Wil je ons iets zeggen dat niet op deze blog moet verschijnen? Mail ons hier.
Mag iedereen het lezen, klik dan op op het gele 'Uw positieve/negatieve reactie hier' onderaan de tekst.
Het evangelie van vandaag is maar heel kort. En toch is het de moeite waard om even bij stil te staan.
We lezen al een aantal weken bij Matteüs. Tussen de lijnen door, zien we de hogepriesters, oudsten en schriftgeleerden tussen het publiek dichterbij komen. Dat komt natuurlijk ook omdat Jezus van langsom meer kritiek geeft op die gevestigde orde. Hij maakt hen een beetje bang of verontrust. Bij uitspraken als: De laatsten zullen de eersten zijn.
Of vreemde parabels over de zonen in de wijngaard van hun vader, over de ontrouwe wijnbouwers of over de genodigden op het bruiloftsfeest, voelen zij zich danig op de tenen getrapt.
Vorige week kwamen de schriftgeleerden zelf met een concrete vraag, in verband met de belasting aan de keizer.
Nu waren, ten tijde van Jezus, de meeste schriftgeleerden waarschijnlijk farizeeën, maar er waren ook sadduceeën bij.
De sadduceeën waren strenger dan de farizeeën, zeker wat betreft het volgen van de wetten. Daardoor kwamen ze vrij goed overeen met de Romeinse bezetter. Politiek correct zouden we vandaag zeggen.
De farizeeën waren eigenlijk een heel gesloten groep van héél vrome mensen. Zij hechtten zéér veel belang aan tradities en gebruiken, die zij tot in de puntjes opvolgden. Vandaag zouden wij hen fundamentalisten noemen.
Vandaag willen die farizeeën Jezus op de rooster te leggen. Nadat de sadduceeën er vorige week van langs kregen, met Jezus’ ontmijnende antwoord over aan de belasting aan de keizer, komen die farizeeën op de proppen met een concrete vraag over het voornaamste of hoogste gebod.
Ook nu weer komt Jezus sterk uit de hoek. Zo sterk dat de farizeeën met de mond vol tanden staan. “U zult de Heer uw God liefhebben met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw verstand”, dat is het eerste en grootste zegt Jezus.
Dan doet Hij wat de farizeeën zelf zo vaak doen: Hij voegt een gebod toe aan het bestaande. Hij maakt het tot dubbelgebod van de liefde: “Het tweede is daaraan gelijk: U zult uw naaste liefhebben als uzelf.”
Aan deze twee geboden hangen heel de Wet en de Profeten.
Wat dat precies inhoud, staat, anders gezegd ergens vooraan in het evangelie van Matteüs (Mt.7, 12): “Behandel anderen steeds zoals je zou willen dat ze jullie behandelen. Dat is het hart van de Wet en de Profeten.”
De anderen dus.
Daarover lees ik in de eerste lezing (Ex.22, 20-26): “U mag een vreemdeling … het leven niet moeilijk maken … Weduwen en wezen moet u geen onrecht aandoen … Als u aan iemand … geld leent, … gedraag u dan niet als een geldschieter ... Als u iemands mantel in pand neemt, dan moet u die voor zonsondergang aan hem terug geven ... “
Als je dat doet, beste farizeeën, of moet ik zeggen: “beste allemaal”, dan zal het jullie vergaan zoals Mattheus een paar hoofdstukken verderop schrijft (Matt. 25, 34-45): “Dan zal de Koning tot die aan zijn rechterhand zeggen: Komt, gezegenden van mijn Vader, en ontvangt het rijk dat voor u gereed is vanaf de grondvesting der wereld.
Want Ik had honger en gij hebt Mij te eten gegeven, Ik had dorst en gij hebt Mij te drinken gegeven, Ik was vreemdeling en gij hebt Mij opgenomen. Ik was naakt en gij hebt Mij gekleed, Ik was ziek en gij hebt Mij bezocht, Ik was in de gevangenis en gij hebt Mij bezocht.
Dan zullen de rechtvaardigen Hem antwoorden en zeggen: Heer, wanneer hebben wij U hongerig gezien en U te eten gegeven? En wanneer zagen wij U als vreemdeling en hebben U opgenomen, of naakt en hebben U gekleed? En wanneer zagen wij U ziek of in de gevangenis en zijn U komen bezoeken?
