De aanvallen van inclusie-hardliners op het buitengewoon onderwijs zijn geen toeval meer:
pleidooien voor opdoeken van b.o. of hoogstens nog een marginale rol voor uiterst zwakke of meervoudig gehandicapte leerlingen

Vandaag lezen we in De Morgen een bijdrage over het M-decreet waarin gesteld wordt dat niemand meer weet waar het naar toegaat met inclusief onderwijs en het M-decreet. In die bijdrage pleit prof. Geert Van Hove onomwonden -en zonder enige tegenspraak- voor het opdoeken van het buitengewoon onderwijs.

We zetten enkele aanvallen op het buitengewoon onderwijs van de voorbije maanden even op een rij.

1. Inclusie-hardliner Geert Van Hove komt in de bijdrage vandaag in De Morgen uitgebreid aan het woord, en stelt dat het b.o. gewoon moet verdwijnen: “Op lange termijn moeten de b.o.-scholen omgevormd worden tot ondersteuningscentra, die vervolgens hulp bieden aan de reguliere scholen. Iedere leerling komt dan in principe terecht in het regulier onderwijs.”

Van Hove propageert hetzelfde radicale standpunt als het standpunt dat hij al in 1996 samen met twee andere orthopedagogen propageerde in het eerste VLOR-rapport over inclusief onderwijs.

Het VLOR-secretariaat was zelf voorstander van radicaal inclusief onderwijs en sprak dus enkel drie hardliners aan. Ook voor VLOR-rapporten over competentiegericht onderwijs, taalonderwijs … spreken de VLOR-vrijgestelden voor het opstellen van zogenaamde expert-rapporten enkel mensen aan die hun optie voor competentiegericht onderwijs, voor communicatief en taakgericht taalonderwjjs, … propageren.

In het eerste VLOR-advies over inclusief onderwijs van 1998 werd het radicaal standpunt van de drie orthopedagogen wel wat afgezwakt, maar al bij al werd in dit advies een vrij negatief beeld van het b.o. opgehangen. De VLOR -adjunct-secretaris-generaal, André S., had er zelfs niets beter op gevonden dan kritische uitspraken van prof.-orthopedagoog A. Ruijssenaers over inclusief onderwijs om te buigen tot pro-inclusie uitspraken. We tekenden protest aan bij de VLOR en bij de minister. De toenmalige VLOR-voorzitter Louis Van Beneden (COV) wou de vervalsing niet toegeven. Pas tien jaar later gaf hij op een COV-trefdag in Kortrijk toe dat de citaten inderdaad door de VLOR-adjunct-secretaris-generaal totaal vervalst werden.

2.Unia (gelijke-kansen-centrum dat ook als scheidsrechter fungeert bij M-decreet betwistingen) ijverde begin van dit schooljaar voor een nieuw onderwijssysteem zonder buitengewoon onderwijs.

Directrice Els Keytsman stelde: “Door het buitengewoon en gewoon onderwijs naast elkaar te laren bestaan en apart te functioneren, geeft de overheid een dubbele boodschap. Ze beweert voor inclusie te gaan, maar houdt tegelijk de segregatie in stand.”

Keytsman wekt de indruk dat leerlingen die in het b.o. les volgen, hoe dan ook benadeeld worden (minder kansen krijgen), en dat dus ook de ouders die voor b.o. kiezen het verkeerd voor hebben.

De scheidsrechter bij M-decreet-betwistingen gaat er ook ten onrechte van uit dat het M-decreet stelt dat ook elk kind met b.v. het syndroom van Down, met zware gedragsstoornissen ... toegang MOET krijgen tot het gewoon onderwijs. We reageerden en schreven dat door die eigenzinnige interpretatie, UNIA niet langer als scheidsrechter zou mogen optreden. Maar er kwam geen enkele reactie van minister Crevits op de krasse uitspraken van Keytsman en op ons protest.

3. In de context van dit UNIA-standpunt mocht een inclusie-hardliner als gast in het VRT-programma’ Hautekiet’ ook nog eens uitvoerig het radicaal inclusie-standpunt verkondigen en verdedigen.

