaad.
Die hindernissen komen niet alleen van anderen. Want de weg van de liefde is veeleisend. Ook wie leerling van Jezus probeert te zijn, geeft het soms op. We zijn niet beter dan anderen. Nu lezen we in het evangelie die indrukwekkende slotzin: "Maar hij ging midden tussen hen door en vertrok." Hij had een rotsvast geloof in de Vader, dat dreef hem om door te gaan. Zoals hij op het kruis, als het kwaad hem dan toch eronder scheen te krijgen, nog kon zeggen: "Vader, in uw handen beveel ik mijn geest." Aan dat geloof hebben zijn leerlingen zich opgetrokken, dat geloof roept ons vandaag op om de weg van de liefde te volgen.
En wie dat doet zal niet in de krant komen.
De weg van de liefde komt steen voor steen tot stand door het onopvallende goede dat velen in stilte doen: de zorg voor ouders en kinderen, zieken, buren, het vriendelijk woord aan de kassa, de uitgestoken hand die iemand recht houdt, het geduld dat we soms zo nodig hebben.
Mensen die zo proberen te leven zijn zovele profeten, die bescheiden maar onweerstaanbaar het Rijk Gods dichterbij brengen.
Als gij naar mijn woorden luistert. De woorden waarnaar we vandaag mochten luitsteren komen uit de eerste brief van Paulus aan de Korintiërs en uit het begin van het evangelie van Lucas.
Geleerde theologen hebben die twee teksten bij elkaar geplaatst omdat ze er een verband tussen zagen.
Ik wil samen met jullie naar dat verband op zoek gaan.
Het scheelt wel als je weet dat elk jaar tussen 18 en 25 januari in veel christelijke kerken de week van de eenheid van de christenen gevierd wordt. Een klein woordje uitleg.
Tweeduizend jaar geleden vertelde Jezus aan de mensen over zijn droom van een nieuwe wereld, waarin God voor de mensen zorgt als een liefhebbende vader of moeder.
Bij miljoenen mensen in heel de wereld leeft zijn droom nog altijd verder. Maar in de loop van de tijd raakte die grote groep volgelingen verdeeld, door allerlei redenen. Naast katholieken kwamen er protestanten, anglicanen, orthodoxen en nog anderen.
Het is een goed moment om daar precies nu bij stil te staan. In al die kerken werd er zopas nog Kerstmis gevierd. In al die kerken werd ook het bezoek herdacht van de drie Wijzen aan de pasgeboren Koning. Drie wijze mannen die ook alle drie afkomstig waren uit een andere wereld en een andere cultuur. En toch hadden zij "... Zijn ster zien opkomen en zijn gekomen om Hem te huldigen."
Als we de lezingen van vandaag bekijken door de bril van de droom van Jezus, die droom van eenheid onder de christenen, dan wordt het wel duidelijk.
Neem nu Paulus. Hij durft wel eens meer figuurlijk uit de hoek komen. Zo vergelijkt hij, in zijn brief aan de Hebreeën en ook iets eerder in zijn brief aan de christenen van Korinthe waaruit we vandaag lezen, het christelijk geloof met de hardlopers in een wedstrijd.
Vandaag doet Paulus, figuurlijk, aan die christenen van Korinthe, een oproep met handen en voeten, oren, ogen en een mond.
Zijn oproep is duidelijk: lieve vrienden, gelijk van waar wij komen, gelijk van waar we mee bezig zijn, jullie horen er allemaal bij, en we moeten het SAMEN doen. Wij allen samen zijn het lichaam van Christus.
Maar hoe zit het met dat optreden van Jezus waarover Lucas vertelt?
Lucas vindt die gebeurtenis zo belangrijk dat hij er al aan het begin van zijn evangelie over begint, omdat het hem zelf zo getroffen heeft.
Het gaat over het eerste optreden van Jezus in de synagoge van Nazareth, zijn parochiekerk als het ware.
Als we goed opletten, merken we dat ook Jezus het heeft over eenheid. Maar wel op een héél andere manier.
Hij neemt een van die oude bijbelrollen en leest voor uit de profeet Jesaja (Jesaja 61:1-3): "De Geest van de Heer rust op mij, want hij heeft mij gezalfd. Om aan armen het goede nieuws te brengen heeft hij mij gezonden, om aan gevangenen hun vrijlating bekend te maken en aan blinden het herstel van hun zicht, om onderdrukten hun vrijheid te geven".
Daarna rolde Hij het boek dicht, gaf het terug aan de dienaar en ging zitten. De ogen van allen in de synagoge waren op Hem gericht. Toen begon Hij hen toe te spreken: "Vandaag is het Schriftwoord dat u heb gehoord in vervulling gegaan".
Vrienden, zegt Jezus daarna, dit zijn misschien oude boeken, maar het idee erachter is geen oude brol.
Lieve inwoners van Nazareth, dit is een boek voor alle tijden en de woorden die erin staan moet je lezen met de ogen van nu. Dan zijn die woorden voor jullie, een Goede Boodschap. En die begint vandaag, die begint met Mij.
Lieve parochianen van Linkeroever, zegt Jezus tegen ons, je moet die oude woorden lezen met de ogen van vandaag. Dan houden zij voor jullie, mensen van deze tijd, nog altijd een Goede Boodschap in.
Het is een opdracht voor jullie, en die begint vandaag, steeds weer opnieuw.
We zingen van "Als je naar de woorden luistert". Hoe lang moet het nog duren voor ZIJN woorden ook ONZE woorden worden? Dat Jezus kan zeggen: Het is aan jullie, Ik zend jullie uit om, net zoals Ik, aandacht te hebben voor de armen en kleinen van onze tijd; om verdrukten en mensen die zinloos gevangen zitten, vrijheid te geven; om mensen die blind zijn weer te laten zien.
En doe het samen, want alleen ben je te klein. Wij allen samen zijn het lichaam van Christus.
een ander mens vertellen hoe iemand je gegrepen heeft
met zijn blik, z'n invoelende liefde?
Welke taal kan verklanken wat er na jaren nog in je leeft?
Herinneringen aan een stem die je leven veranderd heeft, met mededogen verdiept.
Die tegen jezelf in, groter was dan je eigen hart.
Een mens als een godsgeschenk.
Hoe moet je dat geluk invoelbaar maken voor velen?
Met Kerstmis componeerden Lucas en Mattheus een Midrasj, een historiserend verhaal van een Godsverschijning waarvoor nergens anders plaats was dan in een voederbak.
Of zoals zovelne in Israël op de vlucht terwijl stampende laarzen kinderen vermoorden.
Johannes pakt het anders aan.
Doet het met een grote ouverture die tot op heden ons nog sterk aanspreekt.
Vorig jaar werd de Vlaams-Nederlandse digitale bijbel meer dan 21 miljoen keren opgevraagd en het meest gelezen hoofdstuk was de ouverture van het Johannes Evangelie.
"In den beginne was het Woord, weerklank van God.