De Koning zal hun ten antwoord geven: Voorwaar Ik zeg u: Al wat gij gedaan hebt voor een dezer geringsten van mijn broeders, hebt gij voor Mij gedaan.
En tot die aan zijn linkerhand zal Hij dan zeggen: Gaat weg van Mij, vervloekten, in het eeuwige vuur dat bereid is voor de duivel en zijn trawanten.
Want Ik had honger en gij hebt Mij niet te eten gegeven. Ik had dorst en gij hebt Mij niet te drinken gegeven. Ik was een vreemdeling, en gij hebt Mij niet opgenomen, naakt en hebt Mij niet gekleed. Ik was ziek en in de gevangenis en gij zijt Mij niet komen bezoeken.
Dan zullen ook zij antwoorden en zeggen: Heer, wanneer hebben wij U hongerig gezien of dorstig of als vreemdeling of naakt of ziek of in de gevangenis, en hebben wij niet voor U gezorgd?
Daarop zal Hij dan antwoorden: Voorwaar, Ik zeg u: al wat gij niet voor een van deze geringsten hebt gedaan, hebt gij ook voor Mij niet gedaan.”
Er is dus nog veel werk aan de winkel. Liefde is een werkwoord!
Moeten wij in de eerste plaats maatregelen nemen om de economie te stimuleren of zouden wij niet beter proberen de armoede te bestrijden? Moet er meer geld geïnvesteerd worden in ziekenzorg of in onderwijs? Is onze privacy even belangrijk als onze veiligheid en gaat het daarin eigenlijk niet in de eerste plaats om verkeersveiligheid?
Als het inderdaad waar is dat wij volop in aanloop zijn naar de eerstkomende verkiezingen, gaan onze politici nog meer van dat soort vragen of dilemmas voorgeschoteld krijgen. Vragen dus waarop moeilijk met een simpel ja of nee kan worden geantwoord. Vragen die bedoeld zijn om hen erin te laten lopen.
Het was tweeduizend jaar geleden niet anders. Mag men belasting betalen aan de keizer of niet? Jezus krijgt de vraag eigenlijk van twee groepen, twee groepen die lijnrecht tegenover elkaar stonden. De Herodianen waren Romeinsgezind, de farizeeën anti-Romeins. Als Jezus ja antwoordt, komt hij in conflict met zijn eigen joodse identiteit en zijn trouw aan de God van Israël. Als Hij nee zegt, is Hij een revolutionair en kan Hij beschuldigd worden van rebellie.
Voor Hij antwoord geeft, vraagt Hij Hem een denarie, een muntstuk te tonen. En op dat muntstuk staat de afbeelding van de keizer. Die munt is dus zijn eigendom en wie daarmee belasting betaalt, geeft het dus eigenlijk terug aan de keizer. Daarmee doorbreekt Jezus dus het dilemma. Maar Hij voegt er nog aan toe: Geef aan de keizer wat van de keizer is en aan God wat van God is.
Dat is niet zomaar een handigheidje of een tsjeven-antwoord, om nog even in politieke termen te blijven. De mens is immers geschapen naar het beeld van God en niet naar het beeld van de keizer. Een keizer heeft geen goddelijke macht, al zijn er in de loop van de geschiedenis wel keizers of koningen die als bijna goddelijk wilden beschouwd worden. En ook nu nog trouwens zijn er keizers, presidenten of machthebbers die over alles willen beslissen en heersen, zelfs over leven en dood.
Met een vraag over al dan niet belasting betalen kan je trouwens nog altijd scoren in de publieke opinie. De meeste mensen en de meeste bedrijven betalen liefst zo weinig mogelijk belasting. Velen zijn in theorie tegen fiscale fraude, maar zijn zelf op zoek naar creatieve achterpoortjes om eraan te kunnen ontsnappen. Terwijl het eigenlijk niet verantwoord, niet maatschappelijk en zelfs niet ethisch is om geen belasting te betalen, terwijl je zelf wel profiteert van allerlei overheidsvoorzieningen.
