Een paar weken geleden vierden wij Kerstmis: de geboorte van Jezus. En vorige zondag kwamen de drie koningen, de drie wijzen op bezoek in de stal van Betlehem. En vandaag vieren wij in de liturgie de doop van Christus, de doop van Jezus.
We zijn misschien geneigd te denken: dat is logisch, een paar dagen na de geboorte wordt immers het kindje gedoopt.
Maar dat klopt eigenlijk niet. Jezus werd niet als kind gedoopt, zijn doop ondergaat Hij als volwassene. Hij was toen al een jongeman. Hij laat zich dopen door Johannes, zoals zo vele mensen in die tijd. Johannes doopte mensen in de Jordaan en daardoor werden mensen gezuiverd en gezegend en konden zij zich bekeren, hun leven beteren of anders gaan inrichten en beleven.
Het waren dus geen kinderen die gedoopt werden, maar volwassenen. Maar net als kinderen bij een kinderdoop moesten zij zich neerbuigen en onderdompelen in het water. Ze moesten zich klein maken. Vandaag organiseren jeugdbewegingen en studentenverenigingen ook dooprituelen en ook daar worden mensen klein gemaakt en soms zelfs vernederd. Zichzelf klein maken of klein gemaakt worden hoort blijkbaar bij een doop.
We kunnen ons natuurlijk afvragen: waarom liet ook Jezus zich dopen door Johannes? Hij moest toch niet bekeerd worden of zijn leven beteren. Hij is zelf de zoon van God, zoals we op het einde van het evangelie horen van een stem uit de hemel. Misschien wil Jezus zich laten dopen omdat Hij zich wil laten kennen als een mens zoals iedereen. Hij hoorde bij zijn volk en als zoveel mensen zich laten dopen, zal Hij dat ook doen.
Maar ook Hij zal zich dus klein maken, zich kwetsbaar en nederig opstellen. Hij laat zich onderdompelen in de Jordaan, in het water. En door neer te dalen, door zich te laten onderdompelen, zal Hij nadien kunnen opstijgen boven het water, en groter kunnen worden. Klein worden, klein beginnen, het hoort blijkbaar bij ieder doopritueel.
Er is nog een tweede kenmerk dat altijd bij een doopritueel hoort. Na de doop wordt men opgenomen in de groep, dan hoort men er helemaal bij. Dat is ook zo bij een doop in een studentenbeweging eigenlijk, en meestal de reden dat men dat doopritueel dat soms lastig, vervelend en vernederend is wil ondergaan. Men wil in de groep opgenomen worden, men wil er helemaal en voluit en voor altijd bij horen.
Vandaag hebben wij een wegwijzerviering. Het was de bedoeling dat de vormelingen en eerste communicanten hier vooraan op de eerste rijen zouden zitten en de hele viering meemaken. Corona en vooral de omicronvariant hebben er anders over beslist, maar de mensen van de wegwijzers hebben toch hun uiterste best gedaan om er een mouw aan te passen.
De kinderen en jongeren zijn digitaal samen geweest en ongetwijfeld hebben zij het daar ook gehad over dopen en gedoopt worden. Ze zullen dus wel kunnen volgen als we daar die twee kenmerken van de doop aanhalen: zich klein maken of zich klein voelen. En nadien helemaal aanvaard worden en erbij horen.
Laten wij dat als kerkgemeenschap, als parochie dan ook doen. Laten wij deze kinderen en deze jonge mensen aanvaarden als mensen die voluit deel uitmaken van ons geheel en er helemaal bij horen. Ook al zijn ze nog jong en speels en moeten ze nog veel bijleren. Net als wij allemaal tenslotte. Net als wij zijn ook zij immers kinderen van God.
En vergeten wij ook het einde van dit evangelie niet. Die stem uit de hemel die zegt: "Dit is mijn geliefde Zoon. Luister naar Hem en hou van Hem." En probeer Hem ook na te volgen. Want gedoopt worden houdt ook een engagement in, een opgave voor het leven. Dat was al zo bij die doop van Jezus door Johannes de doper. Mensen werden aangezet zich te laten dopen om hun leven anders in te richten.
Daarom is een doop ook nooit een eenmalig gebeuren. Je moet het regelmatig opnieuw beleven en je eraan herinneren. De vormelingen hernieuwen hun doopbeloften in de vormselviering. Dat is geen toeval en ook geen ritueel zonder zin of betekenis. Het hoort er gewoon bij. En trouwens, ieder jaar met Pasen hernieuwen wij allemaal onze doopbeloften. Ook dat is meer dan een opdreunen van een paar teksten. Het is de hernieuwing van een engagement.
Als wij onze doopbeloften hernieuwen, kunnen we misschien eens terugdenken aan die doop van Jezus. Hij is toen in de rij gaan staan, temidden van alle anderen om gedoopt te worden. Hij liet zich onderdompelen in de Jordaan. En Hij is nadien rechtgekomen en opgestaan. En de hemel ging open. En de stem die uit de hemel kwam wees ons de richting. Kom uit het water, ga naar de mensen toe.
Want wij zijn allemaal kinderen van God.