Over drie profeten

Als je aan een aantal mensen de vraag zou stellen: "Wat is een profeet?" is de kans groot dat velen gaan antwoorden: "Iemand die de gave der profetie bezit en dus de toekomst kan voorspellen". Stel dat dezelfde vraag opduikt in een aflevering van De slimste mens, dan behoort "toekomst voorspellen" zeker tot de trefwoorden. En toch klopt dat niet helemaal.

Het woordenboek geeft deze definitie van een profeet: iemand die goddelijke openbaringen ontvangt en die aan anderen heeft mee te delen, die opdracht heeft om in naam van Jahweh mensen te vermanen of te waarschuwen. Een profeet kijkt niet in de toekomst, maar interpreteert de tekenen van zijn tijd. En daarmee richt hij zich tot zijn medemensen.

Het gevolg is dat een profeet zelden een populaire figuur is. Of toch niet voor lang. Zolang hij mensen naar de mond praat of hen een mooie toekomst belooft, is hij geliefd. Maar wanneer hij zijn tijdgenoten terechtwijst, vermaant of waarschuwt, laat men hem vallen.

Jezus zelf is daar allicht het beste voorbeeld van. Heel zijn leven speelt zich af tussen twee spanningsvelden: bewondering en verguizing. In het evangelie van vorige week maakte Hij zijn roeping bekend en beloofde aan armen de blijde boodschap te brengen, blinden weer te laten zien en verdrukten de vrijheid te schenken. Die woorden werden op algemene instemming onthaald.

Zonet hoorden wij het vervolg van zijn toespraak in de synagoge van Nazaret. En deze keer stelt Hij de mensen teleur. Ze verwachten van Hem wonderen, maar die komen er niet. Hij heeft wonderen verricht in Kafarnaüm, en de mensen willen nu ook wonderen zien in zijn vaderstad. Maar daar vindt Jezus blijkbaar te weinig geloof en teveel zucht naar sensatie. Het lijkt wel alsof ze Hem alleen maar vragen: "Zet ons dorp op de kaart".

Maar profeten zijn meestal niet geliefd in hun eigen vaderstad. Geen sant in eigen land. Jezus zelf geeft twee voorbeelden uit de geschiedenis, waarin niet de Joden, maar wel de heidenen werden gered. Als ze dat horen, is het hek helemaal van de dam en wordt Hij de stad uitgejaagd.

In de eerste lezing was een andere profeet aan het woord, Jeremia. Hij leefde in Jeruzalem, vlak voor de Babylonische ballingschap. Hij wordt door God geroepen tot profeet, om de Joden op hun plichten te wijzen en hij krijgt zelfs de opdracht zich te richten tot de koningen, de priesters en de edelen.

En waar Jezus tegenstand ondervond van anderen, van buiten uit, biedt Jeremia inwendig weerstand: "Ik kan niet spreken, ik durf dat niet". Maar in zijn diepste twijfel komt God hem ter hulp: "Ik maak van jou een versterkte stad, een ijzeren zuil, een koperen muur". Met andere woorden: iets dat je niet kan plooien, iets onwrikbaar. En Jeremia geeft zich gewonnen en zal later moeten strijden tegen koningen en priesters, tegen vooraanstaanden en het gewone volk.

Profeet zijn betekent niet: de toekomst kunnen voorspellen. Profeet zijn is ook niet: de mensen naar de mond praten. Profeten klagen onrecht aan, komen op voor misdeelden en miskenden, wijzen mensen op hun verantwoordelijkheid. En daarbij moeten ze veel innerlijke en uiterlijke weerstand overwinnen.

We kunnen er vandaag nog een profeet aan toevoegen: Pater Damiaan. In zijn jeugd een koppig, eigengereid, opvliegend baasje, maar met een hart van peperkoek. Hij hoort over Jezus, hij leest over Franciscus van Assisi. En die verhalen raken hem zo diep dat hij een kordaat besluit neemt. Hij wordt missionaris en vertrekt naar Hawaï.