Dat Woord, (er staat daber, levenskracht,)
dat woord is vlees geworden, geïncarneerd,
echte humaniteit, leven voor mensen" (v. 1-2)
Grandioos hoe Johannes dat verdicht in die proloog.
Ver weg van de potentie van Jeruzalem laat Johannes Jezus naar de Jordaankloof gaan, daar waar het zoete water van het Hermon gebergte aan een wadi het zoute water van de Dode zee ontmoet.
De Heer tussen bitter en zoet.
Ondergedompeld door Johannes de Doper stijgt Jezus op onder de Geestkracht van Gods Levensadem. Een visioen voor een andere wereld van gerechtigheid. (v29)
Twee jonge mensen gaan Jezus achterna...
Twee jonge volgelingen van Johannes gingen Jezus achterna.
Jezus draaide zich om, en toen Hij zag dat ze Hem volgden, zei Hij:
'Wat verlangen jullie?' 'Rabbi,' zeiden zij tegen Hem (dat is in onze taal 'meester'),
'waar verblijft U?' 39
Hij zei: 'Kom maar mee, dan zul je het zien.'
Ze gingen met Hem.. en ze bleven die dag bij Hem.
Opmerkelijk hoe Jezus peilt naar hun diepste verlangen. Waar het echt om gaat.
En dan trekt Johannes de registers open in het begin van het tweede hoofdstuk.
Is het niet Gods hunker dat mensen zouden genieten van zijn wijngaard?
Vanaf nu zal elk hoofdstuk aanvangen met "Het was feest".
Maar wie geniet van het feest? Wie mag tot volle leven komen?
Op de derde dag...
De derde dag is steeds belangrijk. Dan gebeurt er iets definitief.
Hier zal duidelijk God's verlangen transparant worden.
Kana in Galilea-wingewest. Achterlijk gebied. Uitgebuit en goedkope werkkrachten.
"Ze hebben geen wijn meer..."
Het is een vrouw, zijn moeder die in dit verhaal de hoofdrol speelt. Die opmerkzaamheid.
Wat men hier belevend wil vieren is de liefde. Godsgeschreeuwd, hier lukt het niet.
Hier is bittere werkelijkheid: desillusie ondanks zovele afspraken, goede wil, trouw.
"Ze hebben geen wijn meer..." de velen die een geliefde verloren hebben of voor een tiende maal proberen het kanaal over te steken omdat dit de enige kans is op toekomst voor hun gezin. "Ze hebben geen wijn meer" want de geschonken vaccins zijn zo tegen vervaldag dat geen enkel arm land de prik tijdig in een arm krijgt.
Er klopt iets niet. Waarom zijn die kruiken niet gevuld?
Op deze blauwe planeet, zo uitzonderlijk in het universum waar alles voorhandig is...
waarom zijn miljoenen mensen op de vlucht?
Er is eten en drinken, energie en grondstoffen maar waarom kunnen velen hun facturen niet meer betalen?
Waarom vullen we die kruiken niet met kleine goedheid om mensen nabij te zijn?
Velen van ons hebben die klik naar liefde en mededogen al lang gemaakt.
Vrijwillig en dienstbaar.
Bladzijde na bladzijde zal Johannes beschrijven hoe zijn Woord aanklopt bij het gehoorbeen van mensen die Gods taal willen verstaan.
Nog éénmaal in zijn geschrift verschijnt Maria. Bij het kruis van haar zoon waarvan zojuist het hart doorstoken werd. Alles gegeven opdat mensen leven zouden hebben in overvloed.
"Moeder, zie daar uw zoon".
En de leerling zal horen wat jij op dat feest tegen de dienaren zei:
"doe maar wat hij u zeggen zal"
Ik herinner mij nog de autorit op het einde van mijn humaniora.
"Wat zijn je plannen", vroeg onze pa.
En ik verteld dat ik naar het seminarie wilde gaan.
De auto werd wat zwijgend aan de kant gezet.
Ik zag aan onze pa zijn desillusie omdat hij gehoopt had dat ik zijn bedrijf verder zou zetten.
Diezelfde avond vond ik op mijn nachtkastje een beduimeld boekje: "imitatio Christi" en daarin een onderlijnde tekst
die mijn pa mij wilde toevertrouwen ondanks zijn eigen zorgen:
"Ons Here veranderde water in wijn,
zal dat ' mensens hunker zijn"?
Straks mag ik in Jezus naam de beker opheffen.
Dit is het nieuwe verbond van Gods trouw aan zijn mensen.
Dit ben ik, zegt God. Neem mij, drink mij, wordt één met mij. Word mij.
Mijn Liefde is onuitputtelijk De wijn mag niet op.
Wegwijzerviering: viering waar ook de eerste communicanten, vormelingen, families en iedereen van harte welkom is
Een paar weken geleden vierden wij Kerstmis: de geboorte van Jezus. En vorige zondag kwamen de drie koningen, de drie wijzen op bezoek in de stal van Betlehem. En vandaag vieren wij in de liturgie de doop van Christus, de doop van Jezus.
We zijn misschien geneigd te denken: dat is logisch, een paar dagen na de geboorte wordt immers het kindje gedoopt.
Maar dat klopt eigenlijk niet. Jezus werd niet als kind gedoopt, zijn doop ondergaat Hij als volwassene. Hij was toen al een jongeman. Hij laat zich dopen door Johannes, zoals zo vele mensen in die tijd. Johannes doopte mensen in de Jordaan en daardoor werden mensen gezuiverd en gezegend en konden zij zich bekeren, hun leven beteren of anders gaan inrichten en beleven.
Het waren dus geen kinderen die gedoopt werden, maar volwassenen. Maar net als kinderen bij een kinderdoop moesten zij zich neerbuigen en onderdompelen in het water. Ze moesten zich klein maken. Vandaag organiseren jeugdbewegingen en studentenverenigingen ook dooprituelen en ook daar worden mensen klein gemaakt en soms zelfs vernederd. Zichzelf klein maken of klein gemaakt worden hoort blijkbaar bij een doop.
We kunnen ons natuurlijk afvragen: waarom liet ook Jezus zich dopen door Johannes? Hij moest toch niet bekeerd worden of zijn leven beteren. Hij is zelf de zoon van God, zoals we op het einde van het evangelie horen van een stem uit de hemel. Misschien wil Jezus zich laten dopen omdat Hij zich wil laten kennen als een mens zoals iedereen. Hij hoorde bij zijn volk en als zoveel mensen zich laten dopen, zal Hij dat ook doen.
Maar ook Hij zal zich dus klein maken, zich kwetsbaar en nederig opstellen. Hij laat zich onderdompelen in de Jordaan, in het water. En door neer te dalen, door zich te laten onderdompelen, zal Hij nadien kunnen opstijgen boven het water, en groter kunnen worden. Klein worden, klein beginnen, het hoort blijkbaar bij ieder doopritueel.
Er is nog een tweede kenmerk dat altijd bij een doopritueel hoort. Na de doop wordt men opgenomen in de groep, dan hoort men er helemaal bij. Dat is ook zo bij een doop in een studentenbeweging eigenlijk, en meestal de reden dat men dat doopritueel dat soms lastig, vervelend en vernederend is wil ondergaan. Men wil in de groep opgenomen worden, men wil er helemaal en voluit en voor altijd bij horen.