Eigenlijk geeft het antwoord van Jezus ook de spanning aan waarin wij als christenen leven. De spanning tussen het goddelijke en het aardse, tussen God en wereld, tussen God en mens. Als gemeenschap van christenen mogen wij onszelf Kerk noemen, maar die Kerk staat ook met beide benen in de wereld. En daarom wordt er ook van ons verwacht dat wij ons inzetten voor die wereld, voor die maatschappij, voor onze medemensen.
In de loop der eeuwen zijn er vele mannen en vrouwen geweest die hun leven hebben gewijd aan hun geloof. Sommigen hebben zich gegroepeerd in kloosterorden. En ook daar was en is er een spanning tussen de zogenaamd actieve en contemplatieve orden. De enen leggen vooral de nadruk op gebed en bezinning, de anderen werken concreet aan projecten die het leven van anderen kunnen verbeteren.
Vandaag is het ook missiezondag.
We worden dan uitgenodigd om stil te staan bij al die mannen en vrouwen die overal ter wereld het evangelie verkondigen. Die als het ware handen en voeten geven aan God om onder alle mensen te komen. Maar ook zij hebben niet alleen het evangelie verkondigd, maar ook huizen en scholen gebouwd. En zieken verzorgd en mensen geholpen en gesteund om te ontsnappen aan armoede en ellende.
Van ons wordt allicht niet verwacht dat wij ook missionarissen worden. Maar we kunnen ons wel inzetten voor een betere wereld, op de plaats waar we ons bevinden. We kunnen mee praten als over de toekomst van mensen wordt beslist. We kunnen ons bijvoorbeeld verzetten als sommigen lichtvaardig verkondigen dat we de armen, de vluchtelingen, de asielzoekers maar beter zouden buiten sluiten uit onze maatschappij.
We kunnen bijvoorbeeld ook mensen nabij zijn en helpen om het verlies van een geliefde te dragen en verder te gaan met hun leven.
Zo geven we niet alleen aan de keizer wat de keizer toekomt en aan God wat God toekomt.
Deze week brengt het evangelie een parabel van het Rijk Gods. Jezus probeert het belang hiervan uit te leggen via een verhaal over de koning die een bruiloft wilt vieren. Het is niet toevallig dat het verhaal rond een bruiloft draait. Een bruiloft symboliseert een overgang, het begin van een nieuw leven, een verbond dat twee mensen afsluiten uit liefde voor elkaar. Net zoals God met zijn volk een verbond afsluit voor het uitbouwen van een Rijk Gods, een beter leven op Aarde. Dat nieuw leven dient au serieux genomen te worden! De koning spreekt een gast aan omdat hij zijn bruiloftskledij niet aan heeft, zijn zondags kostuum zo je wil. Hiermee wilt hij bedoelen dat je met het idee Rijk Gods niet nonchalant moet omgaan. Het vraagt moeite en inzet, nonchalance is hier niet op zijn plaats.
En alleen over dat Rijk Gods vertellen, alleen mensen wat appelleren zoals ik hier nu doe voor jullie, is niet genoeg.
Er is meer voor nodig. Als ge de link legt naar vandaag zou je de vraag kunnen stellen naar Waar is die nieuwe wereld, Waar is dat Rijk Gods. Waar is die nieuwe generatie die dat Rijk Gods op Aarde brengt? De generatie van twintigers, dertigers, veertigers? Hier in de kerk zijn ze nauwelijks te vinden. Wilt dat zeggen dat heel die groep van mensen, waaronder ikzelf, niet meer gelooft in de maakbaarheid van een betere wereld? Zijn we werkelijk te individualistisch geworden?
Terwijl ik deze preek aan het voorbereiden was, had ik net tickets besteld voor de warme winkel.
Een Nederlands theatergezelschap dat zich buigt over net dezelfde vragen. Ze gaan hiervoor ten rade bij de Russische Vladimir Majakovski een literair futurist van de jaren dertig van de vorige eeuw.
Hij stelde zich net exact dezelfde vragen over hoe een nieuwe wereld moet uitzien. Welke generatie houdt zich bezig met het uitbouwen van een betere wereld. Majakovski schreef dit in tijden van grote politieke onrust in Rusland aan het begin van het stalinisme.
