Wil je ons iets zeggen dat niet op deze blog moet verschijnen? Mail ons hier.
Mag iedereen het lezen, klik dan op op het gele 'Uw positieve/negatieve reactie hier' onderaan de tekst.
Wat is rechtvaardig? - 25e zondag door het jaar A 2017 - Fred
Vijfëntwintigste zondag door het jaar A 2017 - Zondag 24 september 2017
Eerste lezing: Jesaja 55, 6-9- 'Uw gedachten zijn niet mijn gedachten'
Evangelie: Matteüs 20,1-16a - 'Zijt gij kwaad omdat Ik goed ben?'
Er zijn van die evangelies die we onmiddellijk herkennen en waar we het al snel roerend mee eens zijn. Er zijn er ook af en toe waar we het moeilijk mee hebben. Het evangelie van vandaag is er zo eentje. Het wringt niet alleen, het lijkt zelfs niet helemaal juist, niet helemaal eerlijk. We weten niet goed wat we ervan moeten denken en wat we ermee kunnen doen in ons dagelijks leven.
Wat is dat voor een landeigenaar, wat is dat voor een baas die zijn arbeiders die een hele dag gewerkt en gezwoegd hebben in de brandende hitte, maar evenveel betaalt als degenen die maar een uurtje hebben gepresteerd? Geen enkele CEO zou zoiets doen. Het is economisch en zelfs sociaal onverantwoord. Geen enkele politieke partij of geen enkele vakbond zou het opnemen voor die werkers van het elfde uur en hun beloning verdedigen!
Nochtans doet die landeigenaar niets onrechtvaardig. Hij had de eerste werkers die hij in dienst nam één denarie beloofd om een dag te werken. En die één denarie krijgen ze ook. Naar sociale normen was in die tijd trouwens één denarie per dag best een behoorlijk loon. Je kon er twee dagen een gezin mee onderhouden. Ze hadden eigenlijk geen reden om ontevreden te zijn.
Maar toch gaan ze aan het morren. En dat komt omdat die landeigenaar de laatste werkers het eerst uitbetaalt, terwijl de anderen erbij staan en het zien. Dat doet hij natuurlijk bewust. Het lijkt wel op een provocatie. Want hij had net zo goed de eerste arbeiders eerst kunnen uitbetalen. Dan had niemand gezien dat de laatsten evenveel kregen.
Maar nu dus wel.
En daardoor komt er onvrede, daarom wordt er gemord. Mensen gaan pas aan het protesteren, als ze kunnen vergelijken. Niet omdat zij te weinig zouden krijgen, maar omdat anderen meer krijgen dan waar ze recht op hebben. Althans in hun ogen. De eerste arbeiders voelen zichzelf niet tekort gedaan, ze vinden dat anderen teveel krijgen en dus profiteren. Eigenlijk zijn ze jaloers. Vandaar die vraag van de landeigenaar: Zijn jullie soms kwaad omdat ik goed ben?
Misschien is het goed dat we ons eens afvragen waarom die werkers van het elfde uur er nog altijd staan. Drie keer is de landeigenaar al werkers gaan zoeken, s morgens vroeg, het derde uur en tussen het zesde en het negende uur. Elke keer heeft hij een aantal mannen in dienst genomen. En rond het elfde uur staan er nog altijd te wachten.
Dan vraagt die landeigenaar: Waarom staan jullie hier de hele dag zonder werk? En zij antwoorden: Omdat niemand ons gehuurd heeft. En daar zit hem dus het probleem. Waarom heeft niemand hen gehuurd? Waarom komen zij niet in aanmerking voor dat werk? Aan welke mensen denken wij dan, niet alleen in die tijd, maar ook nu, hier bij ons, in onze maatschappij?
Er zijn inderdaad ook nu nog mensen die niet worden ingehuurd, die niet worden aangesproken om een taak te vervullen, die geen aanbiedingen krijgen om aan het werk te gaan. Het zijn meestal de zwakken in de maatschappij. Het zijn de arbeiders en bedienden die ontslagen worden omdat hun bedrijf meer winst wil maken en hogere premies wil geven aan de rijke aandeelhouders.
