Palmzondag - 31 maart en 1 april 2007
(Lees hier het evangelie Lucas 19, 28-40)

Op deze palmzondag worden we welkom geheten met een beker water.

Water is iets heiligs, een godsgeschenk.

Water verfrist, water reinigt en vernieuwt. 

Water is het symbool voor leven.

En dan is daar het verhaal van de intocht, het verraad en de dood van Jezus.

We vragen ons soms af: ‘Waarom werd Jezus eigenlijk gekruisigd?’

Het antwoord is eenvoudig: vanwege zijn identiteit. Vanwege wie Hij was en wat Hij verkondigde.

Jezus koos resoluut voor mensen die zoekende waren, die openstonden voor Zijn Blijde Boodschap. Hij koos voor hen die niet meetelden, die bespot en uitgelachen werden.

Door deze keuze kreeg hij ook veel vijanden, mensen die schrik hadden van zoveel goedheid. Mensen die dit niet konden verstaan.

Jezus kwam bij mensen als het levende water. Hij gaf hen opnieuw hoop, opnieuw leven.

En het is ook in zijn dood aan het kruis en gans de lijdensweg die eraan voorafgaat, dat Jezus dit levende water laat stromen.

Jezus gaat het Hem aangedane lijden niet uit de weg. Hij verliest zichzelf niet in angst. Hij heeft in liefde standgehouden.

Lijden is onlosmakelijk verbonden aan het leven.

Jezus heeft ons geleerd dat we dit lijden niet met angst moeten benaderen, maar wel met liefde. We kunnen lijden verzachten door lief te hebben.

Denk aan iemand die in de kliniek ligt.

Als hij weinig bezoek krijgt en het verplegend personeel onvriendelijk is, dan wordt zijn lijden pas echt pijnlijk. De kans is groot dat deze mens verbitterd geraakt.

Maar als deze zieke met liefde omringd wordt, dan wordt zijn lijden een kans om liefde te laten schitteren.

Echt lijden heeft altijd iets te maken met afwezigheid van liefde, met het onvermogen om lief te hebben.

Laten we werken aan onszelf: “Laat de liefde die in ons is, open bloeien en schitteren. Laat ons net als Jezus waardig ‘ja’ zeggen op datgene wat ons treft.” Zo zal het leed ons niet bitter maken.

Het helende water van Jezus mag in ons en rond ons stromen, zodat starheid kan verdwijnen en plaats maakt voor liefde.

De palmtakken nemen we mee als symbool van nieuw leven, als symbool van liefde die lijden overwint.

Martine Andries.

31-03-2007 om 20:37 geschreven door de preekploeg  

Vijfde zondag van de Veertig Dagen () - 24 en 25 maart 2007

(Lees hier - Eerste lezing Jesaja, 43, 16 -21)
(Lees hier - Evangelie Johannes, 8, 1 – 11)

Jezus houdt blijkbaar van spanning. Terwijl zijn toehoorders benieuwd zijn hoe het zal aflopen, terwijl de Farizeeën en schriftgeleerden zich al verkneukelen dat ze hem liggen hebben, en terwijl die bange vrouw daar waarschijnlijk met bonzend hart staat, buigt Hij zich voorover en schrijft op de grond. Wat, daar hebben velen in de loop der eeuwen hun hoofd over gebroken.  Het zal geen belang hebben gehad, want Jezus zelf spreekt er niet eens over. Maar het zou wel eens een veelzeggend gebaar kunnen geweest zijn. Hij negeert de vraag die hem gesteld wordt. Wil Hij misschien zeggen: de wetten, de principes die jullie zo belangrijk vinden, het zijn maar woorden in het zand?

Jezus vindt helemaal niet dat er geen probleem is. Hij vindt helemaal niet dat er niets gebeurd is. Hij vindt dat er iets fout is gebeurd, dat moet hersteld worden. Dat zal hij laten blijken op het einde van dit verhaal. Maar op de vraag, hoe we met fouten van mensen moeten omgaan, geeft Jezus een nieuw antwoord.

Misschien hebben we de neiging de draagwijdte van dat antwoord te onderschatten. Het gaat hier niet alleen over overspel. Dat staat hier symbool voor al wat mensen mekaar kunnen aandoen, wat kwaadheid brengt, en verdriet, en woede, en ongeluk. Over zonde, kortom. Wetten willen dat uitbannen, en streng bestraffen, en onmogelijk maken. En nu kunnen wij in de loop der tijden wel over goed en kwaad andere ideeën krijgen, maar altijd blijven er gedragingen, feiten, waarvan we zeggen: dat willen we niet, dat is slecht, dat moet streng gestraft worden, dat hoort niet thuis in onze gemeenschap, ja, die mensen horen niet thuis in onze gemeenschap!

