Ik heb de voorbije maand veel tijd gehad om te lezen. En ik heb me onder andere gewaagd aan een heel dikke turf: de memoires van één van de bekendste Vlaamse politici van de laatste decennia. Naast vele andere interessante dingen viel mij op hoeveel politieke besprekingen en overeenkomsten plaats hadden aan tafel. Een tafel waar gegeten werd.
Soms kwam er een groepje bijeen aan de ontbijttafel, vaak bij iemand thuis. Een ander gezelschap werd uitgenodigd voor de lunch. En de dag nadien kwamen ze samen voor een diner. Dat heeft niet alleen te maken met de Bourgondische levensstijl van de betrokkenen. Maar ook hiermee: samen aan tafel gaan, samen eten schept nu eenmaal een band. Samen eten schept vertrouwen, en maakt soms moeilijke onderwerpen wat gemakkelijker om te bespreken.
Het is bij ons niet anders. Als we thuis bezoek krijgen, bieden we de gasten altijd iets te drinken aan. Maar we vragen niet aan iedereen of ze ook blijven eten. Daarvoor is al een nauwere band nodig, een zekere mate aan vertrouwen.
Samen aan tafel gaan is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Een nieuwe relatie wordt wel eens bezegeld met een etentje, thuis, in de familie of elders.
Na een lange en intense samenwerking sluit men af door samen aan tafel te gaan. We hebben heel goed samengewerkt, we hebben wat bereikt, we zijn er content van, nu gaan we samen toch eens eten. Heel wat verenigingen sluiten hun werkjaar af met een kaas en wijnavond, een barbecue of iets originelers.
Ook mensen die met elkaar zaken doen regelen die wel eens bij een etentje. Soms in een prestigieus restaurant. En dan nemen ze bijvoorbeeld een Bloody Mary als aperitief en nadien een carpaccio voor het voorgerecht. Als soep kiezen ze voor een Agnes Sorel en de hoofdschotel wordt een tournedos Rossini. Afsluiten doen ze met een Pêche Melba.
Ik ga al mijn quizvragen niet verklappen, maar er zijn heel wat gerechten genoemd naar bekende personen. En ook hier: dat geldt ook voor gewone mensen zoals U en ik. In vele families wordt na jaren nog verwezen naar een soep of een ander gerecht dat legendarisch werd omdat moeder of grootmoeder dat zo goed kon maken. Of een tante, of zelfs een nonkel, waarom niet?
Bij bepaalde feesten of andere gelegenheden komt het nog meer naar boven. Als we met allemaal samen waren, dan maakte de Bomma altijd lekker stoofvlees of balletjes in tomatensaus. En weet je nog, met Nieuwjaar: die heerlijke kippensoep van tante Julienne? En nonkel Fons aan zijn barbecue, hij genoot er zelf nog het meest van
Waarom vertel ik dat nu allemaal als we vandaag Sacramentsdag vieren? Wel, lang geleden is het ook begonnen met mensen die samen aan tafel gingen. Mensen die elkaar heel goed kenden, die jaren samen waren opgetrokken. Samen eten was voor hen heel gewoon, heel vertrouwd. En het was op een traditioneel feest voor hen, ze hadden iets te vieren.
En toch was het geen maaltijd als alle andere. Want voor één van hen had die avond een heel bijzondere betekenis en geleidelijk aan voor de anderen ook. Voor één van hen was het letterlijk het laatste avondmaal. En omdat hij die groep mensen had geleid en begeesterd, wilde hij dat zij ook dat laatste avondmaal nooit zouden vergeten. En hij wou die bijzondere betekenis aan hen duidelijk maken.
En hij gaf ook een naam aan wat op tafel kwam. Hij noemde het brood en de wijn naar zichzelf. Hij zorgde ervoor dat ze in dat brood en die wijn hemzelf zouden herkennen. Hij zou straks zijn leven offeren voor hen, voor ons, voor iedereen en brood en wijn zouden daarvan het teken zijn en blijven. Dat teken blijft vandaag, meer dan tweeduizend jaar later, nog altijd overeind, voor miljoenen mensen, overal ter wereld.
Vorige zondag konden we op televisie kijken naar de film Tot altijd. Ook daar was een heel ontroerende scène met een laatste avondmaal. Mario Verstraeten nam afscheid van zijn familie en meest intieme vrienden. En ook daar was het gezelschap er zich heel goed van bewust dat het hun laatste maaltijd samen was. Vandaar tijdens de afscheidsspeech die betekenisvolle woorden: tot altijd
Nu zou ik eigenlijk nog moeten aantonen of verduidelijken dat dat brood en die wijn werkelijk en letterlijk het lichaam en het bloed van Christus zijn. Dat er in elke viering een wonder mee gebeurt. Dat dat brood meer is dan gewoon maar brood en die wijn meer dan gewoon maar wijn. In spirituele zin, in de betekenis die we aan die symbolen geven, is dat ongetwijfeld zo.
Maar gebeurt er tijdens de consecratie ook effectief een mirakel?
We hebben altijd geleerd dat het om een mysterie gaat. En een mysterie kunnen we met ons verstand niet uitleggen. Neem en eet, dit is mijn lichaam, zegt de priester. En neem en drink, dit is mijn bloed.
Dat kunnen wij maar heel moeilijk begrijpen of uitleggen. Misschien zit voor ons de belangrijkste boodschap in het zinnetje dat daarna komt. Blijf dit doen, om mij nooit te vergeten