Het zijn mensen die zogezegd te oud zijn om te werken. En mensen zonder diploma, mensen met een zwakke gezondheid, mensen met een lichamelijke of mentale beperking. Of het zijn vreemdelingen, ook al wonen ze al drie generaties lang in ons land. Of het zijn zwangere vrouwen, die binnenkort in aanmerking komen voor zwangerschapsverlof en nadien ongetwijfeld moeten worden vervangen.
Wat Jezus daartegen inbrengt, in de persoon van die landeigenaar is een verhaal van onderlinge solidariteit, ook van solidariteit met kansarmen. Hij betaalt één denarie, een dagloon van twee dagen voor een gezin. Hij betaalt niet alleen de arbeiders, hij geeft ook een menswaardig bestaan aan hun vrouw en kinderen, die helemaal niet komen werken.
Daarmee hebben wij meteen een antwoord op onze vraag van daarstraks: wat doen wij met zo een verhaal? Wat doen we ermee in ons dagelijks leven? Zijn wij bereid tot dat soort solidariteit met kansarmen, met mensen aan de rand? Nemen wij het soms op voor mensen die niet aan de bak komen, die minder kansen krijgen? Of laten wij ons misschien ook niet al te gemakkelijk verleiden tot commentaar op mensen die volgens ons en vaak ook volgens de media hun kansen niet willen grijpen?
De laatsten zullen de eersten zijn en de eersten de laatsten, klinkt het op het einde van het evangelie.
Het is eigenlijk nog een stuk radicaler.
Het is in de parabel niet zo dat de achterblijvers worden voorgetrokken en de eersten worden benadeeld. Het betekent gewoon dat, waar mensen zich met de juiste intentie inzetten, er uiteindelijk geen eersten of laatsten meer zijn.
Evangelie: Matteüs 18, 21-35 - 'Vergeven tot zeventig maal zevenmaal'
En vergeef ons onze schulden ♪,
zoals ook wij vergeven aan onze schuldenaren ♪.
Al bijna een jaar proberen wij te wennen aan die nieuwe versie van het Onze Vader. Maar het valt niet mee om dat zomaar te doen.
Ik heb het dan niet zo zeer over de nieuwe tekst van het Onze Vader of het zingen daarvan, maar wel aan de inhoud ervan. En daaraan is eigenlijk niks veranderd.
Wij hoorden, daarnet nog, een parabel ons al lang bekend is:
Een eerste dienaar is aan de koning een zéér grote som schuldig, die hij niet kan terugbetalen. Maar omdat de dienaar hem om genade smeekt, scheldt de koning hem de geleende som kwijt.
Maar daarna stapt die dienaar naar een andere dienaar toe, die aan hem een klein bedrag schuldig is. Maar ondanks diens smeken, kent hij geen medelijden.
Als de koning dit ter ore komt, is hij woedend. Hij levert de dienaar over aan de beulen, totdat hij zijn hele schuld betaald zou hebben.
Het verhaal had héél anders kunnen lopen. Zo van: de eerste dienaar ging opgelucht naar huis. Onderweg komt hij een andere dienaar tegen, die hem een kleine som schuldig is. Weet je dat nog, vraagt hij dan. Natuurlijk, zegt de ander, maar ik zit nu krap bij kas. Laat maar zitten, zegt de eerste dan, mij is daarjuist een grote som kwijtgescholden, en ik doe voor jou hetzelfde. Laat ons er samen een pintje op gaan drinken.
Maar de oude parabel blijft natuurlijk zoals hij altijd geweest is, en dus besluit Jezus met: Zo zal ook mijn hemelse Vader met ieder van u handelen die niet zijn broeder van harte vergiffenis schenkt.
Het viel mij vandaag op dat die gedachte precies overeen komt met wat wij, iedere keer opnieuw, bidden of zingen: Vergeef ons onze schulden, zoals ook wij vergeven aan onze schuldenaren.
