Wil je ons iets zeggen dat niet op deze blog moet verschijnen? Mail ons hier.
Mag iedereen het lezen, klik dan op op het gele 'Uw positieve/negatieve reactie hier' onderaan de tekst.
Het geheimzinnige verhaal over Abraham vind ik geweldig. Ik moet niet weten of dat nu echt zo gebeurd is, en wat er dan precies zou te zien geweest zijn, in die diepe donkere sterrennacht. Vanuit een heel ver verleden klinken deze woorden, hun oorsprong kan ik niet achterhalen, maar ik hoor ze heel duidelijk: ik hoor het mysterie dat we God noemen in dit verhaal doorklinken, ik hoor een eeuwenoude belofte, ik hoor ook mijn eigen angst en ongeloof. Abraham twijfelt ook: Hoe kan ik weten dat ik het inderdaad zal krijgen...?, Abraham slaapt, Abraham wordt door angst en duisternis overvallen. Maar hij is geraakt, hij heeft het mysterie gevoeld en zijn aanwezigheid gezien als een laaiend vuur. Abraham heeft durven geloven: met mij heeft de Heer een verbond willen sluiten, en ooit, ooit gaan wij het beloofde land binnen.
Het verhaal over Abraham vertelt over een top-ervaring. We kennen dat misschien ook: we maken iets mee dat ons tot in de zevende hemel brengt, we worden overweldigd door groot geluk, we voelen ons zo zeker: dit geluk, kunnen ze ons niet meer afnemen. Maar dan hebben we ook wel ervaren, dat er na een top een afdaling volgt, en dat die soms heel pijnlijk en ontnuchterend kan zijn. Hebben we dat dan gedroomd, dat we op de top stonden? Dat we zo gelukkig konden zijn, en voelden: ja, zo is het leven, het bestaan is onverwoestbaar goed?
Het evangelie brengt het verhaal van zulk een top-moment. En ook daar komt voor de leerlingen, Petrus op kop, de ontnuchtering: op het ogenblik zelf dat ze beseffen: Jezus is van God doordrongen, naar hem moeten we luisteren, blijkt Jezus alleen te zijn, en is de ervaring van zijn stralende heerlijkheid verdampt. De ontnuchtering zal nog dieper gaan, ontgoocheling worden. Lucas laat Jezus van deze top afdalen, en naar Jeruzalem vertrekken. En daar zal hij moeten afdalen tot in het diepe dal van lijden en dood. Wat betekende dan nog dat geluk op de top van de berg?
Ik moet hierbij denken aan een ervaring die ik op reis heb gehad, en die ik nooit vergeet. Ik heb het geluk gehad op de top van de Olympus te staan. Niet zo spectaculair, dat is een berg van nog geen 3000 meter, en een gezonde trekker, die ook weet dat hij voorzichtig moet zijn, geraakt in twee dagen boven. Nu staat daar op de Olympus, zoals boven op alle toppen in Griekenland, een kapelletje van de profeet Elias. Daar liggen dan kaarsjes bij en olie voor lampjes, en er staat een icoon van de profeet. Die wordt op die toppen vereerd, omdat in de bijbel staat hoe hij op het einde van zijn leven in een vurige wagen is opgestegen naar de hemel.
Van Elias is, zoals van Mozes, geen graf bekend: die mannen zijn zo de hemel kunnen binnenwandelen, geloofde men. Nu stond daar in de kapelletje niet alleen een icoon, maar ook een ingekaderde foto van een jonge gast, korte broek, zonnebril, die enthousiast naar de camera lachte. De foto was duidelijk genomen op dezelfde top. Op de achterkant was een tekst te lezen. Daarin schreef de vader van die jongen, dat zijn zoon bij de afdaling uitgegleden was, met fatale afloop. De foto was genomen toen hij met zijn vrienden juichend op de top stond, de vader is die later naar boven komen brengen als herinnering aan misschien het gelukkigste moment in het leven van zijn jongen.
Dit is voor mij een aangrijpende gedachte, en niet alleen omdat in die laatste momenten van het leven van die jongen groot geluk en tragedie zo dicht bij mekaar gelegen hebben. Maar ook omdat die vader nadien de kracht en het geloof gevonden heeft, om dezelfde klim te doen, en die foto daar te plaatsen. Dit is geen grafmonument, geen teken van rouw. Die vader had de kracht gevonden, omdat hij geloofde dat die vreugde van zijn zoon op de top, zo echt was, zo diep, en een teken was van de onverwoestbaar goedheid van het leven. Zijn dood had dat niet weggeveegd. De foto wilde blijvend getuigen, niet van verdriet, maar van dat geluk.
