Hoe moet je dat doen,
een ander mens vertellen hoe iemand je gegrepen heeft met zijn blik,
z'n invoelende liefde?
Die tegen jezelf in, groter was dan je eigen hart.
Een mens als een godsgeschenk.
Johannes vertolkt het, midden een tijd van Romeins geweld, met een krachtig stuk poëzie:
"In de beginne was het Woord."
Die Stem, die schreeuw om zorg te dragen voor het leven. Die Oerbron.
'En dat Woord is vlees geworden', heel concreet in Jezus. 'Leven werd hij voor mensen'
Niet ontstaan uit macht, geweld en potentie maar weerloos met de kracht van de liefde.
Wij, wij hebben het aanschouwd, schrijft Johannes, hoe Gods visioen transparant geworden is
in deze Jezus, zonder tromgeroffel, niet met overmacht
maar zachtjes als het licht, groeiend in de nacht.
Het sijpelde binnen als hoop in onze beschaving, tegen alle onverschilligheid in.
Het werd vertolkt in parabels,
bedreigend voor wie misbruik maakten van macht.
Dat Woord, die hunker naar gerechtigheid, deed mensen herleven
en daarom komen wij hier vanmorgen samen om de diepte van dat Woord opnieuw te verstaan.
In onze kerststal zijn de drie koningen met hun geschenken nog niet gearriveerd.
Trouwens het Bijbelverhaal kent maar één koning, en dat is die sluwe despoot Herodes.
Herkenbaar tot op onze dagen in zovele machthebbers waarvoor het leven van mensen geen tel heeft. Ze ontketenen oorlogsgeweld als een genocide om een Oekraïens volk nog deze winter te vernietigen.
Wel wordt er verteld over wijzen. Wijzen zijn zoekers naar zin en geluk die niet ter plaatsen blijven trappelen maar in beweging komen, gedreven door een utopie,
door zorg voor geliefden, door hoop dat ergens menselijkheid openbloeit.
Wel present, zijn de os en de ezel want zij vertolken de underdogs, in het Hebreeuws de sjarrimwachamorim, de tot schorriemorrie gedoemden van onze samenleving.
Wat moet dat goddelijke kind daar in die voederbak?
Dit is toch geen plek voor een boorling, geen perspectief,
maar later zal het duidelijker worden; Voor deze Goddelijke Zoon is er geen plek.
De behoefte om elk jaar Kerstmis te vieren komt immers uit de diepste lagen van menselijke verwachtingen en gevoelens, veerkracht en hoop.
Zonder grote woorden verlang je dat door te geven aan je eigen kinderen en kleinkinderen
en wil je zelf zo'n mens zijn. Een mens 'van goede wil'
Wat hunkeren we naar momenten dat de harde zakelijkheid doorbroken wordt.
Dat dokters van de Wereld het toch doen om 800 asielzoekers te behandelen tegen schurft en luizen. Dat vrijwilligers trachten recht te doen aan wat het politieke spel nalaat aan te bieden waarop mensen recht hebben.
Wat is het voor een wereld waarin vele kinderen, door oorlog, geweld, honger, verleerd hebben om te wenen.
Gaat het met kerstmis niet om een God die zo 'diep bewogen was' dat Hij zijn grenzen doorbrak en het duidelijkste zichtbaar werd in de beestenstal van wat mensen elkaar aandoen?
Maakt Kerst ons niet wakker tegen onverschilligheid?
Nu het assisenproces rond de aanslagen in Brussel moeizaam opgang komen herinner ik mij nog levendig wat toen een man, Mohamed El Bachiri zei, wiens lieve vrouw en kinderen, moorddadig werden afgemaakt in Brussel.
'Laten we teruggaan niet naar haat maar naar de essentie, de liefde als uitgangspunt van alle ideeën, alle godsdiensten, alle mensen. Het is de jihad van de liefde, die de omhelzing zoekt om de vlammen van de wrok te doven en die zijn waarheid niet oplegt'
Eigenlijk wil je Kerstmis vieren om dat kind in jou te voelen wriemelen ondanks negativiteit.
Je te laten vermurwen om het ongehoorde te doen tegen alle vergrijzing en verharding in
want God zelf, onze diepste levensbron, nam een ondenkbaar initiatief in een voederbak.
Het was koud in Bethlehem, zegt de legende. Kunt u aanvoelen hoe koud het kan zijn wanneer het hart van een mens bevriest door eenzaamheid, wanneer vingers blauw verkleumen door de onverschilligheid van anderen en levens wegzinken?
Het zijn wijzen die veel achterlaten om dicht te komen bij Gods glimlach in een kind.
Ontdek die glimlach alstublieft in jezelf, geef die maar door.
Er zijn er genoeg die erom verlegen zitten.
Zalig Kerstmis.