Het is een oude parabel en van schuldbemiddeling of -herschikking was toen duidelijk nog geen sprake. Van schuldkwijtschelding blijkbaar wel!
Toch is het niet de bedoeling dat we die bedragen van 10.000 talenten of van 100 denariën, gaan omrekenen naar euros van vandaag.
Maar als ik u vertel dat 1 denarie in Jezus' tijd zowat het dagloon was van een arbeider, dan weet je dat 100 denariën genoeg is om met een gezin ongeveer twee maanden rond te komen.
Als ik u dan vertel dat 1 talent gelijk staat aan 6000 denariën, dan volstaat één talent om een zelfde gezin 60 maanden of 5 jaar eten te geven. Met 10.000 van die talenten kan je dan, schrik niet, het is onvoorstelbaar 50.000 jaar leven! Een bedrag dat, menselijk gezien, niet opbruikbaar is, en dat ook niet uitkeerbaar is.
Deze schuld wordt, door de koning in de parabel, zomaar uitgewist!
Als het om, menselijk gezien, onmogelijke bedragen gaat, wat hebben wij dan aan deze parabel?
En wat heet onmogelijk?
Als we vandaag naar de wereld kijken, waar landen in de derde wereld of zelfs landen in Europa, zoals Griekenland, failliet dreigen te gaan
Als een paar grote orkanen, op enkele dagen tijd, hele eilanden of zelfs staten van de kaart kunnen vegen, dan is eigenlijk alles opbruikbaar en door individuele mensen niet te dragen.
In elk geval maakt de parabel ons duidelijk dat God ons véél en véél meer vergeeft dan de schuld die een medemens bij ons kan hebben.
Zo komen we weer bij de eerste lezing.
Daaruit wil ik twee zinnen onthouden:
Alleen een zondaar blijft lopen met wrok en gramschap. Wie wraak neemt, zal de wraak van de Heer voelen: de Heer zal zijn zonden nooit uit het oog verliezen. Ik denk niet dat het dat is wat we willen.
Vergeef uw naaste zijn onrecht: dan worden, wanneer gij er om bidt, uw eigen zonden kwijtgescholden. Daarvan onthoud ik: wanneer gij er om bidt.
Zo komen we weer bij het Onze Vader, waarin we bidden: En vergeef ons onze schulden, zoals ook wij vergeven aan onze schuldenaren.
Eigenlijk bidden we dus: goede Vader, als wij proberen om mild te zijn voor anderen die bij ons in het krijt staan, vergeef dan onze schulden. Doe dan voor ons zoals die Koning in de parabel. Amen.
Evangelie: Matteüs 18, 15-20 - 'Wanneer uw broer gezondigd heeft, wijs hem dan terecht'
Lieve mensen,
De bijbelteksten lijken op t eerste zicht zo moeilijk te verteren vandaag.
Als we nader toekijken zien we vele goeie eenvoudige suggesties voor het dagelijkse leven dat niet altijd over rozen loopt.
Zelf wil ik dit keer stilstaan bij de zin: Ik verzeker jullie, wat jullie op aarde binden, zal ook in de hemel gebonden zijn, en wat jullie op aarde ontbinden, zal ook in de hemel ontbonden zijn.
Ik verzeker jullie, wat jullie op aarde binden
Binden, wil in dit geval zeggen: mensen bijeen brengen rond Jezus, wie of wat ze ook mogen zijn, over alle verschillen heen die hen van elkaar scheiden of tegen elkaar opzetten.
Zo zijn wij hier ook wekelijks bijeen. En juist omdat we rond diezelfde gedachten, diezelfde levensbeschouwing samenkomen, voelen we ons ook hier, rond deze tafel, meer dan op straat: eensgezind. Daarom spreekt ook Paulus in zijn brieven aan de Romeinen, of Korintiërs, of welke gemeente dan ook gemakkelijk tot zijn zusters en broeders. Omdat hij tegen zelfgezinde spreekt. Zij die nieuwsgierig zijn, geïnteresseerd zijn in Jezus van Nazareth
De zin gaat verder met de woorden en wat jullie op aarde ontbinden
Ontbinden staat hier met de betekenis van; mensen losmaken uit al wat hen bezwaart: een pijnlijk verleden, verlammende teleurstellingen, een isolement, vóóroordelen die hun kijk op medemensen vervormen.
