|
De
plundering van de Congo en de genocide van 1890 tot 1910
Aflevering
7: Surrealisme
In
april 1885 (
) werd de koning in een rechtszaal in Groot-Brittannië
genoemd als één van de cliënten van een voornaam 'huis der zonde'
waartegen strafvervolging was ingesteld op aandringen van het
Londense Comité voor de Beteugeling van de Continentale Handel in
Engelse Meisjes
(1), zo verhaalt Adam Hochschild. Leopold betaalde voor de 'gestage
levering' van jonge
vrouwen, van wie sommige tussen de tien en vijftien jaar oud waren en
gegarandeerd maagden
(2) en hij werkte met zwijggeld. (3)
De
voornaamste afleiding voor de huiselijke ellende van de koning was de
Congo waar een paar duizend blanken twintig miljoen zwarten onder de
duim hielden dankzij machinegeweren, kinine en de stoomboot. Leopolds
schulden liepen op maar hij wist de kerk te winnen voor het
propageren van de aankoop van Congo-obligaties die immers de
christianisering ten goede kwamen en de bestrijding van de
moslim-slavenhandelaars; hij kon zelfs een lening van vijfentwintig
miljoen frank losweken van het Belgische parlement (- het equivalent
van vijf miljard frank in 1998). (4) In zijn testament draagt hij de
Congo over aan België en zo
leek zijn erflating een gulle daad in plaats van onderdeel van een
financiële transactie.
(5)
Leopold
begon nu ook te dromen van de Nijl. De Sudan (aan de boven-Nijl),
onder gezamenlijk Engels-Egyptisch bestuur, kampte met
moslimfundamentalisten die de gouverneur-generaal vermoordden.
Gouverneur Emin Pasja vroeg Europa om hulp en kreeg die ook: Stanley
leidde de reddingsexpeditie, gewapend met machinegeweren waarover hij
zei dat het 'waardevolle
diensten zou bewijzen om de beschaving te helpen het barbarisme te
overwinnen.'
(6) Leopold vroeg Stanley om een voor de koning interessante route te
kiezen alsook om de gouverneur met zijn provincie in te lijven binnen
de Congostaat. Op
die manier zou er niet alleen een onbekende uithoek van Leopolds
grondgebied voor hem worden verkend en wellicht vergroot, maar zou
dit allemaal worden gedaan op kosten van anderen. (7)
Maar tijdens de tocht balanceerden Stanley's mannen op de rand van de
hongerdood; hij gijzelde vrouwen en kinderen van negerstammen om van
hen voedselleveringen te bekomen en wanneer
ze tegenstand vreesden gaf
Stanley bevel om alle dorpen in de omgeving plat te branden.
De slachtingen werden beschreven alsof
het een jachtpartij betrof: 'Het was interessant in het oerwoud te
liggen en de inboorlingen rustig bezig te zien (
) Ik opende de
jacht door één vent door de borst te schieten. Hij viel als een
steen neer. (
) Dadelijk regende een salvo op het dorp neer.
(8) Hochschild: Eén
lid van de expeditie pakte het afgehakte hoofd van een Afrikaan in
een kist met zout en stuurde het naar Londen om te worden opgezet en
geprepareerd door zijn taxidermist in Piccadilly.
(9) Na
Stanleys terugkeer in 1890 ontstond er in Engeland een controverse
over het verlies van meer dan de helft van de manschappen van de
expeditie en over de gruweldaden die onder zijn bevel waren
gepleegd.
(10) Maar men
had geen idee dat het in vergelijking met het bloedvergieten dat nu
net in Centraal-Afrika begon een onbeduidend incident was geweest.
(11) In België, het land van het surrealisme, blokt de krant De
Standaard van 22 november laatstleden: Congocommissie
zoekt koortsachtig naar eervol slotakkoord. (12)
(Wordt
vervolgd)
(J.B.,
30 november 2022)
Verwijzingen:
(1)
Adam Hochschild, De geest van koning Leopold II en de plundering
van de Congo, Meulenhoff/Kritak 1998 (in een Nederlandse
vertaling door Jan Willem Bos). (Oorspronkelijk: King Leopold's
Ghost. A Story of Greed, Terror and Heroism in Colonial Africa,
Adam Hochschild 1998), p. 94.
(2)
Ib., p. 94.
(3)
Ib., p. 94.
(4)
Ib., p. 100.
(5)
Ib., p. 101.
(6)
Ib., p. 103.
(7)
Ib., p. 103.
(8)
Ib., p. 105.
(9)
Ib., p. 105.
(10)
Ib., p. 106.
(11)
Ib., p. 106.
(12)
https://www.standaard.be/cnt/dmf20221122_97460252
|