Vandaag hebben wij een wegwijzerviering. Het was de bedoeling dat de vormelingen en eerste communicanten hier vooraan op de eerste rijen zouden zitten en de hele viering meemaken. Corona en vooral de omicronvariant hebben er anders over beslist, maar de mensen van de wegwijzers hebben toch hun uiterste best gedaan om er een mouw aan te passen.
De kinderen en jongeren zijn digitaal samen geweest en ongetwijfeld hebben zij het daar ook gehad over dopen en gedoopt worden. Ze zullen dus wel kunnen volgen als we daar die twee kenmerken van de doop aanhalen: zich klein maken of zich klein voelen. En nadien helemaal aanvaard worden en erbij horen.
Laten wij dat als kerkgemeenschap, als parochie dan ook doen. Laten wij deze kinderen en deze jonge mensen aanvaarden als mensen die voluit deel uitmaken van ons geheel en er helemaal bij horen. Ook al zijn ze nog jong en speels en moeten ze nog veel bijleren. Net als wij allemaal tenslotte. Net als wij zijn ook zij immers kinderen van God.
En vergeten wij ook het einde van dit evangelie niet. Die stem uit de hemel die zegt: "Dit is mijn geliefde Zoon. Luister naar Hem en hou van Hem." En probeer Hem ook na te volgen. Want gedoopt worden houdt ook een engagement in, een opgave voor het leven. Dat was al zo bij die doop van Jezus door Johannes de doper. Mensen werden aangezet zich te laten dopen om hun leven anders in te richten.
Daarom is een doop ook nooit een eenmalig gebeuren. Je moet het regelmatig opnieuw beleven en je eraan herinneren. De vormelingen hernieuwen hun doopbeloften in de vormselviering. Dat is geen toeval en ook geen ritueel zonder zin of betekenis. Het hoort er gewoon bij. En trouwens, ieder jaar met Pasen hernieuwen wij allemaal onze doopbeloften. Ook dat is meer dan een opdreunen van een paar teksten. Het is de hernieuwing van een engagement.
Als wij onze doopbeloften hernieuwen, kunnen we misschien eens terugdenken aan die doop van Jezus. Hij is toen in de rij gaan staan, temidden van alle anderen om gedoopt te worden. Hij liet zich onderdompelen in de Jordaan. En Hij is nadien rechtgekomen en opgestaan. En de hemel ging open. En de stem die uit de hemel kwam wees ons de richting. Kom uit het water, ga naar de mensen toe.
Als ik - nog op een menselijk uur - terug naar huis fietste in de nieuwjaarsnacht, na een beschaafd samenzijn met enkele gevaccineerde vrienden, in een goed geventileerde ruimte, zonder vuurwerk, werd het me al vlug duidelijk dat het nieuwe jaar wel eens erg veel zou kunnen lijken op het oude.
De bovenste roltrap in de voetgangerstunnel kant Linkeroever stond stil. Fiets op de schouder, en krochend naar boven. Een paar voetgangers staken me voorbij. Maar stel je voor, die vroegen me telkens of ze de fiets konden overnemen. Geen lawaaierig groepje halfbezopen fuifnummers vol knaldrang, maar gewoon vriendelijke attente mensen. Die zijn er dus ook nog, in 2022. En die vriendelijkheid deed deugd, en was een booster.
Ik was terug goed gezind als ik boven kwam.
Vriendelijkheid is een kostbaar geschenk, als goud, wierook en mirre. Die staan op al die schilderijen van Rubens. Hier is zo'n exemplaar, het hangt in Lyon (zie hier), hoe het daar geraakt is, is een ander verhaal. Maar als Antwerpenaars herkennen we onmiddellijk: dat is van ene van ons. Pracht en praal, daar zijn we goed in. Die drie wijzen zitten er warmpjes in. Hun wijsheid heeft hen wel wat opgeleverd.
Traditioneel worden hun geschenken aan het klein kindje beschouwd als een eerbetoon aan de echte koning van deze wereld. Maar hun vrijgevigheid kan ook iets anders betekenen. Hun rijkdom staan ze af. Zo wijs zijn ze. Ze zien, in het licht van de ster die hen geleid heeft, in dat ze dat allemaal niet meer nodig hebben Die nieuwe koning die ze willen volgen, die zal de menselijke waardenschaal omkeren. Rijkdom en macht, het is niet meer belangrijk.
Het evangelie vertelt dat ze 'langs een andere weg' terug naar huis keerden. Ze keren niet terug naar Herodes, naar de arrogantie en de wreedheid van de macht. Ze willen anders gaan leven.
In het schilderij van Rubens is een detail te zien, dat dit 'anders leven' duidelijk maakt. Die hand van het kindje op dat oude grijze hoofd. Dat teder gebaar, van die kleine die later de man zal zijn die zegt: "Komt allen tot mij die uitgeput zijt en onder lasten gebukt, en Ik zal u rust en verlichting schenken.
Neemt mijn juk op uw schouders en leert van Mij: Ik ben zachtmoedig en nederig van hart; en gij zult rust vinden voor uw zielen, want mijn juk is zacht en mijn last is licht."
Dat is de weg die in dit nieuwe jaar voor ons open ligt. De weg van de nederige, kleine, lieve zachtmoedigheid. Van de mensen die elkaars fiets en elkaars last willen dragen.
Dan wordt het toch een heel goed jaar, voor ons allen.
Evangelie: Lucas 2, 41-52 - 'Jezus gevonden in de tempel'
Lieve mensen, vrijdagavond, of gisteren, of zelfs nog vandaag, vierden we met z'n allen Kerstmis.
En zie, door de kerkelijke jaarkalender vieren we vandaag reeds:
Het feest van de Heilige Familie.
Een feest dat extra benadrukt wat Kerstmis is:
'Hoe God het leven van mensen van binnenuit deelt door
zelf mens te worden,
ook als lid van een menselijke familie,
zij het dan een bijzondere en toch ook eigenaardige familie.
Families zijn belangrijke menselijke kleine gemeenschappen,
gebouwd op sterke onverbreekbare partnerbanden,
die ruimte bieden voor kinderen en het samenleven in nauwe verbondenheid van verschillende generaties.
Het binnentreden van God in de menselijke familiebanden bepaalt ook mee en is nauw verwant aan ons religieuze en theologische spreken over de Godsrelaties: "Vader" en "Zoon" zijn hier de sterkste uitdrukkingen van.
Op onze planeet is er een grote rijkdom aan familieverbanden, en zij vormen steeds weer basisstructuren van menselijke samenlevingen.
Hoe verscheiden van vorm families vandaag ook mogen zijn,
hoe verschillend ook in hun samenstelling,
welke ingewikkelde geschiedenissen ze ook mogen doorlopen,
*ze zijn en blijven belangrijke plekken van menselijke nabijheid,
*oorden van vreugde en vertrouwen,
*leerscholen waarin de directe menselijke relaties geleerd worden
die het grotere samenleven mogelijk maken,
*ruimte waar we onze medemensen leren waarderen,
en waar we leren liefhebben.