Ontbinden heeft te maken met tot inzicht komen, vergiffenis schenken en bekering, verandering mogelijk maken. Om dan anders te kunnen kijken.
En daarvoor zijn vele eerste stappen nodig, vooral van onze kant.
Een eerste bijzonder stap wordt ons al heel de zomer aangereikt door de tentoonstelling waar we wekelijks middenin zitten.
Zij draagt de titel De dag des oordeels
Het lijkt op t eerste zicht ook een zo moeilijk te verteren verhaal, en toch rijkt ook deze tentoonstelling ons een goede tip voor ons dagelijks bestaan en kijken naar mensen .
Even wil ik vertellen wat mij getroffen heeft:
Ayin Horeh: Hebreeuws voor het boze oog, een Jiddische uitspraak gekend bij joden, moslims en christenen.
Ajin Hara is de naam van de fortograaf kunstenaar. Deze naam is afgeleid van het Hebreeuws Ayin Horeh: het boze oog!
En met haar camera in de hand lijkt zij dan ook heel dikwijls het boze oog! Al wil ze dat vooral niet zijn.
Ajin Hara is de vrouw die met schroom, met heel veel respect en mededogen naar mensen kijkt, hen tegemoet gaat en met in gesprek gaat.
Vanuit die manier van haar kijken wil ze ons een spiegel aanreiken.
Hoe kijken wij naar mensen die op straat zomaar een keppeltje en hun specifieke krulletjes langs hun slapen dragen? Hoe kijken wij naar mensen die een kuffi dragen getooid in lange witte of bruine kleren? Hoe kijken wij naar kinderen, jongeren en volwassenen met het syndroom van Down?
Ajin Hara gaat in gesprek met hen. Aanvankelijk zijn ze wat terughoudend en na het gesprek zetten zij zich fier, rechtop klaar voor de foto
De foto die de kijker dan kan raken tot in de ziel
Hoe kwetsbaar al die mensen die uiterlijk anders verschijnen dan wij in ons denken voorhebben
Hoe kwetsbaar al die mensen die door ons als anders bekeken worden.
Hun identiteit wordt al van bij de 1e seconde beschadigd door onze manier van kijken, staren en nastaren bijna .
Vanuit haar fotografie gaat Ajin Hara naar haar metgezel en schilder Diederik Boyen.
Hij die zo figuratief schildert met excessieve (overmatige) uitdrukkingen waar de mens helemaal aanwezig is, waar getuigenis van die ene mens zichtbaar wordt
Diederik is de schilder van de Identiteit.
De identiteit die men verkrijgt door ervaringen, sociale invloeden, eigen kennen en kunnen
De identiteit die men soms ook slechts overhoudt nadat het wezenlijke is weggenomen. De eigenheid van iemand ontkend. De waarden gedevalueerd.
Zijn mildheid ligt in zijn esthetische schoonheid om de personages te omringen.
De schoonheid van deze 2 kunstenaars is overrompelend. De confrontatie overweldigend.
Deze tentoonstelling brengt ons tot zelfreflectie.
We komen naar een tentoonstelling en de tentoonstelling kijkt naar ons.
Het stelt vragen: welke kracht kan kunst hebben om ons en de samenleving waar we deel van uitmaken te transformeren?