Zijn zoon is na dat topmoment de afgrond van de dood ingestort, als vader heeft hij door een diep dal van lijden moeten gaan. Maar dat heeft zijn vertrouwen in de goedheid van het leven niet kunnen kapot maken.
Petrus, de goeie Petrus, wou boven blijven. Hij wou het geluk, de vervulling van de belofte, vasthouden. Dat gaat niet. We moeten allemaal naar beneden, heel diep soms. En dan staan we voor een keuze: dat topmoment verloochenen als een illusie, een valse droom. Of durven vasthouden aan die belofte: het komt allemaal goed. Die vader heeft dat gekund. Lucas roept ons op om ons aan dat geloof over te geven, en Jezus op zijn weg te volgen.
Eerste zondag van de vasten C 2010 - Zaterdag 20 en zondag 21 februari 2010
Eerste lezing:Deuteronomium 26,4-10 - 'De belijdenis van het uitverkoren volk' Evangelie:Lucas 4,1-13 - 'Door de Geest naar de woestijn gevoerd'
Van onze hedendaagse cultuur zegt men wel eens dat het een zapcultuur is. Zappen, dat is wat je vanuit je luie zetel doet met de afstandsbediening van de TV: van het ene naar het andere kanaal gaan om te kijken of er iets interessants tussen zit, voor zover je dat zo snel kunt zien. We doen het allemaal wel eens, vooral als we laat thuis komen van een vergadering. Dan is onze vermoeidheid een gedroomd excuus. Meestal houden we er wel een onvoldaan gevoel aan over: alles willen zien is blijkbaar niets zien.
Op zich is het natuurlijk een onschuldig vermaak of tijdverdrijf. Het wordt misschien bedenkelijk als we ook zappend omgaan met onze aankopen, met onze spullen, met ons voedsel. En helemaal erg is het als mensen ook gaan zappen in hun relaties, in hun omgang met anderen. Om te ontsnappen aan een zappend bestaan zoekt Jezus de woestijn op. De woestijn is een plek waar geen mensen wonen, waar niets te koop is en waar slechts mondjesmaat voedsel te vinden is. De woestijn is ook de plaats waar je jezelf tegenkomt. En in jezelf zit zowel het beste als het slechtste. Zowel de engel als de duivel, om het in bijbelse taal te zeggen. Het is dus heel normaal dat Jezus in de woestijn ook de duivel tegenkomt.
Duivel komt van het Griekse woord diabolos en betekent: hij die verdeelt, die uiteenrukt. Een tweedrachtzaaier, iemand die de mens doet twijfelen door wat wij "bekoringen" noemen. En die bekoringen hoeven echt niet aan te zetten tot grote zonden of misdaden. Jezus wordt in de woestijn niet bekoord om te gaan stelen of moorden, om andere mensen kwaad te doen.
Nee, het zijn eerder bekoringen die de mens weg houden van zijn ware roeping, van zijn bestemming. Bekoringen, waar wij allemaal wel eens mee te maken krijgen, als we eerlijk zijn. Even nagaan: de eerste bekoring bestaat erin van stenen brood te maken. Dat staat niet alleen voor de drang naar bezit en consumptie. Het is ook de bekoring om God in dienst te willen nemen voor je eigen nood en behoefte. De tweede bekoring heeft te maken met het bezitten en uitoefenen van macht. Jezus wordt er door de duivel toe aangezet God naar zijn hand te zetten om over de koninkrijken van de wereld te heersen. De derde bekoring is de meest spectaculaire: van God verwachten dat Hij sensationele mirakels zal doen die succes opleveren voor jezelf.
Bezit, consumptie, macht en roem: we verlangen en streven er allemaal wel eens naar. En het wil ook niet zeggen dat alle bezit en alle macht verkeerd is. We mogen ons best iets verwerven, er moeten mensen zijn die macht uitoefenen en beroemdheid heeft wel degelijk bestaansrecht. Alleen mag het ons niet verblinden en de woestijn of de vasten kan ons dat duidelijk maken. Om te zien hoe dat concreet zou kunnen, gaan we even terug naar de eerste lezing. Mozes staat met zijn groep vluchtelingen op de berg Nebo. Na jaren van zwerven door de woestijn zien ze eindelijk een vlakte voor zich, met bronnen en stroompjes. Eindelijk en Mozes houdt zijn laatste preek. Hij zegt tot zijn volk dat dit het beloofde land is, dat God hen heeft beloofd, het land van melk en honing. Maar hij geeft hen ook meteen een opdracht. Bij de eerste oogst moeten zij in een ritueel de eerste vruchten offeren. En Mozes drukt hen op het hart dat ze daarbij drie dingen moeten doen: zich herinneren, buigen en delen.
