Ik geloof dat de Elzasser keuken nog altijd het beste wordt getypeerd door een uitspraak van Goethe, die zekere Elzasser schoonheden-en dan niet alleen aan tafel....zeer wist te appreciëren: ,,Der deutsche Teig hat etwas von de französischen Hefe." Het is de Franse gist, de Franse geest, die de Elzassers en de Elzasser keuken hun charme geeft, en die zo lijkt mij, is gepersonifieerd in de esprit van de Elzasser wijnen. Tussen de Vogezen in het Westen en de Rijn in het oosten, noordelijk begrensd door Straatsburg, zuidelijk door Mulhouse ligt het grote Franse wijngebied van de Elzas.
Elzasser wijnen dragen zelden of nooit de naam van een wijngaard of kasteel (chateau). Elzasser wijnen dragen de naam van hun druivensoort, met daarbij meestal het dorp van herkomst. Zes wijnstokken zijn er van oudtijds, zes druivensoorten, ieder met een geheel eigen karakter en persoonlijkheid. Als men een enkele druif van één der soorten kneust, dan proeft men welke wijn hij zal geven. De wijn ligt immers als een belofte binnen de bedauwde huid van de druif. In de Elzas begint men met een Sylvaner, die licht is, fris en jong en zo aardig de mond op de wijn weet te brengen, zonder aan de smaak te blijven hangen. Sylvaner komt uit de omgeving van Barr en de Elzassers drinken hem om de dag mee te beginnen en het slaperige gevoel uit de mond te spoelen. Het is ook de wijn om een maaltijd mee te beginnen, als bescheiden preludium op het spel der grote wijnen.  Ook een Pinot blanc of noir heeft dat jonge, dat dartele en frisse; men denkt er eindeloos van te kunnen doordrinken, maar hij is wat breder en struiser dan de ranke Sylvaner. Men trekt een Pinot open bij een gebakken visje, of bij een 'Mischtkrätzle, het jonge zo bijdehante braadkuikentje dat zo pinnig in de mestvaalt krabt en zo krokant op het bord verschijnt. En als wij dan bij deze wijnen de tong even plezierig hebben voelen tintelen, dan kunnen wij ruim baan maken voor de groten, de Riesling, de Tokay, de Muscat en de Gewürztraminer. Ietwat geserveerd, mannelijk  en fier en zéér aristocratisch is de Riesling, le roi des vins d'Alsace, wiens wijnstokken groeien om de oude stadjes Riquewihr en Ribeauvillé. Groenachtig-goudglanzend , met een eindeloos gevarieerd boeket dat de hele kamer kan vullen, ook al zijn er maar drie glazen ingeschonken, is hij de wijn voor het hoogtepunt van de Elzasser kookkunst, de choucroute, de malse, sappige, kruidige en blonde zuurkool, die in de Elzas geen gerecht is, maar een instelling. En hij is tevens de wijn voor de Elzasser kip in een ronde, donzige saus van Riesling en room, voor de tedere, blauwe-gerookte forel of de zilver-en-roze rijnzalm, die al lang niet meer uit de Rijn komt, maar onder Elzasser handen wel de glorie van de rijnzalm weet te bestendigen. Een Tokay d'Alsace, die met de Hongaarse Tokajer alleen maar een verre verwantschap van de druivensoort heeft, is de temperamentvolle wijn , die zacht bloost in zijn gouden gloed, de geurige-fruitig en rond-met een vurig, onderhuids temperament, een der zéér, zéér zeldzame witte wijnen die men kan drinken bij wildbraad. Ook is deze hemelse wijn een groots escorte voor de Straatburgse ganzenlever. De Muscat is de meest opvallende persoonlijkheid. Bééndroog, met een kruidig en pittig muskaatparfum. Een moeilijke wijn om passend gezelschap bij te kiezen, want hij is altijd degene die alle aandacht tot zich trekt. Hij is echter een voortreffelijk aperitief, die de tong prikkelt en nieuwsgierig maakt. En men zou zijn zijn knisperig, droge kruidigheid eens kunnen voegen bij de smeltende, rulle pikkanterie van een wel gekruide pâté. En dan is er nog de Gewürztraminer, overrompelend en capricieus, en zó rijk, dat het is of men alle geuren van de hoorn des overvloed vol bloemen en fruit tussen tong en gehemelte heeft. Het is de wijn der voleinding. Een wijn, die zelfs staande blijft bij de hevige weelde van een Munsterkaas en die men kan schenken bij een zoet dessert. De Elzas is doordrenkt van wijn. En de kookkunst à l'Alsacienne is onbestaanbaar zonder die wijn, jong, blond en speels tegelijk, die zoals ergens op een gevel in Kiensheim staat: 'bessert böse Herzen.' De Elzas is een van grootste wijngebieden ter wereld en buiten deze opgesomde wijnen kennen we daar ook nog de Chasselas, Knipperlé en de Auxerrois blanc. Direct een hele dure wijnsoort is de Elzasser niet en veelal is hij hier in het klooster in de refter aan tafel ter opluistering van veel diners aanwezig. Ik hoop dat we als 'arme' kloosterlingen nog lang mogen genieten van dit heerlijke gistende nat van deze wijnsoort. Gisteren las ik in een der kranten een artikel waarin melding gemaakt wordt van het feit dat op elke honderd huishoudens er wel één is waar de heer des huizes miljonair genoemd kan worden, 50 huishoudens hebben een modaal inkomen, 35 procent kan redelijk rondkomen en 15 procent weet niet meer waar ze het zoeken moeten. Vroeger gingen we als kloosterling de boer op en de mensen waren zo gelovig dat ieder bezoekje bracht een knaakje in het laatje. Voor de misdeelde medemens gingen we rond met de armbuidel en we wisten daarmee alle noden binnen de gemeenschap in te dammen, zodat iedereen wel rond kon komen. Tegenwoordig worden de kerken afgebroken en die er nog over zijn krijgen weinig bezoek en die langskomen zijn vaak ongewenste gasten, die zelfs de offerblokken niet met rust kunnen laten. Ondanks alle kommer en kwel hebben we toch nog vrienden waarin we ons  vertrouwen hebben gesteld en hun aanwezigheid is nog steeds voelbaar en elke dag als ik wakker word zeg ik, niet met het glaasje wijn, maar met met het glaasje water in de ene hand en een vijftal pillen in de andere:  ,,Proost tegen deze vrienden van Hierboven en voel me opgewekt dat ik nog levend en redelijk gezond de dag weer tegemoet mag gaan"!

Prachtig zicht op wijngaarden tegen de heuveltoppen

In de Elzas vindt men voornamelijk witte druivensoorten