Een van de belangrijkste topwerken in het Middelheim is het beeld van "de profeet" van Pablo Gargallo. Dynamisch, stoer, vanzelfsprekend, glinsterend in de zon.
Geen enkele schroom om zijn visie uit te schreeuwen.
Zelfzekere uitstraling, schrikwekkend aantrekkelijk zoals zovelen op onze dagen die hun mening botvieren met de lichaamstaal en de communicatiekracht van het onweerlegbare grote gelijk. Het gelijk van de wapenlobby die opkomt voor vrijheid. Het gelijk van Trump en Bolsenaro. van Poetin en zelfzekere influencers met tienduizenden volgers.
Maar... ga eens wat dichterbij kijken.
De man heeft geen oren, geen behoefte om te luisteren.
Hij schreeuwt onfatsoenlijk.
Kan niet fluisteren, weet niet te zwijgen, kent de taal der zachtheid niet.
Op de plaats van zijn hart is alles hol. Zijn middenrif, alleen gaten. Gevoelloos.
Geen mens van vlees en bloed.
Vluchtige waarnemers hebben zich vaak mispakt aan dit beeld.
Begrepen niet wat Gargallo eigenlijk bedoelde in het Spanje van 1933 na de moord door de guardia civil op 21 boeren die opkwamen voor menswaardige leven.
Hij beeldde de macht van de grootspraak uit.
Je kunt er niet meer naast kijken op onze dagen: de binnenkant uitgehold, leeg.
Wat deze profeet verkondigt, is gebakken lucht.
Pinksteren is een feest dat tegen de haren instrijkt.
Er is een levenservaring nodig,
een hartsgrondig heimwee naar ontvankelijkheid om dit feest te begrijpen. De Geest kan geen mensen aanwaaien die alleen bezig zijn met hun eigen imago. Er is een grondhouding van aandacht nodig.
Wanneer hoorde je ze nog die ingrijpende woorden als ontvankelijkheid, ontmoeting, uitdaging om te vergeven, leven met aandacht?
"Toen blies Jezus over hen, ontvang de Geest"
Het staat er zo naïef eenvoudig in het evangelie. De adem van God doorgeven zoals een moeder blaast
over een schaafwond van haar kind. Adem: schitterend aloud bijbels beeld. Die eerste adem van God die over de oerchaos scheerde, op de eerste scheppingsdag. Adem, Roeach in het Hebreeuw. Alles wat van God uit hunkert om de chaos van het leven om te zetten in lichtkleur en harmonie van bevochte vrede.
Roeach: dat klankrijke woord, levenskracht die mensen doet opstaan.
Jezus blies over hen.
Samen met Hem hadden ze tochten beleefd, mensen ontmoet.
Ze zagen hoe hij handen aanraakte, tongen, ogen, oren. Voeten waste. En anderen mochten Hem aanraken, omarmen, kussen.
De geest des Heren was over hem gekomen, hem doordrongen gezalfd. Hem gezonden om aan armen de blijde boodschap te brengen, aan gevangenen hun vrijlating bekend te maken, aan blinden te laten weten dat zij zullen zien; om verdrukten te laten gaan in vrijheid. Levenswarm was Hij nabij.
En nu moesten zij het waarmaken, standhouden tegen menselijke zwakheid in.
Zelf aanraken de velen die dagelijks in het graf van de samenleving worden geduwd. De cultuur van Gods tederheid.
En plots wisten ze 'wij moeten het zelf doen'. Aangeblazen, open voor Gods geest.
Er is in onze maatschappij een vraag die meer en meer, verdoken opduikt:
kan er een toekomst weggelegd zijn voor een samenleving die zich loswringt uit de bodem waarin zij geworteld is en waarop het licht scheen dat haar de weg naar boven wees?
Kan een maatschappij zonder diepe spiritualiteit? Zonder een cultuur van ontmoeting, dialoog en een voorkeursoptie voor de kreet van de minsten en van de aarde?
Het antwoord op die vraag is precies waar het hier, in deze Sint-Annagemeenschap om gaat. Waarvoor velen van jullie zich inzetten, nabij en verbonden.
"Kom, Schepper, Geest, die ons diepste wezen tot zachtheid kneedt".
Daal neer tot in het putteke van onze ziel, tot in het hart van onze samenleving,
tot in oorlogsgebieden en plekken waar onmenselijkheid de overmacht heeft.
Kneed ons tot zachtheid en mededogen.
"Kom, schepper Geest."
Ik zal je aanwezig weten, Geestkracht die hoogste gave zijt, telkens Jij de kans krijgt om in mij los te wriemelen wat er aan schoonheid bedolven ligt, diep in mijn hart.
Ik zal je vooral aanwezig weten telkens als Jij mijn plannen dwarsboomt
en mij uitdaagt om mijzelf te heroriënteren, hoe pijnlijk soms ook.
En dat we nooit ophouden elkaar te bemoedigen om uw gelaat te ontdekken in het aangezicht van de mens naast ons,
vooral in hem die een schuilplaats zoekt voor de nacht.
Kom, Schepper Geest, Adem van leven.