Het vervolg is bekend. Hij komt terecht in de hel van Molokai. Een stinkende vuilnishoop van gedumpte mensen die slechts leven bij de genade van één dag. Vechtend, rovend, drinkend, misbruik makend van kinderen, wachtend op de dood. Weerzinwekkend.

Tot Damiaan ontdekt dat achter de meest gekwetste, gehavende, uitgestoten mens ook schoonheid schuilt. Als je maar dieper kan kijken. Als je maar in de huid kan kruipen van een medemens en voelt wat die mens voelt. Dat doet Damiaan dan ook letterlijk.

En hij begint te organiseren, te werken en te wroeten en wordt een leidsman en een vader voor allemaal: katholieken, protestanten, heidenen. Natuurlijk ondervond ook hij tegenstand, zowel inwendig als uitwendig. Hij zal toch wel geregeld getwijfeld hebben aan de zin en het welslagen van zijn roeping. En hoe hij werd tegengewerkt is voldoende bekend.

In zijn tijd werd ook Damiaan vaak niet begrepen en met kritiek overladen. Geen sant in eigen land, en ook geen sant in de eigen tijd. Pas na zijn dood werd hij volop gewaardeerd en intussen ook zalig verklaard én verkozen tot grootste Belg. En in zijn naam bindt de Damiaanactie al meer dan 40 jaar de strijd aan tegen lepra en tbc.

Dit jaar staat opnieuw Congo in de kijker. Een land dat 77 keer zo groot is als België en waar miljoenen mensen bedreigd worden door ziekten als malaria, tbc en aids. De Damiaanactie levert medicijnen aan de verschillende gezondheidscentra en doet ook aan vorming en voorlichting.

Het symbool van de actie is een rood vlindertje, hoopvol kwetsbaar en broos, maar ook mooi. Het dwarrelt de wereld rond en wil ons raken. Dat vlindertje is tegelijk ook een hartje. Het vertelt ons: laat je beroeren en laat je hart spreken.

Laten wij voor één keer eens luisteren naar een profeet, naar pater Damiaan. Wij kunnen door een gul gebaar goed nieuws brengen aan arme en gekwetste mensen. Onze daad van solidariteit is geen druppel op een hete plaat, maar een druppel olie die de wereld rechtvaardiger doet draaien. De vele vrijwilligers van de Damiaanactie rekenen ook op ons …

28-01-2007 om 13:26 geschreven door de preekploeg  

3de zondag jaar C 2007 (1 Kor 12, 12-30 en Luc. 4, 14-21) - 20 en 21 januari 2007

Vorige week hadden wij een eerste gebedsviering op zondag en ging het evangelie toevallig over Jezus eerste openbaar optreden. Vandaag mag ik als leek een homilie houden over Jezus’ allereerste predikatie in de synagoge van Nazaret.

Volgens het verhaal van Lucas brengt Jezus het er helemaal niet slecht van af. De reacties van de Nazareners zijn positief. Alle ogen zijn op Hem gevestigd. Ik zie ze al gniffelend mekaar aanstoten en fluisteren: “kijk, dat is toch Jezus, de zoon van Mieke en van Jozef de timmerman.

Jezus leest een tekst uit Jesaja, geschreven in de ballingschap. We weten niet over wie het eigenlijk gaat –dat vermeldt Jesaja niet– maar Jezus merkt op: hé, dat stukje is op mij van toepassing! Hij herkent zichzelf in het gesprokene en neemt daarom ook spontaan de verklaring, de homilie, voor zijn rekening.

Misschien is dat wel wat een predikant moet doen: niet enkel de inhoud van een lezing vertalen naar de toehoorder van vandaag, maar zo mogelijk ín de tekst inkruipen en zeggen: wat raakt mij hier en waarom? Hoe voel ik mij aangesproken en wat wil ik hierover verder vertellen? Alleen op die mannier zullen de mensen ook door zijn woorden geraakt worden.

