Openbaring van de Heer B 2009 - Zaterdag 3 en zondag 4 januari 2009

Eerste lezing: Jesaja 60,1-6 - 'Jeruzalem, de zon gaat over u op'
Evangelie: Mattheüs 2, 1-12 - 'Wij komen uit het Oosten'

Toen de wijzen uit het oosten in Jeruzalem arriveerden en vroegen naar de plaats waar dat bijzonder kind geboren was, was er geen kat die van iets wist.
Meestal is dat zo: degenen die het moeten weten, weten van niets.
De mensen zagen met zo’n groot verlangen uit naar de geboorte van de Messias;
En dan gebeurt het onder hun ogen en ze zien het niet.
‘Geestelijk blind’ zijn ze geworden .

Waarom moet God altijd mensen van buitenaf – vreemden  mag je wel zeggen - gebruiken
om ons op iets te wijzen of om ons iets te tonen?
Er is iets aan de hand en we beseffen het niet.
We hebben ogen en we zien het niet, we hebben oren en we horen het niet,
we hebben een tong en we spreken niet, we hebben verstand en we verstaan het niet.

Eén van de merkwaardige dingen in ons land is bijvoorbeeld, onze houding tegenover vreemdelingen en tegenover godsdienst. Mensen uit het oosten komen ons land binnen, doen de moskeeën vol lopen. Die mensen vallen op hun knieën neer en aanbidden God en wij:
‘de modale mens’ neemt er aanstoot aan.

God gebruikt mensen van ‘buitenaf’ om ons iets te tonen. Om te zeggen dat er iets aan de hand is. We weten het wel, maar we doen er niets aan.
En net als Herodes, voelen we ons alleen maar bedreigd en vragen we ons af: ‘wat kunnen we daar tegen doen?’.

En dan beginnen we! We vaardigen een deel wetten uit.
Het verbod op het dragen van een hoofddoek. Religieuze symbolen zijn verboden op het werk. De kruisbeelden worden uit de klaslokalen gehaald. De kerststal onder de kerstboom op openbare plaatsen is verboden. Sinterklaas mag geen kruis op zijn mijter hebben.
We graven putten voor een ander en zijn er intussen al lang zelf ingetuimeld. Maar we beseffen het niet. ‘Godsdienstvrijheid’ staat in onze grondwet geschreven, maar het mag enkel binnen de muren, verborgen voor het oog van anderen.

Weet je beste mensen, ik heb het daar soms heel moeilijk mee. Onze koning moet op zijn kousenvoeten zijn kerstboodschap uitspreken en zijn tong afbijten om maar geen enkel religieus woord uit te spreken.
De koningin van Nederland begint met: Vandaag vieren we de geboorte van Jezus Christus, zoon van God. Ze moet helemaal niet bang zijn om naar God te verwijzen. En ze eindigt met nogmaals te verwijzen naar het kersttafereel. Na haar toespraak kunnen mensen luisteren naar een Engelse versie van psalm 134, met vertaling erbij: "Komt de Heer nu loven, dienaars van de Heer. Gij die in zijn tempel staat in dit avonduur.

Beste mensen, zijn wij eigenlijk bereid om tot God te bidden en ons te laten genezen van onze geestelijke blindheid om klaar te zien wat Hij in ons leven aan het doen is?

We worden al zo veel misleid door de wereld rondom ons
Zijn wij bereid om opnieuw deemoedig te worden, om als simpele herders op zoek te gaan naar de waarheid, naar dat kind?
Naar wat voor u en voor mij belangrijk is in dit leven?  
Dingen waar ALLE mensen, zonder onderscheid, beter van worden.
Naar die waarden waar de wijzen uit het Oosten op zoek naar waren…

Wist je dat de wijzen uit het Oosten  de eerste oecumenische dialoog vertegenwoordigden in het christendom?
Joodse herders en vreemde mannen van buiten Israel kwamen naar de kribbe en bezochten dat wondere kind. Dit betekende heel wat in die tijd!

En wat hebben wij daar nu mee te maken? 
Wat hebben wij gemeen met hen, met die vreemden?

Weet je dat wij bidden juist zoals onze Joodse broeders en zusters, dat wij belijden dat God de Schepper is van het heelal en dat hij de Heilige is?  Dat doen zij ook.
Weet je dat wij bidden zoals onze Islamitische broeders en zusters, dat wij belijden dat God de Almachtige is, de Volmaakte, de Onsterfelijke. Dat doen zij ook.
Weet je dat wij bidden zoals onze Hindoe broeders en zusters, dat wij belijden dat God de Ene onbeschrijfelijke is. Dat doen zij ook.
Weet je dat wij bidden zoals onze broeders en zusters boeddhisten, dat wij belijden dat de Uiteindelijke Werkelijkheid niet kan uitgedrukt worden?  Dat doen zij ook.
Weet je dat wij zijn zoals de mensen zonder godsdienst?  Dat wij zijn zoals andere mensen van goede wil, dat wij met hen belijden dat de rechten van de mens, van de vrouw en van het kind fundamenteel zijn?

Dan moeten wij toch niet steeds zeggen dat al die anderen vreemdelingen zijn?  Wij bidden toch tot dezelfde God?  Wij noemen hem alleen anders.
Kunnen we met deze gedachte niet een stukje dichter bij mekaar komen?

Het is gemakkelijk om een hoop nadelen op te sommen, van de komst van al die mensen uit het Oosten en het Zuiden.
Mijn bedoeling vandaag is enkel:  laat ons zien wat we kunnen betekenen voor mekaar.
In het evangelie wordt gesproken van ‘magiërs’ uit het oosten. 
Je kan ze ook ‘nomaden’ of ‘vluchtelingen’ noemen.  Of asielzoekers…
Kunnen we niet proberen hen een beetje minder als “vreemdelingen” te beschouwen?

Met de godsdiensten uit het Oosten belijden wij dat God stilte en “Adem” (inspiratie, nieuw leven…) betekent voor ons.  En met de Joden en de Moslims belijden wij dat God “Woord” is.  Woord is “boodschap – iets om te volgen – een goede raad…”
Stemt deze gemeenschappelijke belijdenis niet tot vrede?.

Deze vrede wensen wij u van harte voor heel 2009.
Laat ons zoeken wat ons bindt en niet naar wat ons als vreemdelingen tegenover mekaar zet.

Hun vrede zij met u…

Naar een idee van Paul Beernaert. en Antoine Rubbens