Wat een kracht kunnen de woorden van Paulus aan de Romeinen, de woorden van Jezus aan ons, hebben. Met welke emoties en ethische keuzes begeleiden ze ons doorheen het proces van continue verandering ? Hoe kijken wij en gaan wij om met anderen? Om uiteindelijk mekaar alleen nog liefde schuldig te zijn.
bronnen: Fr. Mistiaen Js, Anna3krant en tentoonstelling
We hebben het gehoord in dat mooie scheppingsverhaal: God zag dat het goed was... en ik ben daar nog meer van overtuigd geraakt toen ik hoorde over een nieuwe ster, enfin, een oude ster, maar ze is nu pas ontdekt door een Belgische astronoom. Het was nieuws, omdat er planeten rond die ster draaien die misschien sterk op onze aarde lijken. En het was ook nieuws omwille van de naam die die Belg aan de ster had gegeven: ... Trappist!
Als er ook trappist in het heelal te vinden is, kan het niet anders of de schepping is heel goed!
Alle gekheid op het stokje, als we vandaag de schepping vieren, is het omdat ze een prachtig cadeau is van de Schepper. Hij heeft ze ons in handen gegeven om erin te wonen, en gelukkig te zijn. We hoeven alleen maar te doen zoals de biekes. Zo'n zwerm zoemende bijen heet "een volk". En wij hebben alles gekregen om een volk te worden dat vredevol samenleeft, en eendrachtig samenwerkt om van die bloeiende schepping een grote warme thuis te maken voor iedereen.
Nu laat ik me een beetje gaan, want ik weet wel dat ook de schepping scherpe kanten heeft, zoals een bieke ook kan steken met haar angel. Ja, in de natuur kan het stormen en bliksemen, ziekte en dood horen erbij. Maar daar hebben we dan een hart voor gekregen om medelijden te hebben, en handen om elkaar te steunen en te troosten, en de beloft die uit het evangelie spreekt, dat het allemaal goed zal komen met het leven, zoals er na elke nacht een dageraad komt. Maar helaas, de mens is niet zo slim als die bijen. We maken het lijden en de miserie in deze wereld groter. Het is inderdaad in die schepping geen aards paradijs meer, en daar zijn de mensen voor een groot deel verantwoordelijk voor. Daarover spreekt dat evangelie van vandaag. Leek het niet een beetje uit de toon te vallen, na dat mooie scheppingsverhaal? Jezus spreekt over lijden, en een kruis dragen.
Niet te verwonderen dat Petrus zo protesteert. Kunnen wij niet allemaal gewoon wat gelukkig leven, en lief zijn voor elkaar?
Helaas. Leven in die schone schepping, zoals God het bedoeld heeft, vraagt soms grote offers. Want in het hart van de mens leeft ook het kwaad. Het kwaad, dat andere mensen op de vlucht jaagt, dat anderen pest, dat de vruchten van deze aarde steelt en verkwist. Zoals er mensen in staat zijn om het leven van anderen tot een hel te maken, zo zijn zij ook in staat om van de schepping een woestijn te maken.
We moeten dikwijls moed hebben om het kwaad in deze samenleving en in onszelf te overwinnen. Dat wil deze viering ons geven: moed om het vol te houden. De schepping is Gods werk, Hij laat die niet verloren gaan.
In een eucharistie-viering volgt na het evangelie meestal een preek of homilie. In onze parochie bestaat hiervoor (al jaren) een preekploeg. Ze bestaat uit een zestal mensen die, na onderlinge afspraak, geregeld een "preekbeurt" verzorgen. Momenteel zijn dat Ria, Hilda, Marc, Jan, Gie en Fred. Pastoor Herman maakt uiteraard ook deel uit van de preekploeg en komt zelf ook meermaals aan de beurt. De bedoeling van een homilie is niet een universele waarheid te verkondigen die iedereen verplicht moet geloven en zeker niet de mensen terecht te wijzen. In een homilie willen wij de lezingen uit de bijbel een beetje verduidelijken en trachten wij ze in verband te brengen met de actualiteit van vandaag. Dat is niet altijd even simpel en daarom proberen wij elkaar te helpen. Elke maand komen wij samen om de lezingen uit de bijbel te bespreken en elkaar te inspireren bij het opstellen van de preek. In deze blog publiceren wij niet alleen onze homilies, maar staan wij ook open voor uw reacties.