Jezus ontdekt dat Hij een taak te vervullen heeft, dat Hij een roeping heeft. Ook ik heb hier een taak, en misschien wel jullie allemaal.

Paulus vertelde ons vorige week in zijn brief aan de Korinthiërs, hoe alle kundigheden, alle taken door mensen opgenomen, eigenlijk gaven zijn van dezelfde Geest, die alles in allen tot stand brengt.

Vandaag gaat Paulus in de eerste lezing verder op dezelfde weg. Wij doen niet alleen alles in dezelfde Geest, wij vormen ook samen één lichaam, één team waarin ieder zijn eigen taak vervult.

Denk gewoon aan deze kerkdienst. Er is niet alleen de voorganger, die wordt bijgestaan door de lector. Maar de koster kwam al een half uurtje eerder om alles klaar te zetten, de lichten en de kaarsen aan te steken, de micro’s op te zetten, brood en wijn klaar te zetten en de misblaadjes klaar te leggen. De bloemenschikker was gisteren al aan het werk om een aantal bloemstukken te maken. En het parochiesecretariaat zorgde vorige week al voor het kopiëren van de misblaadjes, waarvan de tekst de week dáárvoor al werd samengesteld door één van de liturgiegroepjes. De organist of de muzikant kreeg vorige week al een misblaadje. Die zit al enkele dagen zijn partituren in te studeren. En gisteren werd ook al gezorgd dat vandaag de verwarming aan zou staan. Ook vandaag was er voor enkele mensen nog extra werk aan de winkel: vanmiddag zorgde weer iemand voor de nevendienst en waren weer enkele meisjes aanwezig voor de opvang van de jongste kindjes. Weet je dat bijna al deze mensen nog een apart seintje krijgen van het secretariaat?

Luister eens naar de mededelingen straks. Daar komen weer andere mensen ter sprake in verband met andere activiteiten die door onze gemeenschap gedragen worden: doopsel- en vormselcatechese, ziekenzorg, het voorbereiden van de lichtmisviering of de psalmenavond, ‘door de mazen van het net’ en noem maar op. En vergeet niet de beurtrol van de mensen die straks na de viering de Lucaszaal, het Klokske of het SAC willen openhouden.

En misschien heb ik de voornaamste groep nog vergeten: dat zijn jullie allemaal! Want wat is een eucharistieviering zonder kerkgangers?

Hoewel de ene groep niet altijd weet wat de andere persoon precies doet of omgekeerd, zijn ze wel allemaal op mekaar ingesteld en van elkaar afhankelijk.

Al die mensen dragen hun steentje bij, leggen hun centje of briefje in de schaal, want koken kost geld.

Ben ik de predikant vergeten? Die heeft vandaag maar een kleine rol te vervullen: gewoon maar even op een rijtje zetten hoeveel mensen er hier, los van elkaar, aan hetzelfde doel werken: een levende gemeenschap in Christus.

Misschien wil ik vandaag alleen de spiegel zijn van Jezus’ woorden: “de Geest van de Heer rust op mij. Hij heeft mij gezonden om aan iedereen de Blijde Boodschap te brengen, aan de kleinsten en de minsten het eerst”. En ik ben blij dat ik er lang niet alleen voor sta.
Amen.

20-01-2007 om 00:00 geschreven door de preekploeg  

2^de zondag C 2007 (Johannes 2,1-12)  - 13 en 14 januari 2007

De feesten zijn voorbij, de recepties waarschijnlijk al allemaal achter de rug en ik hoop dat het goed geweest is voor iedereen.

In het beste geval hebben we de verbondenheid weer kunnen voelen met mensen die we graag hebben, en dat doet deugd.

Maar stel je eens voor dat je op een feest zit en de wijn is op… Dat zou toch echt wel een ramp zijn zeker.