De lezingen vandaag belichten enkele belangrijke aspecten van de zoektocht en de geloofsdaad die een gezin kan zijn en is.
Het gaat vooral om de ouder-kind relaties.
Maria en Jozef herkennen en erkennen hier, met moeite en pijn,
zoals Maria het trouwens ook zegt, de eigenheid,
de eigen manier van leven van hun zoon Jezus.
Een zoektocht van drie lange en bange dagen is nodig om iets heel belangrijks over hun zoon te ontdekken en te aanvaarden
Jezus krijgt de kans om te benadrukken wat voor hem echt belangrijk is in zijn leven.
Zijn woorden "in het huis van mijn Vader zijn", wijzen op de diepe band in Jezus, en in alle mensen, tussen de intieme Godsrelatie en de waarachtig menselijke roeping en opdracht:
het is God die ons aan de wereld geeft, en
van ons allen wordt gevraagd; om in ieder van ons het Gods-geschenk te herkennen en te erkennen,
te waarderen en te bevorderen.
Dat alles heeft tijd nodig; het vraagt Jozefs geduld en Maria's houding:
"ze bewaarde alles wat er gebeurd was in haar hart"!
Zij namen de tijd om te verwijlen bij de belangrijke dingen.
Ja lieve mensen, families en gezinnen zijn bijzondere plekken waar mensen roeping kunnen onderscheiden.
Waar kinderen, waar volwassenen, kunnen ontwaren en kiezen en
hun roeping, wat ze vanbinnen voelen, kunnen en mogen volgen,
juist omdat de menselijke nabijheid er zo sterk is.
Hoe mooi past het verhaal van de warmste week in dit H familie-verhaal vandaag!
Zalig, jawel, zalig Kerstmis - Kerstmis C 2021 - Paul Scheelen
Kerstmis C 2021 - Vrijdag 24 en zaterdag 25 december 2021
Eerste lezing: Jesaja 52, 7-10- 'De vreugdebode meldt vrede'
Evangelie: Lucas 2, 1-14 - 'Heden is ons een Redder geboren'
Evangelie: Lucas 2, 15-20 - 'De herders gaan naar Betlehem'
Kerstmis 2021 St. Anna
Het is eigenlijk een heel simpel verhaal, dat verhaal van een moeder
en een weerloos kind.
Je hoeft geen gelovige te zijn om het te begrijpen.
Want terwijl aan de ene kant van de straat mensen elkaar het leven zuur maken,
geeft aan de andere kant van diezelfde straat, een moeder het leven aan een kind.
Het vertelt dat een vrouw, een mens, er is om leven te geven, met pijn,
met moeite, met barensweeën, misschien ten koste van grote offers.
De boodschap van Kerstmis is wat een zich openende moederschoot vertelt:
mens, jij bent er om leven te geven, ondanks alle narigheid, die wij elkaar aandoen, ondanks verkrachting en geweld dat er ook is.
Jij kunt het. En je doet het. Telkens weer.
Enkele dagen geleden, een telefoontje in De Loodsen.
Of ze geen jonge Servische vrouw zonder papieren maar wel hoog zwanger
konden opvangen.
De wettelijke verblijftijd in een noodopvang in de Kempen was verstreken.
Ze stond op straat.
De verwekker van het kind, een Belg, waarmee ze gehuwd was in Servië,
had haar in de steek gelaten.
Het kind wordt verwacht, begin januari, waarschijnlijk vroeger.
Nergens, noch in de Kempen, noch in Antwerpen vond men een menswaardige plek
om haar en dit al of niet verwachte kind, de eerste maanden op te vangen.
Het was pijnlijk maar ook bij De Loodsen waren de twee opvanghuizen overbezet... En wij die dachten dat het kerstverhaal een sprookje was uit ver verleden tijden.
Weerloosheid, en ooit zullen we het allemaal zijn,
totale kwetsbaarheid, roept alleen maar liefde op.
Misschien is dat de kern van Kerstmis.
God, de Almachtige, koos volmaakte kwetsbaarheid in onmacht, zo vertelt Lucas.
Hij schildert God af als een weerloos kind, alleen maar overgeleverd aan genade,
zoekend naar een menselijke borst.
Innig en klein, verstoten als zovelen, neergelegd in de beestenstal.
Alleen erkend en gesteund door halfslag lieden, het schorriemorrie,
beademd door dieren.
Hulpeloos op de vlucht voor stampende laarzen.
Ooit afgemaakt door het harde geroep
van hen die de stem van Gods nabijheid overschreeuwden.
"Kruisig Hem!"
Wie diep, heel diep durft bukken tot in de voederbak, zal Hem vinden.
God heeft ons nodig, zo vertelt dit verhaal, onszelf ontdekkend in Gods hunker.
God begon ermee...
Als je hier dus bent, vannacht, dan is het omdat je je herinnert
dat er diep in jouw een goddelijk kind trapt en woelt.
Vannacht strekken Godsvingers zich voorzichtig uit om ons, niet grijpend, aan te raken.
Een weerloze God in de voederbak. "want alles wat waarde heeft is weerloos".
Er is nog zoveel te doen.
Er is nog zoveel aan te raken, lief te hebben, te scheppen, te verzoenen,
er is nog zoveel 'échte menselijkheid' nodig. Zoveel geluk te brengen.
Wellicht breken een van deze dagen de vliezen van een Servische jonge vrouw,
verstoten en hier frauduleus binnengebracht, zonder papieren,
zonder recht op bestaan.
Zal de straat haar thuis zijn, de druggebruikers en daklozen haar beschutting
als engelen om haar heen?
Ik denk aan een lied...
"Wek mijn zachtheid Heer,
Geef mij terug de ogen van een kind.
Dat ik zie wat is. En mij toevertrouw.
En het Licht niet haat."
En zijn licht sijpelt onweerstaanbaar tussen onze huizen,
Het licht en de zwangere vrouwen - 4e zondag van de advent C 2021 - Jan
Vierde zondag van de advent C 2021 - Zondag 19 december 2021
Eerste lezing: Micha 5, 1-4a- 'Die over Israël zal heersen'
Evangelie: Lucas 1, 39-45 - 'Gezegend de vrucht van uw schoot'
Onze tuin is zuid gericht. Gelukkig.
Dat geeft veel zon en licht.
Maar achter onze tuin staat een gebouw met 3 verdiepingen. En vanaf 15 december komt de zon niet meer boven dit gebouw en hebben we enkel schaduw. Dit duurt zo tot 15 januari. Dan komen de eerste zonnestralen weer binnen en hebben we echt het bewijs dat de dagen langer worden. Een zonnewende in onze tuin.. Maar zo ver zijn we nog niet
Vorige week vertelde Marc hier hoe het licht van Kerstmis het paars van de advent verkleurt. Hoe het licht van de opgaande zon de schemering verdringt en soms mooi roze kleurt.
