Negenentwintigste zondag A 2008 - Zaterdag 18 en zondag 19 oktober 2008

Eerste lezing: Tessalonicenzen 1, 1-5b - 'Wij gedenken uw geloof, hoop en liefde'
Evangelie: Mattheüs 22, 15-21 - 'Geef aan God wat God toekomt'

Als we de laatste weken onze krant durfden open te slaan, of als we naar het nieuws keken,  dan ging het steeds weer over geld. De woorden economie, crisis, banken, begroting, zijn schering en inslag. Wie durft er nog naar de beurskoersen kijken? Vandaag veel groen, morgen alles weer diep in het rood. ‘Geen paniek, rustig blijven’ dat zijn de woorden van wijze mensen. Is het de hebzucht van de mens? Is het de grootheidswaanzin of is het ‘het steeds méér willen, steeds meer risico nemen’ dat aan de basis ligt van onze huidige problemen? Hoe het ook zij, we zitten ermee. En zij die geld belegd hebben, praten de laatste weken over niets anders. En zij die geen geld hebben, kwamen vrijdag samen op de Dag van de armoede, om duidelijk te maken dat de laagste lonen te laag zijn om menswaardig te leven. En dit terwijl mijn dochter, zoals vele andere kinderen, onbezorgd in haar eigenlijk iets te korte chiro rokje, volgetekend met hartjes en bloempjes naar school vertrok, want het was ook ‘Dag van de jeugdbeweging’.
We weten niet wat ons nog te wachten staat, maar feit is, dat we toch allemaal even wakkergeschud zijn en beseffen dat het tijdperk van ‘altijd maar méér’ wel eens mag stoppen.
We leven in deze maatschappij, we kunnen er niet buiten. We hebben rekening te houden met bepaalde dingen, of we dat nu leuk vinden of niet. Het is de kunst om er zo goed mogelijk mee om te gaan.

In de tijd van Jezus, ging het niet anders. Geld speelde ook toen een belangrijke rol.
De Romeinen hadden geen respect voor het joodse volk en iedereen haatte de Romeinse bezetter en de keizer van Rome. Maar, zoals bij alle volkeren voorkomt, in alle tijden, waren er sommige Joden, zoals de Herodianen, aanhangers van koning Herodes, die probeerden commercieel profijt te halen uit de situatie. Zij wilden enkel ‘méér’ en verkochten hun ziel aan de Romeinen. Samen met de leerlingen van de Farizeeën probeerden ze Jezus te kunnen strikken. 
Ze doen dit door Hem eerst wat te vleien en dan de netelige vraag te stellen of men belasting moet betalen aan de keizer of niet.
Nu moet je weten dat in die tijd de Romeinse munt als godslastering werd aanzien. Dit had te maken met het feit dat op de muntstukken de afbeelding stond van de keizer met daaronder het opschrift: “Tiberius, zoon van de goddelijke Augustus”. Dit was voor de joden onaanvaardbaar. In de tempel mocht deze munt dus zeker niet gebruikt worden. Vandaar de aanwezigheid van geldwisselaars voor de tempel.
Deze munt gebruiken kon echt niet. Maar wat ging Jezus nu antwoorden op die vraag?
Als Jezus ja zegt op de vraag, kiest hij partij voor de Romeinen en dan hebben de Farizeeën een gedroomde aanleiding in handen om Hem te beschuldigen.
Antwoordt hij neen, dan hebben de Herodianen hem te pakken en kunnen ze Hem door het hooggerechtshof laten vervolgen wegens opstandigheid tegen de Romeinse overheersers.

Maar Jezus doorziet hun valsheid en antwoord: ‘Geef aan de keizer wat de keizer toekomt, en aan God wat God toekomt’.
Ze staan perplex, dit hadden ze niet verwacht.
Maar wat bedoelt Jezus nu eigenlijk? Lange tijd heeft men gedacht dat hij doelde op de scheiding tussen Kerk en Staat, maar dat klopt niet met wat de evangelies over Jezus vertellen. Jezus verkondigt het Rijk Gods en dat stopt niet aan de deur van de kerk, integendeel, “het Rijk Gods is midden onder u” zegt Hij, dus zowel in de wereldlijke als in de religieuze aspecten van het leven. We kunnen niet los van het wereldlijke leven rondom ons. We leven in een bepaalde maatschappij, met een bepaalde economie, met rechten en plichten die we te vervullen hebben. Dit alles met de bedoeling om zo goed mogelijk samen te kunnen leven.
Laten we nog even stilstaan bij de uitspraak: “Geef aan God wat aan God toekomt”. Waar denken we dan aan?  Wat vraagt God van ons? En dan hebben we niet ver te zoeken. Kijken we maar naar Jezus. Wat heeft hij ons voorgeleefd?
In de eerste plaats heel bewust kiezen om meer en meer onszelf te worden. En voor ons, gelovigen, durf ik erbij zeggen:’zodat we God in ons aanwezig kunnen voelen’. Op die manier kunnen we vanuit wie we ten diepste zijn, vanuit ons vertrouwen, vanuit ons geloof in de mens en in het leven, naar anderen toestappen. Aandacht, respect, écht aanwezig zijn bij anderen, dat is ‘geven aan de naaste’ en dus ook ‘geven aan God’. Wij zijn in staat om onze wereld een beetje mooier te maken, onze verantwoordelijkheid mee op te nemen en om onze maatschappij om te vormen. Wij staan niet buiten die maatschappij, wij staan er middenin. Het wereldlijke en het diep menselijke zijn verbonden. Het systeem moet ten dienste staan van de mensen. De mens blijft het allerbelangrijkste. Dit mogen we nooit vergeten.
Laat ons stilstaan bij wat écht belangrijk is, waar het écht om gaat. Niet het ‘steeds meer hebben’, maar wel het ‘steeds meer zijn’, ‘mens-zijn’.

Martine Andries