Eerste zondag van de vasten A 2008 - 9 en 10 februari 2008

Eerste lezing: Genesis 1, 7-9; 3, 1-7
Evangelie: Matteüs 4, 1-11

'Woestijnervaring' is een beeld dat soms gebruikt wordt voor de situatie waarin iemand terechtkomt als hij de draad van zijn leven kwijt is en elk houvast heeft verloren.
Een leegte zonder uitzicht. Maar het kan ook een beeld zijn voor de eenzaamheid die je bewust opzoekt. Je zondert je af, weg alle beslommeringen en alleen bezig zijn met jezelf en met de zin van je leven.

De vastentijd kan voor ons een heilzame tijd worden als we er een woestijntijd van maken.
We moeten niet ver weg gaan om in de woestijn te komen. We komen er vanzelf in als we af en toe onze wereld ronddom ons, en alles wat ons omringt, eens leeg maken.
Als we alle bijkomstigheden wegruimen en ons welbewust bezighouden met die dingen die werkelijk boeiend zijn..

Het evangelie beschrijft hoe listig de duivel te werk ging om de diepste verlangens van Jezus los te weken.
Hij greep zijn fysieke honger aan. Hij speelde in op zijn Godsvertrouwen.
Uiteindelijk spiegelde hij hem voor dat hij de hele wereld aan zijn voeten kon krijgen, als hij voor hem wilde knielen.
Wij noemen dat “je ziel aan de duivel verkopen”.

Drie keren doorzag Jezus de list van de duivel. Hij liet zich echter niet beetnemen.

Is de vasten, voor ons als christenen, niet een welkome kans om ons opnieuw te heroriënteren op onze bestemming als mens? Waartoe heeft God de mens geschapen,
Beste vrienden, in de eerste lezing uit het scheppingsverhaal wordt heel mooi verwoord dat God de mens de volle verantwoordelijkheid gaf voor zijn schepping. Maar zoals we in het evangelie hoorden, wilde de mens meer. Hij wilde geen verantwoordelijkheid, nee, hij wilde macht, dé macht. Hij at met graagte van de boom van de kennis, maar het was een vrucht die hem zuur opbrak.
In zijn wil om de macht te grijpen, botste hij op zijn naaktheid, en dat is een heel mooi beeld voor het feit dat hij geconfronteerd werd met zijn beperktheid:
Hij was onderworpen aan de krachten van de natuur, hij was sterfelijk, hij moest zwoegen voor zijn levensonderhoud.

Als kind heeft dit verhaal mij altijd geboeid.  Door de schuld van de erfzonde moesten wij naar school en moest ons vader alle dagen gaan werken.  Het paradijs was niet meer voor ons.  Elke tegenslag, elke pijn was het gevolg van die ene beet in de appel.  Het feit dat we soms kou hadden, of dat mensen verdriet hadden of dat we niet konden kopen wat we nodig hadden, was allemaal de schuld van die 2 mensen in het aardse paradijs.
Ze hebben dit er goed ingeramd half vorige eeuw.

Het genesisverhaal is geen historisch verhaal, geen wetenschappelijk verhaal, maar het toont ons hoe gelovigen, zelfs al heel heel vroeg, hebben ingezien en ervaren wat de oorsprong en de bestemming van de mens en de wereld is.
Een verhaal, of beter een visie, die hoop biedt in deze vastentijd om te verstillen, kansen en tijd te nemen om af te tasten waar wij staan en hoe wij misschien stappen vooruit kunnen zetten   Maar de bekoring blijft…
Als we zien hoe de moderne bekoring, de reclame onze gezinnen verziekt, onze samenleving beïnvloedt…
Reclame:.  Of we nu willen of niet, we moeten zien of we zullen het horen.  Hoe afstompend is het eigenlijk niet om ettelijke malen na elkaar, zelfs op dezelfde dag, dezelfde boodschap te aanhoren.  Tot vervelens toe.
Bij ons is alles goedkoper, uw geld brengt meer op, smeer u hier mee in en je ziet er beter uit, rijd in deze auto en uw buurman zal stik-jaloers zijn, surf snel naar onze website en je zult de hemel ervaren…..
Het ergste is eigenlijk dat een aantal mensen er niet tegen kunnen of er aan toegeven.  Dan is de reclame echt een bekoring of  is het echt de duivel die u verleidt.
Als volwassen mensen, als christen zouden we toch beter moeten weten ! .
Sinds woensdag zijn we  de vasten begonnen, een periode van 40 dagen waarin ons kansen worden aangereikt om even onze adem terug te vinden, en ons opnieuw bewust te worden dàt we leven en niet geleefd hoeven te worden.
Een periode om ons opnieuw te oriënteren, om te kijken en te bekijken waar we staan. M. a.w. een periode om te verstillen, gas terug te nemen, een periode om tot inkeer te komen.
Een periode ook waarin we over ons muurtje heen kijken om te zien waar we kunnen helpen. Dit jaar gaat onze aandacht naar Haïti, een land dat een paradijs zou moeten zijn, daar in de Caraïben, maar dat sinds mensenheugenis een hel is van armoede, uitbuiting, ziekte en ellende. Want ook daar gaat het om de macht: de macht van de rijken over de armen en de macht van de multinationals over de kleine boer.
De kleine boer die zich daar tweehonderd jaar heeft bij neergelegd, maar die zich nu begint te organiseren, in de vaste wil op zoek te gaan naar een beter en een rechtvaardiger leven. Tegen de uitbuiting en tegen de machtshonger in.
Geheel in de lijn van wat ik zojuist allemaal gezegd heb, hebben we vanuit de actie van Broederlijk Delen gekozen voor het symbool van de vlieger. Een vlieger kan maar de goede kant op gaan, kan maar hoogten scheren als hij verbonden blijft. Vandaar het touw. Zonder touw gaat hij de lucht niet in en eenmaal in de lucht en het touw breekt, dan gaat hij tollen, zijn vliegerzijn verliezen en naar beneden vallen. Het touw waaraan hij verbonden is, zorgt dat hij de lucht in gaat en steeds hoger en hoger. Zo ook de mens: de mens stijgt niet boven zichzelf uit, haalt geen hoogte, als hij niet verbonden blijft met God.

Zo, we gaan deze 40 dagen in.  40 is een symbolisch getal in de bijbel.  Het staat voor een lange voorbereiding op een beslissend gebeuren. 
Dus:
We luisteren niet meer blind naar de reclame, we bannen de nutteloze macht en maken het rondom ons regelmatig stil en geven de positieve dingen die we kunnen doen voor mekaar en voor onze medemens een nieuwe. kans.
Succes.
Jan Van Noten mits hulp van andere predikanten.