Bij het zien van dit beeld zou hier de preek mogen stoppen. We weten allemaal wat hier bedoeld wordt, we voelen allemaal hoe belangrijk het is om terug licht in ons leven te krijgen...
Verwacht van mij geen hoogstaande theologische verklaringen... hoe zwak we ook zijn, we moeten toch een poging doen.
Er branden inderdaad 4 kaarsjes. Meer licht kan de adventskrans niet geven. Volgende zaterdag is het al Kerstmis. Dan vieren we dat er een groot licht over ons komt. Dat zingen we uit in de kerstliederen.
Kerstmis is een feest voor gelovigen maar ook voor ongelovigen, een feest van samenhorigheid, vrede voor iedereen, ook voor daklozen of voor hen die in armtierige woningen leven. We vieren de komst van het nieuwe licht... en voor ons gelovigen: "de komst van dat kindje in de stal."
De zwangere Maria bezoekt haar zwangere nicht Elisabeth hebben we daarnet in het evangelie gehoord. En van blijdschap sprong het kind op in haar schoot.
En Elisabeth voegt er nog aan toe: "gezegend ben jij onder de vrouwen en gezegend is de vrucht van uw schoot !"
Is er een schoner beeld, dat dit kan illustreren, dan dat beeld van die 2 zwangere vrouwen in het Middelheim?
Kunnen wij ons voorstellen hoe ze daar stonden te pronken tegenover mekaar? Hoe ze beiden benieuwd waren te aanhoren hoe het met de andere gaat?
Wisten die 2 vrouwen dat hun kinderen de wereld zouden kleuren? Zodanig dat ze er 2000 jaar later nog over zouden preken?
Die 2 vrouwen vormen op dit moment, wat later de basis van ons geloof zal worden. Op dit mooie ontmoetingsmoment keken ze enkel belangstellend naar mekaar.
Ik denk dat ze zelf beseften wat hun zonen zouden teweeg brengen. Waarom zeg je anders "gezegend ben jij onder alle vrouwen en gezegend is de vrucht van uw schoot"?
En weet je waar ik nu mee worstel? Waarom heeft de kerk, als instituut, dit beeld niet meer gekoesterd?
Wat is er toch gebeurd met de kerk dat ze de vrouw niet meer kansen gegeven hebben?
Dat de vrouw een minderheidsrol zou toebedeeld krijgen in de geschiedenis van de kerk, een minderheidsrol ? Gewoon niet aan bod komen ! Het is duidelijk dat de mensen, de mannen in de kerk, het laken naar zich toegetrokken hebben. 2000 jaar lang.
Het is één van de redenen dat de kerken nu leeg lopen. Dit en het celibaat. Het zou er helemaal anders uit kunnen zien nu. En het begon allemaal zo schoon met dit verhaal van vandaag.
Gelukkig doen wij het nu, in onze kerk, in onze parochie anders. De vrouwen gaan hier voor en nemen het woord. Niemand stoort er zich aan. Alsof het de gewoonste zaak van de wereld is. Ik vermoed echter, dat een dorp hiervandaan, waar het een ander bisdom is, dit nog niet kan.
Laat ons, ondanks alles, toch maar positief blijven. Laat ons de tekst van de eerste lezing nog maar eens in herinnering brengen. Deze tekst is misschien even sterk als het beeld van de 2 zwangere vrouwen.
Dan smeden zij hun zwaarden om tot ploegscharen en hun speerpunten tot snoeimessen; geen volk heft het zwaard meer tegen een ander
en oorlog voeren leren zij niet meer.
Fantastisch he... en dan horen we:
Iedereen zal onder zijn wingerd zitten of onder zijn vijgenboom, door niemand opgeschrikt
Een schonere kerstwens is moeilijk te vinden? Laat ons hier uit leren dat we, zeker in deze advent, de kracht van het licht, de kracht van dit samenzijn, de kracht van deze gemeenschap, nodig hebben om te kunnen stralen.
Stralen als licht, stralen van vreugde.
Dit zal meer uithalen dan te vitten en te klagen. We moeten van hieruit die boodschap, dat licht blijven doorgeven.
Doorgeven aan de mensen rondom ons, of ze nu geloven of niet. Iedereen snakt naar het licht. Mag het dan voor iedereen Kerstmis worden.
Beetje speciale zondag, die derde zondag van de advent.
Toen de liturgische kleuren de eeuwenoude tradities nog volgden, waren de gewaden en de altaarbekleding roze. Niet omdat er een meisje geboren was, maar omdat het paars van de advent, de kleur van inkeer en boete, al eventjes gemengd mocht worden met het wit van de kerstvreugde. En deze zondag had ook een speciale naam: "Gaudete". Dat betekent: "Verheug u!". Het verwijst natuurlijk naar het naderend Kerstfeest.
Maar ik kan me voorstellen dat vandaag sommigen denken: "Verheugen? Hallo! Corona. Inflatie. Huurprijzen. Waterbommen. Poetin. China. Ethiopië. Vluchtelingen. Assisenprocessen. Kibbelkabinetten. En dan komen ze vandaag af met Welzijnszorg! Armoede! Kommer en kwel alom."
Die botsing met de harde werkelijkheid raakt aan de kern van het christen zijn. Mijn geloof wil me de moed geven om die miserie, die de wereld soms schijnt te overspoelen, niet weg te moffelen, maar serieus te nemen. Tenslotte is ons teken het teken van het kruis. We kijken onze eigen gebreken en falen en dat van deze wereld in de ogen. En het lijden kan soms heel zwaar wegen in ons leven.
Maar als mijn geloof groot genoeg is, en dat is het soms helemaal niet, dan raakt de boodschap van het evangelie me, ondanks alles. Evangelie betekent: blijde boodschap. Verheug u. De macht van het kwaad is niet onoverwinnelijk, integendeel.
En dat geloof kan dan helpen om de glans van de overwinning te zien doorschemeren, zoals het wit van kerstmis vandaag al de horizon kleurt. Het is het roze van de dageraad dat we vandaag zien. Die ochtendschemering van een nieuwe schepping kunnen we in ons dagelijks leven al zien, en dat kan ons de moed geven om te blijven geloven. Het zijn die kleine, schijnbaar onbetekenende voorvallen, de goede daden die kleine mensen voor elkaar doen, en daar spreekt Johannes de Doper over vandaag. "Wat moeten wij doen?" Niets heldhaftigs dat ons in de geschiedenisboeken zal doen belanden. Gewoon: een eerlijk mens te zijn, in woord en daad.
Niet altijd makkelijk.
Want wij zijn niet perfect. We zijn soms bang, we zijn het soms beu, we verliezen ons geduld, we willen gerust gelaten worden.
Maar als we die woorden van Johannes horen, weten wij ook dat "degene die na hem komt" geduldig en zachtmoedig zal zijn. En dat hij onze onvolkomenheid voor lief neemt. Ook als wij vallen, zal hij ons helpen om terug op te staan. Dat is de bron van onze blijdschap: hij neemt ons voor lief zoals we zijn.
