Als de nood het hoogst is, is de redding nabij.
We kennen het spreekwoord en het is blijkbaar heel goed van toepassing op de lezingen van vandaag. We naderen het einde van het kerkelijk jaar en dan krijgen we altijd lezingen waarin het gaat over het einde van de tijden en de verschrikkingen die daarmee gepaard gaan. Maar men probeert ook de mensen gerust te stellen en wat hoop te geven. Jezus heeft het bijvoorbeeld over de vijgenboom. Aan zijn twijgen en zijn bladeren kan je zien dat er een nieuwe zomer in aantocht is.
Maar is het voor iedereen wel zo simpel?
Als de nood het hoogst is, is de redding nabij. Ga het maar eens vertellen aan die man of vrouw die al zo lang ziek is, van de ene behandeling in het andere ziekenhuis terechtkomt en maar niet beter wordt. Ga het maar eens vertellen aan die werkloze die weer eens een pak sollicitaties stuurt, die opnieuw onbeantwoord blijven. Ga het maar eens vertellen aan die student die voor een examen staat en de berg leerstof niet meer kan overzien.
Ga het maar eens vertellen aan die stroom vluchtelingen die na een dagenlange, barre tocht weer eens voor een gesloten grens of een muur van prikkeldraad komen te staan en te horen krijgen dat ze ook daar niet welkom zijn.
Ook als we het nieuws bekijken en nadenken over wat er allemaal gebeurt in onze wereld: aanslagen, geweld, natuurrampen, gebrek aan solidariteit en inlevingsvermogen. Laten we dan maar hopen en proberen te geloven dat de redding nabij is. Wie gaat voor die redding zorgen?
Misschien kan het toch.
Als de nood zo hoog is, kunnen mensen soms wakker geschud worden. Een mens die sukkelt met zijn gezondheid, kan proberen anders en een beetje gezonder te gaan leven. Die werkloze kan misschien wat minder hoge eisen stellen aan het soort werk dat hij wil doen. Die student kan al zijn moed bij mekaar rapen en toch keihard gaan werken.
En misschien iemand ontmoeten die hem wat kan helpen dingen te begrijpen. Die vluchtelingen komen misschien ergens toch mensen tegen die hen wel proberen te begrijpen en daadwerkelijk willen helpen.
En ja, soms nemen mensen in hun wanhoop hun toevlucht tot minder aangewezen middelen. Een zieke die in de val trapt van veelbelovende, dure, maar helaas bedenkelijke producten. Een student die het probeert met oppeppende middelen om langer te kunnen studeren. Die werkloze die het dan maar in het zwart gaat proberen. Vluchtelingen die met geweld opkomen voor dat waar zij recht op menen te hebben.
En inderdaad, soms is die redding niet nabij en komt ze helemaal niet.
Die zieke kan niet meer worden gered en zal toch sterven. De rouwende families (hier aanwezig) weten er alles van. Die werkloze blijft maar vruchteloos op zoek naar een job. Die student slaagt uiteindelijk toch niet. En die vluchtelingen blijven maar onderweg en stoten van de ene muur op de andere. En elke dag horen wij in de nieuwsberichten weer nieuwe gruwelen.
Klopt het spreekwoord dan niet?
Is het dan helemaal niet waar dat bij de hoogste nood er toch nog redding kan komen? Een spreekwoord vertelt meestal een waarheid, maar niet de volledige waarheid. Een spreekwoord is ongenuanceerd en we mogen er nooit blind op vertrouwen.
Maar toch
Misschien komt die redding niet op de manier waarop wij gehoopt hadden, maar we ondervinden wel dat niet alles verloren is. Mensen die een zware tegenslag kregen te verwerken, kunnen er soms sterker uitkomen. We kennen wellicht allemaal voorbeelden.
Als een geliefde sterft, maken wij een rouwproces door. En dat is nodig en kan soms lang duren. Maar in bepaalde gevallen brengt het familie en vrienden dichter bij elkaar.
En soms hoort men mensen reageren met: ik ga niet bij de pakken blijven zitten, ik ga mijn leven weer in handen nemen. Dat is soms ook zo bij andere zware problemen en tegenslagen. Men heeft zich lang gefixeerd op één probleem of moeilijkheid en als dat eindelijk voorbij is, krijgt men misschien weer oog voor andere dingen, voor andere waarden.
Belangrijk is waarschijnlijk dat men zich niet door problemen en tegenslagen laat blind maken. Een mislukt examen is erg, soms heel erg, maar de wereld vergaat er niet door. Je kan een tijdje in de put zitten, maar dan wacht weer een nieuwe taak, een nieuwe periode. Het allerbelangrijkste is dat men de hoop kan bewaren. Misschien is de hoop wel de meest christelijke deugd van allemaal.
Als mensen geen straaltje hoop meer zien, zijn ze verloren. En als wij mensen willen helpen na een groot verlies of verdriet, moeten wij proberen hen hoop te geven in de toekomst. Op welke manier dan ook. Niet door valse beloften, die toch niet uitkomen. Maar door opnieuw hoop te geven. Als de nood het hoogst is, is de redding nabij.
En na regen komt zonneschijn.
Nog zo een spreekwoord. Over een paar weken begint de advent. En na de advent komt Kerstmis. Maar er is nog een beter spreekwoord en dat is wel helemaal waar: Hoop doet leven.
