Probleemoplossend denken vormt de rode draad doorheen ons wiskundeonderwijs.
Bij een oplossingsproces wordt over het algemeen een onderscheid gemaakt tussen vijf belangrijke fasen.
Het gaat niet om gescheiden fasen.
Geregeld wordt gewisseld tussen verschillende fasen en wordt teruggekeerd naar een vorige fase van het proces,
bijvoorbeeld om een aspect te verduidelijken, te verhelderen of om terug te koppelen.
- De fase van het exploreren van de opdracht.
Dit kan bijvoorbeeld via
- het maken van een tekening om een situatie te verduidelijken;
- het formuleren van een werkhypothese of een vermoeden;
- het systematisch oplijsten van informatie (gebruik van een tabel van gegevens);
- het uitzetten van een uitvoeringsplan (indien zinvol).
- De fase van de mathematisering.
Dit gebeurt bijvoorbeeld door
- het gebruik van wiskundige kennisschemas (bijv. formularium, vademecum);
- het gebruik van wiskundige simulatie (ICT) om een vermoeden te verifiëren;
- een omgekeerde redenering opzetten (bijv. van achter naar voor werken);
- het formuleren van deelproblemen (bijv. door een bepaalde veranderlijke constant te houden).
- De fase van de wiskundige verwerking.
Hierbij gaat men het probleem stapsgewijze wiskundig oplossen en de plande wiskundige handelingen effectief uitvoeren.
- De fase van het formuleren van een oplossing van het probleem.
- De fase van het reflecterend terugkijken.
Bron: Leerplan wiskunde eerste graad A-stroom, VVKSO Brussel D/2009/7841/003 (www.vvkso.be).
In bijlage vind je een uitgebreidere versie van deze tekst waarin de vijf fasen nog meer worden toegelicht.

Bij de evaluatie is het belangrijk dat men van een evenwichtig opgestelde toets gebruik maakt.
Naargelang de gevolgde studierichting zal men het soort vragen (reproductievragen, vragen waarbij men zelf het nodige wiskundige gereedschap moet kiezen,
veralgemeningen - voor de sterkere wiskundige afdelingen -) aanpassen.
De zogenaamde toetspiramide van Prof. Jan de Langhe van het Freudenthalinstituut kan hierbij een nuttig werkinstrument zijn.


In bijlage vind je 8 problemen (met oplossingen), die ik in 2002 heb samengeraapt voor onze jaarlijkse Dag van de Wiskunde.
Ze kunnen een uitdaging zijn om jouw probleemoplossend vermogen eens te testen!
Bijlagen: PROBLEEMOPLOSSEND DENKEN.doc (33.5 KB) Probleemoplossend_denken_(8_voorbeelden).doc (89 KB)
23-06-2010 om 00:00
geschreven door Luc Gheysens 
|