4.Een paar weken geleden verscheen dan Crevits’ controversiële Consultatienota over ondersteuning van zorgleerlingen, met krasse uitspraken over de toekomst van het buitengewoon onderwijs We riepen in een bijdrage hier over op om dringend reageren!

De misleidende/onschuldige naam van de consultatienota luidt: “Krijtlijnen voor de uitbouw van een ondersteuningsmodel voor het gewoon onderwijs, gebaseerd op samenwerking vanuit eigen sterktes van het gewoon onderwijs en het buitengewoon onderwijs als dienstverlening”. Vooral de term ‘samenwerking’ en ‘uitgaan van de sterktes van gewoon EN buitengewoon onderwijs’ wekt de indruk dat het om iets onschuldigs en evident gaat. Niemand kan toch tegen samenwerking en bundeling van sterktes’ zijn.

Straks formuleren we nog eens enkele controversiële uitspraken die allesbehalve b.o.-minded zijn. De ontwijkende struisvogelreactie van het kabinet op de kritiek, klonk als volgt:

"Beste, dat (=de door u aangestipte controversiële uitspraken) staat inderdaad in de tekst. Deze tekst is een discussietekst, die prikkelende zinnen bevat om het debat te voeden en mag niet gelezen worden als plannen van de minister. Na de consultatie zal hij namelijk bijgestuurd worden, door de sociale partners maar ook door de politiek. Een strikte interpretatie van het VN-verdrag betekent inderdaad dat alle kinderen in het gewoon onderwijs school lopen. Wij gaan er echter van uit dat voor die strikte interpretatie geen draagvlak bestaat, niet politiek en ook niet bij de sociale partners, en dat hieromtrent dus ook een lijn zal worden opgenomen in de tekst en de verdere uitrol van het M-decreet.Hopelijk heb ik hiermee het statuut van de tekst verder verduidelijkt.Hartelijk Leen Van Heurck."

(Onze repliek luidde: het zijn toch ook medewerkers van het kabinet die de pen vasthielden en krasse uitspraken doen, die zelfs strijdig zijn met het M-decreet. We stuurden de kritiek ook door ook naar enkele beleidsmakers. Kathleen Krekels (N-VA), reageerde – maar al te braafjes o.i. : "De Consultatienota is eerste aanzet en zeker niet zaligmakend. Vanuit input zal nog duchtig gediscussieerd worden. "

We citeren nu even een aantal controversiële uitspraken uit de Consultatienota. Het was b.o.-leerkracht Koen Hallaert die er onmiddellijk na het verschijnen van de nota, er onze aandacht op vestigde. Zijn b.o.-school tekende ook onmiddellijk protest aan.

p 39: 'Het einddoel van het IVRPH is echter duidelijk, nl. de verwezenlijking van een inclusief onderwijssysteem. Het parallel bestaan van het buitengewoon en het gewoon onderwijs is slechts in overeenstemming met Het Verdrag in afwachting van de volledig realisatie van die ambitie.'
NvdR: (Het buitengewoon onderwijs zal/moet dus op termijn verdwijnen!)

p 14 ' inclusief onderwijs gaat uit van de idee dat zoveel mogelijk (in principe alle) kinderen en jongeren kwaliteitsvol onderwijs kunnen volgen in een gewone school.’
NvdR: in principe alle leerlingen naar het gewoon onderwijs! Deze uitspraak is ook in strijd met het M-decreet!

p 20: ‘een rationalisatie van het landschap van buitengewoon onderwijs kondigt zich aan waarbij leerlingen en personeel een nieuwe plaats moeten krijgen in het gewoon onderwijs.’
p 33: bij bouwsteen 1: focus van de ondersteuning (punt 51) wordt zelfs niet meer gesproken over het type basisaanbod bij het verslag voor toegang tot BuO.

p 38: 'Het voortbestaan van (scholen voor) buitengewoon onderwijs komt op termijn onder druk.'

5.Gisteren vestigden we al in een M-decreet-bijdrage de aandacht op een aantal controversiële uitspraken van de kopstukken van de drie onderwijskoepels : “M-decreet: alarm van kopstukken onderwijsnetten komt te laat en klinkt huichelachtig! En geen woord over ontwrichting buitengewoon onderwijs!”

