Hebben jullie het er ook zo moeilijk mee, dat de Heer die fraudeur, die onrechtvaardige rentmeester de hemel in prijst, omdat hij met overleg te werk ging?
Dan ben je lang niet de enige. Tientallen bijbelkundigen hebben zich in alle mogelijke bochten gewrongen om aan deze parabel een aannemelijke uitleg te geven.
Het is nochtans niet zo moeilijk. Een ander, vergelijkbaar verhaal, maakt dat duidelijk:
Jantje kwam opgewonden thuis. Papa, roept hij, Weet je wat er vannacht bij Mieke gebeurd is? Nee, schat, vertel het maar! Wel, er is daar ingebroken! Een dief is heel stilletjes binnen geslopen en heeft de televisie, de computer en geld meegenomen. Zou dat bij ons ook kunnen gebeuren? Nee hoor schat! Wij hebben sterkte sloten op alle deuren. Die dief kan bij ons niet binnen.
Gelukkig was Jantje de dief snel vergeten. De volgende morgen was een zaterdag. Dan slapen papa en mama uit. Maar Jantje is al wakker en verveelt zich. Hij gaat een beetje boven op de zolder spelen. Eerst loopt hij een oud nachtkastje omver. Daarna valt met veel lawaai een stapel dozen omver.
Opeens roept papa van beneden: Wat ben je aan het uitspoken, Jantje? Je zou beter een voorbeeld nemen aan die dief van bij Mieke!, die was tenminste stil. Die heeft niemand wakker gemaakt.
Zelfs van een dief kun je iets leren! Net zoals van een onrechtvaardige rentmeester.
Hetzelfde verhaal, maar dan anders. Ik had nog nooit op een zo eenvoudige manier horen uitleggen wat Jezus eigenlijk bedoelt wanneer hij die rentmeester prijst, die met overleg te werk ging.
Het lijkt wel of Jezus zijn publiek met opzet op het verkeerde been zet, om hen uit hun schelp te lokken.
Hij dwingt zijn toehoorders om opnieuw naar de rentmeester te kijken, en in te zien dat deze, door schulden kwijt te schelden en geld uit te delen, vrienden heeft gemaakt.
Zo moeten de luisteraars ook hun bezittingen delen met de armen, om een plaats te bekomen in het Rijk Gods.
Op het onuitgesproken verwijt dat de rentmeester oneerlijk is, reageert Jezus met de vraag of de toehoorders zelf wel betrouwbaar zijn wanneer het om geldzaken gaat. Als ze eerlijk zijn, zullen ze inzien dat ze misschien meer op de rentmeester gelijken dan ze zouden willen.
Als zij hun bezit voor zichzelf houden, en niet bereid zijn te delen met de armen, zijn ook zij onbetrouwbare beheerders die verkeerd met het geld van hun heer omgaan.
Want ook zij zijn niet de eigenaars van hun bezittingen. Deze zijn immers door God aan hen toevertrouwd met de bedoeling deze goed te beheren en met de armen te delen.
Ook Amos vaart uit naar zijn toehoorders. Hetzelfde maar weer anders. Amos, bij leven zelf een schapenboer en vijgenkweker, weet waarover hij spreekt. Hij kent de trucen van de foor. Hij weet wanneer en hoe er gefoefeld wordt. Hij heeft het waarschijnlijk ooit zelf gedaan.
Zijn publiek zit in hetzelfde schuitje als de onbetrouwbare rentmeester.
Ik wil jullie of mezelf niet meteen een etiket van oplichter of bedrieger opplakken. Toch zijn ook wij in hetzelfde bedje ziek. Hetzelfde maar dan anders.
Als volgelingen van Jezus zouden wij kinderen van het licht moeten zijn.
Jezus zegt: je kunt niet God dienen en het geld. Je moet een keuze maken. Want je kan geen twee heren dienen. Het is of God, of de mammon.
Als je kiest voor de god van het geld, dan worden de anderen daar zeer dikwijls het slachtoffer van en dan maak je jezelf tot slaaf van het geld.
Jezus alternatief is een nieuwe manier van leven: in solidariteit en vriendschap met God en met de medemensen
Het gaat dus om kiezen of
delen.
Het is een basiskeuze voor waardoor je je leven laat beheersen: aardse bezittingen of het koninkrijk Gods. Dat is de keuze waarvoor Jezus ons stelt: ofwel bij het oude blijven ofwel je afkeren van al wat kwaad is in de wereld in jezelf.
Zeg nu niet: ik heb geen kapitaal, geen geld om te verdelen. Bekijk het ruimer. Het gaat niet zozeer om geld en zeker niet alleen om geld. Het gaat om delen van alles wat deelbaar is: have en goed, voedsel, geluk. Het bekende gedeelde smart is halve smart, gedeelde vreugde is dubbele vreugde!
Als je al je troeven benut om anderen te helpen, om met hen het leven in al zijn volheid te delen. Dan is er echt een licht in jou opgegaan, dan ben je op weg om een kind van het licht zijn. Amen.
Inspiratie deels gevonden bij Trudy Vester en in een preek van Harrie Brouwers.