Menselijk, heel menselijk is, kwaad met aangepast kwaad te bestrijden. We gaan ervan uit, dat wie kwaad berokkent, zelf ook kwaad moet ondervinden. Dat strookt met ons rechtsgevoel. Zo staat het ook in de wet van Mozes. Stenigen, die overspeligen. In de ogen van die tijd brachten zij de gemeenschap zeer ernstig in gevaar.

Nu doet Jezus hier geen rechtstreekse uitspraak over onze menselijke wetten. Hij antwoord niet op de vraag “Wat zegt Gij ervan?”.

Maar eerst Hij doet mij, die de vraag stel, nadenken. Akkoord, verkeerd is verkeerd. Maar wie ben ik om te oordelen? En als ik het goed vind dat er stenen gegooid worden, dat er hard gestraft wordt, dat iemand afgesneden wordt van gemeenschap, ja, van het leven, wat gaat men dan met mij doen? Want: ben ik beter...? En ze snapten het, de oudsten eerst... Misschien niet omdat ze zondiger waren, maar omdat ze voor een keer wat wijzer waren dan de jongeren onder hen...

En dan richt Jezus zich tot de vrouw. Hij veroordeelt haar niet tot een straf. Ze heeft iets verkeerds gedaan. Dan zegt Jezus ook, en dat beseft die vrouw maar al te goed. Maar het kwade dat ze gedaan heeft, zal Hij niet met ander kwaad uitdrijven, zoals men een bosbrand probeert te bestrijden door elders een ander vuur aan te steken. Hij kiest niet voor de stenen van de dood, maar voor het leven, voor het verder leven van die vrouw. “Zondig vanaf nu niet meer”: dat betekent dat Hij gelooft dat ze dat zal kunnen. Hij geeft ze een nieuw leven.

Heel nieuw en schokkend is dat, niet alleen voor Zijn tijdgenoten. Zo leven met mekaar: kunnen wij dat? Want wees eens eerlijk: daar staat mijn overspelige partner, daar staat mijn opstandig kind, daar staat die bedrieger,  die ... dat vraagt een groot geloof, een groot hart, en veel zelfverloochening. Misschien kunnen  wij het niet opbrengen, niet altijd. Want wij zijn niet zonder zonde, en zonde is: het goede niet kunnen doen. Wij zullen dikwijls moeten opnieuw beginnen, en zelf om vergeving vragen.

Maar wat Jezus tot die vrouw zegt, zegt hij ook tot ons: “Ook Ik veroordeel u niet.” Hij blijft dat zeggen, zeven maal zeventig keer, en meer. Hij vraagt vooral van ons: geloof, dat geven en vergeven beter is dat kwaad met kwaad vergelden.

De schriftgeleerden en Farizeeën wilden stenigen. Stenen lagen daar genoeg, ze lagen als het ware voor de hand, om het kwaad te begraven onder hardheid en wraak. Jezus neemt hen die stenen uit handen. Van die stenen des doods moeten wij, die proberen hem te volgen, bouwstenen maken: stenen om te steunen, om te beschermen, om dijkjes te bouwen die het leven bijhouden en doen groeien. Gods belofte, uit de eerste lezing, zal zo waarheid worden: de woestijn van deze harde wereld zal vruchtbaar worden waar vergelding en dood zullen plaats maken voor leven en verzoening.

25-03-2007 om 11:33 geschreven door de preekploeg  

Vierde zondag van de Veertig dagen (Lucas 15,11-32) - 17 en 18 maart 2005
(Lees hier het evangelie)

En daags voor Pasen aten zij ongezuurd brood en geroosterd graan dat van het land zelf afkomstig was.  En ze aten gedurende heel het jaar wat Kanaän voortbracht.

Dit lazen we letterlijk in de eerste lezing uit het boek Jozua.