Eerst en vooral zich herinneren. "Onze voorouders" zegt Mozes, "waren zwervers, mensen zonder land, maar God bracht ons bijeen. Hij verloste ons uit de slavenkampen van Egypte en hielp ons door de woestijn te trekken naar dit beloofde land". Die woorden van Mozes moeten zijn volk niet alleen aanzetten tot dankbaarheid. Het moet hen ook bewust maken en houden van het feit dat ze zwervers zijn en dus altijd onderweg. Het tweede wat ze moeten doen is de mooiste vruchten van de eerste oogst in een mand leggen. En daarbij buigen en die gaven voor het altaar van God neerzetten. Een mens die buigt maakt zich klein. En erkent eigenlijk dat in die mand met vruchten misschien wel het resultaat ligt van zijn werk op het veld, maar dat hij ook de zon en de regen van God niet kan missen. Buigen is een teken van dankbaarheid en nederigheid. En, het viel nog net buiten de lezing vandaag, maar het staat er wel degelijk. Mozes draagt zijn volk ook op die vruchten te delen. Ze moeten een feestmaal houden, samen met de levieten en de vreemdelingen. En dat waren nu net twee groepen die om zeer uiteenlopende redenen aangewezen waren op bedelen en moesten leven van wat anderen met hen wilden delen.
Zich herinneren, buigen en delen. Het is nog altijd onze opgave in deze vastentijd. Wij zijn misschien geen volk van zwervers, maar we zijn ook wel altijd onderweg. In de zin dat we nooit mogen denken dat we er zijn, dat we ons einddoel hebben bereikt. Het is goed ons te herinneren waar we vandaan komen. Het maakt ons nederig en doet ons buigen. Het kan ons ook aanzetten de aarde niet te beschouwen als ons bezit, waar we mee kunnen doen wat we willen. Het moet ons dankbaar en respectvol maken tegenover die aarde en haar vruchten die ons gegeven zijn. Het moet ons openstellen voor het Pachamama en het goede leven, zoals de mensen uit de Andes het zien en beleven.
Ons herinneren, buigen en ook delen. Broederlijk delen, zoals het heet in de veertigdagentijd. Het riskeert bijna een vastgeroeste gewoonte te worden, waarbij de betekenis dreigt verloren te gaan. Maar de boodschap van Mozes van zo lang geleden kan er ons opnieuw bewust van maken.
Iemand die arm is gelukwensen, riskeer het maar! De kans is groot dat de man of vrouw zich zwaar beledigd voelt en je gaat uitschelden. Je zou kunnen antwoorden: 'niet boos worden, ik citeer het evangelie. Gelukkig jullie armen, want van jullie is het koninkrijk van God. Maar je mag verwachten dat de woede van die arme niet bedaard is. Hij of zij zou kunnen zeggen: 'U moest u schamen voor zo'n cynisch misbruik van het evangelie en laat me met eenzelfde cynisme het evangelie citeren. Wee u die rijk bent, u hebt uw deel al gehad.'
Leven we vandaag dan in een andere wereld? Leven wij in een maatschappij die haaks staat op de woorden van het evangelie? Onze dagelijkse ervaringen spreken in elk geval een heel andere taal dan de woorden van het evangelie die we zopas hoorden weerklinken. Hoe kunnen we nu in s hemelsnaam de sukkelaars van Haïti gelukkig prijzen? Hoe kunnen de talloze hongerlijders in eigen land, die zelfs geen dak boven het hoofd hebben, zich goed voelen in hun eigen vel? Hoe kunnen families waar slechts verwijten klinken of waar er een diepe stilte heerst omdat elke vorm van dialoog ontbreekt, hoe kunnen gezinnen waar man en vrouw uiteengaan, waar jongeren vaak geen echte thuis meer vinden, waar ze verslaafd zijn aan de eigen willekeur, aan de eigen kicks , aan drugs en noem maar op, ja, hoe kunnen zij allemaal reden hebben om op te springen van blijdschap?
En omgekeerd, waarom zouden we de rijken en de aanzienlijken een wee u toeroepen? Is het dan fout om te hebben wat ge moet hebben? Tja hoor ik sommigen zeggen: is het dan niet nodig dat de kerk zich aanpast aan de moderne wereld. Want de taal van het evangelie stuit soms toch tegen de borst Of ligt het aan ons dat we het niet goed begrijpen?
De evangelietekst die hier vandaag voor ons ligt, is eigenlijk niet eens zó problematisch. Want alle mensen met enige levenservaring weten dat de lachende reclamemensen in onze weekbladen of op ons beeldscherm lang niet altijd gelukkig zijn.
