GNOMON

Bron: www.deredactie.be

Op 31 augustus 1964 publiceerden François Englert en zijn collega en mentor Robert Brout
hun theorie dat een sluitstuk moest vormen van het Standaardmodel dat zowat de hele fysica moest verklaren.
Enkele weken later deed het team van de Brit Peter Higgs hetzelfde.

Beiden verklaarden dat wiskundig model door het bestaan - maar toen nog onbewezen -
van een speciaal deeltje dat andere deeltjes massa zou geven.
Dat deeltje werd later het "godsdeeltje" of het higgs-boson genoemd, naar de Britse onderzoeker.
Het was een theorie die intussen wel vrij algemeen aanvaard wordt, maar waarvoor tot voor kort geen enkel bewijs was.
Als dat deeltje niet zou bestaan, zou de hele theorie over de fysica herzien moeten worden.

Het was dan ook een grote opluchting toen de voorbije jaren het bestaan van het higgs-boson vrijwel zeker werd aangetoond.
Dat gebeurde zowat tegelijkertijd in het Europese onderzoekscentrum CERN in Genève als in het Fermilab in Chicago.
Wellicht heeft dat ertoe geleid dat Englert en Higgs nu de Nobelprijs krijgen.
Voor de Belg Robert Brout, collega van Englert, komt de prijs te laat; hij is inmiddels overleden.

Englert is hiermee de eerste Belg die de Nobelprijs voor de fysica wint
en tegelijk is hij de tiende Belg aan wie een Nobelprijs is toegekend.

1904: Instituut voor Internationaal Recht, Gent (Vrede)

In 1904 ging de Nobelprijs voor de Vrede naar het Gentse Instituut voor Internationaal Recht.
Dat was opgericht in 1873 na de Frans-Duitse Oorlog en ontwierp juridische regels voor internationale betrekkingen.
Het was de voorloper van het Internationaal Hof van Justitie in Den Haag.

1909: Auguste Beernaert (Vrede)

De katholieke politicus Auguste Beernaert (1829-1912) was niet alleen premier en Kamervoorzitter,
hij was ook een bekend pacifist en voorvechter van de mensenrechten.
Zo kwam hij in botsing met koning Leopold II over de behandeling van zwarten in de Congo Vrijstaat.
Beernaert was ook de drijvende kracht achter enkele internationale vredesconferenties.

1911: Maurice Maeterlinck (Literatuur)

Maurice Maeterlinck (1862-1949) was dichter, toneelschrijver en vertaler
en - omdat hij uit de begoede Gentse bourgeoisie kwam - schreef hij vooral in het Frans.

1913: Henri La Fontaine (Vrede)

De jurist Henri La Fontaine (1854-1943) was een voorvechter van vrede, het internationalisme,
het universeel stemrecht, het recht van elk kind op onderwijs en rechten van vrouwen en arbeiders.
Hij zat in het parlement voor de Belgische Werkliedenpartij.

1919: Jules Bordet (Geneeskunde)

Jules Border (1870-1961) kent u wellicht van het naar hem genoemde Brusselse metrostation.
Hij kreeg in 1919 de Nobelprjis voor Geneeskunde wegens zijn werk
als immunoloog en microbioloog aan het Pasteur Instituut in Parijs.
Daarna stichtte hij het Pasteur Instituut in Brussel.

1938: Corneille Heymans (Geneeskunde)

Voor een tweede Belgische Nobelprijs voor Geneeskunde was het wachten op Corneille Heymans (1892-1968) in 1938.
Aan de Gentse universiteit richtte hij een onderzoekscentrum voor farmacologie op,
waar onder meer Paul Janssen van Janssen Pharmaceutica zijn opleiding volgde.
Hij kreeg de prijs wegens onderzoek naar lichaampjes die het hart en de hersenen voorzien van feedback over het zuurstofgehalte.

1958: pater Dominique Pire (Vrede)

De dominicaan Dominique Pire (1910-1969) werd in 1958 bekroond met de Nobelprijs voor de Vrede
wegens zijn inzet voor vluchtelingen tijdens en na de Tweede Wereldoorlog
en zijn strijd voor menselijke waardigheid.
Hij lag aan de basis van de organisatie Vredeseilanden.

1974: Albert Claude en Christian de Duve (Geneeskunde)

De Luiks-Amerikaanse onderzoeker Albert Claude (1899-1983) en Christian de Duve (1917-2013)
deelden in 1974 de Nobelprijs voor Geneeskunde met de Roemeense Amerikaan George Emil Palade
voor hun onderzoek naar de werking van cellen.

1977: Ilya Prigogine (Scheikunde)

De in Rusland geboren, maar tot Belg genaturaliseerde Ilya Prigogine (1917-2003) reeg als scheikundige,
maar ook soms werkend als filosoof, de prijzen aan elkaar.
In 1977 kreeg hij de Nobelprijs voor de Scheikunde wegens zijn bijdrage tot de thermodynamica van niet-evenwichtsprocessen.
Samen met Isabelle Stengers schreef hij in 1980 het boek "La nouvelle alliance" of "Orde uit chaos".

Persoonlijke doordenker:
als F = ma (Newton)
en E = mc² (Einstein)
dan moet 'logischerwijze' gelden dat D = mr³.

11-10-2013 om 00:00 geschreven door Luc Gheysens

10-10-2013 om 00:00 geschreven door Luc Gheysens

09-10-2013 om 00:00 geschreven door Luc Gheysens