En samen zijn we op weg naar de dageraad van de nieuwe schepping, die we achter donkere wolken al zien oplichten.
Evangelie: Lucas 3, 1-6 - 'Heel de mensheid ziet Gods redding'
Wegwijzerviering - Viering waar families, eerste communicanten, vormelingen en iedereen van harte welkom is
De leukste speeltijd ooit - Eerste lezing bij de wegwijzerviering
Vandaag mochten we op school heel de namiddag buiten spelen. Het was de langste en leukste speeltijd ooit. Het was nochtans slecht begonnen...
Omdat juf Lina verjaarde, was er een extra lange speeltijd. Ze had voor alle klassen een emmertje stoepkrijt meegebracht. Lena, Fatima en Arif tekenden een hinkelbaan.
Al snel kwamen anderen meedoen en dus hebben ze wel zeven hinkelbanen getekend. Daarvoor hadden ze veel plaats nodig.
Jeroen, Remko en de vaste kliek wilden knikkeren en met het stoepkrijt konden ze een heel terrein maken. Het was zo leuk dat hun terrein alsmaar groter werd. Ik deed mee met de basketballers. We hadden grote ploegen, dus we tekenden een groot veld. En toen is het mis gelopen.
Onze bal botste over het knikkerveld, de hinkelaars struikelden over de weggerolde knikkers en de wachtrij van de hinkelbaan stond vlak voor onze goal. Al snel waren we aan het roepen, trekken en duwen. De knikkers vlogen in het rond.
De directeur kwam buiten en zij keek heel boos. Iedereen was opeens muisstil.
Het was afgelopen met de lange speeltijd. Dat dachten we toch.
Maar juf Lina had een beter idee. Ze nam een stuk krijt en begon ook te tekenen.
Eerst begrepen we het niet zo goed, maar toen zagen we het. Ze tekende straten, poortjes, lijnen en trappen tussen de verschillende spelletjes. Ze verzon ook nog extra spelletjes en opdrachten. Het werd één grote Reis rond de Wereld.
Eerst hebben enkele kinderen nog mee getekend tot alles verbonden was met elkaar. Toen konden we vertrekken voor de Wereldreis op de speelplaats. Het was groot genoeg en er waren zoveel spelletjes en opdrachten onderweg zodat we allemaal tegelijk konden meedoen. Alle spelletjes apart waren al leuk, maar nu was het nog tien keer beter geworden.
Zelfs de juffen en de meesters kwamen meespelen. Ik zag dat de directeur knipoogde naar juf Lina en misschien moest ze wel een traantje wegpinken. 'We zijn één school, verbonden met mekaar.' Echt de leukste speeltijd ooit!
Hopelijk regent het niet vannacht... dan kunnen we morgen verder spelen.
Uit de liturgiemap 2021
Blijkbaar gevonden op: Bezinnen of vieren met kinderen Hand in hand zonder drempels. Uit het dagboek van Robby
De lezing van vandaag uit het Evangelie van Lucas bracht mij een beetje in de war.
Lucas vertelt over Johannes, de zoon van Zacharias en Elisabeth, die rondtrekt in de woestijn en mensen doopt in het water van de Jordaan.
"Beste mensen", roept Johannes, "bekeer je. Verander jullie manier van leven. En laat je dopen als teken daarvan. Dan zullen je zonden vergeven worden".
Zo doet Johannes wat de profeet Jesaja vroeger gezegd heeft: "Een stem roept in de woestijn: Maak de weg van de Heer in orde: maak de paden recht; vul elk dal op, maak elke berg en heuvel met de grond gelijk, maak de kronkelwegen recht, en de ruwe paden vlak. Alle mensen zullen zien dat God redding brengt.
"Maak de weg effen voor de Heer" is de oproep van Johannes de Doper. Eigenlijk zijn de mensen daar al eeuwen lang mee bezig: goede en rechte wegen bouwen tussen dorpen en steden, autosnelwegen tussen landen. Tunnels onder het water en bruggen tussen de bergen door.
Met de rivieren doen we hetzelfde: ook die maken we zo recht mogelijk. Alle bochten en kronkels eruit, zodat grote schepen snel en gemakkelijk kunnen doorvaren.
Maar dat is blijkbaar een probleem.
Vorige week zag ik op televisie een uitzending van "Wat houdt ons tegen?" waarin weervrouw Jill Peeters over het klimaat praat. Daarin kwam onder meer ter sprake dat we op zoek moeten gaan naar natuurlijke oplossingen.
De rivieren terug hun natuurlijke bedding geven. In de loop van de tijd hebben we alle bochten uit onze rivieren gehaald, om ze voor schepen beter bevaarbaar te maken. In plaats van al de natuurlijke kronkelingen langs heuvels en langs rivieren, hebben er bijna rechte kanalen van gemaakt.
Hetzelfde probleem hebben we met de wegen. Om ons snel en efficiënt van de ene naar de andere plaats te kunnen bewegen, zijn er kaarsrechte verbindingswegen aangelegd tussen onze dorpen en steden, plus loodrechte snelwegen met zo weinig mogelijk bochten. Maar iedere dag staan op al die snelle wegen de auto's urenlang in file aan te schuiven.
Zijn we eigenlijk wel goed bezig?
Wij waren misschien door Jesaja geïnspireerd. Maar we zijn, zeker volgens de klimaat-deskundigen, helemaal verkeerd bezig.
Ik was de weg kwijt en wist niet meer waar naartoe... tot ik de eerste lezing hoorde, over de kinderen op de speelplaats.
Wij deden regelmatig "telefonneke" of telefoontje, en we speelden dat op twee wijzen:
- Ofwel door in een kring te zitten en elkaars handen vast te nemen, terwijl er één persoon in het midden van de kring staat. Iemand uit de kring telefoneert naar iemand anders uit de kring en zegt: "Ik telefoneer naar...". Dan worden er kneepjes in de hand gegeven in de richting van de persoon waarnaar je telefoneert. Als de persoon in het midden de kneepjes gezien heeft, moet hij die aanwijzen en dan komt die persoon in het midden staan. Als het telefoontje is toegekomen, roept de persoon "aangekomen". Daarna mag die persoon 'bellen' naar iemand anders.
- Ofwel maakten we zelf een telefoon, uit twee conservenblikjes, met elkaar verbonden met een gespannen touwtje.
Eerst maakten we met een spijker een gaatje in de bodem van ieder blikje. Daar staken we een touwtje door en bonden dat, aan de binnenkant van de blikjes, vast aan de spijker.
Als nu twee personen elk een blikje pakken en het touw dat ertussen zit strak gespannen, dan kan je met elkaar praten.
Je hebt nu een bliktelefoon waar je echt door kunt praten. Terwijl de een spreekt kan de ander luisteren, en omgekeerd.
Plaats het blikje tegen je oor, en praat en luister om de beurt.
Maar opgelet: als het touwtje in kronkels ligt en niet gespannen is, dan zal het geluid niet van het ene naar het andere blikje gaan. Alleen als het touw gespannen is, kun je met elkaar praten.