Daarover gaat het evangelie van vandaag. Er is een bruiloft en er is geen wijn meer. Maria ziet onmiddellijk dat dit een probleem is en zij is ervan overtuigd dat Jezus hier iets aan zal doen. En dat gebeurt ook, water wordt beste wijn.

En nu hoor ik al mensen denken: ‘Was het maar zo simpel...’

Maar wat wil dit verhaal ons eigenlijk vertellen?

Ik wil het evangelie langs drie kanten bekijken:

Om te beginnen kijken we naar de symbolische betekenis van dit evangelie.

Het is zo dat we Jezus niet enkel kennen door zijn woorden, maar ook door wat Hij deed.

Zijn komst en zijn daden werden gezien als tekenen van een nieuwe tijd.

En één van die tekenen was de bruiloft van Kana. Hierin wordt duidelijk gemaakt dat het Uur van de nieuwe tijd gekomen is. Het is een tijd van onstuitbare vreugde en feest. De innige verhouding tussen God en zijn volk Israël wordt in veel bijbelverhalen gesymboliseerd met het beeld van een bruiloftsfeest. Gelovige joden zijn overtuigd dat hun volk – en eens alle mensen – door God geroepen worden om hun samenleving tot een blijvend bruiloftsfeest te maken.

We kunnen het verhaal ook bekijken, los van die symboliek:

Jezus staat er volledig achter dat er gefeest wordt. Er mag gedronken worden, er mag gelachen worden. Jezus was op die bruiloft en vierde mee, feestte mee en was mee gelukkig met die jonge mensen die die dag trouwden. Jezus geniet mee, maar is er niet aan gebonden. Hij maakt niets tot zijn bezit en wordt van niets afhankelijk.

Ja, Jezus is er in alle omstandigheden. Niet alleen als we in nood zijn, maar ook als het goed gaat met ons. Jezus is veel meer dan een hulplijn. Hij lijdt niet alleen samen met ons, maar lacht ook samen met ons. Het is dus niet de bedoeling dat we als doodernstige zeurpieten, maar wel als feestende, lachende, optimistische, blije, gelukkige christenmensen door het leven zouden gaan. Gewoon in gehele vrijheid, zonder dat we afhankelijk worden van wat of wie dan ook.

En de derde manier waarop we het evangelie kunnen benaderen, is de volgende:

we kunnen even stilstaan bij het feit dat de ‘wijn’ soms kan opgeraken.

In elk samenzijn gaat het soms goed, soms minder goed. Het gebeurt dat de vreugde kan verwateren, dat de liefde kan verwateren. De wijn geraakt op, de verbondenheid vermindert, de energie om voor elkaar te kiezen, zwakt af.

We voelen ons soms als lege vaten, de spirit is er uit, de kracht is zoek.

Op zo’n momenten is het belangrijk dat we terug naar de essentie komen. Dat we terug komen bij wie we zijn, bij wat er in ons aan capaciteiten en mogelijkheden aanwezig is en waar we terug bij onze kracht kunnen komen.

En zo belanden we in de eerste lezing. We hebben gehoord dat het de Geest is die aan elke mens gaven heeft gegeven. De een krijgt vooral wijsheid, de ander kennis en nog een ander geloof. Sommigen hebben de gave om mensen bij te staan bij ziekte, anderen kunnen dan weer andere dingen.  Zo zijn we allemaal verschillend, maar hebben we allemaal een schat van capaciteiten in ons. We hebben ze gekregen van die één en dezelfde Geest, van die één en dezelfde God.

Als wij dan vanuit onze diepe ik, vanuit wie we in wezen zijn, terug verbinding kunnen maken naar de ander… dan wordt water wijn.

Als we weer zin krijgen in het leven, in het werken aan onszelf, in het werken samen met anderen aan een betere wereld… dan wordt water wijn.

Als we de verbondenheid met mensen weer kunnen voelen, als we weer kunnen kiezen voor elkaar… dan wordt water wijn.

