COV-lerarenvakbond over M-decreet en inclusie: de gemoederen raken verhit-  Het M-decreet heeft het veld in de chaos geduwd (Basis, 24 december)

Haaks ook op inclusievisie van de katholieke onderwijskoepel

Welke ondersteuning verwachten COV-leden voor de uitrol van het M-decreet? Hoe kunnen personeelsleden uit het buitengewoon onderwijs bijdragen tot deze ondersteuning? Wat is de toekomst van ons buitengewoon onderwijs? Hoe voldoen we aan de vraag naar tijd en ruimte voor professionalisering? Deze en nog een hele reeks andere vragen legden we in november voor aan onze leden, vakbondsafgevaardigden en bestuursleden.

De vijf debatavonden startten met informatie over de consultatienota ‘Krijtlijnen voor de uitbouw van een ondersteuningsmodel voor het gewoon onderwijs, gebaseerd op samenwerking vanuit eigen sterktes van het gewoon onderwijs en het buitengewoon onderwijs als dienstverlening’. We vroegen de mening van de aanwezige leden over de visie die wij op lange termijn willen uitwerken om leerlingen en leerkrachten te ondersteunen. Deze ondersteuning is nodig om het beste onderwijs te kunnen waarmaken voor alle leerlingen en zeker voor leerlingen met specifieke onderwijsnoden. We kregen tijdens de debatten zeer veel waardevolle bedenkingen en praktijkvoorbeelden. De resultaten van de vragenlijsten, de bemerkingen en de inbreng uit gesprekken met personeelsteams verwerkten we in een standpuntnota die goedgekeurd werd door de COV-raad.

COV herhaalt standpunt  protocol

Het COV onderschrijft nog steeds zijn protocol bij de onderhandelingen van het M-decreet: “Al verschillende regeerperiodes is de Vlaamse regering op zoek naar hoe ze meer leerzorg en zo een meer inclusief onderwijs voor leerlingen met noden kan realiseren. Aan de basis van het niet slagen ligt het blijvend ontbreken van een degelijk budgettair kader, het gebrek aan individuele ondersteuning, het risico op overbevraging, het gebrek aan een plan en middelen voor competentieontwikkeling en het niet-verlenen van de waarborgen die het VN-verdrag voorziet. Wil de overheid nog realiseren dat leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ten volle, effectief en op voet van gelijkheid met anderen kunnen participeren aan school- en klasgebeuren, dan zal een oplossing geboden moeten worden aan de gekende knelpunten.”

Complex probleem

Met het M-decreet werd de bewuste keuze gemaakt om “een aantal maatregelen te nemen met betrekking tot het onderwijs aan leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften in het gewoon en buitengewoon onderwijs”. Dit was “een eerste stap en in afwachting van de realisatie van leerzorg op de langere termijn” omdat door het budgettair kader en de complexiteit verdere stappen niet mogelijk waren. Intussen is onvoldoende aangetoond dat al inhoudelijk stappen werden gezet. Het ontbreekt momenteel aan (voortgangs-)rapporten en signalen die het tegendeel bewijzen.

De complexiteit en het ontbreken van voldoende budget zijn voor het COV struikelblokken in dit dossier.

 De gematigde visie op inclusie - ‘gewoon onderwijs waar het kan, buitengewoon onderwijs waar het moet’ - mag geen alibi zijn om niet voldoende te investeren in de ondersteuning zowel in gewoon als buitengewoon onderwijs.  Budgetneutraal is daarom geen optie. Ook de verdere uitbouw van het zorgbeleid vraagt bijkomende investeringen. De knelpunten van het M-decreet zijn nog zeer actueel: ontbreken van budgettair kader, gebrek aan individuele ondersteuning, risico op overbevraging, gebrek aan een plan en middelen voor professionalisering. Deze knelpunten, zeg maar gerust obstakels, moeten eerst weggewerkt worden.

 Het water staat ons aan de lippen

Nu de personeelsleden en scholen de werkelijke impact van de uitrol van de maatregelen van het M-decreet beginnen te voelen wordt het draagvlak er niet groter op. Integendeel. De meest gehoorde zin van personeelsleden en directies uit zowel het buitengewoon als gewoon onderwijs is: “Het water staat ons aan de lippen.” Onze leraren zijn veranderingsbereid, onderzoek toont dit aan. Leraren willen de veranderingen doen waarvan ze verwachten dat ze beter zijn voor elk kind. Deze stelling werd herhaaldelijk bevestigd in onze gesprekken met de personeelsleden. Onderwijspersoneel wil het goede voor elk kind, ongeacht specifieke leerbehoeften, en wil zich daarvoor actief inzetten.

Daarom treffen de veelgehoorde eenzijdige analyses en verwachtingspatronen hen. Deze leggen de nadruk op veranderingsprocessen via ‘mindshift’ of ‘attitudeverandering’. Politiek is het goedkoop om te herhalen dat vooral de leraar het verschil maakt. Maar politici moeten dan ook de verantwoordelijkheid nemen om de condities te creëren die nodig zijn om tot een veranderingsproces te komen. Een goede hervorming dient structureel de onderwijsprofessional, de school als organisatie en de ondersteuning te versterken.

Het M-decreet heeft het veld in de chaos geduwd. De onzekerheden die er zijn voor de leerlingen én voor het onderwijspersoneel, het ontbreken van versterkende maatregelen doen het draagvlak verder dalen. Hoog tijd om de beloftes die elke partij deed tijdens de parlementaire debatten waar te maken. Alle partijen hebben “heel duidelijk het engagement uitgesproken dat die extra middelen er in de volgende legislatuur ook zullen komen” als zou blijken dat ze nodig zijn, aldus Pascal Smet op 12 maart 2014.

Hooggespannen verwachtingen

 Vertrekkend vanuit de consultatienota zal de Vlaamse regering een visie voor de toekomst ontwikkelen. Deze wordt aangekondigd via een conceptnota op 23 december 2016. Pas dan zal het veld zich werkelijk kunnen uitspreken voor of tegen de weg die de ondersteuning zal uitgaan. Of op 23 december die belofte wordt waargemaakt kunnen we nu nog niet voorspellen. De verwachtingen van het onderwijspersoneel zijn alleszins hooggespannen. Er is nood aan duidelijkheid. De gemoederen raken verhit. Het personeel van het buitengewoon onderwijs voelt zich aan de kant gezet. Het personeel van het gewoon onderwijs twijfelt aan de wijze waarop de ondersteuning zal georganiseerd worden. Zonder middelen en omkadering lukt het niet.

Uitspraken

Uitspraken van personeelsleden tijdens de debatten in de vijf provincies.

Geef een krachtig signaal.

Zorgafstemming wil zeggen zorg voor élk kind. Geen afbreuk aan de zorg voor kinderen in gewoon en buitengewoon onderwijs! Ik heb geen nood aan mensen    die komen zeggen    wat ik moet doen,            wel aan hulp.

Het water staat ons aan de lippen

Als aan die voorwaarden niet kan voldaan worden, moet je hiermee niet verder gaan. We doen zoveel onrecht aan kinderen én personeel.

 Zonder middelen en omkadering kan je niet akkoord   gaan.

Hoog tijd  om de beloftes die elke partij deed waar te maken