Je zou kunnen zeggen dat Majakovski even toegankelijk of ontoegankelijk is als de bijbel. En toch grijpen ze naar een Russische schrijver. De warme winkel is ook een gerenomeerd theater gezelschap, mensen willen dit stuk zien en met deze vragen geconfronteerd worden. Vragen die evengoed in de bijbel voorkomen, maar toch wordt deze niet gebruikt. Waar slaat de kerk de bal dan mis? We weten dat er een generatiekloof is in de kerk, we weten dat misbruik verhalen enz geen goed hebben gedaan, maar waar slaat de kerk vandaag de bal mis? Bij een jonge generatie die nauwelijks nog het verschil tussen Kerstmis en Pasen kent?
Is het omdat we allemaal individualistischer zijn geworden? Of omdat het publieke middenveld aan het verbrokkelen is? Ik denk het niet. Jongeren dromen van een betere wereld, denk aan ringland.
Een project door en voor Antwerpenaren om te leven met betere luchtkwaliteit, minder verkeer, groener en oog voor sociaal contact. Vanuit hun geloof dat burgers samen de stad leefbaar kunnen maken, Letterlijk een beter leven beogen. Of denk aan de buurderij, een organisatie dat de buurt samenbrengt rond de aankoop van seizoensgebonden groenten en fruit en lokaal geproduceerde voedselproducten. Dit met het oog voor het milieu en ter bevordering van het sociaal contact onder buren. En zo zijn er talloze voorbeelden. Maar nergens wordt de link met het bijbelse Rijk Gods gemaakt.
En zoals Jezus het al in zijn parabel aanhaalde het weten alleen dat zulke dingen bestaan is niet altijd genoeg. De vraag is hoe kunnen wij een link leggen tussen al die mooie projecten en de kern van het katholieke geloof, namelijk het geloof in een betere wereld. En dat vraagt geen grootse moeite. We kunnen aanwezig zijn op die kleine plekken, waar jonge en minder jonge mensen samenkomen rond een nieuwe wereld, dat Rijk Gods. En daar kunnen wij ambassadeurs zijn van mensen van goede wil.
Dat kan zijn door het project ter plaatse te ondersteunen, mee kenbaar te maken, te faciliteren, groentjes kopen, Door te getuigen vanuit uw eigen christelijke inspiratie, misschien initiatiefnemers bij te staan met raad en daad, de ontmoedigingen van mensen ombuigen, naar hoop,...
Bottomline is uw eigen waarden, uw eigen geloof uitdragen, vraagt altijd wat moeite, maar het is een investering in de toekomst in een Gods Rijk op Aarde.
"Komaan, laat je niet gaan!" Maar aan hem de handen vuilmaken, dat zal te veel gevraagd zijn. En toppunt is, dat de Farizeeën de man nu wel zien staan: ze kunnen hem gebruiken. Misbruiken. Om Jezus, die in hun weg loopt, een loer te draaien.
De man steekt zijn hand uit, Jezus steekt zijn hand uit. Er gebeurt een wonder, als ze elkaar aanraken. Er gebeurt een wonder, als mensen elkaar willen redden. Dat is de uitdrukking die Jezus gebruikt: iemand redden. Helpen om niet ten onder te gaan. Er wordt zoveel mogelijk, als mensen elkaar willen ondersteunen.
Ik weet wel, ook als we gelovig zijn, blijven lijden, zwakheid, dood, een deel van ieders leven. Het evangelie wil ons vertrouwen geven dat, als het lijden ons overmeestert, we zelfs in de donkere nacht van het sterven, niet ten onder zullen gaan. Maar het gaat niet alleen over een hoopvol 'later'. Ook in dit leven gebeuren wonderen, verrijzen mensen uit hun verdriet wanneer hun uitgestoken hand wordt vastgenomen, wanneer ze gesteund worden, wanneer ze kunnen voelen dat ze niet alleen gelaten worden.
De oproep van Jezus is duidelijk: we moeten mensen van de goedheid worden, en de zwakkeren in ons midden plaatsen, centraal. Het moet elke dag de dag van Samana zijn: samen naar anderen gaan, om hen op te richten.
Nu is het de rijkdom van het evangelie, dat het op verschillende manieren gelezen kan worden. En die man met zijn kreupele hand, wie is dat? Ja, ik denk aan de zieken, zwakkeren, mensen met een handicap. Maar misschien zegt het evangelie ook, dat ik aan mezelf moet denken. Aan de zogezegd sterkeren. Hebben wij niet allemaal een verdorde hand?