We lazen b.v. in De Morgen in 'Onderwijs slaat alarm over leerlingen met beperking : "Katholiek Onderwijs Vlaanderen (wie?) en het Gemeenschapsonderwijs staan pal achter het principe, maar stellen dat extra geld noodzakelijk is.” En in Het Nieuwsblad beweerde Raymonda Verdyck (Go!) dat de 'leerkrachten en directies inclusie omarmen'. De OSVG-koepel sloot zich bij monde van zijn directeur, bij dit standpunt aan.

Omarmen de leerkrachten en de directie het M-decreet? Uit een enquête van Koppen bleek dat slecht 1,3% van de onderwijsmensen het M-decreet haalbaar vond, 83% vond het niet absoluut niet haalbaar. De kopstukken van de onderwijsnetten bleven en blijven naar verluidt ook nu nog steeds 'pal achter het M-decreet staan', lezen we in de kranten en op twitter. Om de kritiek vanuit de achterban te sussen, pakten de koepels in februari 2015 ook al uit met een gemeenschappelijk standpunt waarin ze het M-decreet de hemel in prezen en alle kritiek van de achterban doodzwegen.

De koepelkopstukken gisteren in de kranten ook de indruk dat het enkel gaat om gebrek aan centen ter ondersteuning van zorgleerlingen. Ze omhelsden eens te meer het M-decreet en gewaagden zelfs met geen woord over de grote kwantitatieve, maar vooral ook kwalitatieve ontwrichting van het buitengewoon onderwijs. Denk b.v. aan de gevolgen van de invoering van het al te brede basisaanbodtype waarin nu zowel type-1, leerlingen, type-8 leerlingen, type-2-leerlingen met een IQ boven de 60 en zelfs ook steeds meer type-4-leerlingen met zware gedragsproblemen terecht komen. En zo zouden we het ook nog moeten hebben over de grote ontwrichting in buso-scholen die bepaalde types-leerlingen rekruteren.

De scholen en leerkrachten worden al decennia in de steek gelaten door de kopstukken van de onderwijskoepels, die ook het M-decreet enthousiast ondertekenden. Ze wekten zo de valse indruk dat ook hun achterban, de scholen en leerkrachten het M-decreet voluit onderschreven. Ze trokken dan gisteren aan de alarmbel en vroegen meer centen. We replikeerden in de bijdrage: “Alarm van kopstukken onderwijsnetten komt te laat en klinkt huichelachtig! En geen woord over ontwrichting buitengewoon onderwijs!”

"Er gebeurt niets dat wij niet hebben voorspeld", stelde Lieven Boeve, topman Guimardstraat, in De Morgen: "Er waren extra middelen gevraagd, maar die zijn uitgebleven. We zitten daarom met een onhoudbare situatie. De overheid moet haar verantwoordelijkheid nemen." Het was toch vooraf voldoende bekend dat het M-decreet ‘officieel ’en steeds als een financiële nuloperatie was aangekondigd, en uiteindelijk ook bedoeld was als een besparingsoperatie. Maar de kopstukken van de koepel wilden niet luisteren naar de vele bezwaren - vooral ook principiële- van de achterban.

We betreuren in deze context ook dat de onderwijskoepels en de koepels van de vakbonden niet krachtig gereageerd hebben op de recente consultatienota waarin expliciet gepleit wordt voor radicaal inclusi onderwijs dat nog veel verder reikt dan het M-decreet.
Er kwamen tot nog toe geen kritische en scherpe reacties op de vele controversiële uitspraken in de consultatienota.

In een 'slappe' reactie van de katholieke onderwijskoepel treffen we ook een vrij controversiële uitspraak aan. We lezen: “Katholiek Onderwijs Vlaanderen is voorstander van inclusief onderwijs, maar is er ook van overtuigd dat er altijd leerlingen met b.v. een meervoudige handicap zullen zijn, die een gespecialiseerde setting nodig hebben. Dit moet meegenomen worden in de visieontwikkeling op zowel de lange als de korte termijn.” Hiermee wekt de koepel de indruk dat ze akkoord gaat met de algemene teneur in de consultatienota voor meer radicaal inclusief onderwijs en voor een eerdr marginale rol voor het b.o.