Het evangelie zonet bracht ons bij een gesprek aan een bron. De Jakobsbron.
Die bron van Jakob is een oude bron die al voorkomt in de verhalen van de aartsvaders. Voor mensen in die tijd was een bron een belangrijke en betekenisvolle plaats. Een bron kan een conflictgebied zijn, soms wordt erom gevochten. Nu nog altijd trouwens. Maar een bron is ook vaak een plaats van ontmoeting. Mensen komen er water putten en geraken met elkaar in gesprek.
En het gesprek hier gaat tussen Jezus en een Samaritaanse vrouw. Dat is al niet helemaal normaal.
Joden en Samaritanen gingen eigenlijk niet met elkaar om. Ze hebben een ander geloof, een verschillend verleden, een andere achtergrond. Vandaar dat het gesprek wat aarzelend en zelfs een beetje wantrouwig begint. De gesprekspartners kennen elkaar niet genoeg.
We herkennen die situatie heel goed. Ze is eigenlijk van alle tijden. In onze huidige multiculturele maatschappij is het niet anders. Bij ontmoetingen tussen mensen die niet dezelfde achtergrond hebben is er nog steeds vaak een vorm van wederzijds wantrouwen. Of op zijn minst voelen we ons wat onwennig.
En ook al doen vele mensen echt hun best om elkaar te aanvaarden, om iedereen in zijn waardigheid te laten, het lukt vaak niet helemaal. Zelfs als we bruggen willen bouwen naar elkaar, blijven we soms nog steken in het wij-zij denken.
We hoeven het zelfs niet te gaan zoeken bij andere culturen. We voelen ons toch zo goed in ons eigen kringetje, bij onze vertrouwde familie en vrienden. Het kan even duren vooraleer wij nieuwe bewoners in onze buurt leren kennen en aanvaarden. Bij de fusie van onze drie voormalige parochies nu tien jaar geleden moesten er ook drempels worden overwonnen. En er bleef nog een hele tijd wat terughoudendheid, wat gebrek aan vertrouwen.
Soms is het gewoon ludiek, zoals bij de rivaliteit tussen twee sportclubs. Of tussen de scouts en de pleplo. Maar toch: als we ergens een studiedag of een info-avond meemaken, kijken we bij het binnenkomen steevast eens rond: kennen we hier iemand? Dan gaan wij daar bij zitten.
Dat Jezus het gesprek aangaat met de Samaritaanse vrouw is dus opmerkelijk. De vrouw zelf vindt het ook vreemd. Jezus toont zich meteen als iemand die muren afbreekt en grenzen overschrijdt. Hij heeft dorst en vraagt de vrouw om water.
Ook weer niet voor de hand liggend, want die vrouw moet hard werken om water te putten. Haar nood moet hoog zijn, want midden op de dag, in de brandende zon, als geen mens zich buiten waagt, verzet zij het zwaarste werk van de dag: een emmer water ophalen en leeggieten in een kruik om die dan naar huis te dragen.
En aan haar vraagt Jezus dus water om te drinken. Want hoe verschillend Joden en Samaritanen ook zijn, zij drinken van hetzelfde water. Hoe uiteenlopend onze culturen, ons verleden, onze achtergronden, mensen hebben allemaal honger en dorst. En vooral behoefte aan water. Al meer dan twintig jaar geleden hebben de Verenigde Naties 22 maart vandaag/gisteren dus - uitgeroepen tot Wereldwaterdag.
Bij ons stroomt water uit de kraan, maar voor een groot deel van de wereldbevolking is dat niet zo. Bijna 768 miljoen mensen beschikken niet over veilig, drinkbaar water. Velen moeten nog altijd elke dag ver lopen om water te halen of riskeren ziek te worden of te sterven door onzuiver water te drinken. Water gaan putten uit de bron lijkt voor ons dan wel wat exotisch of iets van lang geleden, voor velen is het nog bittere realiteit.
En Jezus belooft de Samaritaanse vrouw dat Hij haar levend water kan geven.
Water dat ervoor zorgt dat men nooit meer dorst krijgt. Het gaat hier niet om water dat op de een of andere manier is betoverd. In het Semitische taalgebruik van die tijd betekent het gewoon: fris, vloeiend water uit een bron of een rivier. En dus geen stilstaand en dus dood water, uit een poel of vergaarbak.
Maar Jezus bedoelt het natuurlijk ook in spirituele zin. Water is levensnoodzakelijk, zo mogelijk nog belangrijker dan brood. Voor iemand die echt uitgeput en uitgedroogd is, is een teug water zaligmakend. En Jezus wil voor mensen zo zalig, zo belangrijk, zo levensnoodzakelijk zijn als water.
Water is wat mensen nodig hebben om echt als mens te kunnen leven. Het betekent zoveel meer dan alleen maar water.
Liefde bijvoorbeeld, in alle mogelijke betekenissen. En ook kracht en moed en vergeving en vrede en geluk. Voor gelovigen is Jezus dat. En als wij Hem willen volgen, moeten wij voor anderen, voor elkaar levend water zijn