Hebben we allermaal niet onze kwetsbare plekken? Hebben wij, de 'gezonden' wel zoveel greep op ons leven, hebben wij al de touwtjes in handen? Zullen wij, vroeg of laat, niet ondervinden, dat al onze kracht, onze talenten, alles waarop wij steunen, dat het allemaal heel broos is, dat we het cadeau hebben gekregen, dat we veel geluk hebben gehad, en dat het plots allemaal ons uit handen kan geslagen worden? Niemand kan zich staande houden, als er geen mensen onze uitgestoken hand willen vastnemen om ons te helpen ons staande te houden.
En die helpende hand, kan ook de hand zijn van die zogezegd zwakkere. Allemaal, 'zwak' of 'sterk', hebben we zoveel goeds aan elkaar te bieden. De dankbaarheid, de wijsheid, de moed van de mens die zich moet laten helpen, maakt ook de helper, de mantelzorger, sterker.
Waar mensen elkaar de hand reiken, gebeuren wonderen die troost en kracht geven aan allen. Allemaal kunnen wij zoveel betekenen voor elkaar. Zieken, zwakkeren, sterken, gezonden: er is geen verschil tussen. Allemaal mensen, die het alleen niet kunnen, en die elkaar nodig hebben. Die hun hand uitsteken als een vraag: "Kijk naar mij om, alstublieft. Laat me niet alleen." Voor de Farizeeën waren wetten en regeltjes een excuus om hun handen niet vuil te maken. Daar werd Jezus heel boos over. Hij laat ook vandaag zijn blik rondgaan.
Hopelijk, als hij ons ziet, ziet hij dat wij op zijn woord de hand naar elkaar uitsteken om elkaar te redden.
Evangelie: Matteüs 20, 28-32 - 'De tweede kreeg spijt en deed toch de wil van zijn vader'
Verrekijkerviering Sint Annekesfeesten
Er zijn mensen die gekend zijn om hun straffe uitspraken. Zowel negatief als positief. President Trump is zo iemand, hij staat gekend om zijn straffe uitspraken.
Wel vandaag horen we een straffe uitspraak van een man die 2000 jaar terug in de tempel tot zijn vrienden sprak, hij zei: Mensen die foute dingen hebben gedaan, en er dan op terugkomen, zullen eerder beloond worden dan mensen die gewoon niets verkeerd doen.
Zo zei de eerste zoon in het evangelie: Zeg vader, ik heb echt geen zin om te doen wat jij mij vraagt. Maar hij bedacht zich en deed toch het werk. De tweede zoon zei: "Ok, vader op mij kunt ge weeral rekenen , maar hij stuurde zijn kat. Hij had veel te veel andere dingen te doen.
En Jezus zei toen tegen zijn vrienden: Toen mijn voorganger, Johannes, tot jullie sprak, zeiden jullie ja, ja alles ok maar wij doen toch ons eigen ding!. En de arme ongelovigen, de sukkelaars, de man in de straat, die luisterden wel en deden wat ze beloofden.
Jullie, mijn beste vrienden waren als die 2e zoon: zeggen dat je het doet maar het uiteindelijk niet doen . We kunnen hier niet genoeg beklemtonen hoe belangrijk deze uitspraak ook voor ons, nu in 2017 is.
Onze maatschappij, onze gemeenschap, onze parochie, onze verenigingen draaien op dit principe. Het sociale leven in Vlaanderen wordt in stand gehouden door verenigingswerk, door vrijwilligers. Niet door subsidies.
Als je zegt: Ik doe mee, ik doe dit werk, op mij mag je rekenen, ik trek mee aan de kar, ik kuis die boel wel op en je stuurt achteraf uw kat, dan staan we veel verder achteruit.
En langs de andere kant zijn er altijd mensen die plots opduiken. Geen tralala verkopen en gewoon beginnen met opruimen, met organiseren, met aan de kar te trekken... Meestal hebben ze op voorhand niet gezegd Ik doe dit wel. Meestal staan die niet vooraan op het podium. Maar het werk gebeurt wel.
Een woord is een woord. Dat bedoelt Jezus vandaag. Een ja is een ja. Als je meedoet, als je u engageert, dan moet je er staan. Men rekent op u.