In een lezing een paar zondagen terug werd Jezus  in de woestijn door de duivel bekoord. En de eerste uitdaging van de duivel was: “Als Gij de Zoon van God zijt, zeg dan tegen deze stenen dat ze brood worden.” .Stenen die brood worden…

Welnu, die straffe stoot heeft iedereen, die de film van Broederlijk Delen over de Naamgroepen in Burkina Fasso gezien heeft, zien gebeuren: stenen die brood werden. Het waren en het zijn onvergetelijke beelden: mannen, vrouwen en kinderen die in dit onvruchtbare Sahelland in de woestijn stenen gaan rapen en ze naar hun dorp brengen. Met die stenen boorden ze met bijna plechtige gebaren hun velden af. Niet om hun eigendom tegen dat van anderen af te grenzen, maar om te verhinderen dat de vruchtbare aarde en het zaai- en plantgoed zouden wegspoelen tijdens het korte, maar soms hevige regenseizoen.   De resultaten van die eenvoudige vondst zijn ronduit verbluffend. We zagen twee velden naast elkaar, het ene afgezoomd met woestijnstenen, het andere niet. Op het eerste veld was zo’n driekwart van de planten weggespoeld of verdord, op het andere rijpte een rijke oogst aan Afrikaanse granen. Stenen die letterlijk omgroeiden tot brood.

Vandaag luisterden wij naar de meest gekende en populairste parabel: de verloren zoon.

Mogen we nu ook niet zeggen: de jongste zoon komt werkelijk uit de woestijn terug.

Hij leed een losbandig leven.  Eenmaal “los” gaat het hem van kwaad naar erger.  Hij vertrok om vrij te zijn maar werd met de dag onvrijer.

De oudste zoon echter zit nog steeds in de woestijn.  Hij heeft zijn vrijheid niet kunnen of niet willen benutten.

Kinderen opvoeden ... 't is toch niet gemakkelijk"De "jeugd van tegenwoordig"  hoor je wel eens zeggen…

Kinderen opvoeden is nooit eenvoudig geweest. Het is bijna de "plicht" van jongeren om nieuwe dingen uit te proberen, nieuwe wegen te zoeken, ... Iedereen van ons kent wel een gezin waar één of meerdere puberende jongeren de ouders soms tot radeloosheid brengen. Bij de meeste van hen is het een fase waar ze doormoeten, maar je zal het als ouder toch maar meemaken.

Er bestaan geen boeken of TV-nanny's die deze problemen kunnen oplossen, want elke jongere is uniek. Het fenomeen bestond ook in Jezus' tijd al; Jezus zal waarschijnlijk niet diep moeten graven hebben in zijn fantasie wanneer Hij één van zijn meest gekende parabels vertelt.

Het gaat om de grote mensenfamilie die deze aarde bevolkt met God als Vader en  de gelovigen en de zoekende mensen: als zonen. Jezus vertelt het verhaal om de farizeeën duidelijk te maken dat Zijn goed nieuws ook, misschien wel vooral, bestemd is voor diegene die zij als verloren verklaard hebben. Als je het met die achtergrond leest en het een beetje actualiseert, merk je het moderne van dit verhaal.

We kennen ze allemaal: de vele mensen die opgegroeid zijn in katholieke gezinnen. Er zijn er enkele die daar een paar frustraties en kwetsuren hebben door opgelopen, maar er zijn er ook heel wat die hetgeen ze meegekregen hebben, waardevol vinden en er respect voor hebben. Misschien gaat deze parabel ook over hen. Of hij kan gewoon ook over mensen gaan die avontuurlijk aangelegd zijn, die op hun eigen benen willen staan, ... of zijn het de jongeren die weg willen uit de soms beklemmende zorg van hun ouders? Wie zal het zeggen? Die jongste zoon heeft ook vandaag nog zoveel gezichten. Ze vertrekken, vragen hun deel en proberen ergens anders het geluk te vinden.

Zoals nogal wat jongeren, is de jongste uit het verhaal ook van oordeel dat leven plezant moet zijn en hij doet dan ook uitvoerig mee aan feesten. Maar wie veel feest, komt al vlug op droog zaad te zitten. Hij moet werk zoeken en eindigt uiteindelijk als een hongerlijdende varkensverzorger, voor een jood kan die belediging tellen. Hij denkt terug aan de goede tijd bij zijn vader en besluit terug te gaan. We kunnen discussiëren over de vraag of hij terugkeert voor zijn vader of voor zichzelf, maar dat doet hier misschien weinig terzake. Hij keert terug.

Vooral het beeld van de vader uit het verhaal is sterk: hij staat op de uitkijk.  Ergens las ik in een gebed:

Eén is er die al die tijd op jou heeft gewacht.

Eén die er is voor jou

ook als jij er niet meer bent voor Hem.

Eén die op je wacht tot je weer thuis komt.

