Onze eerste communicanten komen dit weekeind te weten hoe brood wordt gemaakt. Dat we er bloem en gist en water voor nodig hebben. Dat we het moeten kneden en geduldig laten rijzen en daarna bakken.
Wij steken vandaag iets op van wat aan bloem en brood vooraf gaat. Het evangelie van Johannes hangt ons een prachtig beeld op over de graankorrel die in de aarde valt en sterft, maar die daarna veel vruchten draagt.
Op de letter beschouwd, is dit geen exacte plantkunde.
Een dode graankorrel rot gewoon weg en brengt helemaal niets voor. Eigenlijk wordt bedoelt dat het graan gaat kiemen. Uiteraard blijft daarbij van de originele graankorrel weinig of niets over.
Er is iets merkwaardigs aan de hand met dat kiemende graan, iets spectaculairs zelfs. Onder invloed van vocht en warmte, explodeert het vitaminegehalte. Onderzoekers vandaag ontdekten dat ontkiemde granen en peulvruchten meer vitamine C bevatten dan bessen. In sommige kiemen zit zes keer zoveel vitamine C als in sinaasappelsap. Tijdens het kiemproces stijgt het gehalte van sommige B vitaminen met honderden procenten. Bij testen met haver bijvoorbeeld nam het gehalte aan vitamine B6 tijdens het kiemen toe met 500 % en vitamine B2 zelfs met 1300 %. Over vruchtbaarheid gesproken
Maar we wijken af.
Johannes gebruikt dit mooie beeld om ons iets heel anders duidelijk te maken.
Het verhaal speelt zich af kort na Jezus intrede in Jerusalem. Enkele Griekse pelgrims willen die Koning op zijn ezel eens van dichtbij zien.
Het moment is gekomen, zegt Jezus, het uur van de waarheid.
Met de gelijkenis over de graankorrel legt Jezus uit hoe zwaar het is, om de consequenties van zijn keuze te volgen. Dit is een moeilijk moment, een crisismoment.
De woorden die Johannes gebruikt zijn, niet zonder reden, dezelfde die de andere drie evangelisten gebruiken in de hof van olijven, aan het begin van het lijdensverhaal: Nu ben Ik doodsbang. Vader, laat dit ogenblik aan mij voorbijgaan? Maar hiervoor ben Ik juist gekomen
Laat nu zien hoe groot uw naam is, Vader.
Toen klonk er een stem uit de hemel: Ik heb mijn grootheid getoond en Ik zal mijn grootheid weer tonen.
De mensen die daar stonden en dit hoorden, zeiden: Een donderslag! Maar er waren er ook die zeiden dat het een engel was die tegen hem gesproken had.
Er staan wel meer voorbeelden in de Bijbel waarbij er een stem uit de hemel klinkt, om een belangrijke boodschap te verkondigen. Zoals bij het doopsel van Jezus in de Jordaan of bij de verheerlijking op de berg Tabor. Het vreemde eraan is dat blijkbaar niet iedereen die stem hoort of verstaat. Wie het moet horen, verstaat wat er gezegd wordt, de anderen horen alleen maar gedonder.
Een goeie verstaander heeft maar een half woord, misschien helemaal geen woorden nodig.
Het is vergelijkbaar met wat Jeremia ons wil duidelijk maken in de eerste lezing. Ik zal met mijn volk een nieuw verbond sluiten, Ik zal met hen een nieuwe afspraak maken. Ik zal mijn wet in hun binnenste leggen en hem in hun hart schrijven.
Zij moeten de wet, de spelregels, niet van buiten leren, zij moeten ze uit hun hoofd kennen. Zoals ze in het Engels zeggen: by heart. Zolang het een wet blijft van woorden en lettertjes, werkt hij niet.
Die stem heeft niet voor Mij gesproken, maar voor jullie, zei Jezus. Heb je ze verstaan, of klonk het jullie als gedonder in de oren?
Als je mijn vraag begrepen hebt, dan zal je verstaan dat Ik niet alleen jullie handen en ogen, maar vooral jullie hart nodig heb om het kwade, de heerser van deze wereld, uit te bannen.
Als de ander je hulp, je raad, je ondersteuning nodig heeft, dan is het belangrijk dat je niet alleen met je ogen kijkt, met je oren luistert, maar ook je hart opent. Want als je alleen met je ogen kijkt en met je oren luistert, dan bestaat de kans dat je dingen over het hoofd ziet. Maar als je met je hart kijkt, dan zal je zien en voelen wat de ander nodig heeft.
Wie zijn leven liefheeft, verliest het. Maar wie zijn leven aan een ander verliest, behoudt het voor het eeuwige leven.
Wie mij dient, moet mij volgen: waar Ik ben zal ook mijn dienaar zijn, en wie mij dient zal door de Vader geëerd worden.
Ga niet dood, wees vooral kiemkrachtig.
Amen.
