|
Vierde zondag van de veertigdagentijd A 2011 - Zaterdag 2 en zondag 3 april 2011
Ongeveer een jaar geleden moest ik geopereerd worden aan mijn beide ogen. Ik leed aan katarakt.
Niets om zielig over te doen, er zijn hier allicht meerdere mensen die het hebben meegemaakt. De ingreep stelt weinig voor, pijn en ongemakken zijn minimaal, en het resultaat is vaak spectaculair.
Toch herinner ik mij dat er de laatste weken en zelfs maanden zich nogal wat beperkingen voordeden. Je kan of durft niet meer met de auto rijden, je kan de onderschriften bij een film of een TV-programma niet meer lezen, je kan de namen van de verschillende broden bij de bakker niet meer ontcijferen. En vooral: na de ingreep gaat plots een nieuwe wereld voor je open.
Nogmaals: het stelt allemaal niet veel voor, er is geen enkele reden om te klagen.
Maar als we eraan terugdenken: het geeft misschien een héél, héél klein beetje een idee van hoe het moet voelen om helemaal blind te zijn. Totaal niets kunnen zien, en dat levenslang. En zonder hoop op genezing, op een ingreep.
Hoe hulpeloos kan je dan zijn
In het evangelie is er zo iemand. Een blindgeborene.
Hij had nooit iets anders gekend. Hij was zo hulpeloos dat er niets anders opzat dan te gaan bedelen. En wat het nog erger maakt: de mensen beginnen erover te praten. Te roddelen. Ze vragen zich af wiens schuld het is dat hij blind is. Heeft hij gezondigd, of hebben zijn ouders iets fout gedaan? Zelfs de leerlingen van Jezus durven dat soort vragen te stellen.
Wij geloven natuurlijk niet meer dat een ziekte of een handicap een straf van God kan zijn. Maar als we eerlijk zijn
We durven toch ook van mensen in nood denken of beweren dat het een beetje hun eigen schuld is. Ze hadden maar beter moeten opletten of nadenken, niet zo onvoorzichtig moeten zijn, iets doen aan hun levensstijl, enzovoort.
Jezus stelt zich de vraag niet wie er schuld heeft aan de blindheid van die man. Hij ziet een mens in nood, hij ziet iemand die hulp nodig heeft.
En hij geeft die hulp, Hij geneest de man van zijn blindheid. En meteen komen de vragen en begint zelfs het gekibbel. Was die man echt wel blind van bij zijn geboorte? En mocht Jezus wel genezen op een sabbat? Zijn ouders en hijzelf worden als getuigen opgeroepen en de Farizeeën beginnen aan hun discussies.
Vele commentaren op dit evangelie spelen met de begrippen blind zijn en kunnen zien.
De blinde in het evangelie komt tot inzicht en de Farizeeën zijn blind voor de realiteit, voor het wonder en voor de betekenis ervan. Zij blijven verblind, zij zien niet wie Jezus werkelijk is. Je kan immers zien met je ogen, naar de uiterlijke kenmerken, maar blind blijven voor het innerlijke. Dat is ook een thema in de eerste lezing van vandaag.
Als Samuël op zoek moet naar een nieuwe koning, gaat hij en ook Isaï vooral voort op het uiterlijke. Ook dan blijkt dat God met andere ogen kijkt.
Ook wij kijken niet altijd met dezelfde blik, met dezelfde ogen naar de realiteit.
Denken we maar aan de tegenstrijdigheden die opduiken bij getuigenverklaringen van een ongeval bijvoorbeeld. Maar het kan nog veel eenvoudiger zijn. Het maakt een heel verschil of iemand wakker wordt en aankijkt tegen een vrije en veelbelovende dag, of tegen een dag waarop hij de hele tijd moet gaan studeren voor een examen.
Nog iets over het evangelie van vandaag. We zitten eigenlijk midden in een cyclus. Drie zondagen na elkaar luisteren we naar Johannes.
En vroeger, lang geleden waren die fragmenten bedoeld als voorbereiding voor leerlingen die met Pasen zouden gedoopt worden. Vorige week met de Samaritaanse vrouw ging het over water, vandaag gaat het over licht en volgende week krijgen we de opwekking van Lazarus, dan gaat het over leven. Water, licht en leven waren al in de vroegste tijden de drie symbolen bij de doopcatechese.
Het zijn trouwens de drie symbolen waarrond de paasnachtliturgie is opgebouwd. Jezus is levend water en licht van de wereld. Hij is de verrijzenis en het leven.
In het evangelie van vandaag is de doopsymboliek overduidelijk aanwezig. De blinde moet zich wassen met het water van Siloamvijver. En Siloam betekent: 'de gezondene'. Als hij zich daar wast gaan zijn ogen open en ziet hij Jezus als bron van licht. Hij krijgt dan ook zelf zijn zending mee: hij zal enthousiast getuigen over Jezus. Hij zal als het ware zijn geloof belijden.
En wellicht is er nog een ander symbool. Jezus geneest de blinde door zijn ogen in te strijken met modder.
Het woord voor instrijken of insmeren kan ook vertaald worden als 'zalven'. En dan zitten we in de buurt van een ander sacrament: het vormsel. Gezalfd worden, zich wassen, gezonden worden, het geloof belijden.
Allemaal sterke momenten in het leven van een christen. Symbolen ook die we vaak ontmoeten.
Met Pasen hernieuwen we allemaal onze doopbeloften en volgende week doen onze vormelingen het al in de mis van half twaalf. Ze geven dan hun charter af en vragen of ze op 12 juni mogen gevormd, gezalfd worden. We kunnen er allemaal getuigen van zijn, als we willen. Volgende week zondag, om half twaalf.
Over blind zijn en zien, las ik nog een mooie doordenker in de vastenkalender.
Een blinde vrouw stapt met een lijvige map onder de arm het podium op om een spreekbeurt te geven. Terwijl ze in de bundel staat te bladeren en haar vingers het brailleschrift aftasten, zegt ze: U moet niet bang zijn. Dit is maar een heel dun kaftje, mijn spreekbeurt zal echt niet langer duren dan de afgesproken twintig minuten. Mijn bladen zijn gewoon wat dikker.
U ziet dus dat u niet altijd moet afgaan op wat u ziet
03-04-2011 om 08:38 geschreven door de preekploeg 
Uw positieve/negatieve reactie of commentaar hier (0)
|