Als je zegt ik wil gevormd worden, ik wil mijn communie doen, op dat moment moet je goed nadenken. Je zegt dan best tegen u zelve: Als ik het doe, doe ik het goed, en hou ik het vol helemaal tot het einde..
Dit weekend vieren wij weer een groot feest in de parochie. De Sint-Annekes feesten. Het zijn er precies meer dan één. En eigenlijk is dat ook zo. De Sint-Annekes feesten!
Meer dan 140 vrijwilligers hebben gezegd: Op mij mag je rekenen Ik sta er wel dit weekend. Ik zorg er mee voor dat anderen kunnen feesten.". Er zit een ploeg achter die 6 maanden op voorhand bijeenkomt en startten met de voorbereiding. Ze hebben hun woord gegeven. Ze staan er gewoon als men hen vraagt.
De Pleplo doet de kinderactiviteiten, de kassier telt zijn geld, Jeugdhuis l Link zet heel het weekend de deuren van het Spieken open, de kok werkt zich in het zweet, de diensters leggen kilometers af, de tapper tapt en de opkuiser kuist op, er is dat madammeke die elk jaar een enorm afwas komt doen, niemand ziet haar staan, maar ze verzet wel een berg afwas.
Als al deze mensen zouden gezegd hebben: Ik doe het wel, maar ik stuur mijn kat het zou er schoon uitzien. Versta je nu waarom we spreken over de Sint-Annekes feesten? Het is meer dan 1 feest Laat u maar verwennen vandaag.
Het thema van deze viering luidt: Een huis voor iedereen. Ik ben de makers van deze viering dankbaar voor dit thema. Een huis voor iedereen. Dat wil ook het vernieuwd Sint-Anneke Centrum zijn. Vandaag is het open-deur-dag. Alle deuren staan open om te laten zien hoe mooi het geworden is. Volgende week moeten Herman en ik naar het bisdom komen. We gaan hen zeggen: Er zijn geen 3 parochiehuizen in de hele bisdom Antwerpen die zijn zoals dit centrum.
Deze verbouwing heeft inderdaad veel geld gekost. Maar we klagen niet. We vinden het een verantwoorde investering. Waarom? Het is een huis voor iedereen.
Ik ga toch 1 cijfer noemen. De vaste kosten bedragen 110 per dag, of het centrum nu open is of niet. Huishuur, verzekeringen, belastingen, nutsvoorzieningen En dan nog zeggen we: Alle parochiale verenigingen mogen dit centrum gratis gebruiken. Dit kan omdat we het centrum ook verhuren voor feesten, fuiven, koffietafels bij uitvaarten, babyborrels, tentoonstellingen en concerten gewoon de cyclus van het leven. Een huis voor iedereen. En ook daar staat een ploeg achter die ja gezegd heeft, en die er dan ook staat.
Daarom moet je vandaag eens binnenspringen. Kom eens zien hoe mooi dit huis geworden is.
En voor alle duidelijkheid: het is veel gemakkelijker wanneer je zegt Ik doe het, ik kom helpen, ik doe mee . En dat je dan ook komt en er staat.
Niet eerst Ja en dan neen, niet eerst neen en dan ja
Gewoon meedoen en erin geloven. Er zijn altijd handen te kort.
In een eucharistie-viering volgt na het evangelie meestal een preek of homilie. In onze parochie bestaat hiervoor (al jaren) een preekploeg. Ze bestaat uit een zestal mensen die, na onderlinge afspraak, geregeld een "preekbeurt" verzorgen. Momenteel zijn dat Ria, Hilda, Marc, Jan, Gie en Fred. Pastoor Herman maakt uiteraard ook deel uit van de preekploeg en komt zelf ook meermaals aan de beurt. De bedoeling van een homilie is niet een universele waarheid te verkondigen die iedereen verplicht moet geloven en zeker niet de mensen terecht te wijzen. In een homilie willen wij de lezingen uit de bijbel een beetje verduidelijken en trachten wij ze in verband te brengen met de actualiteit van vandaag. Dat is niet altijd even simpel en daarom proberen wij elkaar te helpen. Elke maand komen wij samen om de lezingen uit de bijbel te bespreken en elkaar te inspireren bij het opstellen van de preek. In deze blog publiceren wij niet alleen onze homilies, maar staan wij ook open voor uw reacties.