Als we ons kunnen openstellen voor Jezus, voor God, dan kunnen we opgetild worden, dan kan onze leegte gevuld worden met spirit en energie, … dan wordt water wijn.

Laten we verder op weg gaan en zien of er water is dat we in wijn kunnen veranderen, zo kan iets wat klein is, uitgroeien tot een feest.

14-01-2007 om 12:00 geschreven door de preekploeg  

Het verhaal over de wijzen uit het Oosten zit vol symboliek. De ster, de zoektocht, de geschenken van de wijzen en natuurlijk de wijzen zelf hebben de religieuze fantasie gevoed.

Van de wijzen heeft de verbeelding koningen gemaakt, dit onder inspiratie van de profetie van Jesaja die spreekt over de koningen die afkomen op het licht van de dageraad over Jeruzalem. Dit laatste roept het symbool van de ster op.

De wijzen kunnen moeilijk koningen geweest zijn, want je kunt je niet voorstellen dat koningen op de knieën gaan zitten voor de koning van een vreemd volk. Koningen knielen trouwens niet.

Het zijn enkel wijzen die knielen.

Men heeft de koningen een andere huidskleur gegeven. Blank, geel en zwart. Dit is Europa, Azië en Afrika. Hiermee raakt men een van de sterkste punten uit het verhaal. Het waren vreemdelingen, heidenen, die aan de joodse notabelen bekend hebben gemaakt dat de beloofde Messias, hun redder, geboren was. Dit symbool geeft christenen vandaag nog altijd te denken.

Maar laten we het vandaag ook eens hebben over de symboliek van de geschenken van de wijzen. Onze geschenken onder de kerstboom hebben hun bestemming al bereikt, ik heb al veel kerstbomen op straat zien liggen, de nieuwjaarsgeschenken zijn ook al uitgewisseld. Misschien is het nooit te laat om mensen een teken te geven waarin we uitdrukken hoeveel ze ons waard zijn.

In elk geval hebben de wijzen het kostbaarste te voorschijn gehaald om aan het kind te geven.

Ze gaven goud. Want met goud te geven bedoelden ze: je mag je eigen waarde ontdekken, je kostbaarheid en je rijkdom.

Ze gaven mirre. Mirre is een welriekend gomhars dat onder meer gebruikt werd als remedie tegen veel infectieziekten. Mirre aan iemand geven betekent zoveel als zeggen: moge je leven bewaard blijven voor pijn, ziekte en lijden.

Ze gaven wierook. Dit was een geschenk dat zegt: dat je leven een lieflijke geur mag zijn, een vreugde voor allen die met jou te maken krijgen.

De wijzen werden ook koningen genoemd omwille van die geschenken die ze meedroegen. Ze hebben een aantal mensen de ogen doen openen…

De hogepriesters en de schriftgeleerden hebben zich verkeken. Ze zochten ook naar de Messias, naar hun verlosser, maar ze bleven zitten waar ze zaten. Honderden, duizenden jaren lang hebben ze naar de Messias uitgezien, en als hij dan uiteindelijk gekomen is, zien ze hem niet. Kijk maar naar het evangelie van vandaag. Haarfijn weten de farizeeërs aan Herodus uit te leggen dat de Messias inderdaad in Bethlehem zal geboren worden. Wanneer drie vreemdelingen hun erop attent maken, dat het ogenblik wel eens zou kunnen aangebroken zijn, reageren ze niet. Of ze geloofden hen niet…

Ongelovig zijn ze zeker niet, de notabelen, de schriftgeleerden, integendeel, het zijn beslist oprechte gelovige, zelfs diepgelovige mensen.