Als wij de kronkels en knopen uit onze lijn halen, dan komen we wel tot een oplossing. Als wij luisteren terwijl de een spreekt en zelf spreken als de ander luistert, dan kunnen we echt praten. Want praten werkt als de ander luistert.
Zie je Johannes daar in de woestijn? Hij roept ons op om beter naar elkaar te luisteren. Hij roept ons om terug met elkaar verbonden te zijn; hij roept om de bochten uit het touw weg te halen, zodat we mekaar beter verstaan.
Bijna alsof God, zoals bij de profeet Jesaja, zou zeggen: "hallo, Ik telefoneer naar jou! Maak het terug in orde met Mij!"
Het evangelie duiden wij vaak aan als de blijde boodschap. Dat is trouwens de betekenis van het woord uit het Grieks. Maar het evangelie dat we zonet hebben gehoord getuigt eigenlijk van niet veel blijheid of optimisme. Het is bijna een onheilspellende boodschap: mensen beven van schrik voor het gebulder van de stormachtige zee. Veel blijde boodschap is er niet te merken.
Eigenlijk is het een beetje kenmerkend voor deze tijd van het jaar: de advent. Ook in de natuur is het zowat de donkerste periode van het jaar. En vaak krijgen we dan in de kerk ook profeten aan het woord. En zij brengen ook zelden een boodschap van blijdschap en hoop. Wij kennen in onze taal het woord "profetisch". En dat doet ons denken aan een toekomstvoorspelling die later dan nog blijkt uit te komen ook.
Maar eigenlijk zijn profeten geen voorspellers van de toekomst. Zij voorspellen niet wat gaat gebeuren, zij komen eerder waarschuwen voor de manier waarop wij bezig zijn. En als we nog eens naar de betekenis van het Griekse woord mogen verwijzen, dan is een profeet iemand die spreekt in de naam van een hogere macht, in de bijbel in de naam van God.
En zo een profeet - we kennen er wel enkele: Jesaja, Jeremiah, Ezechiël - is geen toekomstvoorspeller, maar iemand die heel bewust leeft in zijn eigen tijd, te midden van zijn eigen volk. En hij wil dat volk waarschuwen, omdat ze in zijn ogen - en in de ogen van God - verkeerd bezig zijn. En om hen te waarschuwen, hangt hij een onheilspellend beeld op van wat hen te wachten staat, als ze hun levenshouding niet veranderen of bijsturen. En dat is geen populaire boodschap. Profeten kregen dan ook vaak te maken met kritiek, met ongeloof en verdachtmakingen.
Profeten kennen we uit het oude testament. Maar er zijn er vandaag ook. We kennen zelfs hun namen: Marc Van Ranst, Steven Van Gucht, Erika Vlieghe, Pierre Van Damme en nog een paar anderen. Zij spreken niet in naam van God, maar in naam van de wetenschap, gebaseerd op hun vakkennis en op onderzoek. Ook zij kunnen de toekomst niet voorspellen. Ze weten niet wat ons allemaal te wachten staat. Maar ze zetten ons aan tot waakzaamheid en voorzichtigheid. Ze beseffen dat ons eigen gedrag bepalend zal zijn voor ons aller toekomst.
En ook hun boodschap is niet hartverwarmend of populair. En ook zij krijgen meer dan hun deel aan kritiek. En die kritiek gaat meestal niet over de inhoud, over de boodschap die zij brengen. Maar wel over hun taalgebruik, hun kledij, het aantal keren dat zij in beeld komen, enzovoort. Alles om de aandacht af te leiden van de boodschap die zij brengen. Want die boodschap kunnen we uiteindelijk moeilijk ontkennen of betwisten.
En misschien zijn er nog andere profeten van onze tijd: Greta Thunberg en Anuna De Wever bijvoorbeeld. En hun talloze aanhangers en medestanders. Ook zij proberen mensen te waarschuwen. Ook al hebben zij niet hetzelfde gezag als de virologen of ervaren wetenschappers, we kunnen toch moeilijk ontkennen dat we bezig zijn ons klimaat en onze natuur grondig te beschadigen en in gevaar te brengen.
En ook hun boodschap horen mensen niet graag. En weer staan we klaar met kritiek en bedenkingen die niet zozeer over de inhoud gaan. Zijn ze niet te jong om te oordelen? Lopen ze niet te hard van stapel? Moeten ze niet op school zijn en studeren? Is spijbelen wel de juiste methode? En... zouden ze beter niet in de eerste plaats naar zichzelf kijken?
Dat laatste, mensen, is wat wij allemaal zouden moeten doen. Naar onszelf kijken. Want uiteindelijk is dat de bedoeling van al die profeten, die van vroeger, uit het oude testament, en die van nu. Hun boodschap is niet gericht tot een paar machthebbers of verantwoordelijken, maar tot iedereen. Wat kunnen we zelf doen aan de opwarming van de aarde? En aan het onder controle krijgen van de besmettingen van het coronavirus?
Dat is ook de reden waarom er in de advent regelmatig boodschappen van profeten op ons worden losgelaten. En dat ze ons waarschuwen met onheilspellende toekomstvisioenen. Want die voorspellingen gaan uitkomen, als we ons gedrag niet aanpassen. De profeten willen ons niet bang maken, maar aanzetten tot waakzaamheid en voorzichtigheid. Daarom worden in de advent de weken waarin we wachten op kerstmis - vaak profeten opgevoerd.
Gelukkig hebben wij in de viering vandaag niet gekozen voor een profeet, maar voor een stukje uit een brief van Paulus. En die slaat toch een beetje een andere toon aan. Broeders en zusters, jullie kennen de voorschriften en raadgevingen die Jezus ons gegeven heeft. Laten we ze meer dan ooit eerlijk en consequent toepassen, dan komt het allemaal wel goed. Want waarschuwen moeten we natuurlijk blijven doen. Maar in de advent is er ook altijd hoop. En met die hoop kunnen wij uitkijken naar kerstmis.
Toen Mussolini met zijn fascistische gedachtengang in 1922 de mars op Rome organiseerde, werd hij door zijn zwarthemden uitgeroepen als Il Duce.
In 1925 wordt Hitler de Führer van de nationaal Socialistische Duitse partij.
In datzelfde jaar schrijft Pius XI de kritische encycliek 'Quas Primas'.
Niet de macht van het fascisme, van het kapitaal, van het geweld is de basis voor een gezonde samenleving, maar de liefdevolle kracht van God,
vergevend nabijgekomen in Christus.
Tegen de massale propaganda van de fuhrers en de duce's plaatst Pius XI in 1925 het beeld van een ander leiderschap, een macht met een ander gelaat.
Hij stelt het feest in van Christus Koning. Eigenlijk een geuzenaam.
In het dom museum van Wurzburg zag ik enkele jaren geleden een boeiende confrontatie tussen moderne kunst en religieuze werken uit het verleden.
Ik werd getroffen door een van die presentaties, nu te zien in de projectie hier vooraan.