Goede vrienden, gelukkig is de mens, die dankbaar is voor alles wat hem gratis gegeven werd. Ik hoef niets te bezitten, om van alles te genieten. Geluk ligt in kleine, eenvoudige dingen in tevreden zijn met wat je hebt. In een bloem, een lach, het spel van een kind. In een hartelijke omhelzing. In het lied van een vogel. Het kabbelen van de beek. De bruisende golven van de zee. De wind. De duinen. De rust en de stilte. Vermaak en plezier en een verre vakantie kun je kopen, maar een tevreden hart, dat een mens laat genieten van wat hij heeft, is nergens te koop.
U hebt het ongetwijfeld begrepen, goede mensen. Wanneer Jezus de armen gelukkig prijst, prijst Hij heus niet de armoede gelukkig! God wil niet liever dan dat alle mensen in welzijn en in welvaart leven!
Zaligheden gaan over mensen, over onze medemensen. Ja, over onze overledenen, we geloven dat ze zalig zijn. Maar het gaat nog meer over het nu, over die dakloze die misschien deze week de nachten doorgebracht heeft in de kou. Het gaat ook over die moedige vrouw uit Oost Europa die al jarenlang uitkijkt naar legalisering en voor wie geen toekomst bestaat in haar land van oorsprong en die al jaren in t zwart werkt vol onzekerheid... Voor hen moeten we kiezen in naam van Jezus - en ook uit pure menselijkheid - opdat ze nu, vandaag, in deze tijd meer geluk mogen hebben in hun leven.
Lucas schrijft in zijn vlaktereden eigenlijk over: Gelukgewenst worden de armen. Voor jullie is het rijk van God. Proficiat zeg ik als je sober kunt en wilt leven. Als je zegt: ik heb genoeg Of bravo voor de mensen die gelukkig zijn met wat ze hebben, al is dit niets te veel. Moeten we niet allemaal een beetje armer of minder rijk leren leven? Ik denk dat onze wereld dit nodig heeft.
Gelukgewenst die nu honger hebben. Jullie zullen volop te eten hebben. Proficiat zeg ik als je wil leven zonder overdaad. Of bravo voor de mensen die met gewone kost overleven, die niet geconfronteerd worden met overladen magen, en te veel aan drank . Mensen die er voor zorgen dat het eten beter verdeeld wordt, mensen die het overtollige delen met hen die het nodig hebben
Gelukgewenst die nu huilen, jullie zullen lachen. Proficiat zeg ik als je uw emoties laat zien. Dat je nog kan huilen voor een onrecht. Of bravo voor die mensen die gebukt gaan onder pijn en verdriet, die eigenlijk nooit echt geluk hebbent. Deze mensen zullen sterker door het leven gaan wanneer het wat betert. Hou ze maar in het oog
Gelukgewenst als je gehaat wordt, als je buitengesloten wordt, als ze je naam door het slijk sleuren Proficiat zeg ik als je dit alles kan verwerken, als je steeds de pineut bent, de sukkelaar die het altijd gedaan heeft. Of bravo voor die eenvoudige mensen die eerlijk zijn en geen komedie spelen. Mensen die een tegenslag kunnen verwerken. Deze mensen zullen weten wat het is: de hand uitsteken en zand er over Ze kunnen zelfs begrijpen dat anderen fouten begaan.
Heer ,verlos mij van dat verlangen naar dingen ,die me toch niet kunnen bevredigen . Heer ,IK HEB GENOEG. Ik heb een zon aan de hemel . Ik heb een dak boven mijn hoofd. Ik heb werk voor mijn handen. Ik heb een welgevulde tafel ,om te eten en ik heb mensen om lief te hebben. Heer, IK HEB GENOEG!
Naar een idee van Ghislain Bossuyt, Frans Gheysen en Bie Boon
In een eucharistie-viering volgt na het evangelie meestal een preek of homilie. In onze parochie bestaat hiervoor (al jaren) een preekploeg. Ze bestaat uit een zestal mensen die, na onderlinge afspraak, geregeld een "preekbeurt" verzorgen. Momenteel zijn dat Ria, Hilda, Marc, Jan, Gie en Fred. Pastoor Herman maakt uiteraard ook deel uit van de preekploeg en komt zelf ook meermaals aan de beurt. De bedoeling van een homilie is niet een universele waarheid te verkondigen die iedereen verplicht moet geloven en zeker niet de mensen terecht te wijzen. In een homilie willen wij de lezingen uit de bijbel een beetje verduidelijken en trachten wij ze in verband te brengen met de actualiteit van vandaag. Dat is niet altijd even simpel en daarom proberen wij elkaar te helpen. Elke maand komen wij samen om de lezingen uit de bijbel te bespreken en elkaar te inspireren bij het opstellen van de preek. In deze blog publiceren wij niet alleen onze homilies, maar staan wij ook open voor uw reacties.