Dan zal Hij zeggen:

" Je bent altijd bij Mij, en wat van Mij is, is van jou"

Lees dus maar: de vader heeft zijn zoon echt in vrijheid laten vertrekken, hij is hem niet gaan halen, hij heeft hem geen beloftes gedaan opdat hij toch zou blijven, ...  Met een tedere omhelzing en een feestmaal laat de Vader zijn zoon weer thuis komen. Geen preek, geen verwijten, alleen blijheid.
Het is juist met dit laatste dat de oudste zoon, maar ook de farizeeën het moeilijk hebben.
Zij hebben de vreugde van de thuis nog niet ontdekt. Zij wilden thuis hun hemel  verdienen. Voor hen was het zelfs hun plicht om thuis te blijven. De vader veroordeelt dit niet, hij is alleen ontgoocheld omdat hij geen blijheid vindt in het hart van zijn oudste bij de terugkeer van zijn broer.
Je plicht doen is goed ... maar liefde en barmhartigheid voor mensen die andere wegen gaan, mag je nooit uitsluiten. Uit het gesprek met de Vader blijkt duidelijk dat de oudste zich tekort gedaan voelt. Hij doet verdorie zijn plicht en dit wordt niet gewaardeerd, zo denkt hij tenminste.  . Hij en zijn vader ... ze spreken eigenlijk op twee niveaus.   Ondanks alles is zijn vader blijven liefhebben, bij de zoon is die liefde wat op de achtergrond geraakt.

Een verhaal, tweeduizend jaar geleden verteld, en nog zo actueel. Nog altijd staan honderden vader- en moederfiguren op de uitkijk. Nog altijd zijn er mensen die dit geduld en die liefde niet willen begrijpen en afdoen als naïviteit, onnozelheid, ...

Het verhaal daagt ons uit, als christen,  om ook op de uitkijk te gaan staan We moeten niet iemand achterna hollen, proberen te overtuigen om "zieltjes" te redden. Enkel op de uitkijk staan als een uitnodiging om het anders te gaan doen.

Zo zou ook de Kerk moeten zijn: zij zou ook op de uitkijk moeten gaan staan voor mensen die weg geweest zijn…of mensen die afgeschreven zijn, afgeschreven door haar eigen kleinmenselijke regels.   We moeten kunnen deuren openen voor mensen die afgehaakt zijn.   En ik denk dat je dit niet bereikt met Latijn te promoten of gescheiden mensen of mensen met een andere aard uit te sluiten of het hen moeilijk te maken terug aan te pikken.

Laat ons toch maar ons hart en ons kerkgebouw en onze gemeenschap openzetten   We gaan toch niet doen als de verbitterde oudste zoon?   Er komen al te weinig verloren zonen terug naar huis.  .

Laat Pasen toch maar een nieuwe morgen brengen voor die mensen die wij al afgeschreven hebben… 

Met ideeën van Ward Vanoverbeke – Hans Callaert

Jan.

18-03-2007 om 00:00 geschreven door de preekploeg  

Tweede zondag van de Veertig dagen  (Lucas 9, 28b-36) - 3 en 4 maart 2007 (Lees hier het evangelie)

In het evangelie van vorige zondag bevond Jezus zich in de woestijn; vandaag bestijgt Hij met drie van zijn leerlingen de berg. Zowel de woestijn als de berg staan in de Bijbel voor grenssituaties. Het zijn plekken waar een mens zijn grenzen ervaart en waar hij het niet al te lang kan uithouden zonder gevaar voor zijn leven. Anders gezegd: het zijn plekken waar je niet kunt blijven, maar waar je doorheen moet.

Maar, waar de woestijn verwijst naar crisissituaties waarin een mens de weg moet zoeken en de juiste keuze maken, daar is de berg vooral de plek waar toekomstperspectief geboden wordt. Wie de berg beklimt, laat het leven van alledag achter zich, kan verder zien en komt dichter bij de hemel en bij God.

Bergen zijn in de Schrift vaak ontmoetingsplaatsen van de mens en God. Zo krijgt Mozes op de berg Sinaï de tien geboden. Elia vecht zijn strijd met de afgoden uit op de berg Karmel. Jeruzalem, de stad van God, ligt op de Sionsberg. En Jezus zal sterven op Golgota, een heuvel even buiten de stad. En ook in dit stukje evangelie zitten we dus op een berg.

Belangrijk is dat we weten wat Lucas in zijn evangelie vertelt, net vóór dit fragment. Petrus had zopas Jezus officieel en plechtig erkend als de Messias en Jezus had erop gewezen dat de Messias nog veel lijden en tegenkanting te wachten stond. En dat ook zijn volgelingen zich best maar voorbereiden op een levensweg vol moeilijkheden en lijden, dat zij bereid moeten zijn dagelijks hun kruis op te nemen.

