Derde zondag door het jaar B 2009 - Zaterdag 24 en zondag 25 januari 2009

Eerste lezing: Jona 3, 1-5.10 - 'Jona's optreden in Nineve'
Evangelie: Marcus 1, 14-20 - 'Roeping van enkele vissers'

Net als vorige week krijgen wij in het evangelie van vandaag weer een verhaal over de roeping van de eerste leerlingen. En die roeping gebeurt op een heel eenvoudige manier. Zo eenvoudig dat het voor mensen van onze tijd eigenlijk heel moeilijk te begrijpen is.
Veronderstel maar eens even dat er nu iemand op zoek zou gaan naar medewerkers om een kerk, of een andere gemeenschap, op te bouwen die meer dan tweeduizend jaar zou moeten standhouden. Waarschijnlijk zou die persoon dan beginnen met een profiel op te stellen waaraan die medewerkers moeten voldoen. En vervolgens zou men de kandidaten uitgebreid gaan screenen en testen en aan allerlei proeven onderwerpen. Jezus doet het anders. Hij spreekt gewoon een paar simpele vissers aan. En wat nog merkwaardiger is: die mannen laten meteen hun netten in de steek en volgen Hem. De enige aansporing of informatie die ze krijgen is: "De tijd is rijp en het koninkrijk van God is ophanden. Bekeer u en geloof in de goede boodschap".

Onbegrijpelijk of toch ook weer niet? Simon, Andreas, Jacobus, Johannes: waren dat dan supermensen? Hebben die niet even getwijfeld en zich afgevraagd of ze het wel zouden kunnen, of ze van het ene moment op het andere hun vertrouwd leventje zouden achterlaten? Wie waagt er nu zomaar een sprong in het onbekende? En: zou dat ook in onze tijd nog kunnen?
Zo radicaal misschien niet, maar het kan wel. En het gebeurt ook. Mensen worden ook nu nog geregeld gevraagd om een taak op zich te nemen, of uitgedaagd om hun grenzen te verleggen. En heel dikwijls is de eerste reactie dan: dat is niets voor mij, ik kan dat niet, ik ben daar niet voor opgeleid, ik heb daar geen tijd voor. Maar enkelen wagen het toch. Zij vinden de tijd rijp, zij geloven in de boodschap. En dan gebeurt soms een klein wonder.

Een paar voorbeelden. Sinds enkele jaren wordt in onze parochie de catechese van de vormelingen gedragen door ouders. Bij een eerste ouderavond wordt er gevraagd wie er dit jaar bereid is om mee te werken. Dat houdt in: wie wil er een paar avonden samenkomen om de catechese voor te bereiden en dan ook een zaterdag of een zondag daadwerkelijk catechese geven aan de vormelingen? De meeste mensen denken dan: dat is toch niets voor mij, ik kan dat niet. Maar ieder jaar zijn er die de stap wagen. En dan ondervinden ze dat ze het wél kunnen, als ze maar samenwerken en elkaar bemoedigen en inspireren. En achteraf horen we dan dat ze er heel veel deugd aan beleefd hebben.
Hetzelfde zien we bij de voorbereiding van de eerste communicanten. Ook hier worden ieder jaar weer ouders gevonden die vrijwillig willen meewerken. Dit jaar weer een pak meer dan de vorige jaren. Ouders die vinden dat voor hun kinderen de tijd rijp is en die de goede boodschap mee willen doorgeven.

Het is trouwens niet alleen in de kerk dat we dat meemaken. Hoeveel mensen zetten zich niet actief en met hart en ziel in voor de school van hun kinderen in een oudercomité of werkgroep? In een buurtcomité of in de organisatie van straatfeesten? Hoeveel jongeren zijn niet actief in een jeugdbeweging of een sportclub? En hoeveel van die mensen dachten aanvankelijk niet dat ze er het talent niet voor hadden, dat de tijd hen ontbrak, dat ze het niet gingen kunnen?
De laatste zomers was er op zondagavond op televisie het programma "Fata Morgana". Een gemeente werd daar uitgedaagd om een vijftal opdrachten uit te voeren en sterren te behalen. Daarvoor was telkens de medewerking vereist van honderden vrijwilligers. Een week tijd kregen ze om een bouwwerk in elkaar te steken, een kunstwerk na te maken, een reuzetapijt te weven, noem maar op. En ook hier weer: de eerste reactie was vaak: ik kan dat niet, dat is niets voor mij. Tot men zag hoeveel anderen er meededen en het aantal vrijwilligers groeide maar aan. En we weten natuurlijk allemaal dat in dat programma wel een en ander zal gemanipuleerd zijn, maar toch. De inzet van die duizenden mensen, daar kon je toch niet naast kijken.

Als mensen ingaan op een uitnodiging, een uitdaging, een roeping, dan kunnen ze niet anders dan een sprong nemen in het onbekende. En ook vandaag blijft God ons roepen, niet om ons leven radicaal te veranderen, maar toch om – vaak in heel kleine dingen – mee te werken aan zijn Rijk. En daarvoor is altijd een stukje bekering nodig. Of verandering of herbronning, een nieuw inzicht. Net zoals bij die eerste leerlingen.
Ik kom nog even terug op dat evangelie. Jezus zegt daar tot die vissers: "Kom achter Mij aan, en Ik zal jullie tot vissers van mensen maken". Die zin is lang opgevat als een uitnodiging om mensen in de netten te vangen zoals men vissen vangt. Om mensen te bekeren tot het enige, ware geloof. En ze dus in onze kerk, in ons clubje te krijgen.
Maar we kunnen het ook anders begrijpen. Vissers van mensen zijn erop gericht andere mensen op te vissen. Mensen die dreigen te verdrinken, die kopje onder aan het gaan zijn. En dan komen we regelrecht bij pater Damiaan. Hij probeerde geen mensen in zijn netten te vangen, hij viste de mensen in miserie op. Dàt opvissen van mensen, dat kunnen wij eigenlijk allemaal. Op de plaats waar we zijn, in het milieu waarin we ons bevinden. Daarvoor is de tijd altijd rijp.
Als we tenminste geloven in de goede boodschap …