Een mensonterende middeleeuwse voorstelling van een vernederde, naakte, gegeselde en met doorndoorvlochte gekroonde Jezus. En toch opvallend die rustige blik waarmee hij je aankijkt zoals weleer zijn blik gericht was naar Pilatus.
En daarnaast dat moderne werk van een man die ook jou naar de ogen ziet.
Ondersteunend een afgebeuld lijf, tracht hij, mededogend, nabij te zijn.
Torst hij het wezenloze lijf van een van die gevluchte papa's, afgeslagen aan de grens tussen Wit-Rusland en Polen?
Een regime dat kwetsbare mensen misbruikt om druk uit te oefenen.
Hoor ik president Aleksandr Loekasjenko uitroepen: 'Wat is waarheid?'
Waar is Jezus in dat modern kunstwerk?
Is hij dat gegeseld lijf, weerloos in de handen van mensen?
Of is hij de man die je, torsend aankijkt en verlangt dat zijn rijk wortel mag schieten in je innerlijk, in je geweten.
Nee, Pilatus, mijn rijk, mijn visioen op mensen, hoort niet in deze op zichzelf gerichte wereld. Het schiet maar wortel waar, als een kind van God, je je diepste vrijheid kunt beleven.
Op de achtergrond hoor je psalm 72 opklinken, over de Messiaanse koning.
Een Messiac, vertaald betekent het: 'een doordrenkte van Gods hunker'.
"Hij zal opkomen voor misdeelden, recht doen aan de minste der mijnen.
De machten die ons dwingen zal hij breken en binden.
Voorstander zal hij zijn van de armen, een vriend van wie niemand heeft.
Voor kleinen is hij steeds bereikbaar, de rechteloze geeft hij nieuwe hoop...
Dan dragen de bergen volle schoven van vrede
en de heuvels torsen een overvolle oogst aan gerechtigheid."
"Ja, zo'n koning, en niet anders, ben ik" zegt Jezus terwijl hij Pilatus aankijkt.
De liturgie die we vandaag vieren steekt vol onverzadigbare hunker naar menselijke schoonheid, dicht bij het dagelijkse leven.
We staan met beide voeten in de realiteit van menselijk geluk en liefde,
maar vaak ook in de pijnlijke onmacht, zelfs de zinloosheid van lijden en dood.
Sommigen van ons leven met het gemis van een geliefde in het hart.
Doorheen dat alles worden wij opgetild, weggevoerd naar iets koninklijks,
naar een hoop die ons overschrijdt.
Naar een Geliefde die nooit loslaat, naar een Stem die blijft door zinderen.
Wat ik bewaar van Christus is het beeld van de mens die zijn ego overwint
en één wordt met de naamloze Bron die liefde is en die hij zijn "hemelse Vader" noemt.
Dan verlang je dat die koninklijke mens ook in jou mag openbloeien
Houvast vinden - 33e zondag door het jaar B 2021 - Marc
Drieëndertigste zondag door het jaar B 2021 - Zondag 14 november 2021
Eerste lezing: Daniel 12, 1-3- 'In die tijd zal uw volk worden gered'
Evangelie: Marcus 13, 24-32 - 'Hij zal zijn uitverkorenen verzamelen'
We naderen stilaan het einde van het kerkelijk jaar.
En dan horen we de teksten uit de bijbel, die gaan over het einde van de wereld. Nu zijn dat geen makkelijke brokjes lectuur, want de geschiedenis van hun ontstaan is nogal ingewikkeld. Maar ze hebben wel één ding gemeen: ze gaan niet alleen over rampen en verschrikkingen, maar ook over bevrijding uit die rampen. Ze getuigen van een geloof ondanks alles: ondanks alles wat die mensen overkwam, bleven ze uitkijken naar "andere tijden", na de tijden van rampspoed.
De mensen die naar deze boodschap luisterden, hadden wel hun deel gekregen aan oorlog, epidemie, onderdrukking, vervolging. En toch geloofden ze dat 'de uitverkorenen' uiteindelijk gerechtigheid zouden krijgen. Geloof ondanks alles, zoals de allereerste christenen na de kruisdood van Jezus durfden te geloven dat hij de dood had overwonnen.
Het is dat geloof ondanks alles, dat mij wel aanspreekt in de lezingen vandaag. Doorheen de eeuwen hebben deze teksten veel mensen moed gegeven om te blijven hopen op de bevrijding van het kwaad. De teksten doen me heel sterk denken aan die woorden van Maarten Luther King in 1963: I have a dream. En dat was geen droom waar men uit wakker wordt om dan teleurgesteld met de voeten op de grond te belanden.
Het was een droom die slaven, en hun afstammelingen, moed en kracht heeft gegeven om te blijven gaan, om te durven geloven in het visioen van een beloofd land van rechtvaardigheid, en die dat doel wilden bereiken, zoals Maarten Luther King, langs de weg van geweldloosheid en naastenliefde.
Doorheen de eeuwen hebben vele mensen in dat geloof een houvast gevonden om het vol te houden. Om het vol te houden te zorgen voor hun zieke naasten, om het vol te houden naar vrede te zoeken, om het vol te houden barmhartig te zijn, om het vol te houden vergiffenis te schenken, om het vol te houden ook in oorlog en geweld een goed mens te willen zijn. Dat is alleen mogelijk, als we durven geloven dat er ooit andere tijden zullen komen.
En dat is ook alleen maar mogelijk, als er mensen naast ons meegaan op die soms pijnlijke tocht naar dat Beloofde Land, mensen die ons recht helpen als we in mekaar zakken. Zulke mensen zijn als de vorst Michaël in de eerste lezing. Mensen die ons optillen uit onze kleinheid en zwakheid. Mensen die ons dichter bij de hemel brengen.
Zo iemand was ook Jezus.
En zijn gelovige kracht heeft ontelbaren in beweging gebracht om ook zijn weg te gaan.
Wij delen in zijn droom, die ooit werkelijkheid wordt.
In een eucharistie-viering volgt na het evangelie meestal een preek of homilie. In onze parochie bestaat hiervoor (al jaren) een preekploeg. Ze bestaat uit een zestal mensen die, na onderlinge afspraak, geregeld een "preekbeurt" verzorgen. Momenteel zijn dat Ria, Hilda, Marc, Jan, Gie en Fred. Pastoor Herman maakt uiteraard ook deel uit van de preekploeg en komt zelf ook meermaals aan de beurt. De bedoeling van een homilie is niet een universele waarheid te verkondigen die iedereen verplicht moet geloven en zeker niet de mensen terecht te wijzen. In een homilie willen wij de lezingen uit de bijbel een beetje verduidelijken en trachten wij ze in verband te brengen met de actualiteit van vandaag. Dat is niet altijd even simpel en daarom proberen wij elkaar te helpen. Elke maand komen wij samen om de lezingen uit de bijbel te bespreken en elkaar te inspireren bij het opstellen van de preek. In deze blog publiceren wij niet alleen onze homilies, maar staan wij ook open voor uw reacties.