En dan bestijgen zij dus de berg. Niet wild-enthousiast, niet in een toestand van euforie, maar eerder ernstig en somber en misschien wel met de nodige twijfels over hun toekomst, over de weg die zij moeten kiezen en volgen. Is het wel de moeite waard die moeilijke weg te gaan?  Ze zoeken hun toevlucht bij God, door de berg op te gaan, een stukje richting hemel.

En daar opent zich de hemel wanneer twee mannen, Mozes en Elia, niet in onze aarde begraven, zich scharen aan de zijde van Jezus. Mozes en Elia, symbool voor Wet en Profeten. Zo wordt de verbinding tussen hemel en aarde gelegd. De leerlingen waren in slaap gevallen, maar als ze wakker worden beseffen ze dat de moeilijke weg die ze te gaan hadden, de goede weg is. De weg van de wet en de profeten. De zekerheid die ze zochten, hebben ze op de berg gekregen.

Ook Abraham was op zoek naar zekerheid in de eerste lezing. Abraham had op bevel van God zijn land verlaten en zowat alles opgegeven wat hij bezat, want God had hem een nieuw land beloofd en een rijk nageslacht. Intussen is Abraham in dat nieuw land aangekomen, maar een zorgeloos leven heeft hij er niet gevonden en van dat nageslacht komt ook maar niets in huis. Abraham wil zekerheid over zijn verbond met God.

En dan voert hij een oeroud ritueel uit: wanneer twee mensen een verbond sluiten, nemen ze één of meer dieren, klieven die middendoor en leggen de helften uiteen, tegenover elkaar. Vervolgens lopen de twee verbondspartners door dat straaltje van bloed tussen de dieren en zweren daarbij de eed: 'Zoals de twee helften van deze dieren bij elkaar horen, zo horen wij bij elkaar.' En 's nachts zal inderdaad God, in de gedaante van een rokende oven en een vurige fakkel tussen de stukken doorgaan.

Zo wordt – in de taal en met de symbolen van het oude testament – het verbond gesloten tussen de Heer en Abraham. Een verbond dat bevestigt dat ze samen verder willen naar een nieuwe toekomst, ondanks alle moeilijkheden die daaraan verbonden zijn. Het is niet zo dat alles nu ineens goed is, dat alle problemen plots zijn opgelost. Maar ze hebben hun vertrouwen in elkaar, in de weg die ze moeten gaan, weer uitgesproken.

En op grond daarvan kunnen ze verder, zoals ook Jezus en zijn leerlingen. Want dat ze verder moeten, dat is wel zeker. Petrus probeert nog wel even dat moment op de berg, die topervaring vast te houden en langer of misschien wel voor altijd te laten duren. Hij stelt voor drie tenten te bouwen. Maar Mozes en Elia blijven niet. Ze waren er even om te verhelderen, om inzicht te helpen krijgen, om nieuwe moed te doen putten, maar blijven doen ze niet.

God zelf bevestigt de richting die Mozes en Elia, die Wet en Profeten aangeven. Hij noemt Jezus zijn Zoon. Daarmee spreekt Hij, net als aan Abraham, een belofte uit: de weg die te gaan is, is lang, de weg zal moeilijk zijn, maar het is de goede weg. Het is Gods weg, de weg naar nieuw leven.

De ervaring op de berg was voor Jezus en zijn leerlingen bijna zoiets als een toekomstvisioen. Ze kregen een glimp aangeboden van de latere heerlijkheid. Maar tegelijkertijd werd duidelijk welke weg nog diende afgelegd om die heerlijkheid uiteindelijk te bereiken. Mozes en Elia spraken met Jezus over zijn heengaan, zijn lijden en dood en Jeruzalem, maar de heerlijkheid van Pasen straalde al op zijn gezicht. De leerlingen mochten even die heerlijkheid aanschouwen om dan vol vertrouwen de berg af te dalen en verder met Jezus op weg te gaan.

Dat is de moed en de kracht die zij kunnen putten uit die bergervaring. Het bewustzijn dat voor volgelingen van Jezus moeilijkheden en tegenslagen, lijden en dood onvermijdelijk zijn op hun levensweg. Maar tegelijk de stellige overtuiging, het vaste geloof dat die weg de enige is die leidt naar Pasen. En dat wij op die weg kwistig kunnen zijn met zaadjes...

04-03-2007 om 00:00 geschreven door de preekploeg