Soms kunnen we ons in de inhoud of de boodschap van een evangelie vrij gemakkelijk herkennen en kunnen we er ons bij aansluiten. Soms is dat een beetje moeilijk of zelfs heel lastig.
Het evangelie van vandaag is er zo eentje.
Als ik op zoek ging naar achtergrondinformatie of wat meer duiding, vond ik eigenlijk weinig bruikbare ideeën.
Ik ontdekte dat de tekst waarschijnlijk is geschreven een zeventigtal jaar na de dood van Jezus en moet gelezen worden met de situatie van de toen nog jonge kerk in het achterhoofd. Veel hebben we daar vandaag dus niet meer aan. In één commentaar las ik zelfs dat het een heel moeilijke parabel is, meer geschikt om te bespreken in een bijbelgroep dan te verklaren in een homilie.
Toch moeten we dat vandaag een beetje proberen. Het is inderdaad een moeilijke, zelfs een vreemde parabel. Niet alleen vreemd, maar ook wreder dan we van parabels gewoon zijn. Een koning geeft een bruiloftsfeest en nodigt een heleboel mensen uit.
Maar die willen niet komen.
Erger nog, ze mishandelen en doden de dienaars die hen kwamen uitnodigen.
Dan nodigt de koning een heleboel andere, onbekende mensen uit en die komen wel. Maar dan is die koning weer wreed tegenover iemand die geen bruiloftskleed draagt. En die wordt dan weer mishandeld. Is er daar misschien ook een voorgeschreven kledij zoals bij de Taliban? En is deze koning ook bereid tot wrede straffen? Vreemde parabel van het evangelie.
De meeste commentaren die ik heb gevonden gaan ervan uit dat deze parabel niet verwijst naar een willekeurig bruiloftsmaal, maar naar het ultieme feest voor de mensheid. En dus uitdrukt waar God met zijn wereld naartoe wil. En daar kunnen we vandaag wel nog verder over nadenken.
Wie zijn het die niet willen ingaan op die eerste uitnodiging? Zijn dat de ongelovigen, de atheïsten, de tegenstanders van de kerk? Neen, want de mensen over wie het gaat zijn uitgenodigd. Ze zouden er bij moeten horen. Het zijn misschien wel mensen zoals wij: de mensen die geregeld elke zondag in de kerk zitten. Of die actief betrokken zijn bij allerlei verenigingen en evenementen.
Of die zich verdienstelijk maken in een heleboel vormen van vrijwilligerswerk. Kortom, die van zichzelf vinden dat ze eigenlijk heel goed bezig zijn. Maar zij hebben het misschien net daarom te druk.
Ze moeten nog een vergadering voorbereiden of een verslag maken. En dat vinden ze nu net even belangrijker en dringender dan dat ziekenbezoek of dat noodzakelijk gesprek.
En de tweede groep mensen die worden uitgenodigd, wie zijn dat? Dat zijn dan de mensen die hier niet elke zondag in de kerk zitten. Waarom? Daar kunnen allerlei verklaringen voor zijn. De evangelist Lucas, die de parabel ook vertelt, maar in een lichtjes andere versie, heeft het over armen, gebrekkigen, blinden en kreupelen. Mensen die niet tot in de kerk geraken misschien.
Maar Matteus laat de koning zijn dienaars sturen naar de kruispunten van de wegen. En wie vinden wij op die kruispunten? Vele mensen bevinden zich op zo een kruispunt in hun leven. Ze zien het niet meer zitten, ze zijn de richting kwijt.
Misschien hebben ze net een geliefde verloren en moeten ze hun leven weer oppakken met dat grote gemis. Allicht herkennen sommige mensen in deze gedachtenisviering zich daar een beetje in. Maar misschien zijn het ook mensen die hun werk kwijt zijn, problemen hebben in hun relatie, twijfelen over de keuze die ze moeten maken. Nogal wat mensen bevinden zich af en toe op zo een kruispunt in hun leven.
Het moeilijkste deel van de parabel is natuurlijk de man die daar zit zonder bruiloftskleed. En door de koning brutaal wordt mishandeld. Overal vond ik het commentaar dat het natuurlijk niet ging over het kleed, maar over de houding, de ingesteldheid van die man. Een kleed is symbool van de persoon. Zoals Paulus ergens zegt: "Bekleed u met de nieuwe mens".
De mensen die geen bruiloftskleed willen dragen, wie zijn dat? Uiteraard de wrede tirannen, mensenhandelaars, zelfmoordterroristen. Zeker ook degenen die hun macht en status hebben misbruikt om zich te vergrijpen aan kinderen.
Maar ook degenen die het misbruik dat aan het licht is gekomen willen aanwenden voor eigen politiek gewin of profijt. Van elke groep mensen uit dit verhaal vinden wij voorbeelden die we ook in onze maatschappij kunnen herkennen.
Het vraagt een beetje denkwerk, maar we kunnen deze moeilijke parabel toch een beetje toepassen op ons leven de dag van vandaag. Misschien kunnen we als belangrijkste invalshoek ons focussen op die kruispunten.
Wie vinden we daar?
Die mensen die aangekomen zijn op een kruispunt in hun leven en niet goed meer weten welke weg ze moeten kiezen, hebben in de eerste plaats nood aan hulp, aan begrip, aan bemoediging. Misschien is dat de belangrijkste les voor ons en moeten wij wat meer aandacht hebben voor mensen op kruispunten.
