Heilige Familie A 2007 - 29 en 30 december 2007

Eerste lezing: Wijsheid van Jezus Sirach 3, 2-6, 12-14
Evangelie: Matteüs 2, 13-15, 19-23

Dit is één van de weinige keren dat Jozef centraal staat in het verhaal.  Zijn naam komt zelfs 4 maal voor in de lezingen van vandaag.  Misschien als compensatie voor de keren dat er niet over hem gesproken werd…
Maar uit zijn mond komt geen verklaring. Hij luistert, gehoorzaamt en handelt.
Tot hem wordt gezegd: 'Sta op',  een oproep die steeds maar doorheen heel de Bijbel terugkeert. God doet mensen opstaan. Hij laat ze rechtveren, en  Jozef staat op, neemt zijn gezin en vertrekt midden in de nacht.
Hij moet er alleen maar in geloven. Die eenvoudige man moet de Redder van de wereld redden. Ook hier kiest God de kleine, de kleine onopvallende  mens uit de maatschappij.
Maar er is meer. Na de dood van Herodes komt de engel terug met hetzelfde woord: 'Sta op'.  Het wordt nu de terugkeer uit Egypte. Hij trekt naar Nazareth.  Jozef vlucht met zijn gezin.

Ook bij ons is het gezin vandaag een vluchtend of zelfs een “vluchtig” gezin geworden.
Zoals Matteüs het vluchtend gezin van Jezus liet zien in het licht van wat profeten hadden gezegd, mogen wij ook de gezinnen van onze tijd even scannen in het licht van ons geloof.
Natuurlijk moeten we beginnen met te zeggen: het gezin is de basis van onze maatschappij.  Dank zij gezinnen is er verenigingsleven. De gezinnen staan borg voor de opvoeding van onze volgende generatie. 
Maar ik wil dit thema ook gebruiken om andere gezinnen in de kijker te stellen.

Er zijn heel wat gezinnen op de vlucht. Maar er zijn ook heel wat vluchten “uit het gezin”…. Sociologen beschouwen de actuele gezinsvluchten vanuit diverse invalshoeken:
1.- Daar is vooreerst de voortschrijdende privatiseringstendens. Tot half  vorige eeuw waren er nog grote gezinnen.. Later kwam afslanking, niet alleen door het dalend geboortecijfer, maar door de versnippering in het gezin zelf: iedereen kreeg een eigen bed, liefst ook een eigen kamer, eigen muziekinstallatie… tot men apart ging wonen.
De vlucht weg van huis, weg van de vertrouwde omgeving, naar relaties op afstand en op internet…
De individuele geborgenheid wordt vervreemding of vereenzaming die soms tot depressies voert. 
2.- De invloed van de buitenwereld ging het gezinsleven zo geruisloos aantasten, dat het ook een vlucht werd uit de vertrouwde levensstijl, uit geloof en traditie, uit familiale verbondenheid.
School en Centra voor Leerlingen Begeleiding (CLB) bepalen de toekomst van het kind, maar ook de coach en de trainer en allen die de kinderen mee opvoeden of bezighouden.
3. - En 'thuis' is  ook niet altijd de veilige haven waar ouders en kinderen zich echt 'thuis' kunnen voelen.
Het is er immers niet gemakkelijker op geworden: traditionele gezinnen, eenoudergezinnen, nieuw samengestelde gezinnen, gezinnen met twee moeders en gezinnen met twee vaders. Gezinnen waarvan de samenstelling in de loop van de jaren verandert, soms meer dan eens. Veel gezinnen zijn als het ware ontheemd, net zoals Maria, Jozef en Jezus in het evangelie.
Nee, het is er niet gemakkelijker op geworden.  Maar het blijven wel gezinnen!! Laat ons ze a.u.b. zo maar blijven bekijken.

Overmorgen is het weer Nieuwjaar.  Voor de veertigste maal zal nieuwjaarsdag een vredesdag zijn. En nu ga ik u een primeur geven…   De paus zal op die dag een algemene vredesboodschap uitspreken.  Meer gericht op de mensenfamilie die een vredesgemeenschap moet zijn.  Hij zal een opsomming geven van de conflictgebieden waar families op de vlucht zijn.
Gezinnen op de vlucht in Oost Congo.  Een conflict in die regio waarin, we beseffen het te weinig, de voorbije 10 jaar wellicht 3 miljoen mensen het leven verloren.
Gezinnen op de vlucht in Darfur, Ivoorkust, Sierra Leone.
Gezinnen in Ethiopië dat buurland Somalië binnentrok…
Gezinnen in één van de 23 Afrikaanse landen die op één of andere manier betrokken zijn in een oorlog.
Gezinnen op de vlucht in het midden Oosten, in Irak maar ook in Libanon of in Afghanistan en in Pakistan.  Jazeker Pakistan, ik ken in Pakistan een gezin waar deze week het 4e gezinslid op rij vermoord werd.
Je zou er stil bij worden.  Maar het mag ons niet ontgaan. 
Wij hebben het nog ongelooflijk goed t.o.v. van die vluchtende gezinnen.  En als ze dan al eens hier geraken, ja ze komen naar ons omdat het hier veiliger is, omdat het hier 'minder heet' is, omdat hier meer eten is, omdat hier werk is,  als ze dan hier geraken moeten ze nog een hele inspannende periode ondergaan vooraleer ze een dak boven hun hoofd hebben.

Zeg dan maar “sta op” en trek naar het beloofde land. 

Ik denk meer en meer dat wij hier het beloofde land zijn.  Beseffen wij dat wel, politiek zitten we moeilijk in mekaar maar het is hier nog een hemel t.o.v. de landen waar die gezinnen uit komen. Kunnen we dan zo deze families op de vlucht niet bekijken en hen een kans geven.  Het onderscheid is te groot. En gelukkig bestaan er opvangnetten. Officiële organisaties maar ook veel vrijwilligerswerk. Gelukkig krijgen gezinnen een nieuwe kans bij ons.

Heeft het verhaal van het vluchtend gezin, Maria en Jozef en Jezus, nu geen extra en begrijpbare betekenis? Ook zij hebben de bedreigingen van hun gezin overleefd.
Ook zij konden er niet meer bij.  Er was geen plaats.  Ook zij moesten zich tevreden stellen met een krot, een stal.
Maar daar is het wonder gebeurd.  In zo’n midden is dat kind geboren dat God zelf was.  Hij koos voor zo’n midden.
Ik ga proberen alle vluchtende gezinnen, alle ontwrichte gezinnen,  anders te bezien.
Dat is de boodschap van Matteüs van vandaag.