Maar misschien waren ze wel zo diepgelovig dat hun geloof vastgeroest is, dat het geen geloof meer is, maar dat het een zekerheid geworden is waaraan niets kan en mag veranderen. Dus zijn ze tegen alles wat nieuw is omdat het die veilige zekerheid zou kunnen verstoren. Ze zijn bang om in beweging te komen, bang voor het nieuwe dat God met de mens voor heeft

Vrienden, laten wij ons nu in het begin van dit nieuwe jaar toch maar bezinnen. Laat ons toch maar zorgen dat wij de ster wel zien, dat we geloven in het verhaal van het kind, dat we zijn zoals de herders: eerlijke bekommerde mensen die door de geboorte van het kind beroerd waren. Dat we zijn zoals de wijzen: bezadigde mensen die geloven dat dit kind God is en het daarom de mooiste geschenken willen geven.

Hopelijk komen we veel wijzen tegen in ons leven, en kunnen we zien wat hun daden zijn en willen we horen wat ze ons te vertellen hebben en welke signalen ze ons geven..

Ik denk dat het tijd is dat we het nog eens over iets nieuws hebben in deze homilie.

Het is nodig is dat we regelmatig iets vernieuwend doen in de kerk.

Denk aan het project“kerkvernieuwing” dat nu Kiezel heet. Maar hierover kun je meer lezen in het parochieblad.

Wij willen echter nog iets anders lanceren.

Graag zouden wij met de preekploeg een forum opstarten, een uitlaatklep langs waar we ideeën of commentaar rond onze preken willen uitlokken.

Weet je wat een weblog is? Dit is een soort dagboek dat je kunt vergelijken met een website.  Een adres op het internet waarop je eenvoudig teksten kunt lezen en waarop je ook kan reageren.

We zetten elk weekend de tekst van de preek op deze weblog. Vanaf zondagavond kun je de tekst herlezen en mag je zelfs reageren. Iedereen kan de reacties lezen en ook hierop reageren.  Indien nodig kunnen wij ook antwoorden op vragen. Met de preekploeg komen wij nog steeds samen met Deo Rademakers, onze vorige pastoor. Deo zal ons ook wel helpen als het wat moeilijk wordt of als de wij geen antwoord kennen op de gestelde vragen.

We willen ook, uiteraard, voor de mensen die geen internet hebben, de tekst afdrukken en op een simpele vraag, na de viering uitdelen.

Deze mensen kunnen dan steeds hun reacties bezorgen via het parochiesecretariaat.

Het adres van de website vindt u in het parochieblad en vanaf volgende week in de tekstblaadjes.

WWW.PREKEN.BLOGGEN.BE

Iedereen in de wereld kan op deze site – zelfs als je op vakantie bent of op bezoek bij uw kinderen kun je even naar de site surfen en zien wat er gezegd werd.  Het reageren, of vragen stellen en hierop terug reageren, maakt onze kerk wat meer levendig. Misschien heb je een goede reactie of een ervaring op een lezing die deze lezing terug boeiend kan maken.

Wees wijs en reageer op dit aanbod Het is een moderne manier om van gedachten te wisselen. Het kan verrijkend zijn voor ons allemaal.

Kiezel er maar op los.

07-01-2007 om 20:09 geschreven door de preekploeg  

Al jaren bestaat in de parochie een preekploeg.
Ze bestaat uit (momenteel) zes mensen die elk weekend de homilie verzorgen in de vier vieringen. Het gaat hier wel degelijk om een ‘ploeg’ en niet om enkele individuen.
Elke maand komen wij met de groep samen en worden een viertal homilies voorbereid. We lezen de voorgeschreven lezingen en proberen ze samen uit te diepen en tips te geven aan de ‘predikant’ van dienst. Hij of zij schrijft nadien de homilie uit en zal ze ook verwoorden in elke viering.
Bij de voorbereidende bijeenkomsten is ook onze voormalige pastoor Deo Rademakers aanwezig en hij is een onschatbare hulp en steun voor de (inderdaad) leken.
De mensen die momenteel deel uitmaken van de preekploeg zijn Ria, Martine, Jan, Gie, Fred en Marc. Zij zijn bereid elke week hun homilies op deze blog te plaatsen en staan dus open voor vragen en opmerkingen.

09-12-2006 om 00:00 geschreven door de preekploeg